Խոզնավարում, հրետակոծության ժամանակ, հիշում են բանակն, այլ ոչ թե Փաշինյանի պատգամավորներին

Հայկական մամուլում շրջանառվում են տեղեկություններ այն մասին, թե ինչպես են իշխող «Քաղաքացիական պայմանագրի» ներկայացուցիչները հաճախակի այցելում Խնածախ և Խոզնավար, որոնք արդեն մեկ ամսից ավելի է, ինչ անդադար կրակում են։ Կան տեղեկություններ, որ նրանք գիշերներն այնտեղ խնջույքներ են անում, խմում և իրենց ամբողջ տեսքով ցույց տալիս, որ ՔՊ-ն մտադիր չէ հանձնել Հայաստանի հարավը։

Փաշինյանի պատգամավորների ներկայությունը Խոզնավարւմ պետք է նաև «ցույց տա», որ ժողովրդին պաշտպանում է ոչ թե բանակը կամ աշխարհազորը, որը կանգնած է դիրքերում և ստացել է խիստ հրաման՝ չպատասխանել նույնիսկ թիրախային կրակոցներին, այլ իշխող կուսակցության դիվանագիտական ​​հանճարը, որին բանակ պետք չէ, քանի որ նրա գլխավոր նպատակը խաղաղության հասնելն է։

«Զինադադարներին», որոնց Հայաստանի իշխանությունները ժամանակավորապես հասնում են տարածքային և ինքնիշխանության զիջումների գնով, բանակը նույնիսկ խանգարում է, և ներկայումս տեղի է ունենում բանակի դանդաղ «ապազինաթափում»։ Դա տեղի է ունենում «քիչ մարդիկ՝ ավելի ճշգրիտ ռազմական տեխնիկա» ճիշտ կարգախոսի ներքո, բայց քանի որ ռազմատեխնիկայի մատակարարումը և դրա լոգիստիկան չեն գովազդվում, բացարձակապես անհասկանալի է, թե ինչպիսի սարքավորումներով են իշխանությունները ցանկանում փոխարինել կենդանի զինուժը։

Միաժամանակ իշխող կուսակցության պատգամավորները ներկայումս առաջ են մղում օրինագծեր, որոնք նախատեսում են զորակոչի տարիքը 27-ից բարձրացնել մինչև 37 տարեկան, իսկ զորակոչի տարիքի անձանց համար քաղաքացիությունից հրաժարվելու վճարները բարձրացնեն մինչև մի քանի միլիոն դրամ։ Այսպիսով, ակնհայտորեն, իշխող կուսակցությունը մտադիր է խուսափել զորակոչիկների թվի կրճատումից մինչև բանակի «փակումը» կամ զինտեխնւկայի ժամանումը։

Նիկոլ Փաշինյանն արդեն հայտարարել է, որ Հայաստանի սահմաններին պետք է տեղակայվեն սահմանապահներ, այլ ոչ թե բանակ։ Հայաստանը դեռևս խաղաղության պայմանագրեր չունի իր երկու ամենաագրեսիվ հարևանների՝ Թուրքիայի և Ադրբեջանի հետ։ Եվ սա ցույց է տալիս, որ բանակը դեռևս մնում է Հայաստանի և նրա բնակչության անվտանգության գլխավոր երաշխավորը։ Սակայն որքան Փաշինյանի կուսակցությունը վարկաբեկում է բանակը՝ զրկելով այն իր հիմնական գործառույթից՝ ագրեսիային դիմադրելուց, այնքան ավելի շատ մարդիկ իմաստ չեն տեսնում հայկական բանակում ծառայելու մեջ։

Քաղաքագետ Տիգրան Գրիգորյանը գրում է. “2020-ից 2024 թվականների ընթացքում արական սեռի մինչև 18 տարեկան 8,721 ՀՀ քաղաքացի հրաժարվել է քաղաքացիությունից։ Արցախում զորակոչային տարիքի երիտասարդների տարեկան քանակը հազարին մոտ էր։ Այսինքն, ստացվում է, որ Հայաստանում ամեն տարի Արցախի զորակոչային պոտենցիալից երկու անգամ շատ մարդ հրաժարվում է քաղաքացիությունից` բանակում չծառայելու համար։ Ու այս իրավիճակում բազմաթիվ մարդիկ թիրախավորում են փախստականներին` պնդելով, որ շատերը պարտադիր զինվորական ծառայությունից խուսափելու համար չեն ուզում նոր անձնագրեր ստանալ։ Անում են այսպիսի պնդումներ` անտեսելով այն հանգամանքը, որ պետությունն է զրկել նրանց քաղաքացիությունից 2023-ի հոկտեմբերին”։

Սա չափազանց կարևոր դիտողություն է, որը վերաբերում է ոչ միայն ապագա զորակոչիկներին, այլև Արցախի բանակի սպաներին, ովքեր 2023 թվականի սեպտեմբերի 20-ից հետո հանկարծակի հայտնվեցին զինվորական ծառայությունից դուրս։ Նրանցից ոմանք Հայաստանում ստիպված էին անցնել երկարատև բյուրոկրատական ​​ընթացակարգերի միջով՝ բանակում վերականգնվելու համար։

Թեև, ինչպես ասում են գիտակ մարդիկ, բանակի ներքին հրամանը բավարար էր, որպեսզի փորձառու արցախցի զինծառայողները շարունակեին ծառայել հայկական զորամասերում։ Սա կապահովեր ինչպես ծառայության շարունակականությունը, այնպես էլ մարտական ​​և դաշտային պայմաններում ծառայած զինվորների անհրաժեշտ թիվը հայկական բանակում։

ՀՀ կառավարության կողմից Արցախի բնակիչներին ՀՀ քաղաքացիությունից զրկելու որոշումը խոչընդոտ է դարձել ոչ միայն արցախցի զինծառայողների հայկական բանակում սահուն ընդգրկման, այլև արցախցիներին՝  կանոնավոր բանակում օրինական զորակոչի համար։ Թեև կառավարությունը կարող էր մեկ ակտով ճանաչել 070 կոդով արցախցիների անձնագրերը՝ չհամաձայնվողներին հնարավորություն տալով հրաժարվել Հայաստանի քաղաքացիությունից և քաղաքացիության պարտականություններից։

Կառավարության կողմից նման քայլից հրաժարվելը կարող է դիտվել որպես բանակը թուլացնելու քաղաքական մտադրություն։ Միևնույն ժամանակ, մարգինալացնել Արցախի ժողովրդին և մեղադրել նրանց Հայաստանի սահմանները պաշտպանելու ցանկության բացակայության մեջ։