Իսրայելի և Իրանի միջև պատերազմը, որը սկսվեց ուրբաթ 13-ին, գտնվում է փոխադարձ հարվածների փուլում: Ըստ տեղեկությունների, Իսրայելին հաջողվել է գլխատել Իրանի զինված ուժերի հրամանատարությունը, գիտական միջուկային համայնքը, ինչպես նաև վնասել ՀՕՊ-ը և մի շարք արտադրական օբյեկտներ: Իրանը, իր հերթին, ցույց տվեց, որ կարող է հասնել թիրախների ամբողջ Իսրայելում, որի «երկաթե գմբեթը» խոցելի է։
Այնուամենայնիվ, Իսրայելը որպես իր հիմնական նպատակ խոսում է ոչ միայն Իրանի միջուկային ծրագրի ոչնչացման, այլև ռեժիմի փոփոխության մասին: Պատերազմի արդյունքը կախված կլինի նրանից, թե արդյոք այաթոլլաների ռեժիմը կգոյատևի։
ԶԼՄ-ները արդեն հաղորդում են Թեհրանից ճանապարհներին խցանումների մասին, չնայած մարդիկ ասում են, որ չգիտեն, թե որտեղ է անվտանգ փախչել:
Բացի այդ, արդեն գրում են, որ Իրանի ղեկավարության ներկայացուցիչները գաղտնի բանակցություններ են սկսել Ռուսաստանի Դաշնության հետ երկրում իրավիճակի վատթարացման դեպքում հնարավոր փախուստի ուղիների վերաբերյալ: Այս մասին հաղորդում է Iran International-ը՝ հղում անելով տեղեկացված աղբյուրներին: Մասնավորապես, նման բանակցություններ է վարում Գերագույն առաջնորդի գրասենյակի ղեկավարի տեղակալ Ալի Ասղար Հեջազին: Վերջերս Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուն հայտարարեց, որ Իրանի բարձրագույն ղեկավարությունն արդեն «հավաքում է իր ճամպրուկները»։
Նման տեղեկատվությունը, իհարկե, պարունակում է վախեցման և քարոզչության տարրեր, սակայն ռեժիմի հրաժարականը որպես խնդրի լուծման միջոց չի բացառվում, ինչպես դա արվեց Սիրիայում: Այն ժամանակ Ռուսաստանը չի կանխել թուրք պրոքսիների կողմից Սիրիան գրավելը, բայց համաձայնել է ապաստան տալ Բաշար ալ-Ասադին։
Հնարավոր է, որ Թրամփի և Պուտինի միջև 2025 թվականի հունիսի 14-ին հեռախոսազրույցը տեղի է ունեցել հենց այս թեմայով: Պուտինը առաջարկել է իր ծառայությունները որպես բանակցող: Հաշվի առնելով, որ Ռուսաստանը և Իրանը վերջերս ստորագրել են ռազմավարական համաձայնագիր, որը, սակայն, չի նախատեսում ռազմական օգնություն երկրներից մեկի դեմ ագրեսիայի դեպքում, Պուտինը կարող էր ապաստան առաջարկել Իրանի ղեկավարությանը։
Լրատվամիջոցները հաղորդում են, որ Պուտինը զանգահարել է Թրամփին Գերագույն առաջնորդ այաթոլլա Ալի Խամենեիի խնդրանքով և Թրամփի հետ զրույցից հետո զգուշացրել է Թեհրանին Իրանի ներկայիս ռեժիմի գոյության սպառնալիքի մասին, քանի որ Միացյալ Նահանգները մտադիր չէ զսպել Իսրայելին: Այս մասին գրում է «Իսրայել Հայոմ»-ը: Հրատարակության տվյալներով՝ Պուտինը Խամենեիի հետ զրույցում հայտարարել է, որ իր ռեժիմը վտանգի տակ է և խստորեն խորհուրդ է տվել անհապաղ սկսել բանակցություններ:
Թեհրանում իշխանության փոփոխությունը «անկասկած կարող է լինել» Իրանի հողի վրա Իսրայելի հարվածների արդյունքը, քանի որ «իրանական ռեժիմը շատ թույլ է», – Fox News-ին ասել է Նեթանյահուն: Հունիսի 14-ի երեկոյան Իսրայելի զինվորականները հայտարարել են Թեհրանի և արևմտյան Իրանի երկնքում լիակատար գերիշխանության մասին: Միևնույն ժամանակ, Նեթանյահուն Fox News-ին ասել է, որ Իսրայելը գործում է «լիակատար համակարգված» ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի հետ։
Վերջին օրերին Իսրայելը նաև քննարկել էր Իրանի գերագույն առաջնորդ այաթոլլա Ալի Խամենեիի սպանությունը, սակայն ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը վետո է դրել այդ ծրագրի վրա, Reuters-ին հայտնել են երկու ամերիկացի պաշտոնյաներ։
«Իրանցիները ոչ մի ամերիկացի չեն սպանել, այնպես չէ՞… Մինչև դա չանեն, մենք չենք քննարկում քաղաքական ղեկավարության վրա հարձակվելու հարցը», – ասել է ԱՄՆ վարչակազմի բարձրաստիճան պաշտոնյան։
Երբ Reuters-ը հարցրեց Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուին այս հարցի մասին, Նեթանյահուն չհերքեց լուրը, բայց ասաց, որ չի ցանկանում խոսել այդ մասին։
«Կարծում եմ՝ ժամանակն է համաձայնության, և կտեսնենք, թե ինչ կլինի։ Երբեմն նախ պետք է կռվել, բայց կտեսնենք, թե ինչ կլինի», – ասել է Թրամփը, հաղորդում է Reuters-ը։
«Շուտով մենք խաղաղություն կունենանք Իսրայելի և Իրանի միջև։ Այս պահին շատ հեռախոսազանգեր և հանդիպումներ են ընթանում։ Ես շատ բաներ եմ անում, և երբեք չեմ ստանում դրանց համար գովասանք, բայց դա նորմալ է. մարդիկ հասկանում են», – գրել է նա։
Իրանը Կատարին և Օմանին, որոնք միջնորդում են իր շփումները Միացյալ Նահանգների և Իսրայելի հետ, ասել է, որ «բաց չէ հրադադարի շուրջ բանակցությունների համար, քանի դեռ գտնվում է Իսրայելի հարձակման տակ», – հաղորդել է Reuters-ը՝ հղում անելով անանուն պաշտոնյայի։
Լրատվամիջոցների հաղորդագրությունների համաձայն՝ այաթոլլա Խամենեին ներկայումս գտնվում է խորը բունկերում, որը իսրայելական հրթիռների հասանելիությունից դուրս է։ Սակայն ԱՄՆ-ն կարող է Իսրայելին տրամադրել բունկեր պայթեցնող սարքեր, որոնք կարող են թափանցել տասնյակ մետր բետոնի շերտ։ Վերլուծաբանները վստահ չեն, թե արդյոք Խամենեիի հավանական սպանությունը կամ փախուստը կլուծի խնդիրը։