Ու՞մ կընտրեն ուկրաինացիները 100 օրից։ Փաշինյանի և Ալիևի ճակատագիրը

Ռուսաստան-Ուկրաինա պատերազմի կարգավորման Թրամփի ծրագրի 25-րդ կետը նախատեսում է Ուկրաինայում նախագահական ընտրություններ անցկացնել համաձայնագրի ստորագրումից հետո 100 օրվա ընթացքում: Սա փաստաթղթի կարևորագույն կետն է, հաշվի առնելով, որ ուկրաինական դիմադրության շարժումը հիմնականում կապված է անձամբ Զելենսկու հետ, իսկ Պուտինը կտրականապես հրաժարվում է ճանաչել նրա լեգիտիմությունը։

Մասնագետները չեն ժխտում, որ երբ ռուսական զորքերն արդեն Կիևի ծայրամասում էին, իրադարձությունների հետագա ընթացքը որոշվել է հենց Զելենսկու վարքագծով. նա մերժել է Կիևը լքելու, դիմադրությունից հրաժարվելու և իշխանությունը ռուսամետ ուժերին հանձնելու առաջարկը: Նա մնացել է Կիևում և ղեկավարել է ուկրաինացի ժողովրդի դիմադրությունը, որը վերջին չորս տարիների ընթացքում երբեք չի դատապարտել Զելենսկու դիմադրության որոշման համար, չնայած այն երկիրը մղել է աղետալի պատերազմի։

Այնուամենայնիվ, վերջին ամիսներին Ուկրաինայում կոռուպցիայի դեմ պայքարի գործակալությունը, որը, ըստ լուրերի, վերահսկվում է ԱՄՆ-ի կողմից, բացահայտել է աղմկոտ սկանդալ, որը շատ է մոտեցել Զելենսկուն: Եվ հիմա ակնհայտ է, որ Զելենսկու առաքելությունը համարվում է կատարված։

Ռուսաստանի «Կիևը երեք օրում» անհաջող արշավից չորս տարի անց ԱՄՆ-ն առաջարկել է մի ծրագիր, որին Մոսկվան նախնական համաձայնություն է տվել. այն ենթադրում Ուկրաինայի կողմից զգալի տարածքային զիջումներ՝ միաժամանակ հաստատելով երկրի ինքնիշխանությունը: Բայց ահա թե որտեղ է «սատանայի մանրամասնությունը». Ուկրաինայում նախագահական ընտրությունները 100 օրից կլինեն։

Արդյունքը դժվար է կանխատեսել, բայց կան հիմքեր ենթադրելու, որ Զելենսկին, հավանաբար, չի մասնակցի ընտրություններին: Վերջին կոռուպցիոն սկանդալը, ինչպես նաև տարածքների հանձնման պայմանագրի հավանական ստորագրումը, կարող են անհաղթահարելի խոչընդոտներ դառնալ Զելենսկու՝ ապագա ընտրություններին մասնակցելու համար: Ավելին, սա կարող է հիմք դառնալ Ուկրաինայի ներկայիս նախագահի քրեական հետապնդման համար, ով այժմ լուրջ անձնական անվտանգության երաշխիքների կարիք ունի։

«Խաղաղության պայմանագրի» ստորագրումից հետո ընտրություններին մասնակիցների և Ուկրաինայի նոր նախագահի մասին այս պահին դժվար թե կարելի լինի կանխատեսել: Սակայն, կարծես, Զելենսկու ճակատագիրը կանխորոշված ​​է, և նա, հավանաբար, չի դառնա երկրորդ դը Գոլ կամ Նիկոլ Փաշինյան:

Փաշինյանն ինքը երրորդ անգամ է առաջադրվում՝ փորձելով «հետաձգել» «խաղաղության պայմանագրի» ստորագրումը և նոր սահմանադրության ընդունումը մինչև Հայաստանում նոր ընտրությունները՝ որպես իրեն ապահովագրելու ձև։ Նա փորձում է իրեն ներկայացնել որպես «խաղաղության ծրագրի» և «Թրամփի ճանապարհի» միակ ջատագով՝ մյուս բոլորին ներկայացնելով որպես «խաղաղության և շրջափակման վերացման» հակառակորդներ և պատերազմի կողմնակիցներ։ Նա, անկասկած, կարգելի որոշ կուսակցությունների մասնակցությունն ընտրություններին՝ մեղադրելով նրանց «ռևանշիզմի» մեջ, բայց դա կլինի թերություն, այլ ոչ թե առավելություն։

Ալիևը նույնպես հարմար չէ իրեն զգում՝ ստանձնելով աշխարհակարգի և եվրոպական անվտանգության համակարգի փլուզման պատասխանատվությունը, նա միաժամանակ ռիսկի է դիմում, քանի որ չի կարողանում իր ագրեսիայի և ցեղասպանության արդյունքների համար միջազգային օրինականացման հասնել։

Ի՞նչ կլինի Ալիևի և Փաշինյանի հետ, եթե Զելենսկին դադարի լինել Ուկրաինայի նախագահ, հատկապես, եթե նա հայտնվի մեղադրյալի աթոռին։ Արդյո՞ք սա նախադեպ կստեղծի մյուս առաջնորդների համար։

Հաց, որը տունն է հիշեցնում

Հացի փառատոն արցախյան Խանցկ գյուղում (լուսանկարներ)

Մի ժամանակ արցախցիները խաղաղ և երջանիկ ապրում էին՝ զգուշորեն պահպանելով իրենց ավանդույթները: Ոչ ոք չէր կարող պատկերացնել, որ մի օր նրանք կզրկվեն ոչ միայն իրենց հողից, այլև այս հանգիստ, տաք կյանքի ձևը շարունակելու հնարավորությունից:

Հարկադիր տեղահանությունից հետո մեզ մնացել է միայն հիշողություն՝ լուսանկարներում, կարճ տեսահոլովակներում և մարդկանց ձայներում, որոնք պատմում են անցյալի մասին, որն այժմ գրեթե անիրական է թվում:

Այդպիսի հաճելի հիշողություններից մեկը 2014 թվականի մարտի 8-ին Ասկերանի շրջանի Խանցք գյուղում անցկացված Արցախյան հացի փառատոնն էր։ Այնտեղ ներկա էին ավելի քան 300 հյուրեր, այդ թվում՝ օտարերկրյա զբոսաշրջիկներ։

Խանցք գյուղում գրեթե յուրաքանչյուր ընտանիք հաց էր թխում հին ղարաբաղյան ավանդույթներով՝ իսկական, տնական հաց, որը հունցել էին մայրերը և թխել ավանդական հայկական թոնրում։

Քառասունհինգ ընտանիք արձագանքեց փառատոնի գաղափարին և ներկայացրեց իրենց թոնիրով ​​թխված հացը։ Կանայք սկսեցին աշխատել վաղ առավոտյան, իսկ կեսօրին բացվեց հացի մեծ ցուցահանդես։ Բոլորը կարող էին համտեսել բուրավետ հացը՝ մանկության, զգալով տան և հողի համը։

Խանցքի բնակիչները ընդհանուր սեղան գցեցին՝ հյուրերին հյուրասիրելով ոչ միայն հաց, այլև այլ ազգային ուտեստներ, որոնք պատրաստվել էին իրենց ձեռքերով աճեցված բաղադրիչներից։ Ամեն ինչ նրանց աշխատանքի, իրենց կյանքի, իրենց աշխարհի մի մասն էր։

Փառատոնը կազմակերպվել էր Արցախի Հանրապետության մշակույթի և երիտասարդության հարցերի նախարարության կողմից։

Ալվարդ Գրիգորյան

Սյունիքի մարզում բացվել են Հայաստանի ԱԱԾ երեք նոր սահմանային կետեր

Հայաստանի Ազգային անվտանգության ծառայությունը հայտնում է Սյունիքի մարզում ԱԱԾ սահմանապահ զորքերի N-րդ ջոկատի Կոռնիձորի, Խնձորեսկի և Արտաշենի սահմանային կետերի բացման մասին։

Թրամփը խոսում է կարգավորման «ինչ-որ լավ բանի» մասին, Զելենսկին՝ կրիտիկական պահի

«Ինչ-որ լավ բան կարող է տեղի ունենալ» Ռուսաստան-Ուկրաինա հակամարտության խաղաղ կարգավորման շուրջ քննարկումներում, հայտարարել է ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը Truth Social-ում։

«Իսկապե՞ս հնարավոր է, որ Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև խաղաղության բանակցություններում կարող է մեծ առաջընթաց գրանցվել։ Մի՛ հավատացեք, մինչև չտեսնեք, բայց ինչ-որ լավ բան կարող է տեղի ունենալ», – գրել է նա։

Ուկրաինան գտնվում է կրիտիկական պահին և շատ սերտորեն համագործակցում է Միացյալ Նահանգների, եվրոպական երկրների և «շատ-շատ ուրիշների» հետ՝ զինված հակամարտությանը վերջ տալու ուղիներ գտնելու համար։ Այս մասին հայտարարել է Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին Շվեդիայում կայացած միջխորհրդարանական համաժողովում։

«Մենք կշարունակենք աշխատել մեր գործընկերների, մասնավորապես Միացյալ Նահանգների հետ՝ փոխզիջում գտնելու համար, որը կամրապնդի մեզ, այլ ոչ թե կթուլացնի», – հավելել է նա՝ Ռուսաստանի պահանջները որպես հիմնական խնդիր նշելով։

Թրամփի և Զելենսկու միջև հանդիպումը կարող է տեղի ունենալ արդեն այս կամ հաջորդ շաբաթ, և փորձագետները կարծում են, որ «խաղաղության համաձայնագիր» կստորագրվի։

Ճամբարակ-Թթուջուր հատվածում հրդեհը ավելի է տարածվել է

Ճամբարակ-Թթուջուր տարածքում բռնկված հրդեհը տարածվել է Գետիկի անտառտնտեսության 1-ին, 2-րդ և 4-րդ հատվածներում և Դպրաբակի անտառտնտեսության 6-րդ հատվածում։
Չնայած որոշ հատվածներ մեկուսացվել են, հրդեհը դեռևս լիովին չի դադարեցվել։ Չոր և քամոտ եղանակը նպաստում է դրա հետագա տարածմանը։
Հրդեհաշիջման աշխատանքները շարունակվում են. հրդեհի մարման համար օգտագործվում են 343 փրկարար, վեց միավոր տեխնիկա, Պաշտպանության նախարարության ուղղաթիռ և անօդաչու թռչող սարքեր։

Մոլերում կբացվեն ՆԳՆ անձնագրային գրասենյակներ

Երևանում ամենաբանուկ առևտրի երկու համալիրներում՝ մոլերում, կբացվեն գերժամանակակից գրասենյակներ՝կենսաչափական տվյալների հավաքագրման բոլորը մեկում ինքնասպասարկման սարքավորումներով, մանկական խաղասրահով, սպասարկման միջազգային ստանդարտներով: Այդ մասին հայտնել է ՆԳ նախարար Արփինե Սարգսյանը:

«Սրանով մենք հանրային ծառայությունների մատուցման բոլորովին նոր ստանդարտ կսահմանենք ՀՀ-ում՝ փակելով անձնագրային համակարգի հնամաշ և ցածրորակ ենթակառուցվածքի էջը, կոտրելովոլորտիկարծրատիպերը»,- նշել է նա:

Զինծառայության ժամկետի կրճատումը կտարածվի հունվարի 1-ից հետո զորակոչվածների վրա

Ազգային ժողովի պաշտպանության եւ անվտանգության հարցերի մշտական հանձնաժողովն այսօրվա նիստում դրական եզրակացություն տվեց զինվորական ծառայության 24-ամսյա ժամկետը 18-ամսյա ծառայության ժամկետով փոխարինելու նախագծին՝ այն համարելով անհետաձգելի։ Նախագիծը ներկայացրեց պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանը եւ ասաց, որ նախատեսվում է այն տարածել 2026 թվականի հունվարի 1-ից հետո պարտադիր զինվորական ծառայության զորակոչվող քաղաքացիների վրա։ Այս ձմեռային զորակոչը մեկնարկում է հունվարի 7-ից, հետեւաբար, ըստ Պապիկյանի, նախագիծը կտարածվի նաեւ ձմեռային զորակոչի վրա։

Ընդդիմադիր պատգամավորները սա նախընտրական քայլ են որակում՝ հարցադրում անելով, թե ինչո՞ւ են որոշել ոչ թե ամառային, այլ հենց ձմեռային զորակոչից սկսած կիրառել այն։

Ի պատասխան՝ նախարարը նշեց․ «Եթե կար հնարավորություն, եւ հաշվարկները մեզ թույլ էին տալիս դա անել ավելի վաղ, լսելով մեր հասարակության մտահոգությունները եւ խնդրանքները, մեզ համար էլ ակնհայտ է դարձել, որ շատ ավելի ճիշտ կլինի, եթե մենք դա անենք հունվարի մեկից»։

Պապիկյանն ասաց, որ շարքային կազմի պարտադիր զինվորական ծառայության ժամկետի կրճատումը հնարավոր է դարձել այն բանի շնորհիվ, որ վերջին տարիներին պայմանագրային զինվորական ծառայության գրավչության ավելացման շարունակական աշխատանք է կատարվել։

«Իրականում սա եւս մեկ քայլ է դեպի պրոֆեսիոնալ բանակ, որովհետեւ հիմա հնարավորինս շատ ուշադրություն պետք է դարձնենք բանակի համալրմանը պայմանագրային զինծառայողներով»,- ասաց Պապիկյանը։

 

Ադրբեջանցիները դո՞ւրս են գալու ՀՀ բռնազավթված տարածքներից․ Պապիկյանը չպատասխանեց

Պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանն այսօր հստակ պատասխաններ չտվեց լրագրողների հարցերին այն մասին, թե ինչո՞ւ ադրբեջանական զինված ուժերը դուրս չեն գալիս ՀՀ տարածքներից։

Հարցին, թե ՀՀ ինքնիշխանության մասին խոսող ՔՊ-ի իշխանության օրոք հնարավորություն տեսնո՞ւմ է, որ ադրբեջանական զորքերը դուրս կգան ՀՀ տարածքներից, Պապիկյանը պատասխանեց․ «Իհարկե, տեսնում եմ, սահմանազատման եւ սահմանագծման հանձնաժողովի աշխատանքի միջոցով դա պետք է տեղի ունենա»։

Պապիկյանը խուսափեց պատասխանել այս մասին այլ հարցերի, մասնավորապես, նա չպատասխանեց հարցին՝ վստա՞հ է, որ Նիկոլ Փաշինյանի իշխանության օրոք ադրբեջանցիները դուրս են գալու ՀՀ բռնազավթված տարածքներից։

Նիկոլ Փաշինյանը, խոսելով ՀՀ բանակի մասին, ասել էր․ «Շատ կարևոր ենք համարում, որ մեր ամենօրյա խոսակցության մեջ մարտունակ բանակ հասկացությունը վերափոխենք պաշտպանունակ բանակի»։ Հարցին, թե համամի՞տ է Փաշինյանի այս հայտարարության հետ, Պապիկյանը պատասխանեց․ «Մարտունակությունն ու պաշտպանունակությունը եզրույթներ են, միմյանց չեն հակասում։ Պարզապես պաշտպանունակությունն արտացոլում է մեր երկրի սուվերեն տարածքը պաշտպանելը, ինչը շատ ավելի լավ ու ճիշտ տերմին է»։

ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը վերջերս հայտարարել էր, թե Հայաստանի վերահսկողության տակ 110 քկմ տարածքներ կան, որոնք այսպես կոչված «ադրբեջանական տարածքներ են»։ Մասնագետները պնդում են, որ նման տարածքներ չկան ՀՀ-ում։ Լրագրողները Սուրեն Պապիկյանի հարցրին՝ ի՞նչ տարածքների մասին է խոսում Ալեն Սիմոնյանը։ Պապիկյանը կոչ արեց այդ հարցը թողնել սահմանագծման-սահմանազատման հանձնաժողվի իրավասությանը։

«Կարծում եմ, որ եթե Աժ նախագահը  թվեր է հրապակել, ուրեմն դրա համար ունի բավարար հիմքեր»,- ասաց նա։

 

98 տարեկան հասակում մահացել է Նիկիտա Սիմոնյանը

Ռուսաստանի ֆուտբոլային միության առաջին փոխնախագահ, Արարատի, Մոսկվայի «Սպարտակ»-ի և ԽՍՀՄ հավաքականի նախկին խաղացող Նիկիտա Սիմոնյանը մահացել է 98 տարեկան հասակում։ Այս մասին «Մատչ TV»-ին հայտնել է Ռուսաստանի ֆուտբոլային վետերանների միության նախագահ Ալեքսանդր Միրզոյանը։

Նա մարզել է «Սպարտակ»-ը, Երևանի «Արարատը», ԽՍՀՄ հավաքականը և Օդեսայի «Չեռնոմորեց»-ը։ Երեք անգամ նվաճել է ԽՍՀՄ չեմպիոնի տիտղոսը (1962, 1969 թվականներին «Սպարտակ»-ի հետ և 1973 թվականներին՝ «Արարատ»-ի)։ Չորս անգամ իր թիմերը տարել է ԽՍՀՄ գավաթի խաղարկության հաղթանակի («Սպարտակ»-ը՝ 1963, 1965 և 1971 թվականներին, «Արարատը»՝ 1973 թվականին)։

Մի քանի ընտանիք ապրում է մի հարկի տակ

Ամբողջ կյանքում չարչարվելով ապրել ենք, քարից հաց քամել, ստեղծել, տներ կառուցել ու այսօր կանգնած ենք դառն իրականության առաջ։ Ցավալին այն է, որ արցախցիների միջև տարբերություն է դրվում։ Բոլորը սոցիալապես ծանր վիճակում են և կարիք ունեն աջակցության։ Սակայն, չգիտես ինչու, ՀՀ կառավարության կողմից խտրականություն է դրսևորվում,- ասում է Արցախից տեղահանված Ալինա Գասպարյանը։ Նա երեք անգամ դիմում է ներկայացրել հրատապ աջակցություն ստանալու նպատակով ու ամեն անգամ ստացել բացասական պատասխան։

Այս ընտանիքին ճանաչողները լավ գիտեն, որ մինչև 2023-ի սեպտեմբերի 19-ը նրանք աշխատում էին հողի հետ, բարիք ստեղծում, օգնության ձեռք մեկնում շրջափակման մեջ հայտնված հայրենակիցներին։

Որպեսզի կարողանան գոյատևել, այսօր մի հարկի տակ ապրում են մի քանի ընտանիքներ Երևանի 4-րդ գյուղ թաղամասում գտնվող սեփական տներից մեկն են վարձակալել։

Տիկին Ալինան գիշերային հերթափոխից էր վերադարձել։ Հոգնած, հուսահատված էր

-Սեպտեմբեր ամսում ենք տեղափոխվել Երևան։ Ես, տարեց ծնողներս, հորեղբորս թոշակառու կինը՝ թոռան հետ, հաշմանդամ քույրս՝ որդու հետ ապրում ենք միասին։ Ամուսինս ու որդիներս մեկնել են ՌԴ՝ այստեղ աշխատանք չգտնելու պատճառով։ Ես չէի կարող մենակ թողնել տարեց հարազատներիս, հիվանդ քրոջս, ով ամենօրյա խնամքի կարիք ունի։

Վերջերս աշխատանք եմ գտել Նարպլաստ պոլիմերային պլաստիկ շշերի արտադրական ձեռնարկությունում։ Աշխատանքս միայն գիշերային ժամերին է, ինչի համար ևս շնորհակալ եմ, որովհետև ձեռնարկության ղեկավարը տարիքային սահմանափակում չդրեց իմ առջև։ Ուրիշ ոչ մի տեղ չկարողացա աշխատանք գտնել։ Ապրում էինք միայն մեծերի թոշակների ու նրանց տրվող բնակվարձերի աջակցության հաշվին։

Իհարկե, շատ դժվար է, որովհետև մենք սովոր չենք պարապ նստել։ Արցախում միշտ աշխատում էինք՝ կատարելով տարբեր աշխատանքներ։ Առանձնապես ծանր է ծնողներիս համար, ովքեր չեն կարողանում հարմարվել քաղաքի կյանքին։ Մեր վարձակալած տունը, թեև սեփական է, բայց մի կտոր հողամաս անգամ չունի, որ ծնողներս զբաղմունք գտնեն, գոնե մի քիչ կանաչի ցանեն։ Մեր օրը մթնում ու լուսանում է Արցախի մասին հիշողություններով ու հետվերադարձի երազանքով։ Արցախում մեր ապրած կյանքը պարզապես դրախտ էր, որտեղ մենք էինք տերն ամեն ինչի։ Օրեցօր ավելի ու ավելի եմ համոզվում, որ ոչինչ չի կարող փոխարինել իմ երկրին, իմ տանը։ Միևնույն է՝ ոչ մի երկիր չի փոխարինելու իմ դրախտավայրին։

 Բռնի տեղահանությունից հետո Գասպարյանների ընտանիքը Արագածոտնի մարզի Թալին համայնքի Սասնաշեն գյուղում էր հաստատվել։ Այդտեղ նրանց կեցության պայմանները վատ չէին, նաև սոցիալական աջակցություններ էին ստանում։ Սակայն աշխատանք չլինելու պատճառով մեկնեցին այդ բնակավայրից։

 Ես աշխատանքի էին անցել Թալինի հիվանդանոցում։ Այդ ժամանակ ընթանում էր Հյուսիս-հարավ ճանապարհի շինարարությունը։ Ամուսինս ու տղաներս բանվորական աշխատանք էին անում այնտեղ։ Գյուղից գնացող մեքենաներով գնում էինք աշխատանքի, ապա վերադառնում տուն։ Սակայն, երբ շինարարությունը հասավ մինչև Ուջան գյուղը, հեռավորության պատճառով մեր գյուղից այլևս հեշտ չէր գնալ-գալը։ Տղամարդիկ մնացին առանց աշխատանքի, և մենք ստիպված էինք տեղափոխվել այլ բնակավայր՝ մտածելով, որ կկարողանանք աշխատանք գտնել։

Հաստատվեցինք Աշտարակ համայնքի Օշական գյուղում։ Մի հանգստյան գոտում աշխատանք ես գտա, որտեղ ինձ խոստացել էին, որ այն երկարաժամկետ է լինելու, սակայն 3 ամսից հետո ասացին, որ այլևս չեմ կարող այդտեղ աշխատել, քանի որ ի վիճակի չեն վարձատրել։ Երկար ժամանակ չէի կարողանում աշխատանք գտնել՝ տարիքային սահմանափակումների պատճառով։ Այդ ընթացքում ոչ մի աջակցություն չէինք ստանում՝ ոչ սննդի, ոչ էլ կենցաղային ապրանքների։ Բնակվարձերի աջակցության ծրագրում կատարված փոփոխություններից հետո մեր ընատնիքը զրկվեց աջակցությունից, ու մենք մի կերպ էինք տան վարձ, կոմունալ ծախսեր վճարում, քանի որ բոլորս էլ առանց հիմնական աշխատանքի էինք։ Ամուսինս ու որդիներս ստիպված մեկնեցին արտագնա աշխատանքի՝ ՌԴ, իսկ մենք տեղափոխվեցինք Երևան, որտեղ ես գտա այս աշխատանքը։ Փառք Աստծո, տնօրենությունն ու անձնակազմը կամեցող, ընդառաջող մարդիկ են։ Շնորհակալ եմ նրանցից, որ չմերժեցին ինձ աշխատանքի ընդունվել։

Ալինա Գասպարյանն ապրում է կիսված ընտանիքով, ինչպես և արցախցի բազմաթիվ ընտանիքներ։ Թե ինչքան կկարողանա դիմանալ հեռավարորության կարոտին, նա չգիտի գուցե շուտով միանա՞ ամուսնուն, զավակներին ու թոռանը։

-Այսպես երկար շարունակվել չի կարող։ Հավանաբար ծնողներիս հետ մեկնեմ Ռուսաստան, որտեղ ամուսինս ու տղաներս արդեն կայուն աշխատանք ունեն։ Իհարկե, համոզված եմ՝ իմ ուշքը միշտ հետևում է լինելու։ Այստեղ եմ թողնելու իմ հարազատներին, ովքեր իմ կարիքն ունեն։ Չեմ կարող ասել, թե իրադարձություններն ինչպես կզարգանան, սակայն ես շատ եմ ուզում, որ բոլորս միասին լինենք՝ իրար կողքի, իրար հարեհաս։

Ամենադաժանը կարոտի ցավն է, որը երբեմն շնչահեղձ է անում։ Արցախի կորստի հետ մենք բոլորս կորցրել ենք իրար։ Ահավոր է, երբ շուրջդ ոչ մի ծանոթ մարդ չես տեսնում, երբ չես կարողանում ամենուր քո քաղցր բարբառով խոսել։ Ճիշտ է, Հայաստանը ևս մեր հայրենիքն է, բայց կան բաներ, որոնց հետ համակերպվել չես կարող։ Դա անտուն, առանց քո հարազատ ծննդավայրի մնալն է։

2020 թվականի 44-օրյա պատերազմի ժամանակ տիկին Ալինան, ամուսինը, երկու որդիները Արցախում էին՝ յուրաքանչյուրն իր պարտքն էր կատարում։ Նրանց հետ միասին հարազատ Ասկերանում էին մնացել նաև թոշակառու ծնողները, որոնք մեկ վայրկյան անգամ չէին ցանկանում լքել Արցախը նրանց երեք դստրերի որդիները առաջնագծում էին։ Ինչպես Պոլինա մայրիկն է ասում՝ երբեք չէի կարող պատկերացնել, որ օրերից մի օր կկորցնենք ամեն ինչ ու կհայտնվենք դռնեդուռ։

Կարինե ԲԱԽՇԻՅԱՆ

Թրամփի ծրագիրն ավելի իրատեսական է դառնում՝ չնայած եվրոպացիների զայրույթին

Ժնևում ընթանում են Ուկրաինայի դեմ Ռուսաստանի պատերազմի դադարեցմանն ուղղված Թրամփի խաղաղության ծրագրի շուրջ բանակցությունները։ Թրամփը Ուկրաինային ժամանակ է տվել մինչև նոյեմբերի 27-ը՝ համաձայնագիրը ստորագրելու համար։ Չնայած եվրոպացի առաջնորդները դժգոհություն են հայտնել Թրամփի ծրագրից, որը անվանում են «Պուտինի ծրագիր», և ներկայացրել են նաև իրենց սեփական ծրագիրը, Ուկրաինան արդեն սկսել է բանակցությունները Միացյալ Նահանգների հետ, որոնց մասնակցում են նաև եվրոպացիներ։ Զելենսկին, հավանաբար, համաձայնագիրը կստորագրի նոյեմբերի 27-ին։

ԱՄՆ պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն հայտարարել է, որ Ժնևում ուկրաինական պատվիրակության հետ հանդիպման ժամանակ զգալի առաջընթաց է գրանցել Ուկրաինայում պատերազմը դադարեցնելու ԱՄՆ ծրագրի քննարկման բանակցություններում։

Ուկրաինայի նախագահի աշխատակազմի ղեկավար Անդրեյ Երմակը, որը գլխավորում է ուկրաինական պատվիրակությունը, նույնպես ասել է, որ այսօրվա հանդիպումը արդյունավետ է եղել։

«Մենք զգալի առաջընթաց ենք գրանցել և շարժվում ենք դեպի արդար և երկարատև խաղաղություն, որին արժանի է ուկրաինացի ժողովուրդը», – ասել է նա։

Այն բանից հետո, երբ ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը կիրակի օրը կրկին մեղադրեց Կիևին անշնորհակալության մեջ, Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին կիրակի երեկոյան երկու սոցիալական ցանցերում ևս երեք անգամ շնորհակալություն հայտնեց Ամերիկային և անձամբ Թրամփին։

Թրամփն ավելի վաղ պատասխանել էր այն հարցին, թե ինչ կլինի, եթե Զելենսկին հրաժարվի ծրագրից։ «Դե թող նա հավերժ պատերազմի», – ասել է Թրամփը։

Ռուբիոն նաև հայտարարել է, որ ԱՄՆ-Ուկրաինա բանակցությունները ժամանակավորապես դադարեցվել են՝ ԱՄՆ-ի կողմից առաջարկված «խաղաղության ծրագրում» փոփոխություններ կատարելու համար։

«Սահմանները չեն կարող փոխվել ուժով», բայց կարելի է կամավոր հրաժարվել սեփական իրավունքներից

Ուկրաինայի, ԵՄ-ի և ԱՄՆ-ի պատվիրակությունների միջև ամերիկյան ծրագրի վերաբերյալ խորհրդակցությունները տեղի կունենան նոյեմբերի 23-ին Ժնևում։

ԱՄՆ Թրամփի վարչակազմի կողմից Ուկրաինայի դեմ Ռուսաստանի պատերազմը դադարեցնելու խաղաղության ծրագիրը լուրջ հարցեր է առաջացնում Եվրոպայում։ Եվրոպական առաջնորդները փորձում են փոփոխություններ կատարել փաստաթղթի նախագծում։ Bild-ի տվյալներով՝ Եվրոպան մտադիր է քննարկել և վերանայել ծրագրի առնվազն չորս կետ։

Եվրոպական կառավարությունները առաջին հերթին շեշտում են, որ սահմանները չպետք է փոխվեն ուժով, և ռազմական զավթումները օրինականացնող ցանկացած համաձայնագիր հակասում է ԵՄ քաղաքականության մեջ ամրագրված միջազգային հիմնարար սկզբունքներին։ Հետևաբար, Եվրոպան ցանկանում է փոփոխություններ կատարել Ռուսաստանի կողմից Ղրիմի և Դոնբասի անեքսիայի ճանաչման վերաբերյալ կետում (հիշեցնենք, որ ԱՄՆ ծրագիրը, ըստ լրատվամիջոցների հաղորդագրությունների, նախատեսում է ամբողջ Դոնբասը հանձնել Ռուսաստանին, նույնիսկ այն մասը, որը ներկայումս վերահսկվում է Ուկրաինայի կողմից)։

Եվրոպական խորհրդարանում Եվրոպական ժողովրդական կուսակցության (ԵԺԿ) խմբակցության ղեկավար Մանֆրեդ Վեբերը (ՔՍՄ) նույնպես պահանջում է էական փոփոխություններ կատարել Թրամփի ծրագրում: Քաղաքական գործչի խոսքով՝ Ուկրաինան պետք է ինքը որոշի՝ կարո՞ղ է տարածքներ զիջել, թե՞ ոչ. անընդունելի է նման որոշում պարտադրելը։

Միևնույն ժամանակ, ԵՄ-ի, Կանադայի և Ճապոնիայի առաջնորդների համատեղ հայտարարության մեջ Թրամփի խաղաղ նախաձեռնությունների վերաբերյալ նշվում է, որ սահմանները չեն կարող ուժով փոխվել։

Սրանք շատ լավ հնչող հայտարարություններ են, բայց դրանք թաքցնում են վտանգավոր գիծ. սահմանները չեն կարող ուժով փոխվել, բայց երկրները կարող են որոշել հրաժարվել իրենց տարածքներից։

Այս մեթոդը լավագույնս ամրագրում է հզորների իրավունքը՝ պարտադրելու իրենց սահմանները, ինչը անխուսափելիորեն կազդի Եվրոպայի ներսում սահմանների վրա։

2020-2025 թվականներին Արցախում և Սյունիքում Հայաստանի նկատմամբ կիրառվեց սեփական իրավունքներից և տարածքներից «կամավոր հրաժարման» սկզբունքը։ 2022 թվականին Պրահայում ստորագրված փաստաթուղթը, որով Արցախը “ճանաչվեց” որպես Ադրբեջանի մաս՝ համաձայն Ալմա-Աթայի հռչակագրի, դարձավ ներկայիս աշխարհակարգի և եվրոպական քաղաքականության երեսպաշտության նշանը։ Իսկ ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը փակելու և դրանով իսկ հակամարտության ռազմական լուծում ընդունելու որոշումը դարձավ ռուս-ուկրաինական պատերազմի լուծման ներկայիս ծրագրի խթանը։

Ուկրաինայի առաջնորդ Զելենսկին, որը բացահայտ շնորհավորեց Ալիևին «տարածքային ամբողջականությունը վերականգնելու» կապակցությամբ՝ ճանաչելով ուժի կիրառման նրա իրավունքը, այժմ խոսում է «արժանապատվության և խաղաղության միջև դժվար ընտրության» մասին։ Մինչդեռ, Հարավային Կովկասի կարգավորման գործընթացից դուրս մնացած եվրոպացի առաջնորդները սկսել են հասկանալ, որ Արցախում հակամարտության ուժով լուծումը թույլ տալը արդեն քայքայում է ամբողջ համաշխարհային անվտանգության համակարգը։