Համաշխարհային լրատվամիջոցները, նույնիսկ Ռուսաստանին և Թուրքիային հարողները, հեգնանքով են գրում այն մասին, թե ինչպես է ՄԱԿ-ը սպասել Արցախի հայերի լիակատար արտաքսմանը և միայն դրանից հետո «Բաքվի հրավերով և Մոսկվայի համաձայնությամբ» առաքելություն ուղարկել այնտեղ։ Ըստ ամենայնի, առաքելություն ուղարկելու մասին հրամանագիրը ստորագրել է ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների գերագույն հանձնակատար Ֆոլքեր Թյուրքը։

Համաշխարհային լրատվամիջոցները տարակուսանքով և չակերտներով են գրում, որ «առաքելությունը կոչված է գնահատելու Ղարաբաղի ժողովրդի կարիքները»։ Սոցցանցերի հայ եւ ոչ հայ օգտատերերը գրում են, որ եթե Արցախոմ բնակվեին միայն շներ և սեռական փոքրամասնությունների ներկայացուցիչներ, ապա բոլոր միջազգային կազմակերպությունները կշտապեին պաշտպանել նրանց իրավունքները։ Օդային միջանցք կբացեին և հատուկ սնունդ և հագուստ կմատակարարեյին, ինչպես նաև կողբան բազմաթիվ նիստերի եւ ֆոռումների ժամանակ։

Բայց ամբողջ աշխարհի աչքի առաջ ավելի քան 100 հազար մարդ, իրենց հետ տանելով սպանվածների աճյունները, լքեցին հայրենիքը, որտեղ իրենց նախնիները ապրել են հազարավոր տարիներ, իսկ ՄԱԿ-ը՝ միջազգային բարձրագույն մարմինը ժամանել է Ղարաբաղ միայն համոզվելու, որ «ամեն ինչ մաքուր է»:

Այժմ կարելի է հանգիստ, առանց ականատեսների արմատախիլ անել պատմությունը և քրիստոնեական հուշարձանները, որոնք արմատներով հազարամյակների են հասնում: Ինչու՞ Ֆոլկեր Թյուրքը պետք է պաշտպանի քրիստոնեական և հայկական հուշարձանները:

Ռուսական լրատվամիջոցները նույնպես լավատեսական տեղեկություններ են տարածում այն ​​մասին, թե ինչպես են «խաղաղապահները Հայաստանից 15 տոննա ալյուր բերել» Ստեփանակերտի հացի գործարան։ Ռուսաստանում գտնվող ընկերներն ու բարեկամները, որոնք սովոր են վստահել պաշտոնական տեղեկատվությանը, զանգահարում են ու հարցնում. Ղարաբաղում մա՞րդ է մնացել։ Ոչ, չի մնացել, միայն մահացածների աճյուններն են, որոնց դեռ փնտրում են։

Միջազգային հանրությունը՝ ՄԱԿ-ը, ԵԱՀԿ-ն (որի գործող նախագահն է Բույար Օսմանին), Մոսկվայի և Բաքվի հետ ձեռք ձեռքի տված, խնամքով կառուցում են կատարվածի սեփական պատկերը՝ պատմության և Հաագայի համար: Դատավորներն ու պատմաբանները կհավատան ոչ էե «չճանաչված» արցախցիների պատմություններին, այլ ՄԱԿ-ի և ՌԴ պաշտպանության նախարարության պաշտոնական տեղեկություններին։ Պատկերը հետևյալն է լինելու. «Բաքուն մարդասիրական միջանցք է բացել նրանց համար, ովքեր չեն ցանկացել ապրել Ադրբեջանի սահմանադրական կարգի ներքո, անվտանգ մեկնումը կազմակերպվել է ռուս խաղաղապահների և Բաքվի քաղաքավարի ոստիկանների կողմից, Ստեփանակերտում թալանի փաստեր չկան (Թյուրքն ու Օսմանին կհաստատեն), իսկ ցանկացողները կարող են վերադառնալ»։

Որոշ լրատվամիջոցներ արդեն հայտնում են, որ «Ղարաբաղը լքողները ասում են, թե անջատողական առաջնորդներն են իրենց ստիպել հեռանալ»։

Ահա թե ինչ կմնա պատմության մեջ Արցախի հայաթափման դժոխային շաբաթից։

Հայաստանի Ազգային ժողովի նախագահ Ալեն Սիմոնյանը, ելույթ ունենալով Եվրախորհրդի խորհրդարանների ղեկավարների եվրոպական համաժողովում, ասաց. “Հույս ունենք, որ հոկտեմբերի 5-ին Իսպանիայի Գրանադայում Հայաստանի, Ադրբեջանի, Գերմանիայի, Ֆրանսիայի և ԵՄ ղեկավարների հանդիպումը կլինի մի քայլ առաջ։ Հայաստանը վճռականորեն է տրամադրված խաղաղ համաձայնությանը, որը համաձայնեցվել է վարչապետ Փաշինյանի և նախագահ Ալիևի կողմից և որը ձևակերպել է Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելը”։ Նա ընդգծեց, որ Երևանը ողջունում է ապագա տրանսպորտային համաձայնագրերը, որոնք հարգում են ինքնիշխանության, իրավասության և փոխադարձության սկզբունքները, և կոչ արեց միջազգային հանրությանը, ներառյալ ԵԽ-ին, աջակցել այս գործընթացին։

Փաստորեն, Սիմոնյանի խոսքերից ակնհայտ է դառնում, որ Հայաստանի իշխող կուսակցությունը «խաղաղության պայմանագիրը» կապում է հաղորդակցությունների «ապշրջափակման», այլ կերպ ասած՝ միջանցքի բացման և Սյունիքի հանձնման հետ։ Ըստ ամենայնի, Սյունիքի հարցը լուծված է։ Հարցը միայն այն է, թե ում հսկողության տակ է անցնելու նոր միջանցքը։

Ռուսաստանն ու Թուրքիան արդեն տերերի իրավունքով պատրաստվում են։ «Տարածաշրջանում տրանսպորտային հաղորդակցության և լոգիստիկայի զարգացման ծրագրեր կան։ Սա չափազանց կարևոր է Ադրբեջանի, Հայաստանի և Ռուսաստանի համար»,- ասել է Պուտինի մամուլի քարտուղար Պեսկովը։ Այսինքն՝ ամեն ինչ կբաժանվի իրար մեջ՝ առանց Եվրոպայի եւ այլոց։

Հայաստանի իշխող կուսակցությունն իբր հույս ունի, որ միջանցքոի վերահսկողական գործառույթը կստանձնի Եվրամիությունը։ Բայց Արցախում տեղի ունեցող իրադարձությունները ցույց են տալիս, թե ինչպես է զարգանալու Սյունիքի օկուպացիան։

Ժամանակին Փաշինյանը հայտարարեց, որ թույլ չի տա էթնիկ զտումներ Արցախում, հետո ասաց՝ «ցավոք, զտումները չհաջողվեց կանխել»։ Բայց ոչինչ, գլխավորն այն է, որ Հայաստանում պահպանվել է ժողովրդավարական իշխանություն, այսինքն՝ Փաշինյանը՝ որպես ժողովրդավարության մարմնացում մնաց իշխանության ղեկին, այնպես որ Եվրոպան կարող է երջանիկ լինել։

Ռուսաստանն ու Թուրքիան պարտավորվեցին «համոզել» Իրանին. իզուր չէր, որ Շոյգուն սեպտեմբերի 19-ին Թեհրանում էր և այաթոլլաներին պարզ բացատրում էր ամեն ինչ։ Իրանին ասվել է, որ Մոսկվան ու Անկարան թույլ չեն տա Արևմուտքին մտնել տարածաշրջան։ Այնպես որ, Իրանը դժվար թե պատերազմ սկսի Ռուսաստանի և Թուրքիայի հետ։

Հիմա Ալեն Սիմոնյանը դիմում է Եվրոպային՝ «հաղորդակցությունների ապաշրջափակման» հարցով. Հետո, երբ ռուս-թուրքական էքսպեդիցիոն կորպուսը բռնակցի Սյունիքը, Սիմոնյանը կասի. «Ուփս, չստացվեց պահպանել Սյունիքը, բայց գլխավորն այն է, որ մենք՝ դեմոկրատներս, մնացինք իշխանության»։ Իսկ Եվրոպան կխոստանա առաքելություն ուղարկել Սյունիք՝ կարիքները գնահատելու համար։

Բաքուն միջազգային հետախուզում է հայտարարել նախկին ղեկավար Արայիկ Հարությունյանի և  պաշտպանության բանակի նախկին հրամանատար Ջալալ Հարությունյանի նկատմամբ։

Նշվում է, որ այս և հետախուզման մեջ գտնվող այլ անձանց մասին մանրամասները շուտով կներկայացվեն հանրությանը: