Ազատության հրապարակում քննարկումների արդյունքում արցախցիները որոշեցին, որ պայքարը շարունակելու են եւ առաջիկայում հստակ գործողություններ պետք է իրականացնեն։

Քննարկումից հետո Արցախցիների իրավունքների պաշտպանության խորհրդի անդամ Անաստաս Իսրայելյանը հայտարարեց․ «Վաղը հայտարարություն կանենք, թե որ օրը եւ որ ժամին ինչ գործողություն ենք անելու։ Եկել ենք եզրակացության, որ մենք շարունակում ենք պայքարը, բայց բոլորդ պետք է զարթնեք ու համախմբված տեր կանգնեք մեր իրավունքներին»։

Նշենք, որ այսօր արցախցիներին կառավարությունում ընդունել էր փոխվարչապետ Տիգրան Խաչատրյանը։

Արցախցիների իրավունքների պաշտպանության խորհրդի կողմից մարտի 29-ին պահանջագիր էր ներկայացվել կառավարությանը։ Այսօրվա հանդիպման ժամանակ փոխվարչապետն ասել է, որ «40+10 հազար» ծրագրի մասով որոշումը չի վերանայվի, իսկ արցախցիների բարձրացրած քաղաքական ու իրավունքների հարցերին ընդհանրապես պատասխան չի տվել՝ ասելով, որ առաջիկա օրերին կառավարությունը գրավոր կպատասխանի այդ հարցերին։

Նկատե՞լ եք, որ ՀՀ կառավարությունը կտրում է արցախցիների աջակցությունը ոչ թե փողի բացակայության պատճառով, այլ որ սա ճիշտ որոշում է համարում։

Այսօր հանդիպում է լինելու Արցախցիների իրավունքների պաշտպանության խորհրդի ներկայացուցիչների և փոխվարչապետ Տիգրան Խաչատրյանի միջև, և Խաչատրյանը հաստատ չի ասի, որ կառավարությունը փող չունի արցախցիների համար ծրագրերը շարունակելու։ Նա, ամենայն հավանականությամբ, կկրկնի հակասոցիալական հարցերի նախարար Նարեկ Մկրտչյանի ներկայացրած խոսույթը, որ ֆինանսական աջակցության կրճատումն իբր կխրախուսի արցախցիներին մասնակցել բնակարանային ծրագրին և ավելի համառ աշխատանք փնտրել։

Այնպես որ, ստացվում է, որ կառավարությունը փող ունի, բայց չի տալիս արցախցիներին, որովհետև ուզում է «մոտիվացնել»։ Կամ էլ կառավարությունը փող չունի, բայց չի կարող դա խոստովանել, քանի որ դոնորների մոտ անմիջապես հարց կառաջանա՝ որտե՞ղ են մեր տրամադրած միլիոնները, կամ եթե դրանք չեն բավարարում, ինչո՞ւ եք մեզ ասում, որ ինքներդ կարող եք Արցախի հարցը լուծել։

Սա շատ կարևոր հարց է, քանի որ ագրեսիայից, Արցախի օկուպացիայից և տեղահանությունից մեկուկես տարի անց դեռևս ոչ ոք չի հաշվարկել, թե որքան միջազգային օգնություն է տրամադրվել Հայաստանի կառավարությանը՝ Արցախի ժողովրդին աջակցելու համար։ Կարելի է հաշվել, թե որքան է ծախսվել, բայց դժվար թե հնարավոր լինի պարզել, թե ծախսերի որ մասն է գոյացել պետական ​​բյուջեից, իսկ որը՝ միջազգային օգնությունից։

Կառավարությունը հարկ չհամարեց ի սկզբանե ստեղծել Արցախի ժողովրդին աջակցելու միասնական հիմնադրամ, որտեղ կհավաքվեն բոլոր միջոցները, այդ թվում՝ պետական, և հոգաբարձուների խորհուրդ, որը կներառի կառավարության ներկայացուցիչներ, դոնորների և շահառուների։ Կառավարությունը հնարավորինս հեռացրել է շահառուներին, այսինքն՝ Արցախի ժողովրդին կարիքների գնահատման, ծրագրերի մշակման, որոշումներ կայացնելու, ծախսերի արդյունավետության մոնիտորինգին մասնակցելու հնարավորությունից։

Նման հիմնադրամի և ծրագրերի մշակման և հաշվետվության ինստիտուտի բացակայությունը հուշում է, որ նպատակը ամենևին էլ Արցախի ժողովրդի երկարաժամկետ ինտեգրումը չէր, այլ ժամանակավոր աջակցությունը, մինչև ինչ-որ բան պարզվի։ Բայց քանի դեռ ոչինչ պարզ չէ, կառավարությունը փորձում է հնարավորինս քիչ գումար ծախսել՝ միևնույն ժամանակ չընդունելով, որ Արցախի ժողովրդին աջակցելու ծրագրերի համար միջոցներ չեն մնացել։ Հակառակ դեպքում, դոնորները կարող են ավելի շատ տալ, բայց հարցնելուց հետո, թե ինչպես են ծախսվել նախկին միջոցները։

Ստեփանակերտից բռնի տեղահանված նկարիչ Գեւորգ Սարգսյանը չի շտապում օգտվել Հայաստանի կառավարության բնակապահովման ծրագրից, քանի որ այն անիրատեսական ծրագիր է համարում։ Հայտնի է, որ կառավարությունն ապրիլի մեկից կտրուկ կրճատում է «40+10» ծրագրի շահառուների թիվը, իսկ աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարար Նարեկ Մկրտչյանը հայտարարել էր, որ արցախցիները աջակցություն ստանալու փոխարեն պետք է օգտվեն բնակապահովման ծրագրից։

Կառավարության շենքի մոտ այսօր բողոքի ակցիա էին անում արցախցիները։ Լրագրողների հարցին, թե պատրաստվո՞ւմ են օգտվել բնակապահովման ծրագրից, Գեւորգ Սարգսյանն ասաց․ «Ես ինքս ընդգրկված եմ բնակապահովման ծրագրի առաջին խմբում, քանի որ Արցախյան պատերազմի երկրորդ կարգի հաշմանդամ եմ։ Բայց իրենք անիրական ծրագրեր են առաջարկում, մոտենում եմ բանկին, բանկն ասում է՝ մենք տեղյակ չենք, այդ ծրագիրը մեզ չի վերաբերում, չգիտենք։ Անձնագիր փոխել են տալիս, այդ անձնագիր փոխելը տեւում է մոտ կես տարի, այնուհետեւ առաջանում են այլ խոչընդոտներ, օրինակ՝ աշխատավարձի տեղեկանք են ուզում, ինքս ի վիճակի չեմ աշխատավարձի տեղեկանք ներկայացնելու, որպեսզի վարկ վերցնեմ, քանի որ մշտական աշխատանք չունեմ։ Հետեւաբար, դա ինձ համար անիրատեսական ծրագիր է։ Բացի դա, դեռ հարց է՝ կգտնե՞նք բնակարան, որտե՞ղ կգտնենք, այդ ծրագիրը պարզաբանված չէ մինչեւ վերջ, լրիվ թակարդներ են»։

Ծրագրից օգտվելու համար որպես պարտադիր պայման է դրված ՀՀ քաղաքացիություն ստանալը։ Գեւորգ Սարգսյանն ասաց, որ չի դիմել ՀՀ քաղաքացիություն ստանալու համար, քանի որ համոզված է, որ իր արցախյան անձնագրով ինքն ի սկզբանե ՀՀ քաղաքացի է համարվում։

Սարգսյանը նշեց, որ բոլոր արցախցիների ցանկությունը Արցախ վերադառնալն է՝ անվտնագության հստակ երաշխիքներով․ «Արցախ վերադարձի հարցը միշտ պետք է լինի որպես առաջնային հարց, դա չպետք է մոռացության տրվի։ Այդ հարցը պետք է պահվի օրակարգում այնքան, մինչեւ կգան նոր իշխանություններ, որոնք ի վիճակի կլինեն այն դնել միջազգային ատյաններում ու պարտադրել Ադրբեջանին, որ որ այս հարցը լուծվի»։