Կա՛մ ռուսական զորքերը կատարում են նոյեմբերի 9-ի պարտավորությունները, կա՛մ չեղյալ են անում հայտարարությունը և հեռանում Արցախից

«Ռուսական կողմը շարունակում է նպաստել Լեռնային Ղարաբաղում ստեղծված բարդ հումանիտար իրավիճակի հանգուցալուծմանը` հումանիտար բեռնափոխադրումների համար Լաչինի և Աղդամի երթուղիների զուգահեռ ապաշրջափակման վերաբերյալ ՌԴ արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովի նախաձեռնության հիման վրա», ասվում է ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովայի մեկնաբանության մեջ։ Մոտավորապես նույն բանն այսօր ասաց նաեւ Եվրոպական խորհրդի ղեկավար Շառլ Միշելը։

Իրավիճակը «հանգուցալուծելու» համար Լավրովն ավելի լավ բան չգտավ, քան «Ագդամի երթուղին» առաջարկելը։ Բերձորի արտատարածքային միջանցքը վերահսկող ռուսները 9 ամիս փակ պահեցին այն, մինչև հացի վերջին պաշարները վերջացան, և Արցախը ստիպված եղավ համաձայնվել Ակնայից ճանապարհի բացմանը՝ հանուն Հայաստանից ալյուր ստանալու։ Թեկուզ դա կոչվում է տերրոր, միեւնունն է՝ Ռուսաստանը իսկական դաշնակից է, միջնորդ, փրկիչ և բարերար։

Լավրովի «մարդկայնությունը» պարզապես հիացնում է. ասում են, որ այժմ «մարդասիրական» բեռ է առաքվելու միայն Ռոստովից։ Ռուսական կառույցները Արցախում շարունակում են գրանցել «հայրենակիցներին»՝ հումանիտար հեռանալու համար՝ զգուշացնելով, որ հետդարձի ճանապարհ չկա։ Հայաստանի և Ֆրանսիայի օգնության կարիքը չկա, միայն Ռուսաստանի։ Ընդհանրապես, ոչ մեկին չպետք է թույլ տալ մուտք գործել Ղարաբաղ. հանկարծ ՄԱԿ-ի, ԵԱՀԿ-ի ներկայացուցիչները, լրագրողները կտեսնեն ռուս խաղաղապահների մարդասիրությունը և չեն դիմանա ցնցմանը։

Ինչո՞ւ էր անհրաժեշտ Ակնայի ճանապարհը։ Լավրովն ու Միշելը ասում են, որ «միջանցքների բացումը» կնպաստի «Բաքվի և Ստեփանակերտի միջև երկխոսությանը»։ Բաքուն անմիջապես առաջ քաշեց «երկխոսության» պայման՝ «զինաթափում եւ պետական ​​մարմինների լուծարում»։ Ստեփանակերտը պատասխանել է. «ճանապարհների» բացումը սպառնալիք չէ Արցախի սուբյեկտայնությանը (նախագահի), միջանցքը պետք է ամբողջությամբ բաց լինի՝ համաձայն նոյեմբերի 9-ի հայտարարության և Արդարադատության միջազգային դատարանի որոշման (ԱԳՆ)։ Երեւանն ընդհանրապես լռում է, չի ուզում խանգարել “երկխոսությանը”։

Այս տարվա հունիսի սկզբին Արցախի կառավարությունը հայտարարություն արեց, որ միայն Բերձորի միջանցքից ադրբեջանական անօրինական անցակետի դուրսբերումը կարող է նշանակել շրջափակման ավարտ և պայման դառնալ Բաքվի և Ստեփանակերտի միջև երկխոսության համար։ Դրանից հետո շրջափակումը դարձավ ամբողջական, իսկ Մոսկվայի տեռորն ավելի սաստկացավ։

Արդյո՞ք Արցախի գործող իշխանությունը Մոսկվայից կպահանջի կատարել նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ ստանձնած պարտավորությունները և հեռացնել անցակետը Հաքարի կամրջից։

Տարընթերցումներ չեն կարող լինել. կա՛մ ռուսական զորքերը կատարում են նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ ստանձնած պարտավորությունները, կա՛մ չեղյալ են համարում հայտարարությունը և հեռանում Արցախից։ Հակառակ դեպքում Մոսկվան կշարունակի կատարել Բաքվի «պահանջները», որոնք արդեն հնչել են։

Նոյեմբերի 9-ի և ՄԱԿ-ի դատարանի որոշման համաձայն Լաչինի միջանցքի վերագործարկումից հետո միայն կարելի է խոսել Արցախի ապաշրջափակման մասին․ ԱՀ ԱԳՆ

Արցախի ԱԳՆ հայտարարություն է տարածել․

2023 թվականի սեպտեմբերի 18-ին Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի տրանսպորտային միջոցներով  Լաչինի միջանցքով և Ակնա (Աղդամ)- Ստեփանակերտ ճանապարհով Արցախ է բերվել շուրջ 28 տոննա հումանիտար բեռ, որը պարունակում է ցորենի ալյուր, բժշկական պարագաներ և հիգիենայի միջոցներ: Այս մարդասիրական առաքելությունը Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի, Արցախում ՌԴ խաղաղապահ զորակազմի հրամանատարության և միջազգային միջնորդների մասնակցությամբ երկարատև քննարկումների արդյունք է՝ հաշվի առնելով Ադրբեջանի կողմից լիակատար շրջափակման հետևանքով ստեղծված ծայրահեղ ծանր հումանիտար իրավիճակը:

Միևնույն ժամանակ հարկ է ընդգծել, որ Արցախը դեռևս շարունակում է պաշարված մնալ՝ զրկված լինելով Հայաստանից գազի ու էլեկտրաէներգիայի մատակարարումներից և հանրապետության ժողովրդի բնականոն կենսագործունեությունն ապահովելու հնարավորությունից: Անհրաժեշտ է նշել, որ վատթարացող հումանիտար աղետը հնարավոր չէ կանգնեցնել առանց սննդի և առաջին անհրաժեշտության ապրանքների հուսալի և կանոնավոր մատակարարման: Մարդասիրական բեռի այս առաքումը, որը  կազմում է մինչև շրջափակումն օրական Արցախ  ներմուծվող 400 տոննա ապրանքների 7 տոկոսից պակաս, ո՛չ ծավալով, ո՛չ էլ ներմուծվող ապրանքների տեսականիով չի կարող փոխարինել առևտրային բեռների կանոնավոր ապրանքաշրջանառությունը, որն անհրաժեշտ է Արցախի բնականոն կենսագործունեությունը և բնական զարգացումն ապահովելու համար:

Կրկին ընդգծում ենք, որ ադրբեջանա-ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման գործընթացում ներգրավված միջազգային դերակատարները պետք է ապահովեն Լաչինի միջանցքի լիակատար վերագործարկումը մարդկանց, տրանսպորտային միջոցների ու բեռների երկու ուղղություններով անվտանգ և անարգել տեղաշարժի համար՝ համաձայն 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի Եռակողմ հայտարարության և ՄԱԿ-ի Միջազգային դատարանի որոշումների:  Միայն այդ դեպքում հնարավոր կլինի խոսել շրջափակման դադարեցման, ինչպես նաև բնականոն կենսագործունեության և Արցախի ժողովրդի անհատական ու  հավաքական իրավունքների, այդ թվում՝ ազատ տեղաշարժի, առողջության, կրթության և զարգացման իրավունքի լիարժեք իրացման համար անհրաժեշտ պայմանների հետագա վերականգնման մասին:

Lragir. «աղդամի երթուղին» բացվել է Լավրովի նախաձեռնությամբ․ ՌԴ ԱԳՆ

«Ռուսական կողմը շարունակում է նպաստել Լեռնային Ղարաբաղում ստեղծված բարդ հումանիտար իրավիճակի հանգուցալուծմանը` հումանիտար բեռնափոխադրումների համար Լաչինի և Աղդամի երթուղիների զուգահեռ ապաշրջափակման վերաբերյալ ՌԴ արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովի նախաձեռնության հիման վրա», ասվում է ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովայի մեկնաբանության մեջ։

«Սեպտեմբերի 18-ին Կարմիր Խաչի միջազգային կոմիտեի ջանքերով՝ ռուսական խաղաղապահ կոնտինգենտի և ՌԴ ԱԳՆ-ի մասնակցությամբ, երկու ուղղություններից միաժամանակ պարենամթերքի և դեղորայքի խմբաքանակներ են առաքվել տարածաշրջան։ Ակնկալում ենք անարգել և կանոնավոր մարդասիրական մատակարարումների շարունակություն։ Ակնկալում ենք, որ Լեռնային Ղարաբաղում հումանիտար իրադրության աստիճանական բարելավումը պայմաններ կստեղծի Բաքվի և Ստեփանակերտի միջև երկխոսության մեկնարկին և հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորմանը», ասվում է Զախարովայի մեկնաբանության մեջ։

Նկատենք՝ խոսքը ոչ թե Բերձորի միջանցքի ազատ տեղաշարժի ռեժիմի վերականգնման մասին է, այլ «մարդասիրական մատակարարումների»։ ՌԴ-ն, խախտելով նոյեմբերի 9-ի թուղթը, Բաքվի ռազմական ու ոստիկանական ներկայությունը միջանցքին ճանաչել է օրինական, այսինքն՝ պաշտոնապես հայտարարել է միջանցքի արտատարածքային կարգավիճակի վերացման մասին, չնայած նոյեմբերի 9-ի թուղթը չեղարկված չէ։

Հատկանշական է նաեւ, որ ՌԴ ԱԳՆ մեկնաբանության մեջ մարդասիրական բեռների անցումը որակվում է որպես «Լաչինի և Աղդամի երթուղիների զուգահեռ ապաշրջափակում»։ Իրականում ռուսների երաշխավորությամբ ապաշրջափակվել, ավելի ճիշտ՝ գործարկվել է «աղդամի երթուղին»՝ դրանից բխող հետեւանքներով։

Հատկանշական է նաեւ, որ այսօր ոչ ՀՀ իշխանության, ոչ էլ ինքզինքը Արցախի փրկության նվիրյալներ համարող «ընդդիմության» կողմից որեւէ արձագանք չի եղել առանցքային այս իրադարձությանը, ինչը Արցախի ոչնչացման հարցում ներքին կոնսենսուսի վկայություն է։

«Այս որոշումը մեր սուբյեկտայնության պահպանման հարցում ոչ մի զիջում չի նախատեսում»

Նախագահ Սամվել Շահրամանյանը սեպտեմբերի 18-ին հրավիրել է աշխատանքային ընդլայնված խորհրդակցություն, որտեղ կառավարության կազմին և դատական համակարգի պատասխանատուներին է ներկայացրել նորանշանակ պետական նախարար Արթուր Հարությունյանին:

Ինչպես հայտնում են Արցախի Հանրապետության նախագահի աշխատակազմի տեղեկատվության գլխավոր վարչությունից, երկրի ղեկավարն ընդգծել է, որ որոշումը կայացնելիս հաշվի է առել Արթուր Հարությունյանի բարձր պրոֆեսիոնալիզմը, գիտելիքներն ու պետական համակարգում նրա փորձը, ինչպես նաև այն հանգամանքը, որ նա հանդիսանում էր մեր խորհրդարանի ամենամեծ խմբակցության ղեկավարը, և պետության առջև ծառացած խնդիրների լուծման գործում պետք է ստանձնի պատասխանատվության իր չափաբաժինը:
Ամենօրյա աշխատանքում կառավարության անդամներից ակնկալելով խիստ կարգապահություն՝ նախագահ Շահրամանյանը հայտարարել է, որ պետական ինստիտուտների պահպանումը բոլորի գերխնդիրն է, և պետք է անզիջում պայքար տանել պետության հիմքերը խարխլողների դեմ:
Անդրադառնալով Բերձորի միջանցքով՝ Գորիս-Ստեփանակերտ մայրուղով, և Ակնա-Ստեփանակերտ ճանապարհով Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի մեքենաներով բեռների տեղափոխման գործընթացին՝ նախագահ Սամվել Շահրամանյանը նշել է, որ խորացող հումանիտար ճգնաժամը վերածվում է աղետի, իսկ բնակչության կյանքն ու առողջությունն Արցախի իշխանությունների համար բարձր արժեք են:
«Այս որոշումը մեր սուբյեկտայնության պահպանման հարցում ոչ մի զիջում չի նախատեսում»,-հավելել է հանրապետության ղեկավարը:

Արցախը պետք է Հայաստանի հետ ունենա անկաշկանդ, անվտանգ հաղորդակցություն՝ առանց ապօրինի անցակետերի

Այսպիսով, մինչ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի նիստի մեկնարկը, մարդասիրական օգնությամբ Կարմիր Խաչի միջազգային կոմիտեի մեկական բեռնատար անցան Բերձորի (Լաչինի) միջանցքով և Ակնա (Աղդամ)-Ասկերան ճանապարհով։

Սա նշանակում է, որ երկու “միջանցքները” բացելու միջազգային հանրության պահանջը մասամբ կատարվել է։ Մասամբ այն պատճառով, որ փորձը ցույց է տալիս, որ Ադրբեջանը հաճախ հիմարացնում է բոլորին, այդ թվում՝ ՄԱԿ-ին և համաշխարհային գերտերություններին։

Դատելով ադրբեջանի ԱԳՆ մամուլի քարտուղար Ա.Հաջիզադեի հայտարարությունից՝ ադրբեջանը պատրաստ է կազմակերպել Ակնա (Աղդամ)-Ստեփանակերտ և Բերձոր (Լաչին)-Ստեփանակերտ ճանապարհների զուգահեռ օգտագործումը Արցախ բեռնափոխադրումների համար՝ Ադրբեջանի օրենսդրության պահանջներին համապատասխան։

Եվ այստեղ հարց է առաջանում՝ միջազգային ո՞ր իրավունքի համաձայն պետք է կիրառվի ադրբեջանական օրենսդրությունը Արցախի Հանրապետության նկատմամբ, որն ինքնորոշվել է դեռևս ներկայիս ադրբեջանի անկախության հռչակումից առաջ։

Երկրորդ՝ արցախահայությունը չի մասնակցել ոչ Ադրբեջան պետության կազմավորմանը, ոչ էլ անկախության հանրաքվեին, որի համաձայն ընդունվել են այս երկրի սահմանադրությունն ու օրենքները։

Վերջին 35 տարիների ընթացքում Արցախը և նրա բնակիչները չեն ունեցել և չունեն որևէ իրավական կամ փաստացի հարաբերություն ադրբեջանի պետության հետ։

Վերջին շրջանում մեր տարածաշրջանում իրենց կայսերական շահերը հետապնդող բոլոր դերակատարներին, մասնավորապես՝ Ռուսաստանին, հարմար է դարձել անդրադառնալ այն փաստին, որ Հայաստանի ղեկավարությունը ճանաչել է ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը՝ Արցախի հետ միասին։

Նախ՝ Հայաստանի իշխանությունը իրավասու չէ որոշել Արցախի Հանրապետության կարգավիճակը։ Երկրորդ՝ ՀՀ կառավարության ղեկավարի բանավոր հայտարարությունը նույնիսկ փաստաթուղթ չէ, էլ չեմ խոսում այն ​​մասին, որ նույնիսկ նման փաստաթղթի առկայությունը չի համապատասխանում միջազգային չափանիշներին։ Երրորդ, եթե նույնիսկ դա այդպես է, ադրբեջանը չի կարող խախտել Արցախի Հանրապետության ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքը, որը միջազգային իրավունքի հիմնարար սկզբունքներից է։

Կասկածից վեր է, որ ադրբեջանը, անտեսելով միջազգային հանրության բոլոր հայտարարություններն ու որոշումները, այդ թվում՝ ՄԱԿ-ի միջազգային դատարանի որոշումները, ձգտում է մանիպուլյացիայի ենթարկել միջազգային իրավունքը և համաշխարհային հանրության ջանքերը՝ փոխարինելով իրողությունները և առաջ տանելով նրա կեղծված պատմությունը։ ԵՄ պաշտոնյաների նկատմամբ հասկացությունների փոխարինումը, փաստերի կեղծումը, ֆինանսական միջոցների կիրառումը և «խավիարային դիվանագիտությունը» որոշակիորեն արդյունք տվեցին։

Սակայն այսօր ավելի ու ավելի շատ երկրներ են գիտակցում, որ աջակցելով Իլհամ Ալիևի ահաբեկչական, ֆաշիստական ​​ռեժիմին, ըստ էության և բովանդակության, նրանք թաղում են սեփական պետությունների դեմոկրատական ​​հիմքերը կեղտի և կոռուպցիայի մեջ, ինչը, անշուշտ, կհանգեցնի այդ պետությունների փլուզմանը:

Նույնիսկ միակ գերտերության՝ ԱՄՆ-ի Ներկայացուցիչների պալատը և Սենատը սկսեցին գիտակցել, որ ժողովրդավարական սկզբունքները զոհաբերվում են տնտեսական շահերին, և դա, անշուշտ, կազդի նոր աշխարհակարգի կառուցմանը:

Բերձոր (Լաչին)-Ստեփանակերտ և Ակնա (Աղդամ)-Ասկերան ճանապարհներով մեկական բեռնատարերը ոչինչ չեն փոխի Հայոց նոր ցեղասպանությունը կանխելու ցանկության մեջ, եթե չասենք, որ դա կվատթարացնի անվտանգության իրավիճակը, քանի որ բոլոր որոշումները Արցախի իշխանությունների կողմից ընդունվում են բռնության, ուժի կիրառման կամ սպառնալիքի ներքո։ Դրա վկայությունն են շփման գծում ադրբեջանական զինուժի մեծ կենտրոնացումը, հայկական դիրքերի գնդակոծումը, վիրավոր զինծառայողները և խաղաղ բնակչության շրջանում խուճապի ստեղծումը։ Եվ այս ամենը՝ Արցախի Հանրապետության տարածքում Ռուսաստանի Դաշնության խաղաղապահ զորախմբի ներկայությամբ և խաղաղապահների լուռ անմիջական մասնակցությամբ։

Արցախի Հանրապետությունը պետք է անխոչընդոտ, անվտանգ հաղորդակցություն ունենա Հայաստանի հետ՝ առանց ստուգումների ադրբեջանական ապօրինի անցակետերում, որոնք դարձել են հայերի առևանգման և արժանապատվությունը նվաստացնելու կետեր։

Այս ստուգումները, ինչպես նաև արցախցիների հաշիվների կոտրումը, ադրբեջանցի հաքերների կողմից խաղաղ բնակչության դեմ մղվող psi-պատերազմը ոչ այլ ինչ են, քան մարդկանց հետապնդում էթնիկ պատկանելիության պատճառով, որը միջազգային հանցագործություն է, ինչպես նաեւ միջազգային ահաբեկչություն է՝ Ադրբեջանի և Ռուսաստանի կողմից Արցախի շրջափակումը ավելի քան 9 ամիս։

Այն երկրները, որոնք չեն կանխի այդ հանցագործությունների բացասական հետևանքները, կդառնան 21-րդ դարի ցեղասպանության մեղսակիցը և նույնը կստանան իրենց երկրներում։

Մարգարիտա Քարամյան

ԿԽՄԿ-ն հույս ունի վերսկսել մարդասիրական մատակարարումները: Էթերի Մուսայելյան

Ստեփանակերտում ԿԽՄԿ առաքելության տեղեկատվական բաժնի ղեկավար Էթերի Մուսայելյանը նշել է, որ «իրոք, մարդասիրական օգնությունը Ստեփանակերտ է հասել Լաչինի միջանցքով և Աղդամի ճանապարհով միաժամանակ»։

«Այո, ես կարող եմ հաստատել, որ որոշում կայացնողների միջև մարդասիրական կոնսենսուսի հասնելու ուղղությամբ շարունակական դիվանագիտական ​​ջանքերի արդյունքում Կարմիր Խաչի միջազգային կոմիտեն (ԿԽՄԿ) երկուշաբթի օրը ալյուրի և առաջին անհրաժեշտության բժշկական պարագաների խմբաքանակ է մատակարարել կարիքավորներին Լաչինի միջանցքով և Աղդամի ճանապարհով։ Դեղորայքը նախատեսված է հիվանդանոցների համար և կբաշխվի ըստ անհրաժեշտության և պահանջարկի։ Ինչ վերաբերում է ալյուրին, ապա այն արդեն հասցվել է համապատասխան պահեստ»,- ասաց Մուսայելյանը։

Նրա խոսքով, «հուսով ենք, որ ձեռք բերված կոնսենսուսը թույլ կտա վերսկսել մեր զուտ մարդասիրական մատակարարումները ոչ միայն այսօր, այլ նաև առաջիկա շաբաթներին, որպեսզի կարողանանք պարբերաբար օգնություն հասցնել նրանց, ովքեր դրա կարիքն ունեն»։

Գները Ստեփանակերտում՝ 1000% գնաճ

Արցախում բոլոր ապրանքները թանկացել են, գնաճը երբեմն հասնում է 1000%-ի:

Կարտոֆիլ՝ 2500-3000 դրամ, լոբի՝ 7000-8000 դրամ, կանաչ լոբի՝ 3000 դրամ, լոլիկ՝ 2500 դրամ, վարունգ՝ 2500 դրամ, պղպեղ՝ 2500 դրամ, սոխ՝ 2000 դրամ, ձմերուկ 1 կգ՝ 800 դրամ, ընկույզ՝ 6000 դրամ, սխտոր՝ 7000 դրամ, միս (խոզի միս)՝ 10000 դրամ, ոլոռ՝ 1800 դրամ, խաղող 1800 դրամ, բենզինը՝ 1 լիտրը 6000 դրամ, սիգարետ` 3000 դրամ։

Ակնայով տեղափոխված պարագաները Արցախի կառավարությանը կփոխանցվեն միայն փորձաքննությունն անցնելուց հետո. շտաբ

Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի կողմից Ակնա-Ստեփանակերտ ճանապարհով տեղափոխվել են բժշկական և հիգիենայի պարագաներ, որոնք ներկայումս գտնվում են ԿԽՄԿ-ի պահեստում:

Դրանք Արցախի Հանրապետության կառավարությանը կփոխանցվեն միայն համապատասխան փորձաքննությունն անցնելուց հետո: Այս մասին տեղեկանում է Արցախի տեղեկատվական շտաբից:

«Փորձաքննություն անցած և ԱՀ կառավարության կողմից սահմանված չափանիշներին (ծագում, որակ) չհամապատասխանող ապրանքները տեղում ոչնչացվելու են:

Միևնույն ժամանակ հանրապետության իշխանություններն աշխատանք են տանում Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի հետ, որ այսուհետև Արցախ ներմուծվեն մեր պահանջներին համապատասխանող ապրանքներ»,-ասված է հաղորդագրության մեջ:

Պետական նախարար է նշանակվել Արթուր Հարությունյանը

Արցախի Հանրապետության նախագահ Սամվել Շահրամանյանը սեպտեմբերի 18-ին ստորագրել է հրամանագիր Արթուր Իվանի Հարությունյանին պետական նախարար նշանակելու մասին։

Երկրի ղեկավարի մեկ այլ հրամանագրով՝ փոփոխություն է կատարվել «Արցախի Հանրապետության պետական նախարարի կողմից նախարարների գործունեության համակարգման մասին» Նախագահի հրամանագրում, համաձայն որի՝ պետական նախարարը համակարգելու է հետևյալ նախարարների գործունեությունը՝

1) առողջապահության նախարար.

2) արդարադատության նախարար.

3) գյուղատնտեսության նախարար.

4) կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար.

5) սոցիալական զարգացման և միգրացիայի նախարար.

6) տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարար.

7) քաղաքաշինության նախարար.

8) ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարար:

ԱՄՆ-ն չի կարող երկխոսել ՌԴ-ի հետ Ղարաբաղի հարցով, կողմերի որոշումն է գնալ ռուսական քննարկումներին, թե ոչ. ԵԱՀԿ-ում ԱՄՆ դեսպան

Միացյալ Նահանգները չի կարող երկխոսել Ռուսաստանի հետ Ղարաբաղի հարցով, բայց տեղյակ է, որ ռուսները կողմերին քննարկումների են հրավիրում, «Ազատությանը» տված բացառիկ հարցազրույցում ասել է ԵԱՀԿ-ում ԱՄՆ դեսպան Մայքլ Քարփենթերը, հավելելով՝ կողմերի որոշումն է գնալ դրանց, թե ոչ։

«Ուկրաինայի դեմ Ռուսաստանի պատերազմը ազդել է բազմաթիվ ձևաչափերի վրա, որոնց Ռուսաստանը մասնակցում էր, քանի որ Մոսկվան այնպես է խախտել միջազգային համակարգի նորմերը, որ դժվար է նրա հետ համագործակցության ուղիներ գտնել։ Բայց, դրանով հանդերձ Միացյալ Նահանգները կենտրոնացել է Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորման, սահմանների, արդար և տևական խաղաղություն գտնելու վրա։ Դրա համար մենք երկկողմ և եռակողմ հանդիպումների մեջ ենք Հայաստանի ու Ադրբեջանի հետ, սատարում ենք Եվրամիության ջանքերին, հատկապես Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելին», – ասել է նա։

«Միաժամանակ, գաղտնիք չէ, որ ռուսներն էլ են քննարկումների հրավիրում կողմերին, և գաղտնիք չէ, որ ռուսները խաղաղապահներ ունեն տեղում։ Մենք չենք կարող այս պահին երկխոսություն ունենալ ռուսների քայլերի շուրջ, ուստի կողմերն իրենք են որոշում՝ ուզում են ներգրավվել ռուսական քննարկումներում, թե ոչ», – շարունակել է Մայքլ Քարփենթերը։

Ընդ որում, խոսելով միջնորդներից՝ ամերիկացի դիվանագետն ընդգծել է՝ Միացյալ Նահանգները, ի տարբերություն այլոց, Հայաստանի ու Ադրբեջանի հարևանը չէ, կողմնակալ շահեր չունի և դրանով իսկ կարող է առավել անաչառ ու անկեղծ լինել։ Դա, ըստ Քարփենթերի, գիտակցում են թե՛ Երևանում, թե՛ Բաքվում։

«Կարծում եմ՝ երկու կողմն էլ Միացյալ Նահանգների ծառայությունը դիտարկում է որպես տարածաշրջանում խաղաղություն հաստատելու ազնիվ ու անկեղծ ջանք, քանի որ մենք տեսնում ենք դրա առավելությունները երկարաժամկետ կտրվածքով. մենք հարևան երկիր չենք, ուստի մենք չունենք այն «անձնական» շահերը, որ որոշ այլ տարածաշրջանային երկրներ կարող են ունենալ։ Եվ ես կարծում եմ, որ դա կարող է նաև առավելություն լինել Միացյալ Նահանգների համար, թույլ տալով, որ մենք գործի դնենք մեր անաչառ դիվանագիտական գործիքները՝ այս տարաձայնությունների լուծմանը հասնելու համար», – շեշտել է նա։

Այս փուլում Վաշինգտոնի համար առաջնահերթություն է, որ հումանիտար բեռները հասնեն Ղարաբաղ, և այդ ուղերձը Միացյալ Նահանգները փոխանցել է Ադրբեջանին, ասել է ամերիկացի բարձրաստիճան դիվանագետը։ Մայքլ Քարփենթերը մանրամասնել է՝ կարևոր է, որ Լաչինի միջանցքը բացվի հիմա, բայց Նահանգների համար ընդունելի է նաև Աղդամի գործարկումը. – «Մենք ասում ենք մեր ադրբեջանցի գործընկերներին, որ այդ օգնությունը պետք է անցնի Լաչինի միջանցքով հիմա, բայց միաժամանակ նաև ասում ենք, որ այն պետք է անցնի երկու՝ թե՛ Լաչինի ճանապարհով, թե՛ Աղդամի։ Որ ճանապարհով հնարավոր կլինի օր առաջ հումանիտար աջակցությունը հասցնել Լեռնային Ղարաբաղ, դրանով էլ պետք է գնա»։

Մի քանի ամիս է՝ պաշտոնական Երևանը, Միջազգային քրեական դատարանի նախկին դատախազ Լուիս Մորենո Օկամպոն, ամերիկացի կոնգրեսականներ ու եվրոպացի պատգամավորներ ահազանգում են լիակատար շրջափակման մեջ գտնվող Արցախում սպասվող ցեղասպանության ու էթնիկ զտումների մասին։ Արդյո՞ք ԵԱՀԿ-ում Ամերիկայի դեսպանը կիսում է այս մտահոգությունները։

«Ես Ղարաբաղում տիրող իրավիճակը ծայրահեղ լուրջ եմ գնահատում, այն իսկապես ծանր է, և հրատապ է բավարարել տեղում ապրող մարդկանց կարիքները։ Այո, ինձ համար սա հրատապ խնդիր է, չեմ ուզում պիտակներ տալ տեղում տիրող իրավիճակին, բայց կարծում եմ՝ Միացյալ Նահանգների ու Եվրամիության դիվանագետների պարտականությունն է քայլեր ձեռնարկել։ Հենց հիմա Կովկասի հարցով ԱՄՆ հատուկ խորհրդական Լուի Բոնոն տարածաշրջանում է՝ կրկին թափ հաղորդելու դիվանագիտությանը։ Մենք չենք կարող հանդուրժել, որ իրավիճակը վատթարանա։ Արդեն մեկ տարուց ավելի է՝ Արևմուտքը՝ Միացյալ Նահանգներն ու Եվրամիությունը, ակտիվ բանակցություններ են անցկացնում Հայաստանի ու Ադրբեջանի հետ՝ տարածաշրջանում խաղաղություն հաստատելու համար։ Դատելով այդ հանդիպումներից՝ Վաշինգտոնում տպավորություն է, որ Բաքուն ու Երևանը ուզում են գնալ լուծումների, բայց կան նաև առավելապաշտական միտումներ», – ասել է ԵԱՀԿ-ում ԱՄՆ դեսպանը։

«Այո, կարծում եմ՝ երկուսն էլ ուզում են հասնել լուծման, բայց նաև կարծում եմ, որ կան նաև առավելապաշտական միտումներ կամ ցանկություն կարգավիճակի հստակ դետալներ ներառելու լուծման մեջ։ Ուստի, մենք պետք է կրկնապատկենք դիվանագիտությունն ու շփումները` համագործակցելով մեր եվրոպացի գործընկերների հետ և փորձելով գտնել լուծում։ Եվ մենք չպետք է որևէ ջանք խնայենք, որովհետև հակառակ դեպքում կարող ենք տեսնել հակամարտության վերսկսում, որը ոչ ոք չի ուզում», – ասել է նա։

Ռուսաստանը պաշտոնապես ճանաչեց Բերձորի միջանցքում Բաքվի անցակետի օրինականությունը. Lragir

Ռուսաստանի «խաղաղապահ» զորակազմը հայտարարություն է տարածել, որում ասվում է, որ «առաջին մեքենաները ՌԴ խաղաղապահ զորակազմի ուղեկցությամբ Աղդամ-Ստեփանակերտ ճանապարհով հասել են Ստեփանակերտ եւ բեռնաթափվում են ԿԽՄԿ պահեստում։ Բեռների մեջ են մանկական տակդիրներ, ներարկումների հավաքածուներ եւ կաթոցիկներ։ Ներկայում Լաչինի միջանցքով ՌԴ խաղաղապահ զորակազմի ուցեկցությամբ դեպի Ստեփանակերտ է շարժվում ԿԽՄԿ երկրորդ շարասյունը, որը առաջինին զուգահեռ անցել է «Լաչին» անցակետով։ Հումանիտար օգնության մատակարարումները հաջողվել է սկսել շնորհիվ Ռուսաստանի եւ նրա խաղաղապահների ջանքերի»։

Այսպիսով, Ռուսաստանը պաշտոնապես ճանաչեց Բերձորի միջանցքում Բաքվի անօրինական անցակետը, այն դեպքում, երբ 2020-ի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունը պաշտոնապես չեղարկված չէ, ըստ այդ թղթի՝ Ռուսաստանն է վերահսկում միջանցքը, եւ այնտեղ չպետք է լինի Բաքվի ռազմական ու ոստիկանական որեւէ ներկայություն։ Մոսկվան խախտում է իր իսկ ստորագրած փաստաթուղթը եւ վերահաստատում է Արցախի ոչնչացման եւ բնիկ մեծամասնության արտաքսման օպերատիվ երաշխավորման իր հանձնառությունը եւ ուղիղ մասնակցությունը։