Արցախյան հարցը ՀՀ հիմքն է, իսկ արցախցիների իրավունքները՝ հայկական պետականության կենսունակության ցուցիչ

Հայաստանի խորհրդարանի նիստում քննարկվում է Ասիական զարգացման բանկի հետ 250 միլիոն դոլարի վարկային պայմանագիրը հաստատելու մասին որոշման նախագիծ, որն ուղղված է «Արցախցիների բնակարանային խնդիրները լուծելու համար»։ Նիստի գրեթե ամբողջ ընթացքում քննարկվել է արցախցիների նկատմամբ կառավարության քաղաքականությունը և հնչել հարցեր, որոնք արցախցիներն արդեն 2 տարի է անպատասխան բարձրացնում են։

Չնայած իշխանությունների կողմից արցախցիների և նրանց իրավունքների վերաբերյալ լռության կոչերին՝ պատերազմի և ադրբեջանցի «փախստականների» հոսքի սպառնալիքով, չկա կառավարության կամ խորհրդարանի ոչ մի նիստ առանց արցախցիների հարցը քննարկվելու։ Սա պայմանավորված չէ նրանով, որ արցախցիները օր ու գիշեր կանգնած են կառավարության շենքի կամ խորհրդարանի դիմաց՝ պահանջներով կամ սպառնալիքներով։

Այնպես է ստացվել, որ Արցախյան հարցը՝ Հայաստանի Հանրապետության հիմքն է, իսկ արցախցիների իրավունքները՝ հայկական պետականության կենսունակության և դրա ներուժի ցուցիչ։ Հայաստանում ոչ մի հարց՝ ներքին կամ արտաքին քաղաքական, չի կարող շրջանցել Արցախի և արցախցիների հարցը։

Այս ըմբռնումը առկա է բոլոր համաշխարհային կենտրոններում, և Հայաստանի ու նրա քաղաքական ուժերի նկատմամբ վերաբերմունքը որոշվում է Արցախի և արցախցիների նկատմամբ նրանց դիրքորոշմամբ։ Պատահական չէ, որ եվրոպական երկրներն ու միջազգային դոնորները պնդում են լուծել Արցախի ժողովրդի խնդիրները, որոնք Հայաստանի կառավարությունը փորձում է մի անտեսել։ Կառավարությունը զգուշորեն պաշտպանվում է Արցախի ժողովրդից՝ նվազեցնելով նրանց իրավունքների թեման հանրային ոլորտում։

Սակայն այսօրվա խորհրդարանական քննարկման ժամանակ բարձրացվեցին մի շարք կարևոր հարցեր.

Կառավարությունը կօգտագործի՞ ստացված միջոցները արցախցիներին աջակցելու համար, թե՞ այլ նպատակներով։
Ինչո՞ւ արդեն երկու տարուց ավելի արցախցի ընտանիքների միայն 6%-ն է կարողացել բնակարան գնել պետական ​​ծրագրի միջոցով։
Ինչո՞ւ արցախցիները դժվարանում են քաղաքացիություն ստանալ։ Ճի՞շտ է, որ ընթացակարգը դիտավորյալ բարդացված է։
Ինչո՞ւ են արցախցիները ստիպված դիմել բանկեր, մերժվել կամ անցնել բարդ գործընթաց՝ պետական ​​ծրագրից օգտվելու համար։
Արդյո՞ք հատկացված գումարը իսկապես բավարար է բնակարան գնելու համար։
Քանի՞ ընտանիք կկարողանա բավարարել իրենց բնակարանային կարիքները 250 միլիոնով։
Ինչպե՞ս է լուծվելու մեկից երեք հոգանոց ընտանիքների հարցը։
Ինչո՞ւ սոցիալական բնակարաններ չեն կառուցվում արցախցիների համար։ Ինչո՞ւ է կառավարությունը վախենում արցախցիների կոմպակտ բնակեցումից։

Պարզվում է, որ 26,000 արցախցիներ ստացել են նոր հայկական անձնագրեր, 3,800 ընտանիք դիմել է վկայականների համար, իսկ 1,600 ընտանիք արդեն գնել է բնակարան։

Կառավարության ներկայացուցիչները չկարողացան պատասխանել մնացած բոլոր հարցերին, այդ թվում՝ ի՞նչ պետք է անեն մեկից երեք անդամ ունեցող ընտանիքները, ե՞րբ է սկսվելու սոցիալական բնակարանաշինությունը, ինչո՞ւ են մարդիկ զրկվել վարձավճարի փոխհատուցումից՝ նախքան բնակարան գնելը։

Այս բոլոր հարցերը ուշադիր քննարկվում են դոնորների հետ, և ամենաանհարմար պահին Հայաստանի կառավարությունը կարող է բախվել միջազգային հանրության կողմից վացասական վերաբերմունքի. ինչպե՞ս վստահել մի կառավարության, որն անտեսում է իր սեփական ազգի անդամներին, ովքեր դարձել են «փախստականներ»։ Եթե, իհարկե, խոսքը չի վերաբերում այն ​​երկրներին և կազմակերպություններին, որոնք շահագրգռված են Հայաստանի կառավարության հակազգային գործողություններով։