Սա ռուսական պրոյեկտ է, եւ այնպես չէ, որ Թրամփն ասաց՝ ես պատասխանատու եմ

Նիկոլ Փաշինյանն իր ուղերձում ասել էր, որ Ղարաբաղյան շարժումը սկսել է ԽՍՀՄ-ը, որի «սոցիալ-հոգեբանության խորքային եւ ենթագիտակցական նպատակը Հայաստանի անկախ պետության գոյության ռազմավարական անհնարինությունն էր»։

Արցախյան շարժման ակտիվիստ Գագիկ Ավանեսյանը step1.am-ի հետ զրույցում անդրադարձել է Փաշինյանի այս հայտարարությանը։

«Ո՞նց կարող էին չթույլատրել անկախ Հայաստանի ձեւավորում, եթե հռչակվել է անկախ Հայաստան։ Ուրիշ հարց է, որ 30 տարվա մեջ Հայաստանի բոլոր ղեկավարները՝ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանից սկսած, նորից Ռուսաստանին բերել են այստեղ, Հայաստանը գցել են Ռուսաստանի տակ՝ թե ռուս սահմանապահներ են կանգնեցրել սահմաններին, թե ռուսական ռազմաբազա են տեղակայել Հայաստանում, թե ամբողջ ընդերքն են տվել Ռուսաստանի ձեռքը»,- ասաց Ավանեսյանը։

Նա հավելեց․ «15-20 տարի հա ասում էին՝ ԿԳԲ-ն աջակցել է, որ Ղարաբաղյան շարժումը սկսվի, որ սովետը քանդվի ԿԳԲ-ի միջոցով։ Հիմա փաստորեն սա այդ հին պլաստինկան փորձում է անկախության հետ կապել, որովհետեւ այն առաջին մասը շատերի գլխում արդեն նստած է, որ ԿԳԲ-ն է սկսել Ղարաբաղյան շարժումը։ Ինքն էլ կապում է ոչ թե սովետի քանդման հետ, այլ Հայաստանի անկախության»։

Ըստ Ավանեսյանի՝ Մոսկվայի կողմից Ղարաբաղյան շարժումը սկսելը շահարկվող թեմա է։ Նա նշեց՝ այնպես չէ, որ Մոսկվան տեղյակ չի եղել, ո՞նց կարող էր սովետական ԿԳԲ-ն տեղյակ չլիներ, երբ Շարժումը սկսվել էր։ «Բայց որ ասես իրենք են սկսել, դա այդպես չէ, Հադրութում մենք սկսել ենք մի ազնիվ ու մաքուր մարդու առաջնորդությամբ՝ Էմիլ Աբրահամյանն էր։ Տեղական մարզկոմի, շրջկողմի մակարդակով փորձել են մեզ ճնշել, այնպես չէ, որ չեն ճնշել, ամեն կերպ փորձում էին այնպիսի իրավիճակ ստեղծել, որ մենք ինքնակամ այնտեղից հեռանայինք, բայց դիմացել ենք։ Եթե այդպես է, մենք պետք է հետ գնանք մինչեւ 1920-ական թվականները, երբ հանրապետությունների սահմանները գծում էին, եւ դա միայն Հարավային Կովկասում չէր, Միջին Ասիայում էլ էր նույնը։ Այսինքն՝ դա ազգերի մեջ սահմանները կիսելու շղթա էր, հատուկ էր արված, որ կայսրությունը պահպանեին, ոչ մի ազգ չփորձեր ինքնուրույն անել։

Երբ 1989 թվականի դեկտեմբերի 1-ին Արցախի ու Հայաստանի վերամիավորման որոշումն ընդունվեց, ամենամեծ վտանգը դա էր, դրանից հետո սկսվեց, մերձբալթյան հանրապետությունները դրանից հետո անկախացան։ Հիմա ինքն ասում է՝ փորձում էին այնպես անել, որ չանկախանանք, բայց փաստացի անկախացել ենք։ Ուրիշ հարց է, որ հետո Հայաստանի ղեկավարները դե ֆակտո այդ անկախությունը վարի են տվել, մսխել են։ Ինքը՝ Նիկոլ Փաշինանն էլ հիմա Ռուսաստանից ամենակախված վիճակում գտնվող Հայաստանի ղեկավարն է։ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի կամ Քոչարյանի ժամանակ Հայաստանն այսքան կախված չէր Ռուսաստանից, ինչքան հիմա, ի՞նչ անկախության մասին է խոսում։ Անկախություն բառն օգտագործում է, եւ բոլորն ընդունում են, որ դա այդպե՞ս է, ի՞նչն է անկախ, ումի՞ց է անկախ, հիմա էլ Ադրբեջանից է կախված»,- նշեց նա։

Անդրադառնալով Վաշինգտոնում ձեռք բերված պայմանավորվածություններին՝ Գագիկ Ավանեսյանն ասաց, որ տպավորություն է, թե ԱՄՆ-ն Ռուսաստանի հետ համատեղ է աշխատում։

«Ես համոզված եմ, որ ընդամենը Նիկոլին հրաման են տվել, ասել են՝ կգնաս այնտեղ կստորագրես։ Սա ռուսական պրոյեկտ է, եւ այնպես չէ, որ Թրամփն ասաց՝ ես պատասխանատու եմ, ԱՄՆ-ն որպես պետություն դրա երաշխավորն է։ Այդպիսի բան չկա, պայմանագրի մեջ ոչ մի բան չկա Ամերիկա պետության մասնակցության մասին։ Կարող է Ադրբեջանի մի ընկերություն գնա ԱՄՆ-ում հիմնարկ բացի, դրան էլ տան ասեն, դե գնա այդ գործն արա։ Եթե հիմնարկն այնտեղ է գրանցված, ասելու են՝ ամերիկյան հիմնարկ է, բայց ովքեր են դրա շահառուները, մենք տեղյակ չենք։ Նիկոլն այս ամենը անում է ժողովրդից թաքուն, մարդկանց փաստի առաջ դնելով։ Սա է, որ մտահոգիչ է, հերթով մեր շահերն ու իրավունքները հանձնելով, տասնյակ հազարներով մարդկանց ճակատագրի հետ խաղալով՝ առաջ են գնում։ Եվ մեր ազգը ոնց որ թե սա ավելի հեշտ է մարսում, վտանգը ես միայն դրա մեջ եմ տեսնում, որ ազգի դիմադրողականությունը լրիվ ընկած է»,- նշեց նա։

Ռոզա Հովհաննիսյան