
Բարեւ սիրելիս
Ես վախենում եմ քեզ համար, եւ վախս ամեն օր ավելի է մեծանում, որովհետեւ քեզ փորձում են ջնջել, քանդել թշնամիները, իսկ քեզ հիշողությունից ուզում են ջնջել յուրայինները․․․
Քեզ քանդում են ներսից՝ աղավաղելով եկեղեցիներդ ու փողոցներդ, հիմնահատակ քանդելով գյուղերդ, ավերելով տներդ ու փոխելով գյուղերիդ անունները։ Քեզ ջնջում են քարտեզներից, գրքերից ու պատմությունից․ ո՛չ անունդ կա, ո՛չ դրոշդ, ո՛չ եղել ես դու, ո՛չ պետք ես․․․
Որքան էլ ցավի հետ էր ասոցացվում անունդ, այնքան հաղթանակի ու հպարտության հետ էլ էր նույնացվում։ Որքան լուռ կամ ցածրաձայն էր ողբը, այնքան մեծ էր ներդրումը, իսկ այսօր քեզ մոռացության տալը դարձել է «կենսական» անհրաժեշտություն, որովհետեւ, սիրելիս, պարտվողների մոտ կանգնելը դժվար է, իսկ պարտությունը վանելը՝ հեշտ․․․
Ես վախենում եմ քեզ համար, որովհետեւ քաղաքներում քո բարբառը լսելը դարձել է երջանկություն, որովհետեւ քո դրոշը տեսնելը երազ է դարձել։ Դու չկաս ոչ մի տեղ, ոչ մի փողոցում․ դու մնացել ես միայն մեր սրտերում, անուրախ տներում, որոնք կորցրել են իրենց լավագույններին՝ հանուն քո լինելու, իսկ այսօր բառեր չկան սփոփելու այսպիսի ընտանիքներին։
Դու մնացել ես եռաբլուրյան կենսագրության մեջ։ Դու այնտեղ ես, որտեղ ցավը շատ է, եւ որտեղ կորուստների մի հասցե ունեն՝ ամենակորսվածը։ Դու մնացել ես ճամպրուկներում, սրբություն դարձած իրերում, նոր ծնվող երեխաների անուններում, պատառոտված հոգիներում։
Դու անգամ կենացներից ես ջնջվում․․․ չկա քո անունը, եւ 2023-ին, իբր, ոչինչ չի եղել։ Սովորական մոռացված տարի էր, մոռացված հոգիների, մոռացված կյանքերի, անտեր մնացած ժողովրդի տարի․․․
Բայց որքան էլ փորձեն քեզ չեղարկել, լռեցնել կարոտը, մոռացնել, դու դեռ կաս։ Քանի դեռ ապրում ես մեր հիշողության մեջ, քանի դեռ անունդ շշուկով է փոխանցվում, դու պարտված չես։
Մոռացությունը իսկական պարտությունն է, իսկ հիշելը ՝ դիմադրություն։ Քեզ երազեցին ուրիշները եւ 30 տարի հետո անգամ եկան իրենց երազի հետեւից, մենք էլ մի օր կգանք։
Ներիր, սիրելիս․․․
Մարիամ Սարգսյան