Ալբանիայի մայրաքաղաք Տիրանայից, որտեղ երեկ մեկնարկել է Եվրոպական քաղաքական համայնքի հանդիպումը, առցանց հայտնված կադրերը տհաճ ասոցիացիաներ են առաջացրել Նիկոլ Փաշինյանի լրագրողական անցյալի հետ կապված։ Ալիևին համոզելու նրա եռանդը՝ ամեն գնով ստորագրել Հայաստանի համար ամոթալի «խաղաղության պայմանագիրը», նման է սկանդալային լրագրողի ձգտմանը՝ ցանկացած գնով լավ վարձատրվող սենսացիա առաջացնել համաշխարհային տեղեկատվական տարածքում։
Իրականում, լրագրող Փաշինյանը կարող էր ստանալ բաղձալի «պայթյունը» 2020 թվականի պատերազմից առաջ, եթե ստիպեր Ալիևին ստորագրել ինչ-որ թուղթ՝ ճանաչելով «գետնի վրա առկա իրականությունը»։ Այդ ժամանակ առավելությունը հայկական կողմինն էր, Արցախը հայկական էր, այնտեղ ռուսական զորքեր չկային, Մինսկի խումբը, ինչպես խոստովանեց Ալիևը, ստիպում էր նրան «ճանաչել Ղարաբաղի անկախությունը», ոչ ոք կասկածի տակ չէր դնում Հայաստանի Սահմանադրությունը և 1989 թվականի դեկտեմբերի 1-ի որոշումը, իսկ Փաշինյանն ինքը «ձիու վրա» էր և առանց ծերունական գլխարկի։
30 տարի շարունակ Բաքուն հրաժարվում էր որևէ թուղթ ստորագրել Հայաստանի հետ՝ ամեն կերպ ցույց տալով, որ պարտությունը ժամանակավոր է, նրանք «կվերադառնան» և իրենց դաշնակիցների օգնությամբ կպատժեն հայերին, ովքեր 1988-91 թվականներին գրեթե ոչնչացրին համաշխարհային կարգը։
Չնայած ահռելի առավելությանը՝ Փաշինյանը որոշեց, որ պետք է սկսել զրոյից և ընդունել նոր Սահմանադրություն, չնայած այդ ժամանակ նա չմանրամասնեց, թե գործող Սահմանադրության մեջ ինչն իրեն դուր չի գալիս։ Այդ ժամանակ Հայաստանը նրա համար «իրական» չէր, չնայած Շուշի կատարած իր այցելություններին և 2019 թվականի օգոստոսի 5-ին Ստեփանակերտում կայացած հանրահավաքին, երբ նա հայտարարվեց, որ «Արցախը Հայաստան է, և վերջ»։
Պարզվեց, որ Արցախը Հայաստան է, իսկ Ղարաբաղը՝ Ադրբեջան, և այսօր Հայաստանի խորհրդարանում Ստեփանակերտն արդեն կոչում են Խանքենդի։
2019 թվականին Փաշինյանը չձգտեց ստորագրել «խաղաղության պայմանագիր»՝ սպասելով իրականության փոփոխությանը և ամեն ինչի «զրոյական վիճակի» վերադառնալուն։ Հիմա նա վազվզում է Ալբանիայով մեկ և Ալիևին հրավիրում սուրճի, մինչդեռ Բաքվի արտաքին գործերի նախարարությունը նոր պահանջներ է առաջադրում՝ հանել արարատը Հայաստանի զինանշանից, մոռանալ «Միացումի» մասին և հանձնել «ռազմական հանցագործներին»։
Ալբանիայում կայացած հանդիպման մանրամասները չեն հրապարակվում։ Դրանք հայտնի կդառնան, երբ Փաշինյանը վերադառնա Երևան, մամուլի ասուլիս հրավիրի և հայտարարի, որ եթե Հայաստանը չհեռացնի արարատը իր զինանշանից, չփոխի Սահմանադրությունը և չարտահանձնի «հանցագործներին», պատերազմ կլինի։
Փաշինյանի կուսակցությունը հպարտությամբ «խաղաղություն» է անվանում Հայաստանում տիրող քաոսն ու անորոշությունը, համարելով, հանուն նման խաղաղության նույնիսկ պետականություն կարելի է զոհաբերել։
Նաիրա Հայրումյան