100 տարեկանում մահացել է Միացյալ Նահանգների 39-րդ նախագահ և Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր Ջիմի Քարթերը Ջորջիայում գտնվող իր տանը, հայտնել է նրա հիմնադրած հիմնադրամը։
ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը հայտարարության մեջ նշել է, որ «Ամերիկան և աշխարհը կորցրեցին արտակարգ առաջնորդի, պետական և մարդասիրական գործչի»: Բայդենն ասել է՝ կհրամայի, որ Քարթերի հուղարկավորությունը տեղի ունենա Վաշինգտոնում, թեև դեռ չի նշել ամսաթիվը:
Նորընտիր նախագահ Դոնալդ Թրամփն իր Truth սոցիալական հարթակում գրել է, որ «Մարտահրավերները, որոնց Ջիմին բախվել է որպես նախագահ, եղան մեր երկրի համար բեկումնային ժամանակաշրջանում, և նա ամեն ինչ արեց բոլոր ամերիկացիների կյանքը բարելավելու համար»:
Քարթերի օրոք ԱՄՆ-ը համաձայնեց Պանամայի ջրանցքը փոխանցել Պանամայի վերահսկողությանը` զգալիորեն բարելավելով հարաբերությունները Լատինական Ամերիկայի երկրների հետ (Հանրապետական կուսակցությունը քննադատում է այդ համաձայնագրերը): ԽՍՀՄ-ի հետ ստորագրել է ռազմավարական սպառազինությունների սահմանափակման մասին պայմանագիր։ 1978 թվականին նա ձեռք բերեց պատմական խաղաղության պայմանագիր Իսրայելի և Եգիպտոսի միջև:
Նախագահ Վուդրո Վիլսոնի կողմից սկսված հայ ժողովրդին հարգանքի տուրք մատուցելու ավանդույթը շարունակեց նախագահ Ջիմի Քարթերը։ 1978 թվականին Սպիտակ տանը նա ընդունելություն է կազմակերպել Ռիչարդ Մանուկյանի գլխավորած հայկական պատվիրակության համար։ Ստորև ներկայացնում ենք նրա խոսքը։ Աղբյուր՝ Ամերիկյան Նախագահության նախագծի կայք։
Նախագահ Ջիմի Քարթերի կողմից Ամերիկայի հայերի ընդունելությունը Սպիտակ տան արևելյան սենյակում
Հատված Սպիտակ տան սղագրությունից, 16 մայիսի, 1978 թ.
«Ես ձեզ մտերիմ եմ զգում, քանի որ դուք առաջին քրիստոնյա ժողովուրդն էիք, առաջին քրիստոնյա պետությունը, և կասկածում եմ, որ որևէ մեկը ձեզանից ավելի շատ տուժել է իր խորը կրոնական համոզմունքների համար: Ես գիտեմ, որ ձեր ժողովրդի տան հիմնադրման առաջին տարիներին դուք մեծապես տառապեցիք։ Բայց այն, ինչ ընդհանուր առմամբ անհայտ է աշխարհին, այն է, որ 1916-ին նախորդող տարիներին եղել են համահունչ ջանքեր՝ ոչնչացնելու ողջ հայ ժողովրդին, ինչը, հավանաբար, ամենամեծ ողբերգություններից մեկն է, որը երբևէ պատահել է որևէ խմբի հետ: Եվ ոչ մի Նյուրնբերգյան դատավարություն չհետևեց: Չկային ականավոր հասարակական գործիչներ, ովքեր գիտակցում էին, թե որքան շատ եք տառապել դուք և ձեր ընտանիքները:
Դե, իմ շատ խորը զգացողությունն է, որ ես՝ որպես նախագահ, պետք է համոզվեմ, որ սա երբեք չմոռացվի, ոչ միայն ձեր պատմության ողբերգությունը, այլև ձեր կատարած ներկայիս ներդրումները և ձեր գիտակցած պայծառ ապագան»։
