Օքսֆորդի տարվա բառը․ ինչպես մանիպուլյացնել զայրույթը
- 09:04 01.12.2025
Օքսֆորդի անգլերենի բառարանը «rage bait» (բառացիորեն «զայրույթի խայծ») բառը հայտարարել է 2025 թվականի տարվա բառ։ Այս մասին հայտարարվել է Օքսֆորդի համալսարանի հրատարակչության կայքում։
Բառը վերաբերում է «առցանց բովանդակությանը, որը միտումնավոր նախատեսված է զայրույթ կամ վրդովմունք առաջացնելու համար՝ լինելով նյարդայնացնող, սադրիչ կամ վիրավորական, որը սովորաբար հրապարակվում է այցելուներ ներգրավելու կամ որոշակի վեբ էջ կամ սոցիալական ցանցերի հաշիվ գրավելու նպատակով»։ Դրա օգտագործումը եռապատկվել է վերջին տարվա ընթացքում։
«Այն փաստը, որ «rage bait» բառը գոյություն ունի և օգտագործման այդքան կտրուկ աճ է ապրել, նշանակում է, որ մենք ավելի ու ավելի ենք գիտակցում այն մանիպուլյատիվ մարտավարությունները, որոնց մեջ կարող ենք հայտնվել առցանց։ Մինչ ինտերնետը նախկինում կենտրոնանում էր մեր ուշադրությունը գրավելու վրա՝ սեղմումների դիմաց մեր հետաքրքրասիրությունը գրգռելով, այժմ մենք տեսնում ենք դրամատիկ տեղաշարժ դեպի մեր հույզերը գրավելը և ազդելը, ինչպես նաև մեր արձագանքը։ Սա, կարծես, տեխնոլոգիական աշխարհում մարդ լինելու և առցանց մշակույթի ծայրահեղությունների մասին զրույցի բնական շարունակությունն է», – նշել է Օքսֆորդի լեզուների նախագահ Կասպեր Գրատվոլը։
Եթե այս միտումը կիրառենք Հայաստանի վրա, կարող ենք հասկանալ իշխանությունների ատելության խոսքի արմատները եկեղեցու, ընդդիմության և կառավարության քաղաքականության մեջ չտեղավորվող խմբերի նկատմամբ: Հայերենում «զայրույթի խայծը» օգտագործվում է հասարակությունը պառակտելու, որոշակի խմբերի մյուսների դեմ հանելու համար: