ԵՄ-ն առաջարկում է միջազգային առաքելությունը տարածել Լաչինի միջանցքի վրա

Եվրախորհրդարանը լիովին աջակցում է Լաչինի միջանցք միջազգային փաստահավաք առաքելություն ուղարկելու գաղափարին։ Ինչպես հաղորդում է ԱՐՄԵՆՊՐԵՍ-ը, այս մասին լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասաց Եվրախորհրդարանի անվտանգության և պաշտպանության ենթահանձնաժողովի նախագահ Նատալի Լուազոն՝ ի պատասխան այն հարցին, թե արդյոք վարչապետի հետ հանդիպմանը քննարկվել է Լաչինի միջանցք միջազգային առաքելություն ուղարկելու հարցը և արդյոք նա այս պահին տեսնում է նման հնարավորություն։

«Առաջինը, կա Միջազգային դատարանի որոշումը Լաչինի միջանցքի ապաշրջափակման վերաբերյալ, որը պետք է պատշաճ կերպով իրականացվի։ Երկրորդ՝ Եվրախորհրդարանը լիովին աջակցում է փաստահավաք առաքելություն ուղարկելու գաղափարին։

Եվրախորհրդարանը ողջունում է նաև որպես ամբողջություն միջազգային ներկայության գաղափարը՝ ամբողջությամբ պաշտպանելու Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի իրավունքներն ու շահերը։

Մենք նաեւ լիովին կողմ ենք ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի բանաձեւի ընդունմանը։ Եվ որքան շուտ, այնքան լավ, եթե ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի անդամները պատրաստեն նման բանաձեւի նախագիծ»,- ասել է Լուազոն։

«ԵՄ դիրքորոշումը հետևյալն է՝ Լաչինի միջանցքի շրջափակումն անօրինական է և պետք է դադարեցվի։ Լեռնային Ղարաբաղի հայերի իրավունքները պետք է պաշտպանվեն, իսկ Հայաստանի իշխանությունների անսասանությունը հարգանքի է արժանի։ Քանի որ Լաչինի շրջափակումն անօրինական է, ես կոչ եմ անում Բաքվում հավատարմագրված դեսպաններին զերծ մնալ հրավերն ընդունելուց, եթե Բաքուն առաջարկի այցելել ապօրինի հաստատված անցակետ՝ հաշվի առնելով Հաագայի դատարանի որոշումը»,- ասել է Լոզոն։

Նա ասաց, որ այցի ընթացքում հանդիպումներ է ունեցել վարչապետի և այլ պաշտոնյաների հետ, եղել է Սյունիքում, հանդիպել մարզպետի և Գորիսի քաղաքապետի հետ։

«Մենք մոտեցանք Լաչինի միջանցքին՝ սեփական աչքերով տեսնելու, որ այն ապօրինի արգելափակված է Ադրբեջանի իշխանությունների կողմից։ Մեզ պատմեցին զինված միջադեպերի թվի աճի մասին, երբ ներխուժում է իրականացվում Հայաստանի ինքնիշխան տարածք։ Երասխի միջադեպի մասին տեղեկացանք, երբ գնդակոծվել են խաղաղ բնակիչները։ Այս ամենի մասին ես կխոսեմ Բրյուսելում»,- եզրափակել է Լուազոն:

«Գորիս տանող ճանապարհին, երբ շարժվում էինք դեպի Լաչինի միջանցք, տեսանք ռուս խաղաղապահների, որոնք նոյեմբերի 9-ի փաստաթղթի համաձայն պետք է ապահովեն Լեռնային Ղարաբաղի բնակչության պաշտպանությունը, մարդկանց ու ապրանքների տեղաշարժը։ Անհասկանալի է, թե ինչու գոնե Լաչինի միջանցքի մուտքի մոտ այս որոշումը չեն իրականացնում։ Ես շարունակում եմ զարմանալ, թե ինչու Ռուսաստանը չի կատարում իր պարտավորությունները։

Ռուսաստանը նույնպես կարող է պատժամիջոցներ նախաձեռնել Բաքվի դեմ, սակայն դա տեղի չի ունենում։ Զարմանալի է նաև արտահանվող գազի ծավալը, քանի որ այն գերազանցում է արտադրվող գազի ծավալին։ Եթե ​​Ռուսաստանը որոշել է կանգնել Ադրբեջանի կողքին, ապա ժամանակն է այդ մասին հրապարակավ հայտարարել։ Երբ Լաչինի միջանցքի մոտ էինք, Լեռնային Ղարաբաղ մտնող ոչ մի բեռնատար չտեսանք։ Իրավիճակը գնալով բարդանում է, ոչ ռուսական, ոչ էլ Կարմիր խաչի մեքենաները չեն կարող մտնել Լեռնային Ղարաբաղ, եվ ոչ ոք չի կարող ձևացնել, թե այս ամենը տեղի է ունենում էկոակտիվիստների պատճառով»,- ասել է Լոիզոն։

Նրա խոսքով, Հայաստանը ՀԱՊԿ անդամ է, որը կոչված է պաշտպանելու իր անդամներին ագրեսիայից, ուստի նրանց պետք է համապատասխան հարցեր տալ։

«Ես երկրորդ անգամ եմ Հայաստան այցելում, երբ հնարավոր էր, եղել եմ նաև Լեռնային Ղարաբաղում, պատասխանը պետք է պարզ լինի՝ Եվրոպան կարևորո՞ւմ է այս խնդրի լուծումը, թե՞ ոչ։

Եվրախորհրդարանի որոշմամբ հաստատվել են թիրախային պատժամիջոցները որոշ ադրբեջանցիների նկատմամբ, ովքեր չեն կատարում իրենց պարտավորությունները։ Այնուամենայնիվ, պատժամիջոցների վերաբերյալ որոշում կայացնելու իրավասությունը խորհրդարանինը չէ: Խորհրդարանը կարող է ասել, թե ինչ է մտածում, բայց որոշումներ չի կայացնում։ Մեր բոլոր զրուցակիցները բարձր են գնահատել Եվրոպական առաքելության գործունեությունը։ Մենք պատրաստ ենք առաքելություն ուղարկել նաև Ադրբեջան։ Բայց Բաքուն դեռ չի ընդունել այս առաջարկը։ Իմ կարծիքով, արձանագրված ռազմական միջադեպերը տեղի են ունենում միայն մի կողմից։ Չկա որևէ ապացույց, որը կհաստատի այն պնդումը, որ բախումը գալիս է Հայաստանից, և դա զարմանալի չէ, քանի որ Հայաստանը խաղաղություն է ուզում»,- եզրափակեց Լոիզոն:

ԱՄՆ Կոնգրեսի 54 ներկայացուցիչ պահանջում են Ջո Բայդենից դադարեցնել ռազմական օգնությունը Ադրբեջանին և աջակցել Արցախին

ԱՄՆ Կոնգրեսի 54 ներկայացուցիչ, կոնգրեսական Բարբարա Լիի գլխավորությամբ, նամակ են հղել պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենին՝ պահանջելով ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենի վարչակազմից դադարեցնել ռազմական օգնությունը Ադրբեջանին և աջակցել Արցախին։ Ինչպես տեղեկացնում է «Արմենպրես»-ը, այս մասին հաղորդագրություն է տարածել Ամերիկայի Հայ դատի հանձնախումբը։

«ԱՄՆ Կոնգրեսի 54 ներկայացուցիչ, կոնգրեսական Բարբարա Լիի գլխավորությամբ, նամակ են հղել պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենին ՝ պահանջելով Ջո Բայդենի վարչակազմից դադարեցնել ռազմական օգնությունը Ադրբեջանին և աջակցել Արցախին և դեմ հանդես գալ Ադրբեջանի կողմից Արցախի շրջափակմանը և հակահայկական ագրեսիային»,- նշված է հաղորդագրության մեջ։

ԶՄՊԿ պահակին սպանելու մեջ մեղադրվող ադրբեջանցի զինծառայողը դատապարտվել է 20 տարվա ազատազրկման

Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատի պահակին  սպանելու մեջ մեղադրվող ադրբեջանցի զինծառայող Հուսեյն Ախունդովը դատապարտվել է 20 տարվա ազատազրկման։ Ինչպես տեղեկացնում է «Արմենպրես»-ը, որոշումը հրապարակել է Սյունիքի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանը։

Ադրբեջանցի զինծառայողը մեղավոր է ճանաչվել սահմանն ապօրինի հատելու, պետական սահմանով հրազեն և ռազմամթերք ապօրինի տեղափոխելու, ինչպես նաև «Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատ»-ի պահակին սպանելու համար։

Ապրիլի սկզբին Հուսեյն Ախունդովն ադրբեջանցի մեկ այլ զինծառայող՝ Ագշին Բաբիրովի հետ Նախիջևանից Սյունիք էին ներթափանցել, որոնց հետագայում հայտնաբերել էին տեղի բնակիչները։

Ագշին Բաբիրովին արդեն իսկ դատապարտել է 11 տարի 6 ամիս ազատազրկման՝ սահմանն ապօրինի հատելու, պետական սահմանով հրազեն և ռազմամթերք ապօրինի տեղափոխելու համար։

Հաճախորդները շատ են, բոլորին սպասարկելու ժամանակ չունենք

«Առավոտյան ժամը 6-ին ոտքով գալիս եմ աշխատանքի, որպեսզի հասցնեմ աշխատել մինչև հոսանքի անջատումը», ասում է վարսահարդար Անահիտը։

Արցախի շրջափակումը իր բացասական ազդեցությունը ունեցավ նաև գեղեցկյության ոլորտի վրա։ Անհրաժեշտ նյութերի պակասի և օրական 6 ժամով լույսերի անջատումների պայմաններում ոլորտի մասնագետները հարմարվում են իրավիճակին ինչպես կարող են։

Անահիտը աշխատում է որպես վարդահարդար Ստեփանակերտի ամենահայտնի գեղեցկության սրահներից մեկում։ Ասում է, որ հաճախորդների պայաս չեն զգում, բայց գործի բնույթը լիովին փոխվել է։ Եթե նախկինում գեղեցկության սրահում հիմնականում կատարում էին մեծ պատվերներ, հարսանեկան սանրվածքներ ու դիմահարդարում, հիմա հարսանիքների պակասելու պատճառով ստիպված անցել են սովորական գործերի, ինչը նաև բացասական է ազդում ստացվող գումարի վրա։

«Գումարն էլ մի կողմ, չգիտենք լույս ունենալու 4 ժամում ինչ հասցնենք անել։ Հաճախորդները շատ են, բոլորին սպասարկելու ժամանակ չունենք»։

Մթերքի և առաջին անհրաժեշտության ապրանքների պակասի հետ նաև զգացվում է գեղեցկության ոլորտի օգտագործվող նյութերի պակասը։ «Ինչպես սկզբում, այնպես էլ հիմա ամեն ինչ շատ դժվար է գտնվում, իսկ եթե գտնում ես, շատ թանկ է», ասում է Անահիտը։ Սակայն պարծենում է, որ չնայած գնաճին, իրենց մատուցած ծառայությունների արժեքը չի փոխվել։

Ամբողջովին արգելափակելով Լաչինի միջանցքը՝ Ադրբեջանը փաստացի նոր մակարդակի է հասցրել Արցախի էթնիկ զտման իր նպատակաուղղված քաղաքականությունը. Արցախի ԱԳՆ

Լաչինի միջանցքի ամբողջական և կամայական արգելափակումը միջազգային իրավունքում դիտարկվում է որպես պատերազմական հանցագործություն: «Արմենպրես»-ի հաղորդմամբ՝ այս մասին նշված է Արցախի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարության տարածած հայտարարության մեջ:

«Հունիսի 15-ից ի վեր՝ արդեն 7-րդ օրն է, ինչ Ադրբեջանը ամբողջությամբ արգելափակել է ՌԴ խաղաղապահ զորակազմի (ՌԽԶ) և Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի (ԿԽՄԿ) կողմից Լաչինի միջանցքով իրականացվող բոլոր տեսակի հումանիտար բեռների` ներառյալ պարենի և դեղորայքի մատակարարումներն Արցախի Հանրապետություն՝ դրանով իսկ միտումնավոր զրկելով Արցախի 120 հազար բնակչությանը, այդ թվում՝ երեխաներին, կանանց և ծերերին, գոյատևման նվազագույն միջոցներից։

Ընդգծում ենք, որ Լաչինի միջանցքի ամբողջական և կամայական արգելափակումը, մասնավորապես, ՌԴ խաղաղապահ զորակազմի և ԿԽՄԿ-ի կողմից Արցախի պաշարված ժողովրդի հիմնական կարիքների համար նախատեսված մարդասիրական բեռների փոխադրմանը միտումնավոր խոչընդոտելը, միջազգային իրավունքում դիտարկվում է որպես պատերազմական հանցագործություն։ Ըստ էության, Ադրբեջանը 2020 թ․ նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության դրույթների աղաղակող խախտումներից և ՄԱԿ-ի միջազգային դատարանի 2023 թ․ փետրվարի 22-ի իրավաբանորեն պարտավորեցնող վճռի լիակատար անտեսումից անցել է պատերազմական հանցագործություն հանդիսացող գործողությունների։

Հիշեցնենք, որ Լաչինի միջանցքը, որը նախատեսված է Ռուսաստանի, Ադրբեջանի և Հայաստանի ղեկավարների 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությամբ, որով, մասնավորապես, սահմանվում է ՌԴ խաղաղապահ զորակազմի կողմից միջանցքի բացառիկ վերահսկողությունը, անցած վեց ամիսների ընթացքում գործել է Ադրբեջանի կողմից խիստ և կամայական սահմանափակումներով և օգտագործվել միայն ԿԽՄԿ-ի և ՌԴ խաղաղապահ զորակազմի ավտոմեքենաների անցման համար։ Հունիսի 15-ին Հակարիի կամրջի վրա ադրբեջանական դրոշի հետ կապված կանխամտածված սադրանքից հետո Ադրբեջանն ամբողջությամբ արգելափակել է միջանցքը, այդ թվում՝ զրահամեքենաների օգտագործմամբ։ Այսպիսով, միջանցքով երկու ուղղություններով երթևեկությունն արդեն փակ է նաև ԿԽՄԿ-ի և ՌԴ խաղաղապահ զորակազմի ներկայացուցիչների համար, որոնք առաջին անհրաժեշտության ապրանքներ էին մատակարարում Արցախի Հանրապետություն։

Արցախի Հանրապետության լիակատար շրջափակումը և արտաքին աշխարհից մեկուսացումը խորացնում են հումանիտար ճգնաժամը և բարենպաստ հող նախապատրաստում, որպեսզի մարդկության դեմ ուղղված Ադրբեջանի շարունակական հանցագործությունները վերաճեն ցեղասպանության հանցագործության։ Ամբողջովին արգելափակելով Լաչինի միջանցքը, որն արցախցիների կյանքի միակ ճանապարհն է, Ադրբեջանը փաստացի նոր մակարդակի է հասցրել Արցախի էթնիկ զտման և որպես այդպիսին նրա ժողովրդի ոչնչացման՝ իր նպատակաուղղված քաղաքականությունը»,- ասված է հայտարարության մեջ:

Հայտարարության մեջ նաև նշվում է, որ կասկածից վեր է, որ Լաչինի միջանցքի նկատմամբ ապօրինի վերահսկողություն սահմանելու սկզբնական նպատակը եղել է դրա հետագա արգելափակումը և շրջափակման օգտագործումը որպես Արցախի ժողովրդի դեմ ագրեսիվ և ցեղասպան քաղաքականություն վարելու միջոց։

«Ըստ էության, Լաչինի միջանցքը, որն ի սկզբանե նախատեսված էր արտաքին աշխարհի հետ Արցախի կապն ապահովելու համար և հանդիսանում էր նրա ժողովրդի բնականոն կենսագործունեության երաշխիքներից մեկը, Ադրբեջանի կողմից օգտագործվում է որպես ռազմաքաղաքական գործիք՝ Արցախի Հանրապետության և նրա քաղաքացիների դեմ ագրեսիվ գործողություններ իրականացնելու համար:

120 հազար մարդկանց, այդ թվում՝ կանանց, ծերերին և երեխաներին գիտակցաբար սովի մատնելը, նրանց ամենօրյա անտանելի տառապանքներ պատճառելը, ինչպես նաև ուժի կամ ուժի սպառնալիքի միջոցով սեփական կամքը պարտադրելը, միջազգային հանրությունից պահանջում են ձեռնարկել հրատապ և արդյունավետ հարկադրական բնույթի միջոցներ՝ ուղղված Արցախի ժողովրդի իրավունքների զանգվածային խախտումները կանխելուն։

Խստորեն պահանջում ենք, որպեսզի միջազգային հանրության բոլոր պատասխանատու անդամները ձեռնարկեն անհրաժեշտ հավաքական և անհատական  միջոցներ՝ դադարեցնելու Ադրբեջանի կողմից իրականացվող շարունակական միջազգային հանցագործությունները, ինչպես նաև կանխելու Արցախի ժողովրդին սպառնացող ցեղասպանության աղետը: Ժամանակն է նաև, որպեսզի ԿԽՄԿ-ն և այլ համապատասխան միջազգային կառույցները և իրավապաշտպան կազմակերպությունները պատշաճ և համարժեք գնահատեն ստեղծված իրավիճակը և հորդորեն Ադրբեջանի իշխանություններին հարգել Արցախի ժողովրդի մարդասիրական օգնության և միջազգային պաշտպանության իրավունքը։  Ընդգծում ենք, որ անգործությունը և անտարբերությունը փաստացի խրախուսում են Ադրբեջանի ցեղասպան գործողությունները»,-եզրափակվում է Արցախի ԱԳՆ-ի հայտարարությունը:

Ալիեւը ուժեղացնում է ջանքերն․ Երասխի էսկալացիան կապվա՞ծ  է միջանցքի հետ

Հունիսի 13-14-ին, իսկ հետո՝ հունիսի 17-ին Երասխից մի քանի հարյուր մետր հեռավորության վրա գտնվող ադրբեջանական դիրքերից գնդակոծվել է ամերիկյան կապիտալով Երասխում կառուցվող գործարանը։ Երկու հնդիկ, ովքեր աշխատում էին գործարանում, վիրավորվել են։ Փորձագետները սրման մի քանի պատճառ են համարում։

Դրանցից մեկը, որն համառորեն քարոզվում է, այն է, որ Մոսկվան ու Բաքուն դժգոհ են Երասխում ամերիկյան մետալուրգիական գործարանի կառուցման փաստից և փորձում են տորպեդահարել շինարարությունը։ Խոսքը ոչ միայն տնտեսության մասին է․ տարածքը, որի վրա աչք ունեն Մոսկվան ու Բաքուն, այլեւս գտնվում է ամերիկյան դրոշի «պաշտպանության ներքո»։

Երկրորդ պատճառը ռազմական գործողություններ հրահրելու, հերթական «օպերացիա» իրականացնելու, նոր տարածքներ գրավելու և «անցակետ» ստեղծելու մտադրությունն է։ Այս տարբերակն ավելի հավանական է թվում, քանի որ Երասխը գտնվում է մի երթուղու վրա, որը կարող է դառնալ «միջանցք» Թուրքիայի (Մարգարա) և Ադրբեջանի կողմից օկուպացված տարածքների միջև (այս առումով արժե հիշել 2022 թվականի սեպտեմբերին Ջերմուկում իրականացված գործողությունը): Միաժամանակ, այս ճանապարհի գրավումը կարող է վերջնականապես կտրել Իրանը և Հայաստանի հարավը (Արցախ, Սյունիք, Վայոց ձոր) մնացած երկրից։

Հայաստանի, Ադրբեջանի և Հայաստանի փոխվարչապետները պաշտոնապես քննարկում են Երասխ-Ջուլֆա-Մեղրի-Հորադիզ երթուղու վերականգնման հարցը, ՏԱՍՍ-ին տված հարցազրույցում ասել է ՌԴ փոխվարչապետ Ալեքսեյ Օվերչուկը։ Սակայն «գետնի վրա» Մոսկվան ու Բաքուն փորձում են կանխել Երասխի հայկական «ինքնիշխանությունը» ամերիկյան դրոշի հովանու ներքո, որպեսզի կարողանան այնտեղով «միջանցք» բացել։

Նախքան մանրամասներին անդրադառնալը, Հայաստանի համար կարևոր է ամրագրել ինքնիշխանության, կողմերի իրավասության և փոխադարձության հիման վրա ճանապարհների ապաշրջափակման սկզբունքները, ասաց ՀՀ փոխարտգործնախարար Վահան Կոստանյանը։ Նա նշեց, որ 09/11/20 հայտարարության մեջ և ՌԴ նախագահի հրամանագրում ասվում է, որ ՌԴ ԱԴԾ-ն պետք է վերահսկի մոնիտորիգ, այլ ոչ թե ապահովի ճանապարհների անվտանգությունը։

Մոսկվան և Բաքուն ցանկանում են, որ ճանապարհի անվտանգությունն ապահովեն ՌԴ ԱԴԾ սահմանապահ զորքերը։ Հայաստանը պնդում է ինքնիշխան վերահսկողություն։

«Կողմերից ոչ մեկը չի կասկածում, որ այս ճանապարհի որոշ հատվածներ կհայտնվեն այն երկրի իրավասության ներքո, որի տարածքում դրանք կանցնեն»,- ասել է Օվերչուկը։ Ռուսաստանի փոխվարչապետը միաժամանակ ընդգծել է, որ ճանապարհների ապաշրջափակման հիմնական խնդիրն այն է, թե ով է ապահովելու այդ երթուղիներից օգտվող մարդկանց անվտանգությունը։ «Փաստաթղթի նախագիծը ձևավորվել և գրեթե ամբողջությամբ համաձայնեցվել է մեր մակարդակով, թեև հիմնական հարցը՝ ինչպես սովորական ադրբեջանցիներն ու հայերը կշփվեն միմյանց հետ սահմանը հատելիս, դեռ պետք է քննարկվի»,- ասաց Օվերչուկը։

Բաքուն և Անկարան դեռևս պնդում են Մեղրիի (Զանգեզուր) միջանցքը, թեև առանց նախքին ոգևորության։ «Զանգեզուրի միջանցքի հարցը կապված է ոչ թե Հայաստանի, այլ Իրանի հետ։ Իրանի պահվածքը վրդովեցնում է և՛ Ադրբեջանին, և՛ մեզ։ Բացի այդ, տրանսպորտի սակագինը չափազանց բարձր է սահմանվել, հուսով եմ, որ այս հարցը կլուծվի»,- Բաքվից վերադառնալուց հետո ասել է Էրդողանը։

Նա ասաց, որ եթե այս հարցերը լուծվեն, ապա Թուրքիայի, Ադրբեջանի ու Իրանի ավտոճանապարհներն ու երկաթուղիները կինտեգրվեն, հավանաբար կբացվի Պեկին-Լոնդոն երթուղին։

Էրդողանը չի հիշատակում Հայաստանը՝ ըստ երևույթին համարելով, որ կարող է բոլոր հարցերը լուծել ռուսական ճնշման և Բաքվի զենքի օգնությամբ։

Ինքը՝ Ալիեւը, ասում է, որ «Զանգեզուրի միջանցքի բացումն անխուսափելի է»։ Այս ձեւակերպումը վկայում է կոնկրետ պայմանավորվածությունների բացակայության մասին։ «Ամեն դեպքում, մենք կուժեղացնենք ջանքերն այդ ուղղությամբ»,- ասել է Ալիեւը։

Երասխում սրումը, ըստ ամենայնի, կապված է «ջանքերի ակտիվացման» հետ, ինչը պետք է «բռունցք» ցույց տա Իրանին և ԱՄՆ-ին։ Սակայն նման հնարքն արդեն չի գործում։

Կարմիր խաչը հույս ունի վերականգնել գուծունեությունը Բերձորի միջանցքում

«Հունիսի 15-ին ԿԽՄԿ-ն ծրագրում էր հիվանդներին տեղափոխել Հայաստան՝ Լաչինի միջանցքով բուժման նպատակով, սակայն լարված իրավիճակի մասին հաղորդումներից հետո որոշեց վերադառնալ»,- ասել է ԿԽՄԿ Արցախի տեղեկատվական բաժնի ղեկավար Էթերի Մուսայելյանը Step1.am-ին։

Նրա խոսքով, «դա արվել է հաշվի առնելով ԿԽՄԿ-ի պատասխանատվությունը հիվանդների և անձնակազմի նկատմամբ»:

Նշենք, որ հունիսի 15-ին Ադրբեջանն արգելել է մարդասիրական բոլոր փոխադրումները դեպի Արցախ և հակառակ ուղղությամբ։ Անցյալ տարվա դեկտեմբերի 5-ի շրջափակման սկզբից մինչ այսօր Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի միջնորդությամբ Արցախից Հայաստան է տեղափոխվել համապատասխան բուժում ստանալու համար 492 հիվանդ, ռուս խաղաղապահների ուղեկցությամբ՝ 70 հիվանդ։

«Մենք շարունակում ենք ուշադիր հետևել իրավիճակին և կապի մեջ ենք նրանց հետ, ովքեր որոշումներ են կայացնում։ Հենց իրավիճակը թույլ տա, հույս ունենք վերսկսել մեր գործունեությունը»,- այսօր ասաց Մուսայելյանը։

ԵՄ դիտորդները Սիսիանի օդակայանում են՝ դեպի Լաչինի միջանցք ծրագրվող պարեկության համար

Հայաստանում ԵՄ առաքելության ղեկավար Մարկուս Ռիտերը և Հայաստանում եվրամիության դեսպան Անդրեա Վիկտորինը Սիսիանի օդակայանում ողջունել են Եվրոպական խորհրդարանի պաշտպանության հարցերով ենթահանձնաժողովի նախագահ Նատալի Լուազոյին և SEDE (Եվրոպական խորհրդարանի Անվտանգության և պաշտպանության ենթահանձնաժողով) պատվիրակությանը։

Ըստ առաքելության թվիթերյան էջի՝ նրանք այստեղ են՝ միանալու ԵՄ քաղաքացիական առաքելության թիմին՝ դեպի Լաչինի միջանցք ծրագրվող պարեկության համար: Այդ մասին հայտնում ե Ազատությունը։

Երեկ Լուազոն հանդիպել է վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հետ։ Ընդծելով, որ Ադրբեջանը շարունակում է ագրեսիվ հռետորաբանությունն ու հրադադարի ռեժիմի խախտման գործելաոճը, ինչը ավելացնում է լարվածությունը տարածաշրջանում՝ Փաշինյանը կարևորել է միջազգային փաստահավաք առաքելության մուտքը Լաչինի միջանցք և Լեռնային Ղարաբաղ:

Իր հերթին, Նատալի Լուազոն ընդգծել է տարածաշրջանում խաղաղություն և կայունություն ապահովելու, ինչպես նաև լարվածության ռիսկերը նվազեցնելու քայլերի անհրաժեշտությունը:

Հաքարի կամրջի վրա անօրինական անցակետի տեղադրումը կնոջը զրկել է տեսողության վերադարձի հույսից

Ստեփանակերտի բնակչուհի Ջուլիետա Գ.-ն անցյալ տարվա դեկտեմբերին պետք է մեկներ Երեւան հետազոտման և աչքի վիրահատության։ Երեւանի կլինիկաներից մեկում նրան սպասում էին, վիրահատությունը նշանակված էր դեկտեմբերի 22-ին։ Սակայն ադրբեջանցի կեղծ բնապահպանների կողմից Քաշաթաղի (Լաչին) միջանցքի շրջափակումն անհնարին դարձրեց նրա ճանապարհորդությունը: Վերջերս՝ հունիսի սկզբին, Կարմիր Խաչի միջնորդությամբ Երեւան գնալու հնարավորություն եղավ, սակայն Ադրբեջանի կողմից Հաքարի գետի կամրջի վրա ապօրինի անցակետի տեղադրումը, կամրջի վրա սադրանքը և Արցախի լիակատար շրջափակումը զրկեցին նրան տեսողությունը վերականգնելու բոլոր հույսերից:

Տիկին Ջուլիետը պատմել է, որ 44-օրյա պատերազմից հետո իր առողջական վիճակը կտրուկ վատացել է։ Հետազոտությունները ցույց են տվել շաքարային դիաբետի բարդություններ։

«Բժիշկներն ասացին, որ պատերազմի ժամանակ ունեցած սթրեսից հետո՝ վախ, հարազատների համար անհանգստություն, մեկ ամսից ավելի նկուղային պայմաններ, նորմալ բժշկական օգնության բացակայություն, բոլոր բնակիչները զգում են առկա հիվանդությունների սրացում կամ նոր հիվանդությունների ի հայտ գալը։ Դե, շաքարային դիաբետը և՛ մեծահասակների, և՛ երեխաների շրջանում առաջատար տեղ է զբաղեցնում»,- ասաց 68-ամյա կինը։

Նրան ինսուլինի ներարկումներ են նշանակել։ Արցախում պետական ​​ծրագրով պետությունը դիաբետով հիվանդներին անվճար դեղորայք է տրամադրում։ Ինքը սովորեց ներարկումներ անել՝ օրը մի քանի անգամ։

«Բայց, ինչպես պարզվեց, պատերազմը մեզ համար ավարտված չէր։ Հետպատերազմյան իրադարձություններն էլ ավելի մեծ փորձառություններ բերեցին։ Հիվանդությունը առաջադիմել է. ենթաստամոքսային գեղձի խանգարմանը ավելացել է ստորին վերջույթների անոթների աթերոսկլերոզը, արագ տեմպերով սկսել է զարգանալ կուրությունը»,- պատմել է կինը։

Նա նշեց, որ Ստեփանակերտում չեն կարողացել օգնել վիրահատության հարցում, և ինքը ստիպված է եղել գնալ Երևան։ Բայց տեսողությունը գոնե մասամբ վերականգնելու համար նրան երկրորդ վիրահատություն են նշանակել։ Սակայն միջանցքի շրջափակման պատճառով գնալն անհնար է դարձել։ Սկզբում կինը սպասում էր՝ հուսալով, որ միջանցքը կբացվի։ Բայց երևանցի բժիշկները նրան բացատրել են, որ այլևս հնարավոր չէ սպասել, այլապես նա կարող է է ընդմիշտ կորցնել տեսողությունը։ Այնուհետեւ տիկին Ջուլիետան դիմել է Արցախի առողջապահության նախարարություն՝ ԿԽՄԿ-ի ուղեկցությամբ Հայաստան մեկնելու թույլտվություն ստանալու համար։

Առողջապահության նախարարությունը մի ամբողջ ամիս ուսումնասիրել է փաստաթղթերը, էպիկրիզը և ի վերջո թույլտվություն տվել հարազատի ուղեկցությամբ մեկնել Հայաստան, քանի որ կինը չի կարող ինքնուրույն տեղաշարժվել։ Ուղևորությունը պետք է տեղի ունենար հունիսին, սակայն Հաքարի գետի կամրջի վրա անօրինական անցակետի տեղադրումը և միջանցքով մարդասիրական փոխադրումների արգելքը կնոջը զրկել են վիրահատության և տեսողության վերադարձի հույսից։

«Ես չէի պատկերացնում, որ կուրությունը կարող է մարդուն այդքան անօգնական և դժբախտ դարձնել։ Շուրջը ոչինչ չտեսնել, ազատ չքայլել՝ միայն հպումով: Բայց ամենաողբերգականն այն է, որ դու չես տեսնում սիրելիներիդ դեմքերը։ Եթե ​​միջանցքը չբացվի, ու ես ստիպված ապրեմ նման վիճակում, սիրտս ուղղակի չի դիմանա։ Շրջափակումը խլեց ինձ համար ամենաթանկ մարդու՝ որդուս դեմքը տեսնելու եւ ջերմ հայացքը զգալու հույսս»,- իր մտահոգությունները կիսեց տիկին Ջուլիետան։

Սուդանում երկու հայ կին սովամահ է եղել. ՀՀ ԱԳՆ-ն հաստատել է

Հունիսի 10-ին Սուդանի մայրաքաղաք Խարթումում հայտնաբերվել է 2 հայ կնոջ դի։ ՀՀ արտգործնախարարությունից «Փաստինֆո»-ին հաստատեցին այս տեղեկությունը՝ նշելով, որ նրանք ենթադրաբար սովամահ են եղել հունիսի առաջին օրերին։ Հայաստանի արտաքին գերատեսչության հաղորդմամբ՝ սուդանցի բնակիչները որոշ ժամանակ օգնել են հայազգի քույրերին սնունդ հայթայթելու հարցում։ Հետագայում, սակայն, խնդիրներ են առաջացել և քույրերն օրեր շարունակ մնացել են առանց սննդի։

«Խարթումում իրավիճակի վատթարանալուց առաջ՝ քաղաքից դուրս գալու օրերին, երկու հայ քույրերին նույնպես առաջարկվել է լքել քաղաքը, սակայն տարեց քույրը տեղաշարժվելու խնդիր է ունեցել, իսկ կրտսեր քույրը (61 տարեկան) չի ցանկացել դուրս գալ քաղաքից։

Արդյունքում կրտսերը մնացել է ավագ քրոջը խնամելու: Քույրերից մեկի անունը Զվարթ Եկավյան է»,- պարզաբանում է Հայաստանի ԱԳՆ-ն՝ վկայակոչելով Սուդանի հայ համայնքի ներկայացուցիչներին։

Ինչպես հայտնի է՝ Սուդանում քաղաքացիական պատերազմ է. երկրի բանակի և արագ արձագանքման ուժերի միջև զինված հակամարտությունը վերսկսվել է եւ իրավիճակը գնալով վատթարանում է։ Երկրի որոշ շրջաններում կատաղի մարտեր են ընթանում։

Մինչ Միրզոյանը հանդիպում էր Լուկաշենկոյի հետ, Պապիկյանը պայմանավորվում էր ֆրանսիացի գործընկերոջ հետ

Հունիսի 20-ին Մինսկում տեղի ունեցավ ՀԱՊԿ ԱԳ նախարարների խորհրդի նիստը, որին մասնակցում էր Հայաստանի արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանը։

Միրզոյանը, նշելով Հայաստանի ինքնիշխան տարածքի և միջազգայնորեն ճանաչված սահմանների դեմ Ադրբեջանի շարունակվող ագրեսիվ գործողությունները, վերջին օրերին Հայաստանի սահմանին հայկական դիրքերի և քաղաքացիական օբյեկտների գնդակոծությունը, ընդգծել է ՀԱՊԿ-ի հասցեական արձագանքի անհրաժեշտությունը։

Հայաստանի արտգործնախարարն անդրադարձել է նաև Լեռնային Ղարաբաղում և նրա շուրջ ստեղծված լարված իրավիճակին, այդ թվում՝ Ադրբեջանի սադրանքներին ռուսական խաղաղապահ ուժերի պատասխանատվության գոտում, հունիսի 15-ին Հաքարիի կամրջի մոտ տեղի ունեցած միջադեպին, ինչպես նաև Լաչինի միջանցքի անօրինական շրջափակմանն, որը շարունակվում է ավելի քան վեց ամիս։

Միրզոյանն ընդգծել է ուժի կամ ուժի սպառնալիքի քաղաքականությունից հրաժարվելու, առկա խնդիրները կառուցողական երկխոսության միջոցով լուծելու անհրաժեշտությունը, այդ թվում՝ Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի անվտանգության և իրավունքների ապահովման առանցքային նշանակությունը։

Նա նշեց, որ Հայաստանի սահմանների ակնհայտ խախտումների պայմաններում ՀԱՊԿ պայմանագրային պարտավորությունների կատարման անհրաժեշտությունը եւ ՀԱՊԿ-ի ճիշտ եզրակացությունները։

Նույն օրը Հայաստանի պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանը Փարիզում հանդիպել է ֆրանսիացի գործընկերոջ հետ և քննարկել պաշտպանական ոլորտում համագործակցությունը։

Կողմերը քննարկել են տարածաշրջանային անվտանգությանն առնչվող հարցեր։ Հանդիպման ավարտին պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանը շնորհակալություն է հայտնել Ֆրանսիայի զինված ուժերի նախարար Սեբաստիան Լեկորնին՝ Ֆրանսիայի Հանրապետություն կատարած աշխատանքային հարուստ այցի և ջերմ ընդունելության համար։

ՄԱԿ-ի ՓՀԳ հանձնակատարը պետք է անհապաղ միջոցներ ձեռնարկի հայ փախստականների իրավունքների պաշտպանության համար. Արցախի ՄԻՊ

Արցախի մարդու իրավունքների պաշտպան Գեղամ Ստափանյանը հայտարարությունը Փախստականների համաշխարհային օրվա առթիվ՝ նշելով, որ միջազգային հանրությունը՝ ի դեմս ՄԱԿ-ի Փախստականների հարցերով գերագույն հանձնակատարի գրասենյակի, պետք է անհապաղ միջոցներ ձեռնարկի հայ փախստականների և բռնի տեղահանված անձանց իրավունքների պաշտպանությունն ապահովելու համար։ «Արմենպրես»-ին այս մասին տեղեկացրին Արցախի մարդու իրավունքների պաշտպանի գրասենյակից։

Հայտարարության մեջ ասվում է. «Փախստականների համաշխարհային օրն առիթ է նորից խոսելու փախստական և բռնի տեղահանված անձանց իրավունքների մասին։ Թեև տարբեր հարթակներում մշտապես բարձրաձայնվել են Ադրբեջանի ագրեսիվ գործողությունների հետևանքով փախստականի և բռնի տեղահանվածի կարգավիճակում հայտնված հազարավոր հայերի իրավունքների մասին, սակայն բարձրացված հարցերը միջազգային հանրության կողմից այդպես էլ հասցեական ուշադրության չեն արժանացել։

Բաքվում, Սումգայիթում, Կիրովաբադում և Խորհրդային Ադրբեջանի մի շարք այլ բնակավայրերում տեղի ունեցած ջարդերի և տեղահանության, ինչպես նաև 1990-ականներին Արցախի դեմ սանձազերծված ագրեսիվ պատերազմի հետևանքով ավելի քան 500,000 հայեր դարձել են փախստական, որոնք, ցավոք սրտի, իրենց կարգավիճակից բխող անհրաժեշտ ուշադրության և աջակցության չեն արժանացել մինչև այսօր։

2020 թվականի աշնանն ադրբեջանական ագրեսիան հանգեցրել է Արցախի շուրջ 40 000 քաղաքացիների բռնի տեղահանության, որի հետևանքով մարդիկ կորցրել են իրենց հայրենի տները, հողերը և ունեցվածքը։ Նրանց թվում են մարդիկ, որոնք արդեն երրորդ անգամ են տեղահանվել ադրբեջանական շարունակական ագրեսիայի պատճառով: Ապաստանելով հիմնականում Արցախի այլ բնակավայրերում և Հայաստանի Հանրապետությունում՝ նրանք պատերազմից ավելի քան երկուսուկես տարի անց էլ շարունակում են բախվել սոցիալ֊հոգեբանական բազմաթիվ խնդիրների թե՛ Հայաստանում, թե՛ Արցախում կենսագործունեության գրեթե ամեն քայլափոխի։

Այսօր ավելի քան 15000 բռնի տեղահանվածներ ապրում են Արցախում շրջափակման մեջ՝ պայքարելով ինչպես տեղահանության, այնպես էլ շրջափակման հետևանքների դեմ։ Արցախի շրջափակման արդյունքում նրանց համար նախատեսված շուրջ 3700 բնակարանների կառուցումը կասեցվել է՝ Արցախ ներկրված շինանյութի բացակայության պատճառով։ Մարդիկ շարունակում են ապրել ժամանակավոր կացարաններում, հյուրանոցներում և հանրակացարաններում։

Շրջափակման հետևանքով Արցախի պետական բյուջեի առջև ծառացած խնդիրների պատճառով Հայաստանում և Արցախում ժամանակավոր կացարանի կարիք ունեցող շուրջ 30 000 բռնի տեղահանված անձինք ժամանակին չեն ստանում բնակարանի վարձի ամսական փոխհատուցումը, ինչի հետևանքով նրանց սոցիալական վիճակն ու բնակարանային պայմանները զգալիորեն վատթարանում են։

Կենսական ենթակառուցվածքների մշտական խաթարման, թերսնման, առաջին անհրաժեշտության ապրանքների և ծառայությունների բացակայության, Ադրբեջանի գործողություններից բխող անվտանգության սպառնալիքների պայմաններում փախստականի և բռնի տեղահանված անձանց հոգեկան առողջությունն ավելի է վատանում՝ ի հավելումն նրանց արդեն իսկ գոյություն ունեցող հոգեբանական խնդիրների։

Սրանք ընդամենը խնդիրների մի մասն են։ Բռնի տեղահանված և փախստական անձանց իրավունքների և խնդիրների վերաբերյալ ՄԻՊ աշխատակազմի կողմից պատրաստվում է զեկույց, որը կհրապարակվի առաջիկայում՝ մանրամասն ներկայացնելով առկա բոլոր մարտահրավերները։

Միջազգային հանրությունը՝ ի դեմս ՄԱԿ-ի Փախստականների հարցերով գերագույն հանձնակատարի գրասենյակի, պետք է անհապաղ միջոցներ ձեռնարկի հայ փախստականների և բռնի տեղահանված անձանց իրավունքների պաշտպանությունն ապահովելու համար»։