Ի՞նչ են հասկանում խաղաղության տակ Հայաստանում, որը շրջապատված է ուրիշի հողեր տենչող հարևաններով

Ստեփանակերտ, Թումանյան փողոց, որն այլևս գոյություն չունի

1988-90-ական թվականներին, երբ ոչ ոք չէր կարող նույնիսկ պատկերացնել, որ ԽՍՀՄ-ն կփլուզվի, Հայաստանում միլիոնավոր մարդիկ դուրս եկան փողոցներ՝ ի պաշտպանություն ազգային զարթոնքի և Արցախի իրավունքների: Հայաստանի բնակիչների մեկ այլ մասը կասկածանքով էր վերաբերվում սկսված Շարժմանը, և այն բանից հետո, երբ պարզ դարձավ, որ ազգային զարթոնքն ու իրավունքները պահանջում են անձնազոհություն, հատկապես Սումգայիթից, Բաքվից և Կիրովաբադից հետո, Հայաստանի շատ քաղաքացիներ կամ լքեցին երկիրը, կամ դադարեցին աջակցել ազգային նախաձեռնություններին:

2016 թվականի ապրիլյան պատերազմից հետո, երբ պարզ դարձավ, որ Բաքուն, Մոսկվայի և Անկարայի հետ համաձայնության գալով, պատրաստվում է վրեժխնդրության, Հայաստանում սկսվեց «ղարաբաղիզմի» դեմ թաքնված շարժում, որն այլևս կապվում էր ոչ թե ազգային իրավունքների, այլ պատերազմի և 18-ամյա տղաների զոհվելու  հետ:

Հենց այս ալիքի վրա տեղի ունեցավ Նիկոլ Փաշինյանի բենեֆիսը 2018 թվականին, երբ նա հայտարարեց «պարզած ձեռքերի» հեղափոխություն: Սկզբում խոսքը ներքին գործընթացներում բռնության չկիրառման մասին էր, բայց հետո պարզ դարձավ, որ այս գաղափարախոսությունը տարածվում է նաև արտաքին քաղաքականության վրա։ Մենք պատերազմ, դիմադրություն չենք ուզում, մենք խաղաղություն ենք ուզում, ասում է Փաշինյանը։

Այս գաղափարախոսությունը Հայաստանում շատ կողմնակիցներ ունի, ովքեր ցանկանում են խաղաղության և ներդաշնակության մեջ ապրել հարևանների հետ։ Սակայն նրանք, ովքեր ստիպված են դիմադրել ցեղասպանությանը, նույնպես խաղաղություն էին ուզում իրենց հարևանների հետ։ Պարզապես խաղաղությունը կարող է տարբեր լինել։ Ալիևը «խաղաղություն» է անվանում 2020-23 թվականներից հետո Արցախում տեղի ունեցածը՝ օկուպացիա, ցեղասպանություն և տեղահանություն։ Ռուսները ևս ասում են, որ վերջապես խաղաղություն է տիրում Ղարաբաղում ռուս-թուրքական համատեղ բարդ օպերացիայից հետո։

Վաշինգտոնում Փաշինյան-Թրամփ-Ալիև հանդիպումից և «խաղաղության համաձայնագրի» նախաստորագրումից հետո «Հայկական խաղաղության տեսլականի» տարրեր սկսեցին տարածվել։

1․ Ռուսները փորձում են փոխել կառավարությունը Հայաստանում՝ կանխելու համար տարածաշրջանի ապաշրջափակումը: Չնայած ռուսները բացահայտորեն աջակցում են Փաշինյանին և Վաշինգտոնում ձեռք բերված «խաղաղությանը», կառավարամետ ապոլոգետները մի ամբողջ ֆանտազմոգորիա են մշակել այս թեզի հիման վրա: «Թրամփի ճանապարհը կլինի Ռուսաստանի դեմ», «եթե դեմ եք Հայաստանի հարավի անեքսիային, ապա կողմ եք ռուսական գաղութացմանը»՝ նման անհեթեթություններ են արտաբերում կառավարամետ ապոլոգետները:

2․ Ռուսաստանը դեմ էր Հայաստանի անկախությանը, այդ պատճառով էլ 1988 թվականին (չնայած այն ժամանակ դեռ ԽՍՀՄ կար) Մոսկվան հրահրեց Ղարաբաղյան շարժումը՝ կանխելու համար Հայաստանի անկախացումը, սա հենց ինքը՝ Փաշինյանն է ասում:

3․ Ռուսները միևնույն է կպատժեն և՛ Երևանին, և՛ Բաքվին, ասում են Հայաստանի ռուսամետ ուժերը՝ բորբոքելով «ռուս-ադրբեջանական» սկանդալը, մինչ Պուտինը շնորհավորում է Մեհրիբանին ծննդյան օրվա կապակցությամբ:

4․ Ալիևը զինվում է ոչ թե Հայաստանի, այլ Ռուսաստանի դեմ, դամը պահում է հայ գեներալ և պատգամավոր Գագիկ Մելքոնյանը:

Նրանցից ոչ մեկը չի խոսում Ռուսաստանի կոլոնիազացիայի իրավական հիմքի՝ Կարսի պայմանագրի մասին, որի համաձայն էլ Հայաստանն ունի իր ներկայիս սահմանը Թուրքիայի և Նախիջևանի հետ և չունի Բաթումի միջոցով ծով դուրս գալու հնարավորություն։

Ոչ ոք չի ասում, որ թե ինչ է հայերի համար խաղաղությունը։ Ալիևի համար խաղաղությունը հող է և իրավասություն նվաճված տարածքների նկատմամբ։ Մեր թշնամիները մտածում են միայն հողի մասին։ Իսկ  ի՞նչ են հասկանում խաղաղություն ասելով Հայաստանում, որը շրջապատված է հարևաններով, որոնք աչք են դրել ուրիշի հողի վրա։

Քանի դեռ հայերն ունեն հող, այդ հայտնի 29.8 հազար քառակուսի կիլոմետրը, խաղաղություն չի կարող լինել։ Եվ չի կարող լինել ինքնիշխան Հայաստան, քանի դեռ նրա սահմանները որոշվում են ռուս-թուրքական պայմանագրով։