Վերջին մի քանի օրերի ընթացքում Նիկոլ Փաշինյանն իրեն հատուկ ոճով իրար հակասող մի քանի հայտարարություններ է արել, փորձելով դուրս գալ վերջին 4 տարվա քաղաքական հիմնական հարցի տակից։ Իսկ հիմնական հարցն է՝ արդյո՞ք ընտրությունները հստակ ծրագրով հաղթած և մանդատ ստացած ուժը պարտավոր է իրականացնել նախընտրական ծրագիրը։ Եւ արդյո՞ք չկատարելու դեպքում չպետք է հրաժարական տա և նոր ծրագիր առաջարկի։

Նիկոլ Փաշինյանը ԵԽԽՎ-ում փորձել էր համոզել, որ «2021 թվականի արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների ժամանակ Հայաստանի ժողովուրդը ձևավորել է իր սեփական ընտրական ուղերձը և այն վստահել իշխող մեծամասնությանը, որտեղ խաղաղությունը ժողովրդի ընտրական ծրագրի կենտրոնական կետն է եղել»։

Սակայն դրանից մի քանի օր առաջ նա հակառակն էր պնդում․ «ՔՊ-ում 2021-ին դաշնակցական նախընտրական ծրագիրը գրել ենք, մտել ենք նախընտրական քարոզարշավի մեջ»։ Հիշեցնենք, որ «դաշնակցականի» տակ նա նկատի ունի, օրինակ, Շուշիի և Հադրութի դեօկուպացիան, Արցախի ինքնորոշման ապահովումը և այլ «մանր» բաներ, առանց որի ժողովուրդը խաղաղություն չի պատկերացրել և ինչի համար մանդատ է տվել։

Փաշինյանն ասում է, որ «հընթացս ժողովուրդը այդ տրամաբանությունը փոխել է։ Մեր մոտ չկա ինստիտուտ ընտրություններից հետո նախընտրական ծրագիրը փոխել, բայց նախընտրական քարոզարշավի ողջ ընթացքում տեղի է ունեցել մի բան, ամբողջ քաղաքական նարատիվի և ընկալման ռազմավարության փոփոխություն է տեղի ունեցել, ինչը արտահայտված է կառավարության ծրագրում։ Այնտեղ գրված է, որ ժողովրդի առաջ կառավարության ստանձնած մեծագույն պարտավորությունը խաղաղ զարգացման դարաշրջան բացելն է»,– հայտարարեց Փաշինյանը։

Նախ, 2021թ․ Կառավարության ծրագրում հստակ նշվում է․ “Առաջիկա տարիներին Կառավարության գլխավոր խնդիրը պետք է լինեն ԼՂ ժողովրդի անվտանգության ապահովումն ու Ղարաբաղյան հիմնախնդրի խաղաղ և
համապարփակ կարգավորումը։ Ղարաբաղյան հիմնախնդրի վերջնական կարգավորումը Կառավարությունը տեսնում է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահության ներքո Լեռնային Ղարաբաղի վերջնական կարգավիճակի հստակեցմամբ՝ հայտնի սկզբունքների և տարրերի, այդ թվում՝ ինքնորոշման
իրավունքի հիման վրա”:

Երկրորդ՝ ծրագիրը փոխելու միայն մեկ ինստիտուտ կա՝ հրաժարական, նոր ընտրություններ և նոր ծրագիր։ Սակայն Փաշինյանը ձևացնում է, որ չի տեսնում փղին բաց դաշտում։ Նա ուզում է իր ամբողջ մեղքը բարդի ժողովրդի վրա, որը ընտրել է նրան մեկ ծրագրով, բայց հիմա պարզել է, որ ծրագիրը հնթացս փոխվել է։

Նիկոլ Փաշինյանի ցանկացած նման պնդում «ընբռնումով» է ընդունվում նրա զոմբի-երկրպագուների կողմից։ Եւ այդ առումով դժվար թե նա վերընտրվելուց մեծ խնդիր ունենա հայ հասարակության հետ։

Բայց նա կարող է լուրջ խնդիրներ ունենա արտաքին «գործընկերների» հետ, քանի որ արդեն կատարել է իր ֆունկցիան, մի բան էլ ավել։ Նա արդեն հայտարարել է Երրորդ հանրապետության փաստացի լուծարելու մասին։ Եւ երբ «գործընկերները» մի պահ հստակ կարձանագրեն, որ Հայաստանն այլևս չկա, կպարզվի, որ նախընտրական ծրագիր իմաստ էլ չունի։

Իքը արդեն այն վիճակում է հայտնվել, որ չի կարող պարտվել, որովհետև դա չգիտես ինչ հետևանք կունենա իր համար, ասել է Հովիկ Աղազարյանը։

«Ինքը մի շարք օրենքներ է խախտել, դրա համար պետք է պատասխան տալ։ Ես կարծում եմ, որ կարող է այնպիսի իշխանություն լինի, որ Փաշինյանը կանգնի դատարանի առջեւ։ Այո, այդ հավանականությունը կա, որ Փաշինյանը ընտրության առջեւ է, կամ հաղթում է, կամ կանգնելու է դատարանի առջեւ։ Դրա համար ինքը թիմին փչացնում է այդ իմաստով, որ բոլորին սարքում է այնպես, որ յուրաքանչյուրը պայքարի հաղթանակի համար ամեն գնով, անգամ իրենից էլ շատ», ասել է նա։

Ադրբեջանական կողմը պաշտոնապես հաստատում է 23 հայերի՝ Ադրբեջանում անազատության մեջ գտնվելու հանգամանքը։ Այս մասին այսօր հայ գերիների թեմայով հրավիրված քննարկման ժամանակ ասաց իրավապաշտպան Սիրանուշ Սահակյանը։ Նա նշեց, որ սա ամենեւին չի նշանակում, որ ի սկզբանե գերեվարվել են եւ Ադրբեջանում պահվում են բացառապես 23 հայեր։

«Ցավոք, եղել են այնպիսի զարգացումներ, որոնք բացահայտում են պատերազմական հանցագործություն, մասնավորապես, գերիների սպանություններ։ Կան ապացույցներ մի կողմից Ադրբեջանում գերի լինելու վերաբերյալ, մյուս կողմից, սպանվածի մարմինը արդեն իսկ գտնվում է ՀՀ տիրապետության ներքո։ Երկրորդը, որ գերիներն ուղղակի բռնի անհետացել են, այսինքն՝ գերեվարմանը հաջորդող ժամանակահատվածում տեղի են ունեցել որոշակի զարգացումներ ,որոնցով պայմանավոված մենք կորցրել ենք տեղեկատվությունն այս անձանց վերաբերյալ։

Եվ ադրբեջանական կողմը ժխտողական մոտեցում ունի, հերքում է իր կապը բռնի անհետացած գերիների հետ ու հրաժարվում է տրամադրել տեղեկատվություն։ Ցավոք սրտի, նման անորոշության պայմաններում նաեւ չկա որեւէ անկախ կազմակերպություն, որը որոնողական գործողությունների արդյունքում կկարողանար հայտնաբերել փնտրվող բռնի անհետացած գերիներին, կստուգեր նրանց ողջ լինելը եւ մեզ տեղեկություններ կտար նրանց ողջ լինելու վերաբերյալ։ Դրա համար, այո, մենք ունենք 23 գերիներ, որոնք գտնվում են Ադրեջանում եւ ունենք մի քանի տասնյակ բռնի անհետացած գերիներ։ Բազմիցս խոսվել է 80 անձի մասին, դա իրավապաշտպանների փաստահավաք գործունեության ընթացքում հաստատված դեպքերն են, բայց փաստացի այդ թվերը կարող են շատ ավելին լինել»,- ասաց Սիրանուշ Սահակյանը։

Նա ասաց, որ 23 գերիների թվում 8 անձ Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարությունն է։ Իրավապաշտպանի խոսքով՝ ԿԽՄԿ-ն իր վերջին տեսակցությունը հայ գերիների հետ կարողացել է կազմակերպել այս տարվա հունիս ամսին, դրանից հետո մուտքն արգելափակված է, ԿԽՄԿ գործունեությունն Ադրբեջանում ամբողջովին դադարեցված է։ Եվ այս պահին չկա որեւէ չեզոք միջազգային կազմակերպությունը, որ կկարողանա այցելել հայերին եւ անմիջական դիտարկումների միջոցով պարզել նրանց իրական դրությունը։

«Մենք այս պահին ունենք տեղեկատվություն, որ Խոշտանգումների կանխարգելման եվրոպական կոմիտեն այցելել է Ադրբեջան, եւ չենք բացառում, որ մեկանգամյա տեսակցություններ ունեցած կլինեն որոշ հայերի հետ։ Այս պահին ձեռնպահ կմնամ մանրամասներ ներկայացնելուց, բայց ապագայում մենք հայտարարությամբ հանդես կգանք այս հարցի առնչությամբ»,- հավելեց նա։

Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի նախագահությամբ տեղի է ունեցել Թուրքիայի Ազգային անվտանգության խորհրդի նիստ։

«Քննարկվել է Հայաստանի հետ հարաբերությունների կարգավորման գործընթացը. ընդգծվել է տրանսպորտային գծի կարևորությունը, որը կապահովի Ադրբեջանի և Նախիջևանի միջև անխոչընդոտ կապը և օգուտ կբերի տարածաշրջանի բոլոր երկրներին, ինչպես նաև մեր ցանկությունը՝ հաստատել վերջնական խաղաղություն», – հայտարարել է Թուրքիայի նախագահի մամուլի ծառայությունը։

Նախևառաջ, պետք է նշել, որ Նախիջևանը չի նշվում որպես Ադրբեջանի մաս, քանի որ Թուրքիան լավ գիտակցում է, որ Ադրբեջանը շատ քիչ կապ ունի Նախիջևանի հետ։

Այնուամենայնիվ, լավատեսական հայտարարություններին հակառակ, Թուրքիան չի բացում իր սահմանը Հայաստանի հետ, որը փակել էր 1993 թվականին՝ հայկական ուժերի կողմից Քարվաճառի ազատագրումից հետո։

ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Գևորգ Պապոյանը վրդովված է, որ Բաքուն և Անկարան ստացել են այն ամենը, ինչ ուզում էին, և այժմ, իբր, որևէ պատճառ չունեն սահմանները փակ պահելու համար: Սակայն Անկարան անզիջում է. այն ցանկանում է, որ Հայաստանը վերջապես ճանաչի Թուրքիայի ներկայիս սահմանները:

Թուրքիայի հյուսիսային սահմանների բանալին Հայաստանի ձեռքում է, և մինչև Երևանը չճանաչի հայ-թուրքական ներկայիս սահմանը, որը սահմանված է Կարսի անօրինական ռուս-թուրքական պայմանագրով, Թուրքիան տարածքային ամբողջականություն չի ունենա: Էրդողանը մտադիր է ընդունել նոր Սահմանադրություն, որը կամրագրի երկրի ներկայիս սահմանները, և դրա համար նրան անհրաժեշտ է ճանաչել այդ անօրինական սահմանները:

Նոր Սահմանադրության ընդունումը Հայաստանի կողմից նպատակ ունի ճանաչել հենց Թուրքիայի սահմանները, այդ թվում՝ Նախիջևանի նկատմամբ իր իրավունքները: Թուրքիան կասկածում է, որ հայ հասարակությունը կընդունի նման Սահմանադրություն, և կասկածում է Նիկոլ Փաշինյանի հնարավորություններին, ով խոստանում է ամեն ինչ անել դա ապահովելու համար:

Թուրքական հետախուզությունը, որը աշխարհի ամենահզորներից մեկն է, դեռևս չի տվել համաձայնություն Հայաստանի հետ սահմանները բացելու համար՝ առանց Հայաստանի նոր Սահմանադրության ընդունման:

Սակայն, դատելով Թուրքիայի Անվտանգության խորհրդի նիստից, հետախուզությունը հայտնել է, որ Թուրքիայի նախաձեռնողականության բացակայությունը կարող է ճակատագրական լինել: Հետևաբար, պետք է սպասել Թուրքիայի կողմից Հայաստանի նկատմամբ նախաձեռնողական, գուցե նույնիսկ էքսպանսիոնիստական ​​քայլերի։

Օրինակ՝ թուրքական ազգային ավիափոխադրողը հայտարարեց դեպի Երևան ուղիղ չվերթներ սկսելու իր մտադրության մասին, իսկ Թուրքիայի սոցիալական հարցերի նախարարը Սերբիայում հանդիպեց իր հայ գործընկերոջ հետ՝ առաջարկելով համագործակցություն։

Պաշտոնական Երևանը կամ չի գիտակցում հայկական գործոնի լրջությունը տարածաշրջանային երկրների, այդ թվում՝ Թուրքիայի և Ադրբեջանի ճակատագրում, որոնց սահմանները մեծապես կախված են Հայաստանի որոշումներից, կամ դիտավորյալ զիջում է հայկական իրավունքները Թուրքիայի օգտին։