Բենզալցակայանի պայթյունից տուժածները երկու տարի սպասում են աջակցության

Ստեփանակերտի վառելիքի պահեստում տեղի ունեցած պայթյունից անցել է ավելի քան երկու տարի, սակայն ողբերգության զոհերի և տուժածների ընտանիքները դեռևս կարգավիճակ չունեն։ Պաշտոնական տվյալներով՝ պայթյունի հետևանքով զոհվել է ավելի քան 200 մարդ, մոտ 300-ը՝ տարբեր աստիճանի այրվածքներեն ստացել, իսկ ևս 22-ը համարվում են անհետ կորած։ Անհամար է տուժածների թիվը, ովքեր այդպես էլ չեն կարողացել վերադառնալ բնականոն կյանքի։

Վերջերս Ազգային ժողովում Հայաստանի 2026 թվականի պետական ​​բյուջեի նախագծի քննարկման ժամանակ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարար Արսեն Թորոսյանը նշել է, որ Ստեփանակերտի վառելիքի պահեստում տեղի ունեցած պայթյունի հետևանքով տուժածները չեն կարող համարվել «սովորական վթարի» զոհ։ Նրա խոսքով՝ քննարկվում է հատուկ կարգավիճակ տրամադրելու հարցը, սակայն դեռևս հստակ ժամկետներ չեն որոշվել։

Միևնույն ժամանակ, Արցախի բնակչության այս կատեգորիայի սոցիալական վիճակը օրեցօր վատթարանում է։ Ողբերգության հետևանքով շատ ընտանիքներ կորցրել են իրենց հիմնական կերակրողներին։ Այժմ նրանք հայտնվել են անհույս վիճակում և հազիվ են կարողանում ծայրը ծայրին հասցնել։

Պայթյունից տուժածները չեն կարողանում վճարել տան համար չափազանց բարձր վարձավճարը, իսկ արցախցիների համար նախատեսված բնակարանային ծրագիրը չնչին գումարներ է առաջարկում, ինչը դժվարացնում է նույնիսկ մեծ ընտանիքների համար բնակարանի ձեռքբերման գործընթացը, առավել ևս՝ փոքր ընտանիքների համար։

Շուշիից ծնված Աշոտ Բեգլարյանն ավարտել է Արցախի պետական ​​համալսարանի նախնական զինվորական պատրաստության և ֆիզիկական դաստիարակության ֆակուլտետը։ Արցախի պաշտպանության բանակում ծառայությունն ավարտելուց հետո նա մեկնել է Ռուսաստան։ Հեռանալուց որոշ ժամանակ անց իմացել է մոր հիվանդության մասին և վերադարձել հայրենիք։

2022 թվականին Աշոտն ամուսնացել է, և շուտով ծնվել է նրա գեղեցիկ դուստր։ Աշոտը հետագայում միացել է Պաշտպանության բանակին՝ նվիրվելով հայրենի հողի պաշտպանության սուրբ գործին։ Չնայած երիտասարդ տարիքին՝ Աշոտը մասնակցել է Արցախյան երեք պատերազմների։

Շուշիի կորստից հետո Աշոտը և նրա ընտանիքը տեղափոխվել են Ստեփանակերտ և կառուցել նոր տուն։

Սեպտեմբերի 19-ը Աշոտին զրկել է հայրենի հողում ապրելու և ստեղծագործելու երազանքից։ Ինչպես մյուս արցախցիները, նա հասկացել է, որ այլ ելք չկա և ստիպված է լքել Արցախը՝ իր ընտանիքը փրկելու համար։ Նա վառելիքի պակաս ուներ, և սեպտեմբերի 25-ին, ինչպես իր հարյուրավոր հայրենակիցներ, նա ողբերգության մեջ հայտնվեց։

Աշոտը հիշում է, թե ինչպես է այդ վայրը, վերածված դժոխքի, խժռել իր մոտ կանգնածների կյանքը։ Նա կարծում էր, որ փախուստ չկա. շուրջը ամեն ինչ կրակի մեջ էր, և սարսափելի ճիչերի ձայնը արձագանքում էր նրա ականջներում։ Այդ պահին նա տեսավ իր փոքրիկ դստեր հայացքը և կնոջ աղերսանքը. «Դու պետք է ողջ մնաս, դու իրավունք չունես…»։

Նա հավաքեց իր ուժերը, վերցրեց իր առջև գետնին ընկած երկաթե մի բան և, այրելով ձեռքերը, ինչ-որ կերպ դուրս պրծավ կրակից։ Նրա հագուստը ամբողջությամբ այրվել էր։ Նույնիսկ այդ պահին նա փորձեց օգնել իր կողքին անօգնական ճչացող կնոջը։ Այնուհետև, լսելով փրկարարների ձայները, Աշոտը քայլեց դեպի նրանց։

Մոտենալով փրկարարներին, Աշոտը կարծեց, թե սարսափն ավարտվել է, բայց հետո նրա վիճակը արագորեն վատացավ։

Արցախում առաջին բուժօգնություն ստանալուց հետո Աշոտին տեղափոխեցին Հայաստան, որտեղ նա բուժում ստացավ Ազգային այրվածքաբանական կենտրոնում։ Ծանր այրվածքների պատճառով ոտքն ու ձերքերի մատները ստիպված եղան անդամահատել։

«Այս պահին ես և իմ ընտանիքը Աշտարակում վարձակալում ենք բնակարան՝ 100,000 դրամով։ Իմ հաշմանդամության կենսաթոշակը կազմում է ընդամենը 60,000 դրամ, չնայած ես մարտական ​​վետերան եմ, և կարծում եմ, որ այն պետք է շատ ավելի բարձր լինի։ Մենք չենք կարողանում վճարել կոմունալ ծառայությունների համար, հատկապես ձմռանը, ինչը նշանակում է, որ շուտով ստիպված կլինենք տեղափոխվել ավելի փոքր բնակարան»։

Մեր ընտանիքը բաղկացած է չորս հոգուց։ Քանի որ մենք փոքր ընտանիք ենք, բնակարան գնելու համար հատկացված միջոցները բավարար չեն՝ իրական գների հետ անհամապատասխանության պատճառով։ Այս գումարով բնակարան գտնել հնարավոր չէ նույնիսկ մարզերում, առավել ևս՝ Երևանում։ Միևնույն ժամանակ, ես կարիք ունեմ կանոնավոր բժշկական օգնության և վերականգնողական բուժման։ Վերականգնողական կենտրոնների մեծ մասը գտնվում է մայրաքաղաքում, և հեռավոր շրջաններից դրանց հասնելը դժվար և թանկ կլինի։ Ստեղծված պայմաններում լրացուցիչ վարկ վերցնելը նույնպես անիրատեսական է, քանի որ իմ եկամուտը չի համապատասխանում բանկի պահանջներին։

Հետևաբար, ես նույնիսկ չեմ մտածել անձնագիրս փոխելու մասին։ Ինչպես շատ արցախցիներ, մենք շատ հույս ունենք և սպասում ենք բնակարանային ծրագրի փոփոխություններին, որպեսզի բոլորը կարողանան գնել տուն և ապրել այնտեղ, որտեղ իրենց է հարմար», – Step1.am-ին ասաց Աշոտը։

Արսեն Աղաջանյան