Երեկվանից որպես անհետ կորած որոնվող արցախցի Ժաննա Անտոնյանին քիչ առաջ հայտնաբերել են Վարդանաշեն գյուղից մոտ 2 կմ հեռավորության վրա՝ դաշտում։ Այս մասին NEWS.am–ին հայտնել են համայնքից։
75–ամյա կնոջը ներկայումս տեղափոխում են հիվանդանոց՝ ստուգման նպատակով։
«Գտել ենք սառած վիճակում, դաշտում»,– հայտնեցին համայնքապետարանից։
ՀՀ Ազգային Ժողովում շարունակվում են 2026 թվականի պետական բյուջեի նախագծի քննարկումները։ Նշված քննարկումների ընթացքում անդրադարձ է կատարվել նաև արցախցիների բնակարանային ապահովման ծրագրին և կառավարության կողմից վերջերս ընդունած ծրագրի որոշակի փոփոխություններին, որոնք մասնավորապես վերաբերում են հետևյալ հարցերին՝
-Ընտանիքի պարտադիր կազմում չեն դիտարկելու այն երեխաները, որոնք 2023 թվականի սեպտեմբերի 19-ի դրությամբ եղել են անչափահաս, սակայն դիմում-հայտարարությունը լրացնելու ժամանակ լրացել է 18 տարին և ցանկանում են որպես առանձին ընտանիք ստանալ հավաստագիր։
-Ընտանիքը, որն ունի դատարանի վճռի հիման վրա անհայտ բացակայող ճանաչված անդամ, կկարողանա առանց խոչընդոտի դիմել Ծրագրին։
-Միջգերատեսչական հանձնաժողովին դիմած ընտանիքների կողմից ներկայացվող փաստաթղթերի նվազագույն քանակը սահմանվել է՝ 1, եթե խոսքը վերաբերում է 2022 թվականի դեկտեմբերի 12-ից հետո մինչև տեղահանումն ընկած ժամանակահատվածին։
Սակայն ոչ մի քննարկում ու անդրադարձ չի կատարվում արցախցիների փոքրաթիվ ընտանիքների վերաբերյալ, չնայած այդ հարցը անընդհատ բարձրաձայնվում է արցախցիների կողմից։ Ի դեպ, այդ ընտանիքների թիվը զգալի քանակ է կազմում։ Սոցիալական բոլոր հարթակներում մարդիկ իրենց դժգոհություններն ու մտահոգություններն են արտահայտում, անընդհատ շեշտում, որ բնակապահովման ծրագիրը հասանելի չէ փոքրակազմ ընտանիքներին, սակայն չգիտես ինչու խնդիրն անտարբերության է մատնվում, ինչպես ասում են՝ սայլը տեղից չի շարժվում։ Մարդիկ արդեն կորցնում եմ բնակարան ունենալու հույսը։
Իհարկե, ողջունելի են ՀՀ կառավարության վերջին փոփոխությունները, որոնց շնորհիվ արցախցիների շատ ընտանիքներ կարող են օգտվել ծրագրից ու հավաստագիր ստանալ՝ առանց նախկինում առկա խոչընդոտների։
Որպես փոքրակազմ ընտանիքի անդամ, ցանկանում եմ կրկին բարձրաձայնել մեր հարցը, հույս ունենալով, որ ի վերջո ՀՀ կառավարությունը կանդրադառնա նաև այդ՝ բազմիցս բարձրացվող խնդրին և կտա համապատասխան լուծում։ Քանի որ մեկ շնչին հատկացվող գումարով փոքր ընտանիքները ներկայիս շուկայական գների պայմաններում չեն կարող բնակարան ձեռք բերել, գտնում եմ, որ նման կարգավիճակ ունեցող ընտանիքներին առավել նպատակահարմար է հատկացնել բնակարաններ, կամ էլ տրամադրել կորցրած գույքի դիմաց փոխհատուցում։ Չպետք է մոռանալ, որ այդ ընտանիքների զգալի մասը զրկված է արցախահայությանը տրամադրվող բնակվարձի աջակցությունից և բնակվում է վարձակալած բնակարաններում, որոնց գները շարունակում են բարձր մնալ։ Ինչպես նաև մեծ խնդիր է զբաղվածության հարցը, քանի որ մարդիկ այն տարիքում են, որ աշխատանքի ընդունվելը մեծ դժվարություն է՝ մասնավորապես 45-ից բարձր տարիքային խմբերի համար։
Արցախցին ընդամենը ցանկանում է իր գլխավերևում տանիք ունենալ ու ապրել արժանապատվորեն:
Կարինե ԲԱԽՇԻՅԱՆ
Հայաստանում գործող և ղարաբաղցիների հարցերով զբաղվող վեց հասարակական կազմակերպություններ համագործակցության հուշագիր են ստորագրել, 24news-ին տված հարցազրույցում ասել է Լեռնային Ղարաբաղի խորհրդարանի անդամ և «Արդարություն և վերադարձ» հասարակական կազմակերպության համահիմնադիր Մետաքսե Հակոբյանը։
Հակոբյանը նշել է, որ իրենք նախատեսում են միավորել իրենց ուժերը՝ սոցիալական, իրավական և մարդասիրական հարցերը լուծելու, ինչպես նաև Լեռնային Ղարաբաղի հայերի անվտանգ վերադարձի և արժանապատիվ կենսապայմանների իրավունքները պաշտպանելու համար։
«Մենք որոշեցինք ստորագրել այս հուշագիրը՝ ավելի լայն և համախմբված գործելու համար։ Կարևոր է, որ այս գաղափարի շուրջ միավորվեն այն մարդիկ, ովքեր ցանկանում են տեսնել առողջ, ակտիվ հասարակություն, որը պատրաստ է ապրել, ստեղծագործել և բարելավել իրենց հայրենիքը», – նշել է նա։
Հակոբյանի խոսքով՝ ամենակարևորը ամեն ինչ անելն է, որպեսզի ղարաբաղցիները չլքեն Հայաստանի Հանրապետությունը։
Քաղաքական գործիչը նշել է, որ այսօր Ղարաբաղի ժողովուրդը դժվար ժամանակներ է ապրում՝ կորցնելով իր հայրենի հողն ու տները։ Սակայն դա չի նշանակում, որ մենք պետք է անգործ նստենք կամ մտածենք արտագաղթի մասին։
«Արցախի ժողովուրդը հիմա պետք է ապրի Հայաստանի Հանրապետությունում», – պնդում է նա։ Նախկինում Հայաստանի իշխանությունները տարբեր մակարդակներում բազմիցս հայտարարել են, որ ներկայումս չկա որևէ միջոց հայ բնակչության անվտանգ վերադարձը Լեռնային Ղարաբաղ ապահովելու համար: Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել է ղարաբաղյան շարժման առջև դուռը փակելու անհրաժեշտության մասին՝ հանուն Հայաստանի Հանրապետության անվտանգության:
Որպես անհետ կորած որոնվում է Արմավիրի մարզի Վարդանաշեն գյուղի բնակիչ, 75–ամյա Ժաննա Անտոնյանը։
NEWS.am–ին համայնքից պատմեցին, որ կինը կորել է երեկ ցերեկը, մինչեւ այս պահը ոստիկանությունը գյուղացիների հետ որոնում է Արցախից բռնի տեղահանված կնոջը։
«Այս պահին տեսախցիկներն ենք ուսումնասիրում, փնտրում ենք։ Կինն առողջական խնդիրներ ունի, հիշողության հետ կապված եւս»,– հայտնեցին համայնքապետարանից։
«Մունք» տեխնոդպրոցը ստեղծվել է 2022 թվականին Արցախի Մարտունու շրջանի Հաղորտի գյուղում:
Սկզբնական շրջանում դպրոց հաճախում էին տարբեր տարիքի երեխաներ Հաղորտի և Մուշկապատ գյուղերից: Հետագայում Ստեփանակերտում նույնպես բացվեց մասնաճուղ, որտեղ երեխաները սովորում էին ժամանակակից աշխատաշուկայում պահանջված մասնագիտությունների, մասնավորապես՝ ծրագրավորում, դիզայն, ռոբոտաշինություն և այլն:
Արցախից բռնի տեղահանվելուց հետո գործընկերների և բարի մարդկանց շնորհիվ տեխնոդպրոցը վերսկսել է իր գոծունեությունը Հայաստանում: Այժմ գործում է երեք քաղաքներում՝ Տաշիրում, Վանաձորում, Կապանում, ընդգրկելով ոչ միայն քաղաքների, այլ նաև հարակից համայնքների երեխաներին:
Այս կենտրոններում արդեն ուսում են ստանում հարյուրավոր աշակերտներ:
Նախաձեռնության հիմնական նպատակն է՝ որպեզի երեխաները չլքեն իրենց բնակավայրերը և կարողանան տեղից աշխատել, նորարար տեխոլոգիաների ոլորտում ստանալով արժանապատիվ աշխատավարձ:
Ներկա դրությամբ տեխնոդպրոցն ունի լուրջ ֆինանսական խնդիրներ: Որպեսզի նախաձեռնությունը հաղթահարի դժվարություններն և տարածվի այլ մարզերում, անհրաժեշտ է բոլորի աջակցությունը:
«Այս երեխաները արդեն սկսել են մասնագիտական կրթություն ստանալ «Մունք»-ում։ Բայց նրանց կրթության շարունակականությունը ապահովելու համար մենք դեռ չենք ավարտել Տաշիրում «Մունք» տեխնոդպրոց հիմնելու գործընթացը։
Մենք պետք է կարողանանք վճարել մասնագետներին, հոգալ տրանսպորտային և կոմունալ ծախսերը, և իհարկե՝ ունենալ մեծ ու հարմարավետ դպրոց։ Մենք մեր սկսած գործը ավարտին ենք հասցնելու ցանկացած գնով, բայց հենց այս փուլում մեզ ավելի քան երբևէ անհրաժեշտ է բոլորիդ աջակցությունը։
Որպեսզի այս երեխաները հասնեն իրենց երազանքին, կարևոր է յուրաքանչյուր ներդրում։
Միացեք՝ որքանով կարող եք, տարածեք և հրավիրեք ձեր ընկերներին։
ռեԱրմենիաում նվիրատվություն անելու հղումը՝ https://rearmenia.com/…/moonq-technoschool-of-tashir…
Հաշվեհամար՝ 1570099069400100, Ամերիաբանկ, «Ես» կրթական հիմնադրամ
Հիմնադրամի քարտ՝ 5526550010010518 , Ամերիաբանկ, MR ASHOT AVANESYAN
Տվյալները պետճենելու համար անցեք հողումով՝
https://docs.google.com/…/1t26SxkZBS26qO0ispJO0…/edit…», նշում է «Մունք» տեխնոդպրոցի հիմնադիր և տնօրեն Աշոտ Ավանեսյանը:
Արսեն Աղաջանյան
Բաքվում ավարտվել է Արցախի ռազմաքաղաքական առաջնորդների և այլ ռազմագերիների դատավարությունը։ Մեղադրող կողմը իր ելույթը կհրապարակի նոյեմբերի 3-ին կայանալիք հաջորդ դատական նիստում։ Միայն Ռուբեն Վարդանյանի դատավարությունն է դեռ անավարտ։
Երկու տարի անց դատավարության ավարտը կարող է վկայել, որ հնարավոր է նորություններ ի հայտ գան Բաքվում գտնվող 22 հայ պատանդների ճակատագրի, այդ թվում՝ արտահանձնման վերաբերյալ։ Նրանց Բաքվում պահումը Ալիևին երբեմն աննկատ, բայց զգալի ճնշման տակ է դնում։ Դոնալդ Թրամփը ևս խոսել է գերիներին ազատ արձակելու անհրաժեշտության մասին օգոստոսի 8-ին Փաշինյանի և Ալիևի հետ հանդիպման ժամանակ։ Եվ ինչ-որ պահի Ալիևը պետք է ազատվի այս բեռից։
Սակայն, ինչպես արդեն նշել են շատ փորձագետներ, Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարության դատավարությունը ոչ թե կոնկրետ անձանց, այլ Հայաստանի դեմ է։ Պաշտոնական Երևանը, հայտարարելով, որ կապ չունի Արցախի հետ, պնդելով, որ Արցախյան պատերազմը ազգային-ազատագրական չէր, այլ նախաձեռնվել էր ռուսական հետախուզական ծառայությունների կողմից՝ Հայաստանի դեմ դավադրություն կազմակերպելու նպատակով, փորձում է կանխել երկրի ներկայիս ղեկավարության դեմ մեղադրանքները։
Սակայն հեռավորություն պահպանելը և Արցախի ժողովրդին, Ռուսաստանին և համաշխարհային դավադրությանը մեղադրելը քիչ հավանական է, որ կանխի Բաքվի բազմամիլիարդանոց իրավական պահանջները Հայաստանի դեմ: Մասնագետները բազմիցս նշել են 150 միլիարդ դոլար “վնասի” թիվը, որի «փոխհատուցման» համար Հայաստանին կարող են առաջարկվել հանձնել Սյունիքը կամ այլ տարածքներ: Հայաստանի լռությունը և իրավական քայլերից հրաժարվելը միայն օրինականացնում են այս պահանջները։
Հայաստանում կառավարամետ բլոգերներն արդեն սկսել են խելահեղ քարոզչական արշավը, հրապարակելով «տեղեկատվություններ» այն մասին, թե ինչպես 1988 թվականին չար ղարաբաղցիները համագործակցեցին Խորհրդային ՊԱԿ-ի հետ և «պատերազմ սկսեցին», սպանելով հազարավոր հայերի և անմեղ Հայաստանին ներքաշելով մի պատերազմի մեջ, որը նրանք վստահ էին, որ կպարտվեն: «Եվ հիմա նրանք մեղադրում են Փաշինյանին», – գրում են կառավարամետ բլոգերները՝ առանց նշելու, որ Արցախից և Հայաստանից հազարավոր մարդիկ երեք տարի շարունակ կյանքի և մահվան պատերազմ են մղել՝ ցեղասպանությունից խուսափելու համար, որն ապրել են Կարսի և Վանի, Սումգայիթի և Կիրովաբադի հայերը, նրանք պատերազմել են հայկական Արցախը պաշտպանելու համար: Եվ նրանք 30 տարի պայքարել են՝ գիտակցելով, որ ապրում են վառոդի տակառի վրա։
Թե ինչպիսին կլինի Բաքվի դատարանի որոշումը, կարելի է կանխատեսել՝ ոչ թե ներկայիս պատանդների համար կայացված դատավճռի մասով, այլ քաղաքական գնահատականների և պահանջների առումով։
Վաշինգտոնում նախաստորագրված, բայց դեռևս չստորագրված «խաղաղության պայմանագրի» համաձայն՝ Հայաստանն ու Ադրբեջանը համաձայնել են դադարեցնել միմյանց դեմ առկա դատական հայցերը և փոխադարձ պահանջներ չներկայացնել։ Անհայտ է, թե արդյոք սա կվերաբերվի Բաքվում ընթացող դատի վրա։ Սակայն Երևանը վաղուց դադարել է միջազգային իրավական աշխատանք կատարել, իսկ խորհրդարանական հանձնաժողովի զեկույցը 44-օրյա պատերազմի վերաբերյալ արխիվ է նետվել։
Ոչ ոք չի ուզում պարզել, թե պատերազմի ժամանակ ով է հրաման տվել, կամ ով է նահանջելու և չդիմադրելու որոշումներ կայացրել։ Հայաստանի և Արցախի պաշտպանության այն ժամանակվա նախարարներ Դավիթ Տոնոյանը, Ջալալ Հարությունյանը և Միքայել Արզումանյանը հետաքննության տակ են կամ արդեն դատապարտվել են ազատազրկման, Արցախի «գերագույն գլխավոր հրամանատար» Արայիկ Հարությունյանը Բաքվի բանտում է, իսկ Հայաստանի գերագույն գլխավոր հրամանատարը հերքում է այս իրադարձություններին որևէ մասնակցություն և արդարացնում Ալիևին։
Բաքվի դատարանը, որին Հայաստանը պաշտոնապես դեմ չի արտահայտվել, երկար ժամանակ կախված կլինի Դամոկլեսյան սրի պես ամբողջ հայ ժողովրդի վրա, որը, ինչպես “ցույց կտա” դատարանի որոշումը, “օկուպացրել” է Արցախը և միլիարդավոր դոլարների վնաս հասցրել խեղճ Ադրբեջանին։ Հատուցողը հայ ժողովուրդը կլինի, եթե չհայտարարվի, որ պատերազմն ազգային-ազատագրական է եղել և միջազգային իրավունքին համաձայն՝ իրավական։
Լիլիթ Գրիգորյանը մասնագիտությամբ երաժիշտ է, արվեստի պատմության ուսուցչուհի և հինգ երեխաների մայր։ Ինչպես Արցախի տասնյակ հազարավոր բնակիչներ, նրա ընտանիքը ստիպված էր լքել հայրենի տունը և հաստատվել Հայաստանում։
«Երբ մեկը խոսում է երջանկության մասին, ես հիշում եմ, որ 32 տարեկան էի 44-օրյա պատերազմից առաջ, իսկ հետո՝ միայն տագնապ։ Այդ ժամանակվանից ի վեր ես ուժ չունեմ խոսելու որևէ լավ բանի մասին։ Մեր երջանկությունը մնաց Արցախում։ Ես դա տեսնում եմ իմ երեխաների աչքերում՝ չնայած իմ և ամուսնուս բոլոր ջանքերին՝ օգնելու նրանց հաղթահարել շրջափակման, Ստեփանակերտի ռմբակոծության, դեպի Հայաստան ճանապարհի մի քանի ցուրտ օրերի և նոր միջավայրին հարկադիր հարմարվելու հետևանքները, որտեղ մարդիկ հաճախ նույնիսկ չեն փորձում հասկանալ արցախցիների ապրած ողբերգությունը»։
Այսօր Լիլիթի ընտանիքը բախվում է բազմաթիվ մարտահրավերների։ Հոգեբանական սթրեսը մնում է անփոփոխ, իսկ սոցիալական խնդիրները՝ աճում։ Տան բացակայությունը իրավիճակն ավելի է դժվարացնում։
Լիլիթի խոսքով՝ պետական բնակարանային ծրագիրը չի լուծում արցախցիների խնդիրները, ընդհակառակը, մարդկանց տանում է նոր պարտքային պարտավորությունների և անհույսության։
«Ի՞նչ իմաստ ունի այս ծրագիրը, եթե այն իրականում խրախուսում է հայերի զանգվածային արտագաղթը հայրենիքից։ Մեզ ասում են՝ գնեք բնակարաններ գյուղերում։ Բայց գյուղացիներն իրենք, մեզ վաճառելով իրենց ունեցվածքը, հեռանում են՝ կամ արտասահման, կամ քաղաքներ։ Քաղաքներում նրանք, ովքեր վաճառել են իրենց տները, նույնպես լքում են երկիրը։ Գները անվերահսկելիորեն բարձրանում են, գնման վկայականները բավարար չեն, ինչը ստիպում է վերցնել հիփոթեքային վարկեր, իսկ դա նշանակում է տարիների անտանելի պարտք։ Արդյունքում բոլորը հեռանում են՝ և՛ տեղացիները, ովքեր վաճառել են իրենց տները, և՛ արցախցիները, ովքեր հասկանում են, որ արժանապատիվ կյանք հնարավոր չի լինի»։
Լիլիթը նշում է, որ պարբերաբար հաղորդվում են արցախցիների ընտանիքների կողմից Հայաստանը լքելու մասին, բայց պաշտոնապես չեն հրապարակվում տվյալներ այն մասին, թե քանի բնիկ հաայստանցի է լքում երկիրը։
Դժվարություններից անկախ՝ Լիլիթը ընդգծում է, որ իր ընտանիքը չի ցանկանում լքել Հայաստանը։
«Մենք ուզում ենք ապրել հայերի մեջ, հայկական հողի վրա։ Եվ Արցախ վերադառնալու հույսով»։
Ալվարդ Գրիգորյան
«Փաստ» թերթը գրում է. «Մեր ունեցած տեղեկություններով, նոյեմբերի 12–ին Հայաստան է ժամանելու ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի որդին՝ Թրամփ կրտսերը։ Ըստ մեր աղբյուրների, այցի նպատակները ներառում են բիզնես հետաքրքրություններ, իշխանությունների տարբեր շրջանակների հետ հանդիպումներ։
Առայժմ հայտնի չէ՝ Նիկոլ Փաշինյանի հետ հանդիպում նախատեսվա՞ծ է, թե՞ ոչ։ Հավանական է համարվում, որ այցը կազմակերպել է ԱՄՆ–ում ՀՀ նորանշանակ դեսպան Նարեկ Մկրտչյանը, որպեսզի «շեֆին» ապացուցի իր գործունեության արդյունավետությունը։