«Ուկրաինա», «Հայաստան» և այլ նախագծեր. ո՞վ կգոյատևի
- 11:28 24.05.2025
Համաշխարհային հակապուտինյան ռուսալեզու վերլուծական հանրությունը մի քանի ամիս առաջ ցնցված վիճակում հայտնվեց, այն բանից հետո, երբ Զելենսկու և Ուկրաինայի հետ նույնականացվող հիմնական խոսնակներից մեկը՝ Ալեքսեյ Արեստովիչը, բացահայտորեն խոսեց Զելենսկու և Ուկրաինայի՝ մինչև «վերջին ուկրաինացին» պայքարելու մտադրության դեմ։
Վերջերս Արեստովիչը սկսեց ասել, որ «Ուկրաինա» նախագիծն իր ներկայիս տեսքով ավարտվել է, և դա վերաբերում է ոչ միայն տարածքներին։ Նրա խոսքով՝ ավարտվել է փլուզված կայսրությունների վրա հիմնված «ինքնիշխան պետությունների» նախագիծը, որը 100 տարի առաջ Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո մեկնարկել էր ԱՄՆ դեմոկրատ նախագահ Վուդրո Վիլսոնը։ Եվ ԱՄՆ ներկայիս վարչակազմը, համագործակցելով որոշ տերությունների հետ, քննարկում է այս նախագիծն ավարտելու ձևաչափը։ Արեստովիչի խոսքով՝ այս համատեքստում քննարկվում է Ռուսական նախագծի գոյության հնարավորությունը, որը կմիավորի առնվազն երեք արևելասլավոնական ժողովուրդների։
Հայաստանում, որը, ըստ Վիլսոնի ծրագրի, պետք է դառնար տարածաշրջանային կարևոր պետություն, ևս աստիճանաբար սկսվում են «դեսուվերենիզացիայի» նախապատրաստական աշխատանքները։
Լրատվամիջոցներն արդեն ուշադրություն են դարձնում Աննա Հակոբյանի «նորաձևության դասերին» և նրա տարածած մեսիջներին։ Ինչպես գրում են լրատվամիջոցները, ոչ ոք չգիտի, թե ինչի մասին են խոսում Աննա Հակոբյանը և նրա ամուսինը իրենց «նորաձև դասախոսությունների» ժամանակ. ամբողջական տեսանյութեր չկան, հրապարակվում են միայն առանձին հատվածներ։ Սակայն լրատվամիջոցները ուշադրություն են հրավիրում այն փաստի վրա, որ Հակոբյանը հանդիպումներից մեկին եկել էր Մովսես Խորենացու «Հայոց պատմության» վերջին “Ողբ” գլխի հետ։
Գիրքը բացված է մի էջի վրա, որի վրա գրված է. ««Ողբում եմ քեզ, Հայոց աշխարհ, ողբում եմ քեզ, բոլոր հյուսիսային ազգերի մեջ վեհագույնդ, որովհետև վերացան թագավորդ ու քահանադ, խորհրդականդ ու ուսուցանողդ, վրդովվեց խաղաղությունը, արմատացավ անկարգությունը, խախտվեց ուղղափառությունը, հիմնավորվեց տգիտությամբ չարափառությունը»։
Բացի այդ, լրատվամիջոցները մեջբերում են Աննա Հակոբյանի հղումը Հրանտ Մաթևոսյանի խոսքերին, որոնք հետագայում պարզվեց, որ Վանո Սիրադեղյանիվ մեջբերումն էր. «Այսքան շատ պարտվել և չսովորել պարտվել»։
Այս առումով պատահական չէ, որ Երևանում Ռուսաստանի արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովին մամուլի ասուլիսում հարց տվեցին «Հայաստանի ուկրաինականացման» հնարավորության մասին։ Լավրովը նշեց, որ Հայաստանը քաղաքակիրթ երկիր է։ «Հայաստանը մեր բարեկամն է, այն չի արգելում ռուսերենը, այն չի զրկում էթնիկ ռուսներին իրենց օրինական իրավունքներից: Աշխարհում ոչ մի տեղ, բացի Ուկրաինայից, լեզուն արգելող օրենքներ չկան: Ադրբեջաներենը Հայաստանում արգելված չէ: Հայերենը Ադրբեջանում սահմանադրությամբ արգելված չէ: Բայց Ուկրաինայում ռուսերենն արգելված է», – նշել է Լավրովը:
Միևնույն ժամանակ, Անդրկովկասի գլխավոր մոլլան, խոսելով Հայաստանի ապագայի մասին, չի բացառել, որ երբ Հայաստանը կորցնի իր պետականությունը, հայերի մոբիլիզացիան տեղի կունենա Էջմիածնի շուրջ, որը կդառնա «ազգային Գրիգորյան կենտրոն՝ ինչպես Վատիկանը»։
Հիշենք, որ հայկական եկեղեցական կենտրոնները ի հայտ էին գալիս, երբ տարածաշրջանում տեղի էին ունենում «աշխարհակարգի» փոփոխություններ։ Օրինակ՝ Հայ եկեղեցու Երուսաղեմի պատրիարքությունը ի հայտ եկավ այն բանից հետո, երբ Հայաստանը, ապա նաև այլ երկրներ, ընդունեցին քրիստոնեությունը որպես պետական կրոն, և աշխարհում հայտնվեցին նոր՝ կրոնական «սահմաններ»։ Մեծ Հայքի անկումից և Կիլիկիայի ի հայտ գալուց հետո ստեղծվեց Անտիլիասի կաթողիկոսությունը։ Իսկ Օսմանյան կայսրության ստեղծումից հետո Հայ եկեղեցու Կոստանդնուպոլսի պատրիարքությունը ազգային կենտրոնի կարգավիճակ ստացավ։
Պետք է նշել, որ Ռուսաստանի՝ տարածաշրջանում հայտնվելուց և Գյուլիստանի պայմանագրի կնքումից հետո ոչնչացվեց ևս մեկ հայ ազգային կենտրոն՝ Աղվանից կաթողիկոսությունը, որը գտնվում էր Գանձասարում։
«Ինքնիշխան» պետություններից որո՞նք կպահպանվեն նոր աշխարհակարգում։ Հայաստանի կառավարությունը պատրաստում է մարդկանց «վերջապես» սովորել պարտվել։