Խնդիրը՝ նոր Սահմանադրությունը չէ, այլ Անկախության հռչակագրից հրաժարվելը

  • 19:13 22.11.2025

Սկզբունքային եմ համարում մեր ներքին լեգիտիմության ամրապնդումը, որը պետք է արտահայտվի նոր Սահմանադրության ընդունմամբ։ Այս մասին այսօր համալիրում հրավիրված փակ միջոցառման ժամանակ ասել է Նիկոլ Փաշինյանը։

Նա պետական ծառայողների առջև ունեցած ելույթում խոսել է միջազգայնորեն ճանաչված տարածքային ամբողջականությունը պաշտպանելու իրավունքի և նաև նոր Սահմանադրության ընդունման անհրաժեշտության մասին:

Ինչո՞ւ նոր Սահմանադրություն, այլ ոչ թե սահմանադրական փոփոխություններ։ Որովհետև դա նոր քաղաքական բովանդակություն է Հայաստանի համար, նոր գիտակցություն, նոր քաղաքական և պետական հայեցակարգ, ասել է Նիկոլ Փաշինյանը։

Կարևոր է, որ նոր Սահմանադրության ընդունման հանրաքվեն կայանա 2026 թվականի խորհրդարանական ընտրություններից հետո։ Դա կարևոր է, որպեսզի քաղաքական ուժերը հասարակությանը ներկայացնեն տվյալ հարցի վերաբերյալ իրենց տեսակետները, իսկ արդեն ձայների մեծամասնությունը ստացած ուժի դիրքորոշումը վճռորոշ նշանակություն կունենա նոր Սահմանադրության նախագծի ձևավորման գործում»,- նշել է Փաշինյանը։

Փաստորեն, Փաշինյանը նոր Սահմանադրության ընդունման նախապատրաստությունները դարձնում է իր քարոզարշավի հիմնական թեզը, մյուս կողմից՝ հետաձգելով Սահմանադրության ընդունումը “ընտրություններից հետո”։

Սակայն, դատելով լրատվամիջոցներում արտահոսած տեղեկություններից, նա այդպես էլ չի կարողացել հստակ բացատրել, թե ինչու է անհրաժեշտ նոր Սահմանադրություն, խուսափելով ձևակերպել հիմնական պատճառը։ Իսկ հիմնական պատճառը՝ գործող Հանրապետության մերժումն է, որը ստեղծվել է Անկախության հռչակագրի հիման վրա։ Այս հռչակագիրը ուրվագծում է Հայաստանի իրական «սահմանները»՝ Հայաստանի Հանրապետություն + ԼՂԻՄ և Շահումյանի շրջան, ինչպես նաև հիշատակում է Օսմանյան կայսրությունում տեղի ունեցած Հայոց ցեղասպանության հետևանքները։

Փաշինյանը պնդում է, որ Հայաստանի սահմանները, իբր, միջազգայնորեն ճանաչված են Ալմա-Աթայի հռչակագրի հիման վրա, սակայն այս հռչակագիրը ուկրաինական հակամարտության մեջ նույն այս օրերին օգտագործվում է միայն ձուկ փաթաթելուհամար։ Ինչո՞ւ Ալմա-Աթայի հռչակագիրը չի վերաբերում Ռուսաստանին, բայց պետք է կիրառվի Հայաստանի հանդեպ։

Փաշինյանը, իհարկե, ունի «բացատրություն». եթե Սահմանադրությունից չհրաժարվենք, պատերազմ կլինի։
Սակայն խնդիրն այն է, որ մյուս ուժերը, որոնց հետ Փաշինյանը մտադիր է մրցել, ևս չեն պաշտպանում գործող հռչակագիրն ու Սահմանադրությունը՝ դառնալով հայկական պետականության քանդման մասնակից։ Այս ամբողջ խառնաշփոթը անհրաժեշտ է ոչ թե նոր Սահմանադրություն ընդունելու, այլ գործող Սահմանադրությունն ու Հռչակագիրը չեղյալ համարելու համար։ Այդ Հռչակագրի մեջ շատ հմտորեն և անթերի կերպով ուրվագծում են հայ ժողովրդի իրավունքները։ 35 տարի շարունակ այս իրավունքները աշխարհում ոչ ոք չի վիճարկվել, և դրանք կարող են չեղյալ հայտարարվել միայն հայ ժողովրդի «կամավոր հրաժարմամբ»։