Թանգարանների միջազգային օրը՝ արցախյան ժառանգությունը պահպանելու հրամայականի ֆոնին

Այս տարի մայիսի 18‑ին՝  Թանգարաններիմիջազգային օրն, անկախացած շրջակա փաստերից, հիշեցնում  է մեզ, թե որքանքիչ է պահպանվել Արցախի մշակութային հարստությունը հայաթափման ժամանակ։

«Արցախի մշակույթի և զբոսաշրջության զարգացման գործակալություն» ՀԿ‑ի նախագահ, ԱՀ մշակույթի նախկին նախարար Սերգեյ ՇահվերդյանըStep1‑ի հետ զրույցում ընդգծում է, որ բազում արվետաբանորեն արժեքավոր թանգարանային նմուշներ չհաջողվեց տեղափոխել։ Հակառակ դրան, ցանկալի կլիներ գոնե փրկված իրերով նոր թանգարանային հավաքածու կազմել.

«Շատ արցախցիներ, այդ թվում և ես, ամենաթանկ ու կարևոր իրերը բերել ենք Հայաստան։  Հիմա ամենակենսականը դրանք քարտագրել  ու համախմբելն է», — ասում է Շահվերդյանը։

Նրա խոսքով, տեղահանվածների արտագաղթը կասեցնելու ու «վերջին հույսը» չկորցնելու համար պետությունը պետք է առաջնորդի մշակութային ժառանգության պահպանության գործը.  «Սա ոչ թե հասարակական կազմակերպությունների, այլ պետության պարտավորությունն է», — ընդգծում է նա։

Համացանցում հաճախ տեսնում ենք մարդկանց գրառումներ, որտեղ պատմում են մի կերպ փրկված իրերի ու դրանց պատմականության մասին։ Մարիամ Աբրահամյանը օրերս ֆեյսբուքյան իր հարթակում տեղադրել է Հայրենական մեծ պատերազմի մասնակից Մանաս պապի մեդալներն ու Հայկուշ տատի ասեղնագործ աշխատանքը, որը 70 տարեկան է։

«Երբ պապան ծնվեց, տատին իր որդու անվանի ասեղնագործել է։ Պապան ու այս ասեղնագործությունը հասակակիցներ են»,- ասում է Մարիամը։ «Այս իրերը մնացել էին գյուղում՝ Եմիշճանում, տատիենց տանը, որտեղ մարդ չէր ապրում։ Վառելիք չլինելու պատճառով չկարողացանք հրաժեշտ տալ գյուղին։ Հայրիկիս ուրախությունն աննկարագրելի էր, երբ հորաքրոջս տղան մի քանի իրերի մեջ նաեւ այս երկուսը բերեց հայրիկի համար։ Մեր ծնողներին հիմա միայն այս թանկ իրերն են ուրախացնում»,- ընդգծում է Մարիամը։

Ինչ կարելի է անել.

Փրկված նմուշների ճշգրիտ օրինականացում  և թվայնացում։

Ֆոնդահայթայթում՝  իրավական և միջազգային դոնորների մասնակցությամբ։

Ժամանակավոր ցուցադրություն Երևանում, ինչը կծառայի որպես «հենակետ» մինչև պրոֆեսիոնալ թանգարանի բացումը։

Պետական ծրագիր՝ մշակութային ժառանգության վերականգնման և տնօրինման հստակ ժամկետներով։

Թանգարանների միջազգային օրը հիշեցնում է, որ թանգարանները լոկ ցուցասրահներ չեն, այլ ժողովուրդների հիշողության սրբավայրեր։ Արցախի ժառանգությունը պահելն ու հաջորդ սերունդներին փոխանցելը մեր ընդհանուր պատասխանատվությունն է։

Մարիամ Սարգսյան