Պետությունը մեծ գումարներ է ծախսելու, բայց արցախցիների բնակարանի խնդիր չի լուծելու

Արցախից բռնի տեղահանված, մինչև երեք անձից բաղկացած ընտանիքները կարող են տասը տարի ժամկետով բնակարանի վարձավճարի մասնակի հատուցում ստանալ:  ՀՀ կառավարությունը  շրջանառության մեջ է դրել նման որոշման նախագիծ:

Ըստ նախագծի, աջակցության ծրագրի մեկնարկը կտրվի 2026 թվականի հուլիսի 1-ից: Միջոցառման շրջանակներում նախատեսվում է աջակցություն տրամադրել վարձակալության վճարի երկարաժամկետ մասնակի փոխհատուցման եղանակով՝ 120 ամսվա ընթացքում, ընտանիքի յուրաքանչյուր անդամի համար՝ ամսական 40,000 դրամ։

Նոր ծրագիրը ներկայում գտնվում է հանրային քննարկման փուլում՝ e-draft․am իրավական ակտերի նախագծերի հրապարակման միասնական կայքում:

Եթե կառավարությունն ընդունի նախագիծը, ապա այս պետական աջակցությունից կօգտվեն հատուկ կարիքներ ունեցող մինչև երեք անդամից բաղկացած ընտանիքները, որտեղ կան առաջին կամ երկրորդ խմբի անժամկետ հաշմանդամություն ունեցող անձինք և 60 տարին լրացած անձինք: Ինչպես նաև 2-3 անդամից բաղկացած այն ընտանիքները, որոնց տարիքային հանրագումարը  կկազմի 115 և ավելի երկու անդամ ու 175 և ավելի երեք անդամ ունեցողների դեպքում՝:

ՙՙԱյս ծրագիրն այլընտրանք է փոքր կազմով այն ընտանիքների համար, որոնք չեն կարող մասնակցել բնակարանի գնման գործող ծրագրին: Մինչև երեք անդամ ունեցող ընտանիքները հնարավորություն չունեն պետության աջակցությամբ բնակարան գնելու իրենց ընտրած բնակավայրում: Առաջարկվող այս նոր նախագծի համաձայն՝ նրանք կարող են ընտրել վարձավճարի երկարաժամկետ՝ 10 տարով հատուցման տարբերակը։

Միևնույն ժամանակ, որոշման մեջ դրված է մեխանիզմ, որի համաձայն ծրագրի շահառնուները պետք է հաշվառվեն սոցիալական բնակարանային հերթացուցակում և ազատ սոցիալական բնակարաններ ունենալու պարագայում անգամ տասը տարին լրացած չլինելու դեպքում նրանց կառաջարկվի տեղափոխվել այդ բնակարաններ՚՚ ասում է աշխատանքի և սոցիալական հարցերով նախարար Արսեն Թորոսյանը:

Ծրագրի պայմաններով՝ ընտանիքի անդամի 90 օր երկրից բացակայելու դեպքում նրա աջակցությունը կդադարեցվի և կվերականգնվի միայն 180 օրվա մեջ վերադարձի պարագայում: Եվս մեկ պայմանի համաձայն՝ ծրագրի շահառու չեն հանդիսանում այն ընտանիքները, որոնք արդեն օգտվել են բնակարանային ծրագրից կամ որոնոք ունեն բնակարան, որի բնակմակերեսը չի համապատասխանում ծրագրի պահանջներին:

Ծրագրին հնարավոր կլինի դիմել մինչև 2027 թվականի դեկտեմբերի 31 օնլայն հարթակի միջոցով, որտեղ պետք է լրացնել ընտանիքի անդամների անձնական տվյալները և հաշվեհամարը, ինչպես նաև վարջձակալվող տան տիրոջ անուն ազգանունը և հարկ վճարողի հաշվառման համարը։

Այս որոշման նախագիծը արցախցիների շրջանում մեծ մտահոգություններ է առաջացնում: Արցախից տեղահանված փոքրակազմ ընտանիքները մտահոգված են իրենց հետագա ճակատագրով, քանի որ պետության կողմից առաջարկվող նախագիծը առարկայական չի ծածկում նրանց վարձավճարները, հատկապես մեծ քաղաքներում, և ընտանիքն, այնուամենայնիվ, լրացուցիչ բեռ ունենալու է:

Ավելին՝ շահառուները տասը տարի մնալու են որպես վարձակալ՝ կախված կամ տանտիրոջից, կամ շուկայական փոփոխություններից, ու դրան գումարած նաև այն, որ իրենք արդյունքում չեն ունենալու սեփականություն, այսինքն՝ պետությունը մեծ գումարներ է ծախսելու երկարաժամկետ կտրվածքով, բայց արդյունքում բնակարանի խնդիր չի լուծելու շահառուների  համար, և տրամադրած գումարը հոսելու է դեպի վարձակալության շուկա:

Արսեն Աղաջանյան