Ինչ են ուզում գտնել ռուսներն ու ադրբեջանցիները Ազոխի քարանձավում
- 10:40 21.11.2025
Ռուսաստանցի հնագետները, իրենց ադրբեջանցի գործընկերների հետ միասին, պեղումներ են անում օկուպացված Արցախում գտնվող Ազոխի քարանձավում, որը համարվում էր ԽՍՀՄ-ի ամենահին քարանձավը։
Ի”նչ են ուզում գտնել ռուսներն ու ադրբեջանցիները Ազոխի քարանձավում։ Իրենց արմատնե՞րը, որը մինչ օրս չեն կարողանում պարզել։
Ռուսաներն առայսօր չեն որոշել, թե իրենք ովքեր են՝ թաթարների և վիկինգների խառնույթ, Եվրոպայից շեղված սլավոններ, Երկրորդ Հռոմի ժառանգներ, եվրասիական “աղցան”, որը խառնվել է վերջին 1000 տարվա ընթացքում։
Ադրբեջանցիների խնդիրն ավելի բարդ է․ նրանք չեն հրաժարվում “յուրտից” որպես ազգային քոչվոր նույնականացման սիմվոլ, բայց փորձում են ստեղծել “էթնիկ թուրք-հավատքով շիա” մի անհասկանալի կերպար, որպեսզի ապացուցեն իրենց “իրավունքը” հայերին և ուրիշ նստակյաց ազգերին պատկանող հողերի նկատմամբ։
«Գիտնականները կիրականացնեն քարանձավի նոր թվագրում, որը կտրամադրի ավելի քան 2 միլիոն տարի առաջ Աֆրիկան լքած մարդկանց տարածման վերաբերյալ ավելի ամբողջական տվյալներ», -ТАСС մամուլի կենտրոնին հայտնել է Ռուսաստանի Գիտությունների ակադեմիայի Սիբիրյան մասնաճյուղի Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի քարե դարի հնագիտության բաժնի վարիչ և Ռուսաստանի Գիտությունների ակադեմիայի թղթակից անդամ Միխայիլ Շունկովը։
Ազոխի քարանձավը վեց քարանձավներից բաղկացած համալիր է Արցախում, որը հայտնի է որպես նախապատմական մարդկանց բնակավայր։ Այն համարվում է Կովկասի ամենահին մարդկային բնակավայրերից մեկը։
1968 թ. պեղումներով հայտնաբերվել է նախամարդու ծնոտոսկր, որը 300.000 տարեկան էր և աշխարհի այս մասի նեանդերթալյան մարդու ամենահին մնացորդն է։ Մինչ այդ այդպիսի գտածոներ եղել են 4 երկրամասում՝ Սիդի-Աբդ Էրագման (Մարոկո), Շտայնհայմ (Գերմանիա), Սպանոկոմբե (Անգլիա) և Սադիադելլե Դիոբոլոն (Իտալիա)։ Ազոխում հայտնաբերված գտածոն զբաղեցնում է 5-րդ տեղը, հայտնաբերվել են նաև բազմաթիվ գործիքներ։ Նախապատրաստական պեղումները վերսկսվել են 1990-ական թթ.: 2002 թվականից Թանիա Քինգի ղեկավարությամբ հնագետների միջազգային արշավախումբը ծավալուն պեղումներ կատարեց Ազոխի քարանձավում։ Գտնվեցին չխաթարված մուտքեր, ինչպես նաև նախնադարյան շրջանի բազմաթիվ գտածոներ, որոնց թվում կան գործիքներ և կենդանիների բրածոներ, որ կրում են այդ գործիքների հետքերը։ Գտածոների ուսումնասիրությամբ հնէաբանների խումբը ենթադրում է, թե մարդիկ Հայաստանի տարածքում ապրել են շուրջ երկու միլիոն տարի առաջ: