Այս հողի վրա հինգ հազար տարի հայերեն են երգում. Կարո Չալիկյանի գրքի շնորհանդեսը

  • 21:43 13.09.2025

Այսօր Կոմիտասի թանգարանում տեղի ունեցավ հայտնի կոմպոզիտոր, երգիչ, խմբավար, բանահավաք, ճարտարապետ և բազմաշերտ տաղանդ Կարո Չալիկյանի գրքի շնորհանդեսը, որը ինքը անվանել է «Ջուր և քար»։

Գրքում ներկայացված են Կարո Չալիկյանի կողմից 1970-80-ական թվականներին Հայաստանի տարբեր վայրերում հավաքագրված ավելի քան 8000 ավանդական երգերից մոտ 50-ը։

Ինչպես շնորհանդեսի ժամանակ նշեց գրքի գլխավոր խմբագիր Մարիաննա Տիգրանյանը, ինքը ցնցված էր այն փաստից, որ հայկական երգերը ներկայացնում են հազարամյակներ շարունակ հայկական հողում ապրած սովորական մարդկանց տիեզերական կյանքը։ Այս երգերում մարդիկ, աստվածները, բնությունը և աստղերը ներկայացված են որպես մեկ ամբողջություն։

Տեքստերի խմբագիր և ժամանակագիր, հայտնի գիտնական և ակադեմիկոս Արթուր Արմինը շնորհանդեսի ժամանակ խոսեց ժողովածու երգերի տիեզերական իմաստի մասին։ Նա ներկայացրեց մի քանի տեքստեր, որոնցում հիշատակվում են կերպարներ, առաջին հայացքից միմյանց հետ կապ չունեցող։ Սակայն այս կերպարներին տիեզերական չափման մեջ նայելը մատնանշում է Տիեզերքը՝ իր համաստեղություններով, աստվածներով և նրանց ազդեցությամբ պարզ հողագործների կյանքի վրա։ Այս տեքստերից կարող ենք դատել, թե երբ է երգը հորինվել, իսկ աստղերի փոխհարաբերությունները ցույց են տալիս, որ դրանցից մի քանիսը կատարվել են դեռ 5-6 հազարամյակ առաջ։

Հանճարեղ երաժիշտ Կարո Չալիկյանի կատարած մեծ աշխատանքը լուռ վկայություն է այն փաստի, որ 5-6 հազար տարի առաջ այս հողի վրա երգերը հորինվել են նույն այն հայերեն լեզվով, որով մենք խոսում ենք հիմա։

Ազգագրական և երաժշտական ​​հարստությունից բացի, գիրքը գանձարան է հայոց լեզվի հետազոտողների համար։

Նա գերազանցեց Կոմիտասին, այսօր հայտարարվեց շնորհանդեսին, որին ներկա էր նաև հեղինակը։ Կատարվել է հսկայական աշխատանք՝ հեղինակի, խմբագիրների, բոլոր նրանց կողմից, ովքեր նպաստել են մեր արմատներին տանող երգերի մասին գրքի ծննդին։