Ինչպես հաղորդում է Financial Times-ը, Ադրբեջանը մեղադրել է ԵՄ-ին նրանում, որ նա վերաբերվում է երկրին որպես «հրշեջի»՝ կնքելով միայն կարճաժամկետ գազային գործարքներ՝ չնայած երկրին դեպի դաշինք վառելիքի արտահանումն ավելացնելու խնդրանքին:

ԵՄ-ում Ադրբեջանի դեսպան Վագիֆ Սադիհովը Financial Times-ին ասել է, որ Բաքվին անհրաժեշտ է երկարաժամկետ պայմանագրերի որոշակիություն, որպեսզի ներգրավի իրեն անհրաժեշտ ֆինանսավորումը Կասպից ծովում գազի արդյունահանումը մեծացնելու և ԵՄ լրացուցիչ պահանջարկը բավարարելու համար: «Մենք չենք կարող լինել հրշեջներ, որոնք պարզապես գազ են ուղարկում երեքից վեց ամիս», – ասել է Սադիհովը:

Բաքվի հետ ԵՄ-ի գազային պայմանագրերն ի սկզբանե ոչ թե տնտեսական, այլ քաղաքական բնույթի էին. այդ պայմանագրերը Բաքվին պաշտպանում էին հնարավոր պատժամիջոցներից հայկական հողերի ուղղակի օկուպացիայի և ցեղասպանության պատճառով: ԵՄ-ն այդպես էլ պատժամիջոցներ չի կիրառել Բաքվի նկատմամբ։ Մյուս կողմից, Եվրոպան չի պատրաստվում ռուսական խեղդամահը փոխանակել ուրիշի հետ։

«Ադրբեջանը, որը մեծապես կախված է նավթից և գազից ստացվող եկամուտներից, այս տարվա նոյեմբերին պետք է հյուրընկալի ՄԱԿ-ի Կլիմայի ամենամյա գագաթնաժողովը: Որոշ դիվանագետներ և բանակցողներ մասնավոր կերպով մտահոգություն են հայտնել, որ երկիրը չի ցանկանում մտածել, թե ինչպես հեռանալ հանածո վառելիքից»,- գրում է FT-ն։

Ամերիկյան խորհրդատվական Straife ընկերության կառավարիչ տնօրեն և Ադրբեջանում ԱՄՆ նախկին դեսպան Մեթյու Բրայզան ասել է, որ մինչև 2027 թվականը ադրբեջանական գազի ներկրման ԵՄ նպատակին հասնելու համար կարևոր է ֆինանսավորել արդյունահանումը, քանի որ հակառակ դեպքում Ադրբեջանը բավարար լրացուցիչ գազ չի ունենա Եվրոպա հասցնելու համար։

Բրյուսելը չի ​​կարողանում ֆինանսավորել նախագծերը 2021 թվականին իր կանոնների փոփոխությունների պատճառով, որոնք թույլ չեն տալիս ԵՄ բյուջեն ծախսել հանածո վառելիքի ենթակառուցվածքների վրա: SGC-ի մաս կազմող Tanap-ի՝ Թուրքիայի տարածքով խողովակաշարի բաժնետերերը «դժկամությամբ են ներդրումներ կատարում հզորությունների ընդլայնման մեջ, քանի որ վախենում են, որ ոչ ոք չի օգտագործի այն»:

ԵՄ խորհրդի որոշումը՝ 10 միլիոն եվրոյի չափով օգնություն տրամադրել Հայաստանի զինված ուժերին, խորհրդանշական քայլ է։ Այս մասին step1.am-ի հետ զրույցում ասաց Հայաստանի Եվրոպական կուսակցության նախագահ Տիգրան Խզմալյանը։

Նշենք, որ աջակցությունը կտրամադրվի Խաղաղության եվրոպական հիմնադրամի (ԵՀՀ) շրջանակներում։ Սա Հայաստանի համար առաջին նման որոշումն է, որի նպատակն է հզորացնել Հայաստանի զինված ուժերի նյութատեխնիկական ներուժը եւ նպաստել ճգնաժամային ու արտակարգ իրավիճակներում խաղաղ բնակչության պաշտպանության բարելավմանը։

«Այդ որոշումը շատ հետաքրքիր ենթատեքստ ունի․ եթե հիշում եք, ամիսներ առաջ Հունգարիան կարողացավ արգելակել հենց այս քայլը՝ պատճառաբանելով, որ աջակցությունը պետք է լինի հավասարաչափ նաեւ Ադրբեջանի համար։ Հիմա մենք տեսնում ենք, որ 24 ժամվա մեջ Հունգարիայի նկատմամբ կիրառվեցին դաստիարակչական միջոցներ։ Նախ Ժոզեֆ Բորելը ցուցում տվեց, որ արտգործնախարարների վեհաժողովն անցկացվի ոչ թե Բուդապեշտում, այլ Բրյուսելում։ Երկրորդ, Հայաստանին, որը չի հանդիսանում ԵՄ անդամ եւ անգամ չի դիմել հայտով, ցուցադրաբար օգնություն են տրամադրում՝ ի հեճուկս Հունգարիայի դիրքորոշման։ Կրկնում եմ, սա ոչ միայն ու ոչ այնքան Հայաստանին է ուղղված, որքան եվրոպական համերաշխությունը ցուցադրելու ու ընդգծելու նպատակ կա։ Բայց, իհարկե, այստեղ կա նաեւ մաքուր հայկական աստառ, դա այն է, որ Եվրոպան հերթական անգամ պատասխանում է չարաբաստիկ հարցին՝ բայց մեզ այնտեղ սպասում են, թե՞ ոչ։ Ես այդ հարցը լսում եմ լրագրողներից, տաքսիների վարորդներից մինչեւ վարչապետ, եւ ինձ շատ է զարմացնում։ Ես փորձում եմ հասկանալ՝ Եվրոպան էլ ի՞նչ պետք է անի, որ մեզանում այդ հարցը չառաջանա»,- ասաց Խզմալյանը։

Նրա խոսքով՝ այս աջակցությունը շարունակական է լինելու։ «Հիշեցնեմ, որ այդ որոշումից 24 ժամ առաջ վիզաների ազատականացման գործընթացն էլ մեկնարկեց։ Այսինքն՝ մեկը մյուսի հետեւից ժամերի ընթացքում քայլեր են իրականացվում։ Ես կարող եմ ամենայն պատասխանատվությամբ ասել, որ սա Եվրոպայի անուղղակի, իսկ ինչո՞ւ ոչ, միգուցե ուղիղ ակնարկն է, որ նրանք լսել են Հայաստանում ժողովրդավարական ուժերի նախագծի մասին։ Խոսքը Եվրամիության անդամակցությանն ուղղված հանրաքվեի ստորագրահավաքի գործընթացի մասին է։ Եվրոպայի այս քայլերն ակնարկ են եւ կառավարությանը, եւ հայ ժողովրդին, որ՝ մենք լսել ենք, նկատել ենք եւ մենք սպասում ենք ձեզ։ Իսկ այն, ինչ ձեզ ասում են, թե ձեզ Եվրոպայում չեն սպասում, դա սուտ է»,- հավելեց Խզմալյանը։

Ռոզա Հովհաննիսյան