Կամ խաչը հանեք, պարոն Լավրով, կամ…
- 11:47 02.08.2025
Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովը կարծում է, որ ԵԱՀԿ-ն ձախողվել է Լեռնային Ղարաբաղում: «Մինսկի խումբը չի կարողացել ստեղծել հակամարտող կողմերի միջև երկխոսության պայմաններ, և այն բանից հետո, երբ նրա արևմտյան մասնակիցները դուրս են եկել Ռուսաստանի հետ փոխգործակցությունից, այն ամբողջությամբ կորցրել է իր իմաստը», – նշել է Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարարը «Ռոսիյսկայա գազետա»-ում հրապարակված իր հոդվածում:
Ռուսաստանը միակ երկիրն է, որը Բաքվի հետ միասին պահանջում է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի լուծարումը:
Հիշեցնենք, որ այս պահանջը Բաքուն բարձրաձայնում է որպես այսպես կոչված «խաղաղության համաձայնագրի» ստորագրման պայմաններից մեկը՝ Հայաստանի Սահմանադրության փոփոխության և դրանից Հայաստանի ու Արցախի վերամիավորման մասին կետի հանման հետ մեկտեղ:
Ռուսաստանը, ԱՄՆ-ն և Ֆրանսիան ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ երկրներն են, որոնք օժտված են ղարաբաղյան հակամարտությունը լուծելու մանդատով: Այս երեք երկրների նախագահների 5 եզակի հայտարարություններ կան, որոնք ոչ մի կերպ չեն վիճարկում Հայաստանի Սահմանադրությունը և 1989 թվականի Հայաստանի ու Արցախի վերամիավորման մասին որոշումը, ինչպես նաև Արցախի ինքնորոշման իրավունքը: ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի միջազգային մանդատը և ուժային լուծումների անթույլատրելիությունը նույնպես չեն վիճարկվում:
Փարիզն ու Վաշինգտոնը դադարեցին համագործակցել Մոսկվայի հետ Մինսկի խմբի շրջանակներում ոչ թե Ռուսաստանի կողմից Ուկրաինա ներխուժելուց, այլ 2020 թվականի աշնանը Արցախի դեմ ագրեսիայից, տարածքի մի մասի օկուպացիայից և մի քանի շրջանների բնակչության վտարումից հետո։
Ֆրանսիայի և ԱՄՆ-ի խորհրդարանները 2020-ից հետո ընդունեցին մի շարք բանաձևեր, այդ թվում՝ 1994 թվականի իրողություններին վերադառնալու մասին, որից ելնում է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը։ Ֆրանսիան նույնիսկ նախաձեռնեց ՄԱԿ Անվտանգության խորհրդի նիստ՝ Ղարաբաղի հարցով, սակայն Չինաստանի և Ռուսաստանի, ինչպես նաև ԱՄՆ-ի դիրքորոշման պատճառով ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի բանաձևը չընդունվեց։
Սակայն Փարիզն ու Վաշինգտոնը գործադիր մակարդակով որևէ քայլ չձեռնարկեցին՝ դատապարտելու Արցախում Հայաստանի դեմ ռազմական գործողությունը, ինչպես նաև ռուսական զորքերի միակողմանի մուտքը Արցախ։ Ավելին, 2023 թվականի սեպտեմբերի 17-ին Կոստանդնուպոլսում տեղի ունեցավ Ռուսաստանի Դաշնության, ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի ներկայացուցիչների գաղտնի հանդիպում, որի ժամանակ որոշում կայացվեց Արցախի լիակատար օկուպացիայի մասին։ Երկու օր անց սկսվեց Արցախի օկուպացիան՝ ավարտվելով դրա լիակատար հայաթափմամբ։
Հիշեցնեք, որ 2020 թվականի նոյեմբերից ի վեր ռուս «խաղաղապահները» ոչ մի օտարերկրյա քաղաքական գործչի, լրագրողի կամ նույնիսկ զբոսաշրջիկի թույլ չեն տվել մուտք գործել Արցախ: Իսկ Բերձորի միջանցքի փակվելուց հետո ֆրանսիական բեռնատարները երկար ժամանակ կանգնած էին Հակարի կամրջի մոտ, բայց նրանց մուտքն այդպես էլ թույլ չտվեցին: Եվ այդ ժամանակ Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանը մեկնեց Փարիզ՝ պահանջելու, որ ՄԱԿ-ի մանդատ տրամադրվի ռուս «խաղաղապահներին»: Այնտեղ էր գնացել նաև ՀՀ արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանը՝ համոզելու Փարիզին չձեռնարկել գործողություններ, հակառակ դեպքում Հայաստանում հավանական պատերազմի պատասխանատվությունը կընկնի Ֆրանսիայի վրա:
Այժմ Փարիզն ու Վաշինգտոնը չեն մեկնաբանում Նիկոլ Փաշինյանի այն հայտարարությունները, որ Հայաստանը պատրաստ է հրաժարվել Մինսկի խմբի ծառայություններից «խաղաղության պայմանագրի» ստորագրման նույն օրը: Փարիզն ու Վաշինգտոնը վաղուց դադարել են իրենց դիվանագետներին «ՄԽ համանախագահներ» անվանելուց:
Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարարության պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան բազմիցս հայտարարել է, որ Ռուսաստանը (ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի երեք համանախագահ երկրներից մեկը՝ ԱՄՆ-ի և Ֆրանսիայի հետ միասին) անհնար է համարում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի աշխատանքների վերսկսումը, և նրա դիրքորոշումն այս հարցում մնում է անփոփոխ։
Այժմ նրա շեֆ Լավրովն ասում է, որ Մինսկի խմբին «չհաջողվեց» երկխոսություն հաստատել հակամարտող կողմերի միջև։
Բայց չէ՞ որ Ռուսաստանը Մինսկի խմբի համանախագահ է, նրա մանդատը չի չեղարկվել, և Մոսկվան, որպես իր դաշնակից Հայաստանի մասին հոգ տանող, կարող է օգտագործել այս ձևաչափը հայերի շահերը պաշտպանելու համար։
Կամ խաչը հանեք, պարոն Լավրով, կամ…