Այն ժամանակ գնալու տեղ կար։
Մարութ Վանյան
2022 թ․ սեպտեմբերի 27, Ստեփանակերտ
Month: Սեպտեմբեր 2025
Ալիևը մտահոգված է. Կասպից ծովը «արագորեն նվազում է»
ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայում իր ելույթում Ալիևը շեշտել է, որ Կասպից ծովը «արագորեն նվազում է»։
Ըստ Ալիևի՝ նա «բարձրացրել է Կասպից ծովի 2022 թվականի մակերեսի նվազման հարցը», և այդ ժամանակից ի վեր «իրավիճակը միայն վատթարացել է, ջրի մակարդակը շարունակում է նվազել»։ Ադրբեջանը նաև պատրաստ է համագործակցել ՄԱԿ-ի հետ՝ «լուծում գտնելու» համար։
Սեպտեմբերի 1-ին Շանհայի համագործակցության կազմակերպության գագաթնաժողովում Ղազախստանի նախագահ Կասիմ-Ժոմարտ Տոկաևը հայտարարեց, որ Կասպից ծովում իրավիճակը «լուրջ մտահոգիչ է»։ Հասարակական և քաղաքացիական նախաձեռնությունների աջակցության կենտրոնի տվյալներով՝ վերջին 20 տարիների ընթացքում Կասպից ծովի մակերեսը կրճատվել է ավելի քան 34,000 քառակուսի կիլոմետրով՝ դա ավելի մեծ տարածք է, քան Բելգիան։ Ջրի մակարդակի նվազումը հանգեցրել է Ռուսաստանի երեք շրջանների՝ Աստրախանի մարզի, Կալմիկիայի և Դաղստանի ափագծերի զգալի փոփոխությունների։
Հանցավոր դավադրություն, քողարկված արյունալի պատերազմով
Փառք նահատակներին և կեցցե՛ Հայաստանի Հանրապետությունը, – գրել է Նիկոլ Փաշինյանը իր Ֆեյսբուքյան էջում՝ Արցախում Հայաստանի դեմ 44-օրյա պատերազմի մեկնարկի հինգերորդ տարեդարձի առթիվ։
Քաղաքական և բարոյական գնահատականի բացակայությունը նույնպես գնահատական է, որը կոչված է թաքցնել կեղտոտ դավադրությունը։
Մինչ օրս Հայաստանի խորհրդարանը քաղաքական գնահատական չի տվել 2020-2023 թվականներին Արցախում տեղի ունեցածի վերաբերյալ։ Անդրանիկ Քոչարյանի հանձնաժողովի կողմից սկսված 44-օրյա պատերազմի հետաքննությունը մնում է խիստ գաղտնի։ Թեկուզ ի՞նչ կարող էր բացահայտել այս հետաքննությունը՝ որ արցախցի սպանե՞րն էին մեղավոր Շուշիի հանձնման համար, թե՞ որ արցախցիներն էին մեղավոր Արցախում ռուս «խաղաղապահների» տեղակայման համար։ Կամ որ նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունը ստորագրվել է Փաշինյանի կողմից զենքի սպառնալիքո՞վ։
Ի՞նչ է իրականում պատահել։ Կարելի՞ էր խուսափել պատերազմից, հազարավոր զոհերից, տարածքային կորուստներից և մարդկային մեծ ողբերգությունից։ Հնարավո՞ր էր հանձնել Արցախը և լուծարել Երրորդ Հանրապետությունը առանց արյունալի պատերազմի։ Պատասխանը ակնհայտ է՝ ոչ։ Հանցավոր գործարքը պահանջում էր արյունալի պատերազմ՝ Հայաստանի անխուսափելի պարտությամբ։
44-օրյա պատերազմին առաջին իսկ օրվանից բնորոշ քաոսը դժվարացնում էր իրավիճակի հստակ գնահատումը։ Չնայած Հադրութի կողմից ճեղքման և թշնամու՝ դեպի Շուշի ակնհայտ առաջխաղացման, հայկական կողմը պաշտպանական բավարար միջոցներ չեր ձեռնարկել այդ ուղղությամբ։ Հայաստանը նախ հայտարարեց զորահավաք, ապա չեղարկեց այն՝ փոխարինելով այն պատերազմին կամավոր մասնակցելու կոչով։ Ռազմական հրամանատարությունն իրականացնում էին բանակի հետ կապ չունեցող անձինք։ Նիկոլ Փաշինյանի կնոջ և որդու ներկայությունը Ստեփանակերտի շտաբում, ըստ երևույթին, նպատակ ուներ բոլորին համոզել, որ Փաշինյանը չի հանձնում Արցախը և պատրաստ է զոհաբերել նույնիսկ իր ընտանիքը։
Միևնույն ժամանակ, Արծրուն Հովհաննիսյանի լրատվական հաղորդագրությունները օրեցօր ավելի ու ավելի անվստահելի էին դառնում։ Այլևս ոչ ոք չէր վստահում նրանց, բայց ժողովուրդը չէր կարող հավատալ, որ պետությունը կարող է նման մասշտաբով ստել սեփական հանրությանը։
Նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունը կայծակի պես հնչեց։ Ակնայի, Քարվաճառի և Քաշաթաղի հանձնումը առանց մեկ կրակոցի բացարձակապես անհավանական էր։ Հետագայում Ալիևը խոստովանում էր, որ ինքն այլևս ուժ չուներ Քարվաճառը և Քաշաթաղը գրավելու համար։ Այլ կերպ ասած, նրանք այս տարածքները ստացել են բացառապես գործարքի շրջանակներում։
Ռուսական զորքերը պատրաստվում էին տեղակայվել Ղարաբաղում հուլիսից ի վեր, ինչը խոստովանել են ռուս խաղաղապահները, որոնք ընկերացել էին արցախյան զինվորականների հետ։ Սա ավելի է ընդգծում 44-օրյա պատերազմի համաձայնեցված բնույթը՝ արյունալի դրամա, որը թաքցնում էր հանցավոր դավադրությունը։
Նախկին պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանի խոսքով՝ հայկական կողմը պարտություն կրեց երեք պատճառով՝ պատերազմի ընթացքում զինված ուժերի վատ հրամանատարություն, որոշ ստորաբաժանումների լուծարման միջոցով բանակի թուլացում և կարգապահության բացակայություն։
Այս երեք գործոններն էլ ևս վկայում են գործարքի մասին. պատերազմը իսկզբանե պետք է ավարտվեր հայերի պարտությամբ։
Այդ ժամանակ մի քանի վերլուծաբաններ, այդ թվում՝ «Լրագիրը», գրում էին, որ Հադրութի, Քարվաճառի և Քաշաթաղի օկուպացիան կավարտվի ամբողջ Արցախի հայաթափմամբ, որին կհաջորդի հայկական պետականության լուծարումը։ Այս վերլուծաբաններին ամոթանք էին տալիս. Արցախում պնդում էին, որ ռուսները դա թույլ չեն տա, իսկ Երևանում նրանց մեղադրում էին մոլագարության մեջ։
Հինգ տարի անց Արցախը հայաթափվել է, իսկ Հայաստանի վարչապետը հայտարարում է Երրորդ Հանրապետության լուծարման մասին։ Ռուսական զորքերը մեկուկես տարի է, ինչ դուրս են եկել Արցախից. Ակնայում ստեղծված ռուս-թուրքական համատեղ կենտրոնից հեռանալուց առաջ ռուս սպաները թուրք գեներալներին զեկուցել են, որ Ղարաբաղում վերջապես խաղաղություն է տիրել։
2025 թվականի օգոստոսի 8-ին Հայաստանի իշխանությունները, Ադրբեջանի ղեկավարության հետ միասին, կոչ են արել լուծարել ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը, որը կդադարի գործել դեկտեմբերին։
Սեյրան Օհանյանը հիշեցրեց, որ Հայաստանի ղեկավարությունը 2019 թվականին մերժել է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի միջնորդների առաջարկները: Ընդդիմությունը, այդ թվում՝ Հայաստանի երեք նախկին նախագահները, ապարդյուն կոչ են անում Փաշինյանին հրապարակել 2019 թվականի համանախագահների առաջարկները։
«Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանը հիշեցնում է, որ սեպտեմբերի 27-ին Հայաստանում գտնվող զորքերը չեն անցել պաշտպանական ռեժիմի. ռազմական կարևոր որոշումները կայացրել են մարդիկ, ովքեր երբեք զինվորական համազգեստ չեն կրել: Նախապես հաստատված պահեստազորի զորահավաքի փոխարեն որոշվել է ջոկատներ ստեղծել։
«Պարտության համար կան բազմաթիվ պատճառներ, բայց գլխավորը պատերազմի ժամանակ գերագույն գլխավոր հրամանատարի պաշտոնում հայտնված անձի գաղափարախոսական և համակարգային մոտեցումներն են: Այս [մոտեցումները – խմբ.] երաշխավորեցին պարտությունը, որը սկսվել էր դեռևս պատերազմից առաջ», – կարծում է Աբրահամյանը։
Սեպտեմբերի 27-ին՝ 44-օրյա պատերազմի մեկնարկի հինգերորդ տարեդարձին, Փաշինյանը Մոսկվայից մեկնեց Նյու Յորք՝ մասնակցելու ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեային, որտեղ նա ելույթ կունենա վերջապես հաստատված «խաղաղության» մասին: Մեկնելուց առաջ նա մեղադրեց Հայաստանի նախկին նախագահներին՝ 18-ամյա հայ քաղաքացիներին Հայաստանի սահմաններից «դրսում» ծառայելու ուղարկելու մեջ։
Ոչ մի քաղաքական ուժ չի հակադարձել, որ 18-ամյա հայ քաղաքացիները ծառայել են այն տարածքում, որն, ըստ ՀՀ Սահմանադրության, դեռևս ՀՀ մաս են կազմում: Եվ քանի ՀՀ Սահմանադրությունն ու Անկախության հռչակագիրը ուժի մեջ են, Արցախը՝ ՀՀ օկուպացված մաս է, որտեղից հանցավոր դավադրության արդյունքում վտարվել են 150,000 ՀՀ քաղաքացիներ։
ՄԱԿ-ը լավ հասկանում է սա, բայց լուռ կլսի Փաշինյանին։
Օդի ջերմաստիճանը սեպտեմբերի 27-ի ցերեկը կնվազի 3-5 աստիճանով
Հանրապետության տարածքում սեպտեմբերի 27-ի և 30-ի ցերեկը, 28-ի գիշերը, հոկտեմբերի 1-2-ի գիշերը և կեսօրից հետո առանձին շրջաններում սպասվում է անձրև։ Սեպտեմբերի 30-ին հնարավոր է նաև ամպրոպ: Սեպտեմբերի 27-30-ն առանձին շրջաններում հնարավոր է նաև մառախուղ։ Սեպտեմբերի 28-ի ցերեկը, 29-ին, 30-ի գիշերը սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։
Օդի ջերմաստիճանը սեպտեմբերի 27-ի ցերեկը կնվազի 3-5 աստիճանով, սեպտեմբերի 28-29-ն աստիճանաբար նույնքան կբարձրանա։
Սամվել Շահրամանյան․ Արցախի վերաբերյալ այսպիսի վերջնական տարբերակ չէինք կանխատեսում
«Հինգ տարի առաջ այս օրը՝ լուսաբացին Ադրբեջանը լայնածավալ հարձակում է սկսել Արցախի դեմ՝ ունենալով մեկ նպատակ՝ տիրել Արցախին։ Եվ այսօր մենք մեր հարգանքի տուրքն ենք մատուցել 44-օրյա պատերազմի ընթացքում զոհված մեր բոլոր հայրենակիցներին, որոնք ընդունել են այդ հարվածը եւ իրենցից կախվածն արել են, որպեսզի կարողանան կանգնեցնել Ադրբեջանի եւ ոչ միայն Ադրբեջանի, այլ նաեւ ներգրավված բոլոր ուժերի հարձակումն Արցախի նկատմամբ»,- այսօր Եռաբլուրում լրագրողների հետ զրույցում ասաց Արցախի նախկին նախագահ Սամվել Շահրամանյանը։
Հարցին, թե հնարավոր էր խուսափել այդ պատերազմից, Շահրամանյանը պատասխանեց՝ տարիներ շարունակ ձեւավորված է եղել Մինսկի խումբ, որը զբաղվում էր այդ հակամարտության կարգավորմամբ։ «Եվ տարիներ շարունակ լսում էինք վստահություններ, որ Արցախի հարցը չունի ռազմական լուծման տարբերակ։ Ցավոք սրտի, աշխարհում փոխվել է իրադրությունը, եւ այսօր ականտես ենք լինում, որ աշխարհում շատ ու շատ հարցեր լուծվում են ուժի տարբերակով։ Իսկ ինչ վերաբերում է հարցին՝ կարո՞ղ էինք խուսափել, թե չէ, ես այդ հարցին հիմա չեմ կարող պատասխանել»,- ասաց նա։
Անդրադառնալով հարցին, որ Հայաստանի իշխանությունները հայտարարում են, թե Ադրբեջանի հետ խաղաղություն են հաստատում, Սամվել Շահրամանյանն ասաց, որ իրենք ողջունում են ցանկացած նախաձեռնություն, որն ուղղված է խաղաղությանը՝ դա կլինի Ադրբեջանի հետ, թե այլ հարեւանների հետ։ «Սակայն մշտապես նշում ենք, որ արցախցիների հարցը պետք է ստանա համապատասխան լուծում։ Չի կարող այս հարցը համարվել լուծված, եթե արցախցին զրկված է իր հայրենիքից, իր գերեզմաններից ու սրբություններից։ Եվ այսօր աչք փակելով այդ հարցի վրա՝ մեծ խնդիր ենք ստեղծում հետագայի համար։ Այս հարցը պետք է ստանա համապատասխան լուծում՝ արժանապատիվ եւ անվտանգ վերադարձի տեսքով»,- ասաց նա։
Սամվել Շահրամանյանն անդրադարձավ նաեւ արցախցիների հասցեին որոշ շրջանակների կողմից հնչող մեղադրանքներին, թե՝ «մնայիք Արցախում, կռվեիք»։ Նա ասաց, որ այդ խոսույթին լուրջ չի վերաբերվում, քանի որ նման արտահայտություններ անողները չեն կարող լուրջ մարդիկ համարվել։
«2020 թվականի պատերազմից հետո ստեղծված իրավիճակում Հայաստանի, Ադրբեջանի եւ Ռուսաստանի ղեկավարները ստորագրել են մի փաստաթուղթ, որով դադարեցվել են ռազմական գործողությունները։ Եվ եթե հնարավոր էր շարունակել պայքարը, տրամաբական է, որ դա պետք է շարունակվեր 2020 թվականին։ 2020 թվականից հետո մենք ունեցել ենք մի իրավիճակ, երբ Ադրբեջանին փոխանցվել են շրջաններ Արցախի շուրջը, փոխանցվել են ռազմավարական մեծ նշանակություն ունեցող դիրքեր, Ստեփանակերտի վերեւում՝ Շուշիում տեղակայված էին Ադրբեջանի զորքերը։ Եվ այս իրավիճակում խոսել, որ՝ մնայիք, պայքարեիք, ես լուրջ չեմ կարող համարել»,- ասաց նա։
Անդրադառնալով Ադրբեջանին թողած մեծ քանակութամբ զենք-զինամթերքի մասին հարցին՝ Շահրամանյանն ասաց․ «Զենքի վերաբերյալ ես առիթ եմ ունեցել արձագանքել, այս պահին նպատակահարմար չեմ գտնում։ Ժամանակը կգա, կխոսենք դրա մասին։ Տեղյակ եք, որ հարուցված է համապատասխան քրեական գործ։ Եվ այդ գործի շրջանակներում ես նաեւ հրավիրվել եմ՝ որպես վկա հարցաքննվելու։ Բոլոր պատասխաններն այնտեղ հնչեցրել եմ»։
Սամվել Շահրամանյանը նաեւ ասաց, որ Արցախի վերաբերյալ այսպիսի վերջնական տարբերակ իրենք չէին կանխատեսում եւ չէին պատկերացնում։ «Իմ կարծիքով՝ մենք ձգտել ենք անել ամեն ինչ, որպեսզի այսպիսի արդյունք չունենանք»,- հավելեց նա։
Կյանքից հեռացել է Տիգրան Քեոսայանը
Ռեժիսոր և հեռուստահաղորդավար Տիգրան Քեոսայանը մահացել է 60 տարեկան հասակում, հայտնել է նրա կինը՝ RT հեռուստաալիքի և «Ռոսիա սեգոդնյա» մեդիա հոլդինգի գլխավոր խմբագիր Մարգարիտա Սիմոնյանը։
«Այսօր երեկոյան Տիգրանը գնաց Արարչի մոտ», – գրել է Սիմոնյանը իր Telegram ալիքում։
Այս տարվա հունվարի սկզբին նա հայտնել էր, որ Քեոսայանը կլինիկական մահ է ապրել և կոմայի մեջ է։
Ինքը՝ Սիմոնյանը, բուժվում է կրծքագեղձի քաղցկեղից։
«Moscow Times»-ը, հղում անելով իր աղբյուրին, հայտնել էր, որ RT-ի ղեկավարությունը քննարկում է Սիմոնյանի հեռանալու հնարավորությունը նրա հիվանդության մասին լուրից հետո։
Պաղեստինյան հակամարտության եռման կետ. Նեթանյահուն չի հանձնվում
ВВС
Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուի ելույթը ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայում ուրբաթ օրը առաջացրեց զգացմունքների փոթորիկ՝ սուլոցներից մինչև ծափահարություններ: Տասնյակ մարդիկ լքեցին դահլիճը, նախքան նա ելույթ ունեցավ, բայց շատերը բղավեցին Իսրայելին աջակցության խոսքեր։
Նեթանյահուն իր ելույթը սկսեց այսպես կոչված իրանական դիմադրության առանցքի անդամների թվարկմամբ, որոնց Իսրայելը լուրջ վնաս էր հասցրել վերջին մեկ տարվա ընթացքում՝ Գլխավոր ասամբլեայում իր նախկին ելույթից ի վեր։
«Այս առանցքը սպառնում էր համաշխարհային խաղաղությանը, մեր տարածաշրջանի կայունությանը և իմ երկրի՝ Իսրայելի գոյությանը», – հայտարարեց Նեթանյահուն։
Նա նկարագրեց, թե ինչպես է վերջին մեկ տարվա ընթացքում Իսրայելը հարվածել Եմենում հութիներին, ոչնչացրել «Համասի ահաբեկչական մեքենայի մեծ մասը» և «լուրջ վնաս հասցրել Հեզբոլլահին» Լիբանանում։
«Բայց ամենակարևորը […] մենք ոչնչացրել ենք Իրանի միջուկային զենքի և բալիստիկ հրթիռների ծրագրերը», – հավելեց Իսրայելի վարչապետը։
Եզրափակելով՝ Նեթանյահուն մեկնաբանեց մի քանի երկրների կողմից Պաղեստին պետությունը վերջերս ճանաչելու որոշումը։ Ֆրանսիան, Միացյալ Թագավորությունը, Ավստրալիան, Կանադան և Պորտուգալիան դա արեցին Գլխավոր ասամբլեայից առաջ։
«Սա լիակատար խելագարություն է, և մենք երբեք դա չենք անի», – հայտարարեց Իսրայելի վարչապետը՝ ակնարկելով, որ իր երկիրը երբեք չի համաձայնի հարևան պետության ստեղծմանը, ինչը, նրա խոսքով, ինքնասպանություն կլինի Իսրայելի համար։
Նրա ծայրահեղ աջ կոալիցիոն դաշնակիցները պաշտպանում են Արևմտյան ափի անեքսիան՝ անկախ Պաղեստինի ցանկացած իրատեսական հեռանկարը վերացնելու համար։
«Ես թույլ չեմ տա Իսրայելին անեքսիայի ենթարկել Արևմտյան ափը», – նախօրեին Սպիտակ տանը լրագրողներին անսպասելիորեն ասել էր Թրամփը։ «Ոչ, ես դա թույլ չեմ տա։ Դա տեղի չի ունենա»։
ԱՄՆ նախագահը առաջարկում է մեկ այլ խաղաղության ծրագիր, որը ներառում է Համասի լիակատար զինաթափման կոչ անող կետ։
Ամենակառուցողական ելույթը ունեցավ Պաղեստինի ինքնավարության նախագահ Մահմուդ Աբբասը, որը հինգշաբթի օրը Գլխավոր ասամբլեային տեսակապով դիմեց այն բանից հետո, երբ ԱՄՆ-ն ձեռնարկեց նրան վիզա չտրամադրելու հազվագյուտ քայլը։
Աբբասը հայտարարեց, որ Գազայի հատվածը վերահսկող Համասը չպետք է ապագա ունենա պաղեստինյան պետությունում։ Նա ասաց, որ Համասը և այլ խմբավորումները պետք է վայր դնեն զենքերը և կամավոր կերպով վերահսկողությունը հանձնեն միասնական պաղեստինյան ղեկավարությանը՝ պաղեստինյան ժողովրդի շահերից ելնելով։
Մահմուդ Աբբասը դատապարտեց Իսրայելի գործողությունները Գազայի հատվածում, բայց նաև դատապարտեց Համասի զինյալների կողմից հոկտեմբերի 7-ին կատարված հարձակումը և աշխարհում տարածվող հակասեմիտիզմը։
Պաղեստինի ինքնավարության առաջնորդը հայտարարեց, որ իր վարչակազմը պատրաստ է սերտորեն համագործակցել ԱՄՆ-ի և այլ միջազգային և մերձավորարևելյան խաղացողների հետ՝ անկախ Պաղեստին ստեղծելու համար։
Լիաննա Պետրոսյան․ նախարարը խոստացել է վերլուծել բնակապահովման ծրագիրը
Այսօր տեղի է ունեցել հանդիպում ՀՀ Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նորանշանակ նախարար Արսեն Թորոսյանի հետ։
Հանդիպման ընթացքում մանրամասն քննարկվել են բռնի տեղահանված մեր հայրենակիցների բնակարանային ապահովման պետական աջակցության, բնակվարձի տրամադրման,
զբաղվածության, կարիքավոր ընտանիքներին տրամադրվող հրատապ աջակցության ծրագրերը։
Հիմքում ունենալով նաև վերջին համայնքային հանդիպումները և քննարկումները՝ իմ կողմից նախարարին ներկայացվել է բնակապահովման ծրագրի շրջանակում առաջարկվող լուծման նոր տարբերակ, որի իրականացումն առավելապես նպաստելու է տրամադրվող հավաստագրի շրջանակում մատչելի բնակարան ձեռք բերելու խնդրի լուծմանը, այդ թվում՝ փոքր կազմով ընտանիքների համար։
Խոսվել է նաև արցախցիների՝ ծանր ֆինանսական վիճակի, աշխատաշուկայում մրցունակ չլինելու խնդիրների մասին։
Նախարարն իր խոսքում նշել է, որ ներկայացված առաջարկությունների հիման վրա առաջիկայում կիրականացվի գործող ծրագրերի խորը վերլուծություն, որից հետո հնարավոր է տեղի ունենան փոփոխություններ և լավարկումներ, ինչի հաջողման դեպքում կմեղմացվի տեղահանված անձանց սոցիալական ծանր վիճակը։
Նախարարի հավաստմամբ՝ իր աշխատանքային գործունեության ընթացքում լիարժեք ուշադրության կենտրոնում է պահելու տեղահանված մեր հայրենակիցների առօրեական խնդիրները՝ որպես վերջնանպատակ դիտարկելով արցախցիների մշտական բնակության հաստատումը Մայր Հայաստանում։
Մենք վերջիվերջո ազգ ենք, չէ՞, աշխարհը մեզ է նայում, ամոթ է, ես գետինն եմ ուզում մտնել
«Պետական մակարդակով եղել է հանցագործություն ու դավաճանություն՝ մեկը ցեղասպանություն է մատուցել, մեկն էլ ցեղասպանությունն իրականացրել է։ Խնդիրը մեր մեջ է, որովհետեւ եթե մենք այս ծանր գործողություններից հետո, կործանումից հետո չենք հասկացել, թե ինչ է կատարվել մեզ հետ, նույն իրավիճակը շարունակվելու է կրկնապատիկ»,- այսօր ԱԺ լսումների ժամանակ ասաց արցախցի գործիչ Անաստաս Իսրայելյանը։
Նա հայ ժողովրդին կոչ արեց ուշքի գալ ու հասկանալ՝ Արցախը մեկ օրում կորցրեցինք, Հայաստանի վերաբերյալ եւս այդ ծրագրերն են, թրքացման ծրագիր է իրագործվում։
«Մենք վերջիվերջո ազգ ենք, չէ՞, աշխարհը մեզ է նայում, ամոթ է, ես գետինն եմ ուզում մտնել։ Արցախը բազմահազար տարիների պատմություն ունեցող մեր պատմական երկիրն է, ո՞նց ենք թողել, որ սա իրականացնեն, որովհետեւ առիթավորվել է։ Անպատիժ է մնացել, դրա համար շարունակում է դավաճանություն կատարել։ Արցախը կորցրել ենք, եկել այսօր Սյունիքից ենք խոսում։ Չէ, մենք պիտի Արցախից խոսենք, մենք պիտի միշտ սրանց աչքը կոխենք Արցախը, սրանք Արցախից սարսափում են, նույնն էլ Ալիեւն է սարսափում»,- հայտարարեց նա։
Անաստաս Իսրայելյանը հավելեց․ «Նիկոլ Փաշինյանն ո՞վ է, որ այսօր էսքան ժողովուրդ է հավաքված, բայց Նիկոլ Փաշինյանի դեմը չենք կարողանում առնե՞լ։ Չեմ հավատում, ինքն էդքան չկա, որ սաղ ազգին էսպես մոլորեցրած պահի, ինքն առիթավորվում է մեր անգործությունից»։
Իրավական անորոշությունը արցախցիներին դարձրել է ստվերային ու գոյատեւող խավ
«Արցախի ժողովուրդը երբեք չի ընդունի իր հայրենիք չվերադառնալու որեւէ սցենար, Արցախը չի վերածվի մոռացված հողակտորի»,- այսօրվա խորհրդարանական լսումների ժամանակ ասաց Արցախի ԱԺ պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանը։
Նա նշեց, որ Հայաստանի կառավարությունը՝ Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ, ոչ միայն չի իրականացնում որեւէ նպատակային քաղաքականություն արցախահայության իրավունքների պաշտպանության ուղղությամբ, այլ նաեւ բացահայտորեն փորձում է փակել Արցախի հարցը՝ հայտարարելով, թե իբր այն լուծված է։ Սա, Մետաքսե Հակոբյանի խոսքով, կատարյալ անարգանք է ոչ միայն արցախահայության միջազգային անքակտելի իրավունքների նկատմամբ, այլ նաեւ Հայաստանի՝ որպես Արցախի ժողովրդի անվտանգության երաշխավորի կարգավիճակի նկատմամբ։
«Նիկոլ Փաշինյանի կառավարության համար Արցախն այլեւս գոյություն չունի՝ ոչ տարածքային, ոչ քաղաքական, ոչ նույնիսկ մարդասիրական տեսանկյունից։ Երբ պետության ղեկավարը լեգիտիմացնում է էթնիկ զտումը իր հռետորաբանությամբ ու քաղաքականությամբ, դա այլեւս պարզապես սխալ չէ, դա հանցավոր ոտնձգություն է ազգի իրավունքների նկատմամբ։ ՀՀ գործող իշխանությունը ոչ միայն լուռ հետեւել է արցախցիների բռնի տեղահանմանը, այլ նաեւ հետեւողականորեն խեղաթյուրել է իրականությունը, ոչնչացրել է բանակցային ողջ ժառանգությունը։ Իսկ այժմ փորձում է պատմության էջից ջնջել Արցախը՝ որպես ազգային քաղաքական միավոր։ Սակայն Արցախը չի մոռացվելու, արցախահայության վերադարձի իրավունքը չի կարող պայմանավորված լինել որեւէ վարչապետի անձնական ընկալմամբ կամ քաղաքական հարմարավետությամբ։ Այդ իրավունքը երաշախվորված է միջազգային իրավունքի ամենահիմնարար սկզբունքներով՝ մարդուն իր բնակության վայր վերադարձնելու իրավունքով, էթնիկ զտումների արգելքով, ինքնորոշման իրավունքով եւ սեփական հայրենիքում անվտանգ ու արժանապատվորեն ապրեու իրավունքով»,- ասաց նա։
Մետաքսե Հակոբյանն ասաց, որ այսօր բռնի տեղահանված արցախահայությունը ոչ միայն զրկված է հայրենիքից, այլ նաեւ սոցիալապես լքված է, իսկ իրավաբանորեն անորոշ վիճակում է։ Այսօր մոտ 160 հազար բռնի տեղահանված արցախցի մերժված ու մոռացված են, նրանց ճնշող մեծամասնությունը չունի կայուն ապրուստի միջոց, բնակվում է ժամանակավոր կացարաններում, շատերը գոյության կռիվ են տալիս։
«Սոցիալական աջակցության մեխանիզմները ոչ միայն թերի են, բյուրոկրատական, խեղաթյուրված եւ արժանապատվությունը նվաստացնող, այլ հանդիսանում են արցախցիների նկատմամբ Հայաստանից արտագաղթի ծրագրի մաս։ Աշխատանքի եւ կրթության հնարավորությունը գրեթե բացակայում է, մարդիկ, ովքեր Արցախում եղել են պետական ծառայողներ, մասնագետներ, այսօր աշխատաշուկայում անպաշտպան են, չունեն նույն իրավաբանական կարգավիճակը։ Եվ իրենց ամբողջ կենսագրությունը կարծես ջնջվել է։ Իրավական առումով արցախցիներն այսօր կախվածության մեջ են մի համակարգից, որը նրանց չի ճանաչում որպես ամբողջակաան քաղաքացիներ՝ իրենց պատմությամբ, տարածքով ու անցած ճանապարհով։ Նրանք այլեւս ոչ Արցախում են, ոչ էլ ամբողջությամբ Հայաստանում։ Այս իրավական անորոշությունը մարդկանց դարձրել է ստվերային ու գոյատեւող խավ՝ առանց ապագայի հստակ տեսլականի։ Այս ամենը պետական հանցավոր քաղաքականության հետեւանք է»,- հայտարարեց Մետաքսե Հակոբյանը։
Ըստ նրա՝ Հայաստանն ու Արցախն այլեւս հնարավորություն չունեն սպասելու, Նիկոլ Փաշինյանի պաշտոնավարման յուրաքանչյուր օր ոչ միայն բերում է նոր կորուստներ, այլ նաեւ անհնար է դարձնում հետ բերել կորցրածը։ «Եվ եթե այս ամենը բավարար չէ կառավարության հրաժարականի հիմք հանդիսանալու համար, ապա ի՞նչն է բավարար լինելու։ Այսօր հայկական օրակարգում պետք է լինի մեկ հարց՝ կանգնեցնել շարունակվող անկումը եւ վերականգնել վստահությունը պետության, նրա ապագայի նկատմամբ»,- նշեց Հակոբյանը։
Արցախցիների աղքատության ցուցանիշը ընկնում է, քանի որ 100 հազար մարդ վարձով է ապրում
Այս տարվա ապրիլից, հետո արդեն հուլիսից սկսած Արցախի ժողովրդի հումանիտար-սոցիալական վիճակը կտրուկ վատացել է, ինչի հետեւանքով, տարբեր փորձագիտական հաշվարկներով՝ Արցախի ժողովրդի շրջանում աղքատությունն ավելի քան 80 տոկոս է։ Այն դեպքում, երբ ՀՀ-ում միջին աղքատությունը շուրջ 23 տոկոս է։ Այս մասին այսօրվա խորհրդարանական լսումների ժամանակ ասաց Արցախի նախկին պետնախարար Արտակ Բեգլարյանը։
«Եվ գնալով խորանում է այդ աղքատության ցուցանիշը, քանի որ մեր ժողովուրդը շարունակում է վարձով ապրել՝ ավելի քան 100 հազար մարդ։ Մոտ 20 հազար արցախցի աշխատում է, սակայն միջին աշխատավարձը Հայաստանի միջին աշխատավարձից մոտ 40 տոկսով ավելի ցածր է, այն դեպքում, որ սպառողական զամբյուղն ու կարիքներն ավելի բարձր են, քան ՀՀ միջին բնակչի սպառողական զամբյուղը։ Այսինքն՝ աղքատության շեմը ոչ թե պետք է հաշվել 78 հազար դրամով, այլ 78 հազար դրամ, գումարած բնակվարձ։ Եվ այս պարագայում ամռանը մենք ունեցել ենք լրացուցիչ արտագաղթի ալիք, որովհետեւ մարդիկ ցանկանում են ապրել մայր Հայաստանում՝ արժանապատիվ ու կայուն կեցությամբ, բայց չեն կարողանում։ Եվ արտագաղթը գնալով մեծանալու է արցախցիների շրջանում»,- ասաց Բեգլարյանը։
Նա նշեց, որ այս պայմաններում պետք է խոսել երկու հիմնական ձախողված ծրագրի մասին՝ բնակարանային ծրագիր, եւ զբաղվածության ծրագիր։ Հայաստանի գործող կառավարության՝ արցախցիների համար նախատեսված զբաղվածության ծրագիրը տոտալ ձախողվել է։
«Եվ դա իշխանության բարձրագույն ներկայացուցիչները մեզ հետ փակ հանդիպումներում բառացի ընդունել են։ Ինչ վերաբերում է բնակարանային ծրագրին, ապա այդ ծրագիրն ընդունվել է զրո ներառականության պայմաններում։ Ընդունեցին, 7-8 ամիս շարունակ տեսան, որ ոչ ոք չի դիմում, չեն էլ կարողանում ընթացակարգային առումով դիմել, ստանալ վկայականը։ Ստիպված որոշ տեխնիկական բարելավումներ արեցին։ Հետո մենք սկսեցինք փողոց դուրս գալ, բողոքել, կիսատ-պռատ, ձեւական ձեւով մեզ հետ սկսեցին ինչ-որ ձեւով բանակցել, պայմաններ թելադրել, հետո մարել փողոցային պայքարը եւ այն։ Ինչ բանակցություններում ընդունել են, դրա մեծամասնությունը նույնիսկ չկատարեցին։ Արդյունքում՝ մեկ ու կես տարի անց բնակարանային ծրագրից օգտվել է մի քանի հարյուր ընտանիք, եթե չեմ սխալվում՝ 500-600։ Այն դեպքում, երբ շահառուները 25-30 հազարն են։ Եվ այս պայմաններում ոչ միայն իրենք չեն ցանկանում սկզբունքները վերանայել, որոնք շատ էական են՝ դա կլինի համայնքային բնակեցում, առաջնային շուկայի խթանում, այլ նաեւ որեւէ կերպ կայուն արժանապատիվ կեցության պայմաններ չեն ապահովում, թեկուզ ժամանակավոր»,- ասաց նա։
Բեգլարյանն ասաց, որ արհեստական կերպով խթանում են երկրորդային շուկայից տների գնումը, դրա միջոցով արհեստական գնաճ են ստեղծում։ Այդ գումարը հիմնականում դուրս է գալիս Հայաստանի Հանրապետությունից, որովհետեւ բնակարան վաճառողները տունը վաճառում են, գումարը վերցնում եւ արտագաղթում են։ Ոչ տնտեսական արդյունք կա, ոչ էլ ժողովրդագրական։ «Այնինչ, մենք առաջարկում էինք այդ 2 մլրդ դոլարով կառուցել տներ, ապահովել տնտեսական ավելացված արժեք, թարմացնել բնակֆոնդը, ապահովել ժողովրդագրական արդյունք, բայց իրենք դա չարեցին»,- հավելեց նա։
Նա ասաց, որ երբ արցախցիներն իրենց ձայնը բարձրացնում են, ատելության տարափ է սկսվում արցախցիների դեմ։ «Հենց այս ելույթից հետո կտեսնեք, թե իմ դեմ ինչ արշավ են սկսում։ Բայց խնդիրն այն է, որ երբ մենք ՀՀ օրենսդրությամբ դիմում ենք դատախազությանը, քննչական մարմնին եւ պատշաճ հաղորդում ենք տալիս հանցագործության մասին, ոչ մի հանցագործության հիմքով վարույթ չի սկսվում, մեղադրյալ կամ կասկածյալ չկա, բայց երբ իրենց է վերաբերում ատելության խոսքը, լավ էլ գործերը կարում են»,- հավելեց նա։
Վալոդյա Գրիգորյանին uպանելու մեջ կասկածվողը հայտնաբերվե՞լ է. Mediahub.am
MediaHub-ի տեղեկություններով՝ Փարաքարի համայնքապետ Վալոդյա Գրիգորյանին սպանելու մեջ կասկածվողը հայտնաբերվել է:
Կայքի աղբյուրը հայտնել , որ սպանություն կատարելու մեջ կասկածյալը նախկին համայնքապետ Մհեր Ախտոյանի հորաքրոջ որդու՝ փետրվարին սպանված 29-ամյա Գրիգոր Օհանյանի եղբայրն է:
Վերջինիս իրավապահները հայտնաբերել են հենց իր տանից:
Մեզ պատմեցին, որ նրան հայտնաբերել հաջողվել է կինոլոգների աշխատանքի շնորհիվ. շները գտել են այրված հագուստի հետքեր, որոնք էլ բերել են Ախտոյանի հորաքրոջ եղբոր տուն: Մեզ ասացին, որ իր գործողությունները կատարելուց հետո, ենթադրաբար, նա փորձել է այրել հագուստը, սակայն մինչև վերջ այն չի այրվել, ապա հարևանի տան բակով՝ հողատարածքով, մտել է իր տուն, որպեսզի հետքերը կորցնի, և այնպիսի իրավիճակ է ստեղծել, թե այդ ժամին տանն է եղել: Իրավապահ մարմինները նրա տուն են եկել կիսատ այրված հագուստի հետքերով:
ՆԳՆ-ն դեռ չի հաստատել այս տեղեկությունը։