Հրայր Գաբրիելյանն 5 երեխա ունի։ Տղամարդը մինչև 35 տարեկանը ապրել է Ասկերանում, ընտանիք կազմել, պատերազմների ժամանակ պաշտպանել է իր տունը և տարիներով բուժել վերքերը։
Արցախից բռնի տեղահանվելուց հետո Գաբրիելյանները բնակություն են հաստատել Արտաշատում։ Նրանք տուն և հող են վարձակալել, որ գյուղատնտեսությամբ զբաղվեն։ Վերջերս, այլ հիվանդություններից բացի, բժիշկները տղամարդու մոտ ախտորոշել են սրտի հետ կապված խնդիրներ՝ կտրականապես արգելելով ֆիզիկական ակտիվությունը։ Այժմ նա ստիպված է փնտրել այլ աշխատանք, բայց ապարդյուն։ Իսկ եթե նա չենթարկվի բժիշկներին, կա վտանգ, որ երեխաները կմնան առանց հոր։
Տղամարդը պատմում է, որ երբ ստանում էին «40+10» աջակցություն, ավելի հեշտ էր հաղթահարել սոցիալական խնդիրները։ Հիմա միայն երեխաներն են ստանում 30 հազար դրամ, բայց ամեն ինչ գնում է բնակարանի վարձի վճարմանը։ Նա պլանավորել էր վաճառել բերքի մի մասը, բայց կարկուտը ոչնչացրել է ամեն ինչ։
Բժիշկները խոսում են շտապ վիրահատության մասին, իսկ երեխաները սեպտեմբերի 1-ից կգնան դպրոց։
«Ես անհույս վիճակում եմ։ Պետք է գնեմ երեխաներին անհրաժեշտ պարագաները դպրոցի համար, որպեսզի նրանք չամաչեն։ Միևնույն ժամանակ, պետք է վճարեմ բնակարանի համար։ Լրացուցիչ աշխատանքը, որը ես և կինս կարողանում ենք ստանալ, գնում է սննդի։ Ես չեմ կարող պարտք վերցնել, քանի որ իմ հարազատներն ու ընկերները նույն վիճակում են, ինչ մենք՝ սովորական ընտանիքներ, որոնք ապրում են աշխատավարձով»։
Ընտանիքը դիմել է կառավարությանը՝ արտակարգ օգնության ծրագրի շրջանակներում, բայց նրանց մերժել են։ Ամիսներ շարունակ նա չի կարողանում վերականգնել հաշմանդամությունը Հայաստանում բյուրոկրատական քաշքշուկների պատճառով։
Որոշ ժամանակ առաջ տղամարդը մտածում էր այլ երկիր աշխատանքի գնալու մասին։ Սակայն սրտի խնդիրները մի կողմ են դրել այդ ծրագրերը։ Այժմ ընտանիքը մտածում է քաղաքացիություն ստանալու մասին՝ վկայականները օգտագործելու և Հայաստանի մարզերի գյուղերից մեկում տուն գնելու համար։ Սակայն նրանք կասկածում են, որ կստացվի, քանի որ վկայական ստացած իրենց ընկերներից ոչ մեկը չի կարողանում բնակարան գտնել։ Բանկերը վարկեր չեն տրամադրում, քանի որ մշտական և բարձր եկամուտ չկա։
Ընտանիքը նաև վախենում է, որ անձնագրերը փոխելուց հետո կկորցնեն իրենց ընտանեկան տան, նախնիների գերեզմանների և վերադառնալու իրավունքը։
«Ինչո՞ւ են մեզ համար անընդհատ խոչընդոտներ ստեղծում։ Ոչ տուն, ոչ աշխատանք, ոչ առողջություն։ Ծնողները զրկված են իրենց երեխաներին պատշաճ մանկություն ապահովելու հնարավորությունից։ Ինչպե՞ս կարող ենք նրանց բացատրել, որ դպրոց կգնան առանց նոր հագուստի։ Ինչպե՞ս կարող ենք նրանց բացատրել, որ մենք անօթևան կմնանք, եթե հայրիկը վիրահատվի կամ եթե մենք նրանց համար դպրոցական համազգեստ գնենք»։
ՀՀ կառավարությունը կասեցրել է «40+10 հազար դրամ» փախստականների աջակցության ծրագիրը։ Հուլիսի 1-ից մինչև տարեվերջ խոցելի խմբերի փախստականները միայն կստանան 30 հազար դրամ։ Իսկ հետո անորոշություն է։
Նոր ուսումնական տարվա նախօրեին հասարակական գործիչները մոնիթորինգի ընթացքում բացահայտել են արցախցի ավելի քան 10 հազար երեխաների, որոնք խիստ կարիք ունեն դպրոցական պարագաների, պայուսակների և հագուստի։
Ալվարդ Գրիգորյան