ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի փաստաթղթերում արձանագրվել է Արցախի վիճահարույց կարգավիճակը
- 13:51 11.09.2025
Նիկոլ Փաշինյանը, փորձելով բացատրել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շտապ լուծարումը, հայտարարեց, որ այս խումբը զբաղվում էր ոչ թե Ղարաբաղի խնդրով, այլ Հայաստանի բաժանմամբ, և դրանից ոչ մի օգուտ չկար։
Ոչ ոք չի պատրաստվում խաղալ սատանայի փաստաբանի դերը և պնդել, որ Մինսկի խումբը տարածաշրջանում խաղաղության միջազգային երաշխավորն է։ Սակայն կասկած չկա, որ Արցախի՝ Ադրբեջանին պատկանելու վիճահարույց լինելը և Հայաստանի օրինական իրավունքների հարցը արձանագրվել է հենց Մինսկի խմբի փաստաթղթերում։
Մինսկի խմբի փակումը անհնար կլիներ, եթե Հայաստանը չհրաժարվեր իր իրավունքներից։ Այս հարցը արդիական դարձավ այն բանից հետո, երբ Հայաստանը աջակցեց Թուրքիայի նախկին արտգործնախարարի ընտրությանը ԵԱՀԿ գլխավոր քարտուղարի պաշտոնում՝ հայ-թուրքական երկխոսության շրջանակներում (ինչը, ի դեպ, խոստովանեց Փաշինյանը)։
Եթե Թուրքիայի համար կարևոր չլիներ այս պաշտոնում ազգությամբ թուրք նշանակելը, ապա այն չէր աշխատի այդ ուղղությամբ։ Թուրքիան նույնիսկ համաձայնվեց ԵԱՀԿ/ԺՀՄԻԳ-ի ղեկավար նշանակել հույն ներկայացուցչի՝ ազգությամբ հայի, որպեսզի ստանա ԵԱՀԿ գլխավոր քարտուղարի պաշտոնը և փակի Մինսկի խումբը։ Եթե Մինսկի խումբը ոչ մի օգուտ չէր տալիս, ինչո՞ւ էին Բաքուն, Մոսկվան և Անկարան այդքան ցանկանում փակել այն։
ՀՀ կառավարությունը համաձայնել է լուծարել ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը մինչև Ադրբեջանի հետ խաղաղության համաձայնագրի կնքումը, քանի որ օգոստոսի 8-ին Վաշինգտոնում ստորագրված փաստաթղթերում արձանագրվել է ՀՀ ինքնիշխանությունը, տարածքային ամբողջականությունը և սահմանների անձեռնմխելիությունը: Դրա մասին հայտարարել է Նիկոլ Փաշինյանը սեպտեմբերի 10-ին Ազգային ժողովի նիստում:
Այդ պատճառով է կառավարությունը համաձայնել լուծարել ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը խաղաղության համաձայնագրի նախաստորագրումից հետո: Թեկուզ ավելի վաղ հայտարարել էր, թե նման քայլի կհամաձայնի միայն խաղաղության համաձայնագրի ստորագրումից հետո:
«Էդ խմբի գործունեությունը եղել է նրա համար, որ կոնֆլիկտը խորանա եւ դառնա լծակ և մարիոնետային կառավարելի ու կոնտրոլի տակ պահել ոչ միայն Հայաստանը, այլեւ ողջ տարածաշրջանը։ Այլ բան, որ մենք դրան նայել, նայել ենք ու սկի չենք էլ նայել։ Ես ասում եմ՝ Ղարաբաղի հարցը վաղուց լուծված է եղել, մեզ չեն ասել դրա մասին։ Մեզ դա չեն ասել, որովհետեւ օրակարգում է եղել Հայաստանի հարցը։ Ինչպե…ս լուծել Հայաստանի հարցը, ի՞նչ էր լինելու այդ հարցի լուծման արդյունքում։ Լինելու էր Հայաստանի մասնատում և Հայաստանի ինքնիշխանության ու անկախության կորուստ։ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ձեւաչափով բոլոր բանակցությունները նրա մասին են եղել, որ մեր բոլոր կախվածությունները կրկնապատկվեն, եռապատկվեն, քառապատկվեն, տասնապատկվեն։ Այդ ճանապարհով գնալը նշանակում էր հրաժարվել Հայաստանի անկախությունից դե ֆակտո”, ասել է նա։
Ինչպե՞ս է Հայաստանի անկախությունը մեծացել Մինսկի խմբի լուծարումից հետո (որը, ի դեպ, դեռևս գոյություն ունի), որքանո՞վ է Հայաստանի անկախությունը մեծացել, երբ Արցախն այլևս վիճելի տարածք չի համարվում, և ինքնորոշման իրավունքի մասին խոսք չկա։ Ինչպե՞ս է փոխվել Հայաստանի անկախությունը, երբ այլևս զսպման մեխանիզմներ կամ անվտանգության երաշխիքներ չկան։