Բռի Եղցին և Արցախի մյուս հուշարձանները վտանգի տակ են

Արցախի հայկական ժառանգության ճակատագիրը մնում է անհայտ. դրանց մոտենալը մերժվում է օկուպանտների կողմից, իսկ միջազգային կառույցների կողմից մոնիթորինգ չկա։

Հայ հետազոտողներն ու պատմաբանները մտահոգությամբ նշում են, որ հին եկեղեցիների, վանքերի, խաչքարերի և գերեզմանատների անհետացումը կարող է հանգեցնել անդառնալի մշակութային կորուստների։ Նրանք կարծում են, որ այս հողերում հայկական ներկայության հետքերի ջնջումը տարածաշրջանը դարավոր պատմական շերտերից զրկելու և մշակութային հիշողությունը փոխելու փորձ է։ Եվ ժառանգության պահպանման պատասխանատվությունը միայն հայկական կողմի վրա չէ։

Միջազգային հանրությունը, մշակութային պաշտպանության կազմակերպությունները և համաշխարհային գիտական ​​հանրությունը պետք է մտահոգված լինեն, որ քաղաքակրթական պատմության մի ամբողջ գլուխ կարող է կորչել։ Ոչնչացված կամ փոփոխված մշակութային ժառանգությունը չի կարող վերականգնվել, և աշխարհի լռությունը նման դեպքերում վտանգավոր նախադեպ է ստեղծում։

Բռի Եղցի վանական համալիրը Արցախում հայկական հոգևոր ճարտարապետության և մշակույթի եզակի օրինակ է։ Այսօր այն մնում է միջազգային փորձագետների ուշադրության կենտրոնում, և դրա պահպանմանը սպառնացող վտանգները լուրջ մտահոգություններ են առաջացնում։

Ալվարդ Գրիգորյան