
«Արցախ միության» կայքէջի համաձայն՝ կազմակերպությունը է արել Եվրախորհրդարանին իր անդամներ ուղարկել Բաքվում պահվող հայ գերիների «դատավարություններին» մասնակցելու համար։
Նշվում է, որ «Արցախ միությունը» Եվրախորհրդարանին ներկայացրել է համապարփակ զեկույց Ադրբեջանում անօրինական պահվող 23 հայ գերիների վերաբերյալ։
Զեկույցում ներկայացված են միջազգային մարդասիրական իրավունքի և մարդու իրավունքների փաստաթղթավորված խախտումները, այդ թվում՝ ռազմագերու կարգավիճակի մերժումը և խոշտանգումների ու վատ վերաբերմունքի մասին հավաստի հաղորդագրությունները։
Զեկույցում փաստաթղթավորվում է մոնիթորինգի մեխանիզմների վատթարացումը, մասնավորապես՝ Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի Բաքվում գործունեության դադարեցումից հետո 2025 թվականին՝ Ադրբեջանի իշխանությունների պահանջով։
«Միությունը կոչ է անում միջազգային հանրությանը վճռականորեն և անհապաղ գործել: Եվրախորհրդարանի պատգամավորների ներկայությունը Բաքվում, այլ միջոցառումների շարքում, կարևոր է թափանցիկության, հաշվետվողականության, հայ գերիների իրավունքների պաշտպանության և հետագա խախտումների կանխարգելման համար», – ասվում է հայտարարության մեջ։
«Պատանդների քրեական հետապնդումները վերածվել են քաղաքական հնարքների և ավելի լայն ռազմավարության մի մասն են, որն ուղղված է զոհերին մեղադրելուն և Լեռնային Ղարաբաղի էթնիկ հայերի դեմ կատարված հանցագործությունները թաքցնելուն», – ասվում է հայտարարության մեջ։
Կազմակերպությունը հիշեցրել է, որ մի շարք միջազգային կազմակերպություններ, այդ թվում՝ ՄԱԿ-ի մարդու իրավունքների կոմիտեն, Freedom House-ը և ԱՄՆ Պետդեպարտամենտը, փաստաթղթավորել են Ադրբեջանում անկախ և անաչառ դատական համակարգի բացակայությունը: Ավելին, ԱՄՆ Պետդեպարտամենտը հայտարարություն է տարածել՝ մեջբերելով քրեական գործերի քաղաքական կողմնակալության և երկրում պատշաճ դատավարություններ անցկացնելու անհնարինության հավաստի ապացույցներ։
Իր հերթին, Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը (ՄԻԵԴ) արձանագրել է Ադրբեջանում կառավարության քննադատների, քաղաքացիական հասարակության ակտիվիստների և մարդու իրավունքների պաշտպանների նկատմամբ վրեժխնդրության հալածանքների և կամայական ձերբակալությունների դեպքեր։
«23 հայ բանտարկյալների քաղաքական դրդապատճառներով հետապնդումը միջազգային իրավունքի կոպիտ խախտում է։ Այս ռազմավարությունը արտացոլում է Օսմանյան կայսրության 1915 թվականի հայերի «գլխատումների» ցեղասպանական ծրագիրը, որը փորձ էր վերացնել առաջնորդներին և վախ սերմանել ժողովրդի մեջ։ Ադրբեջանի ուղերձը 150,000 բռնի տեղահանված հայերին բյուրեղյա պարզ է. մի՛ վերադարձեք։ Հայրենիք վերադառնալու ցանկացած փորձ կհանգեցնի հալածանքների», – նշել է միությունը։