Հայաստան–ԵՄ, Մեծ Բրիտանիա, Գերմանիա և ԱՄՆ փաստաթղթերն իսկապե՞ս ռազմավարական են

Ի՞նչն է իրականում «ռազմավարական» դարձնում դաշնակցությունը

Որպեսզի փաստաթուղթը իրական ռազմավարական դաշնակցություն լինի, սովորաբար պետք է ունենա առնվազն այս հատկանիշներից մի քանիսը․

1. Անվտանգության հստակ բաղադրիչ (պաշտպանություն, ռազմական աջակցություն, պարտավորություններ)

2. Իրավական պարտադիր ուժ (ոչ միայն հռչակագիր կամ «համատեղ հայտարարություն»)

3. Երկարաժամկետ և ճգնաժամային պահերին գործելու մեխանիզմներ

4. Փոխադարձ ռիսկեր ու պարտավորություններ, ոչ միայն ընդհանուր ձևակերպումներ

5. Կողմերի միջև համեմատելի շահագրգռվածություն

Իսկ ինչպիսի՞ն են Հայաստան–ԵՄ, ՄԲ, Գերմանիա, ԱՄՆ փաստաթղթերը

Այդ փաստաթղթերը մեծ մասամբ՝

– քաղաքական հռչակագրեր կամ համագործակցության շրջանակներ են,

– կենտրոնացած են՝

ա. բարեփոխումների,

բ. ժողովրդավարության,

գ. տնտեսական ու ինստիտուցիոնալ համագործակցության վրա,

– չեն պարունակում պաշտպանական պարտավորություններ,

– չեն երաշխավորում անվտանգության աջակցություն ճգնաժամի դեպքում։

Այսինքն՝ դրանք ավելի ճիշտ է անվանել՝

«քաղաքական-ռազմավարական համագործակցության փաստաթղթեր», ոչ թե դասական ռազմավարական դաշնակցություն։

Ինչո՞ւ տվյալ փաստաթղթերը կոչվում են «ռազմավարական»

Այստեղ կա 3 պատճառ․

1. Դիվանագիտական լեզու – «ռազմավարական» բառը բարձրացնում է փաստաթղթի քաղաքական քաշը

2. Արտաքին ազդանշան – ցույց տալու համար աշխարհին (և այլ դերակատարներին), որ «Հայաստանը փոխում է ուղղվածությունները»

Համեմատության համար

ԱՄՆ –Ճապոնիա, ԱՄՆ–Հարավային Կորեա → իրական ռազմավարական (պաշտպանական պարտավորություններով)

Հայաստան – ԵՄ / Հայաստան – ԱՄՆ և այլն (ներկայիս ձևաչափով) → ռազմավարական լեզվով, բայց ոչ ռազմավարական բովանդակությամբ

Եզրակացություն

Ոչ, Հայաստան–ԵՄ, Մեծ Բրիտանիա, Գերմանիա, ԱՄՆ փաստաթղթերը չեն ապահովում այն, ինչ դասական իմաստով կոչվում է ռազմավարական դաշնակցություն:

Նիկոլ Փաշինյանի թուրքական ռեժիմը ստում է՝ ասելով, որ արտաքին աշխարհաքաղաքական վեկտորը փոխում է դեպի Արևմուտք։ Նիկոլը ռուս-թուրքական «հանձնում–ընդունում» գործընթացի ադմինիստրատորն է։