Դեռ կստեղծվեն ներկայացումներ, որոնք՝ դաժանության հետ մեկտեղ կներկայացնեն պատերազմի մաքրագործող կողմը

  • 11:52 18.12.2025

«Բլոկադա» ներկայացման պրեմիերան կկայանա փետրվարի 25-ին և 26-ին Երևանի Ստանիսլավսկու անվան ռուսական դրամատիկական թատրոնում: Այս երկգործողությամբ դրաման պատմում է Ղարաբաղի շրջափակման մասին. Երևանից եկած և Ղարաբաղում բնակվող ընտանիքները շրջափակման ժամանակ հայտնվել են նույն տանիքի տակ: Ռեժիսորը Սեդրակ Գոջամանյանն է, իսկ պրոդյուսերները՝ Սոֆյա Ղուլյանը և Արմեն Պետրոսյանը։

Արցախի լիակատար օկուպացիայից և բնիկ բնակիչների տեղահանությունից հետո հայկական մշակութային աշխարհը հայտնվեց սթրեսի մեջ, որը պայմանավորված էր ոչ միայն ուժեղ ցնցումով, այլև կառավարության քաղաքականությամբ, որը նպատակ ունի «ջնջել պատերազմը» հայկական իրականությունից: Արդյունքում, վերջին հինգ տարիների ընթացքում, չնայած ազգային կյանքում տեղի ունեցած ցնցող իրադարձություններին, մշակութային տարածքում հայտնվել են միայն հազվագյուտ արվեստի գործեր՝ գրքեր, ներկայացումներ, ֆիլմեր, որոնք փորձում են վերլուծել տեղի ունեցածը հուզական ապրումների, կոլեկտիվ հոգեբանության և ազգային կյանքում տեղի ունեցած դաժան իրադարձությունների նկատմամբ սոցիալական արձագանքների տեսանկյունից:

Շատ մշակութային վերլոիծաբաններ սա անվանում են ազգային օրգանիզմի պաշտպանիչ գործառույթ, որը իբր ինտուիտիվ կերպով վանում է բացասական հիշողությունները և փորձում է մոռանալ իրավունքների, արժանապատվության և պատվի ոտնահարումը: Սակայն հոգեբանները նշում են, որ առանց «արտաքին ազդեցության» ազգային օրգանիզմը կարձագանքեր այլ կերպ՝ կանխելով հիշողության, ազգային ինքնության և կոլեկտիվ իմունիտետի թուլացումը:

Պատերազմի և պատմական շոկն արտացոլող արվեստի գործերի ի հայտ գալը կարող է ցույց տալ, որ ազգային օրգանիզմը սկսել է վերականգնվել և մերժել արտաքին նարկոզը: Դա նաև ցույց կտա, որ կառավարամետ և թշնամական քարոզչությունը, որը փորձում է համոզել մարդկանց, որ հաստատված «խաղաղությունն» ու ապագա բարգավաճումը արժեն կատարված զոհողություններին, լիովին չի լվացել մարդկանց ուղեղը:

Այնուամենայնիվ, այս քարոզչությունն արդեն շատ բան է հասցրել․ ատելություն է առաջացրել նրանց նկատմամբ, ովքեր դիմացան բոլոր դժվարություններին և զոհաբերեցին ամեն ինչ ազգային իրավունքների համար: Հենց այս քարոզչությունն է, որը արդարացնում է թշնամիներին:

Հայաստանում դեռ կստեղծվեն ներկայացումներ և ֆիլմեր, որոնք պատերազմի և շրջափակման անտանելի դաժանության հետ մեկտեղ կներկայացնեն նաև պատերազմի պայծառ՝ մաքրագործող կողմը: Կհայտնվեն նաև ստեղծագործություններ, որոնցում Աստծո տված իրավունքների պաշտպանությունը կներկայացվի որպես պատիվ, փառահեղ պարտականություն, և հերոսական գործերը կրկին կգնահատվեն։