Մենք նախկինում գրել էինք «New Perspective» զարմանալի նախագծի մասին. Արցախից/Լեռնային Ղարաբաղից հոգեբանների թիմ, որը միավորվել էր 2023 թվականի սկզբին՝ շրջափակման ժամանակ՝ սեփական համայնքի գոյատևելուն օգնելու համար, և այժմ շարունակում է այս աշխատանքը Հայաստանի տարբեր մասերում՝ անհատական և խմբային թերապիա տրամադրելով ինչպես տեղահանված, այնպես էլ տեղի բնակչությանը։
Step1.am-ի հետ նոր զրույցում թիմը խոսեց իրենց աշխատանքում նոր նվաճումների մասին։
— Ի՞նչ ծրագրեր են իրականացվում այս փուլում։
2025 թվականի հունվարից ի վեր «New Perspective» հոգեբանների թիմը՝ Լիտվայի զարգացման համագործակցության և մարդասիրական օգնության հիմնադրամի աջակցությամբ և գործընկերոջ՝ երևանցի հոգեբան Արթուր Եղիազարյանի (Միասին միջազգային բարեգործական հիմնադրամի հայկական մասնաճյուղի ղեկավար) համակարգմամբ, իրականացնում է ցանցի ներուժը հզորացնելու նախագծեր։ Սա թույլ է տալիս կազմակերպությանը կատարել իր առաքելությունը՝ խթանել հասարակության վերականգնումը, ինտեգրումը և կայունությունը, այդ թվում՝ թիմի տեղական մասնագիտական համայնքին ինտեգրելու միջոցով, ինչը ենթադրում է նաև ծանոթություն հասարակական կազմակերպությունների հետ՝ հետագա համագործակցության հնարավորությամբ, ինչպես նաև կրթական ծրագրեր, որոնք հոգեբաններին ծանոթացնում են աշխատանքի նոր մեթոդների և ոլորտների հետ։
Թիմը պարբերաբար մասնակցում է ինտերվիզորային և սուպերվիզորային խմբերի աշխատանքներին։ Ինտերվիզորային ձևաչափով նրանք հնարավորություն ունեն կատարելագործելու իրենց հմտությունները փորձի և գիտելիքների մասնագիտական փոխանակման ոլորտում․ հանդիպումների ժամանակ նրանք քննարկում են բարդ քեյսեր և աջակցություն են ստանում միմյանցից։ Սուպերվիզորիայի խմբերում, վերլուծությունների և պրակտիկայից ներկայացված դեպքերի օգնությամբ, հոգեբանները զարգացնում են իրենց պրակտիկան և մասնագիտական մտածողությունը, ինչպես նաև ստանում են հետադարձ կապ փորձառու սուպերվիզորի և նրանց գործընկերների կողմից։
-Թերապիայի ի՞նչ նոր ուղղություններ և մեթոդներ են ի հայտ եկել ձեր աշխատանքում։
Հոգեբանները ծանոթացան աշխատանքի այնպիսի ոլորտների հետ, ինչպիսիք են թերապևտիկ այգեգործությունը և Stress and Trauma Response Manager իսրայելական ծրագիրը։ Միևնույն ժամանակ, յուրաքանչյուր ուղղության հետ ծանոթությունը անմիջականորեն ներկայացուցիչների միջոցով էր, ինչը նպաստեց մեթոդաբանության մեջ ընկղմվելուն, ինչպես նաև հնարավորություն տվեց տեսնել, թե ինչպես է դրանցից յուրաքանչյուրը կիրառվում գործնականում:
«Թերապևտիկ այգեգործությունը՝ անտառում էկոթերապիան, մեզ եզակի հնարավորություն է տվել վերամիավորվել բնության հետ, ընկղմվել ծառերի, կանաչապատման և մաքուր օդի հանգստացնող մթնոլորտում: Անտառային արահետներով քայլելը ոչ միայն օգնում է նվազեցնել սթրեսի մակարդակը, այլև նպաստում է ընդհանուր բարեկեցությանը և մտավոր պարզությանը»: Իննա Հովհաննիսյան
Թիմը նաև ծանոթացավ ISPS-ի (International Society for Psychological and Social Approaches to Psychosis) նման համայնքի և դրա ներկայացուցիչների հետ Հայաստանում, և մասնակցեց տարբեր միջոցառումների, ինչպիսիք են ReArmenia 4.0 համայնքի հետ հանդիպումը, Network of Networks կազմակերպության հետ ծանոթացման հանդիպումը և այլն։
– Ի՞նչպես են արձագանքում նախագծի մասնակիցները այս նախաձեռնություններին։
ISPS ծրագրին մասնակցությունը օգնում է արդյունավետորեն հաղթահարել սթրեսային իրավիճակները, գիտակցել իրական հույզերը և դրանց հետևում թաքնված չբավարարված կարիքները։ Իննա Հովհաննիսյան
Ծրագրի շնորհիվ մենք մեր մեջ հայտնաբերել ենք ռեսուրսներ, որոնք կօգնեն մեզ դուրս գալ սթրեսային և անհանգիստ իրավիճակներից։ Անաիտ Թևոսյան
Ես շնորհակալ եմ ReArmenia հանդիպմանը մասնակցելու հնարավորության համար, որտեղ իմացա մեզ համար որպես կազմակերպություն բացվող հնարավորությունների մասին, որոնց մասին նախկինում չգիտեինք։ Նանար Գրիգորյան
-Ինչպե՞ս են այս նախաձեռնությունները ազդել մասնագետների հետագա աշխատանքի վրա։
Այս նախաձեռնությունները ոչ միայն նպաստեցին «New Perspective» ցանցի անդամների մասնագիտական հմտությունների կատարելագործմանը, այլև օգնեցին նրանց ավելի համալիր կերպով աշխատել իրենց համայնքների հետ։ Օրինակ՝ Indie Peace-ի կողմից վերջերս անցկացված ցանցային կարողությունների զարգացման աշխատաժողովների շարքի ընթացքում (որոնց ևս աջակցում էր Լիտվայի հիմնադրամը), թիմը վերլուծել է իրենց համայնքների առջև ծառացած ավելի լայն խնդիրները, որոնք ազդում են նրանց մտավոր և սոցիալական բարեկեցության վրա։ Որպես ցանցի ամենօրյա աշխատանքում բախվող և համայնքի հետ փոխազդեցության ֆոնին ընդգծվեցին այնպիսի գործոններ, ինչպիսիք են անապահովությունը և ապագայի նկատմամբ անորոշությունը, ինչպես նաև մշակութային ինքնության վերաբերյալ մտահոգությունները և բաժանարար պատմությունները։
Հենց այս համատեքստային վերլուծությունն է օգնել «New Perspective»-ին ձևակերպել իր առաքելությունը՝ աջակցել տեղահանված և խոցելի բնակչության ինտեգրմանը՝ խթանելով դիմացկուն, ներառական համայնքներ կառուցելու հնարավորությունները՝ միաժամանակ պահպանելով մշակութային ինքնությունը։
Իր գործունեության այս փուլում «New Perspective» ընդգրկում է Երևանը, Մարտունին, Ստեփանավանը, Աբովյանը և Հրազդանը՝ «Indie Peace» կազմակերպության մեթոդաբանական և կազմակերպչական և Եվրամիության ֆինանսական աջակցությամբ։
Արսեն Աղաջանյան