Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանին այսօր լրագրողները հարցրել են, թե ինչո՞ւ է ՀՀ իշխանությունը փորձում Բաքվի թելադրանով փոխել Հայաստանի Սահմանադրությունը։

«Սահմանադրական փոփոխությունների մասին խոսվել է ավելի վաղ՝ 2020 թվականից սկսած։ Եվ Սահմանադրության փոփոխությունը Հայաստանում միշտ եղել է ներքին գործընթաց, դա արտաքին գործընթացների հետ առնչություն չի կարող ունենալ»,- ասել է Արմեն Գրիգորյանը։

Հիշեցնենք, որ Բաքվից պահանջ է ներկայացվում, որպեսզի Հայաստանի Սահմանադրությունը փոխվի։ Նիկոլ Փաշինյանը երեկ հայտարարեց, որ նոր Սահմանադրություն  ընդունելու համար հանրաքվե անցկացնելու անհրաժեշտություն կա։

Ի՞նչ են ուզում փոխել Սահմանադրությունում, հարցին Արմեն Գրիգորյանը հստակ չպատասխանեց։

Նիկոլ Փաշինյանը նաեւ ասել էր, որ Ազգային անվտանգության ռազմավարության վերանայման աշխատանքներ են իրականացվելու, համակարգող հանձնաժողով է ստեղծվելու։ Հարցին, թե ի՞նչ վերանայումներ են լինելու, Արմեն Գրիգորյանը պատասխանել է․ «Ազգային անվտանգության ռազմավարության վերանայման անհրաժեշտությունն առաջացել է այն փոփոխություններով, որոնք տեղի են ունեցել Հայաստանի անվտանգության միջավայրի շուրջը։ Նախորդ Ազգային անվտանգության ռազմավարությունը, որը պատրաստվել ու հրապարակվել է 2020 թվականի ամռանը, դրանից հետո մեծ փոփոխություններ են տեղի ունեցել Հայաստանի շուրջը։ Նաեւ այդ փոփոխությունների դինամիկան հաշվի առնելով՝ մենք որոշակի ժամանակ սպասել ենք։ Եվ սպասելուց հետո որոշակի հստակեցուներ ունենալով՝ որոշել ենք նոր ռազմավարություն ունենալ»։

Այսօր նշվում է Արցախյան շարժման 37 ամյակը։ Արցախի Հանրապետության եւ ՀՀ Ազգային ժողովների պատգամավորներն այսօր առավոտյան այցելել են Եռաբլուր զինվորական պանթեոն։ Արցախի իշխանությունների նախաձեռնությամբ օրվա ընթացքում միջոցառումներ են անցկացվելու։

Արցախի ԱԺ նախագահի պարտականությունները կատարող Գագիկ Բաղունցը լրագրողների հետ զրույցում ասաց․ «1988-ի փետրվարի 20-ը խորհրդանշական է ոչ միայն արցախահայության, այլ ամբողջ հայ ազգի համար, քանզի դարեր անց՝ 20-րդ դարում հայը վերջապես հստակ, վճռականորեն եւ իրավական տեսանկյունից անթերի աշխարհին ներկայացրեց իր իրավունքը՝ ապրել իր պատմական հայրենիքում՝ անկախ, արժանապատիվ։ Եվ այդ իրավունքն իրագործվեց ՀՀ ստեղծմամբ եւ 1988-ի շարժման արդյունքում Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության ստեղծմամբ։ Ցավոք, այսօր մենք ունենք մի իրավիճակ, երբ Արցախը հայաթափվել է, սակայն արցախահայությունը, ինչպես 1980-ականներին, այնպես էլ այսօր լի է վճռականությամբ՝ եւս մեկ անգամ, հուսով եմ՝ արդեն վերջնականապես հայացնել Արցախը»։

Հարցին, թե ի՞նչ հնարավորություն են տեսնում հավաքական վերադարձի համար, Բաղունցը պատասխանեց, որ վերադրաձը պետք է լինի համաձայն բոլոր միջազգային նորմերի, մեր պատմական անցյալի ու պատմական իրավունքի։

Գագիկ Բաղունցն անդրադարձավ նաեւ արցախցիների մասին ՀՀ իշխանության ներկայացուցիչների հայտարարություններին։ «Արցախցու կռվելու, հայ քաջորդինեի կռվելու ապացույցն այն է, որ Արցախի յուրաքանչյուր բնակավայրում կան մեր հերոս քաջորդիների տասնյակ, հարյուրավոր շիրիմներ, որոնք իրենց կյանքն են զոհաբերել հանուն Արցախի։ Ղարաբաղում եղբայրական գերեզմանոցները նույնպես վկայում են, որ արցախցին ու ամբողջ հայ ազգը կռվել է Արցախի համար եւ փորձել անել ամեն ինչ, որպեսզի Արցախը մնա հայկական։ Բայց այս կամ այն հանգամանքների բերումով մենք այսօր ունենք հայաթափված Արցախ, որը հուսով եմ՝ ժամանակավոր է»,- ասաց նա։

Մյունխենի անվտանգության համաժողովի շրջանակում Հայաստանի Հանրապետության վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հանդիպում է ունեցել Եվրոպայում անվտանգության և համագործակցության կազմակերպության (ԵԱՀԿ) գլխավոր քարտուղար Ֆերիդուն Սինիրլիօղլուի հետ։  Հայտնում են կառավարութան մամուլի ծառայությունից:

Հանդիպման ընթացքում քննարկվել են Հայաստանի և ԵԱՀԿ-ի միջև համագործակցության ընթացքը և զարգացման հեռանկարները։

Ֆերիդուն Սինիրլիօղլուն ներկայացրել է կազմակերպության հետագա գործունեության առաջնահերթություններն ու ծրագրերը։ Կողմերն անդրադարձել են նաև տարածաշրջանային նշանակության հարցերի:

Կարևորվել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության գործընթացը, որի հաջողությունն էական դեր կունենա տարածաշրջանային կայունության ապահովման գործում։

ԵԱՀԿ գլխավոր քարտուղարը վերահաստատել է կազմակերպության պատրաստակամությունը՝ աջակցելու խաղաղության և կայունության հաստատման ջանքերին։

Այսօր Աբխազիայում արտահերթ ընտրություններ են, որոնք նշանակվել են այն բանից հետո, երբ աբխազ հասարակությունը թույլ չի տվել խորհրդարանին վավերացնել Մոսկվայի հետ պայմանագիրը։ Ըստ այդ պայմանագրի՝ Ռուսաստանը ցանկանում էր ներդրումների դիմաց սեփականության իրավունք ստանալ աբխազական անշարժ գույքի նկատմամբ։

Ավելի քան 30 տարի, չնայած Մոսկվայի օգնությանը և նույնիսկ անկախության ճանաչմանը, աբխազական հասարակությունը չի ցանկանում հրաժարվել հողի և այլ անշարժ գույքի նկատմամբ իր իրավունքից: Այս հարցի պատճառով Աբխազիայում իշխանությունը մի քանի անգամ փոխվեց, եղան հեղափոխություններ, ազգային հավաքներ։

Չնայած այն ինստիտուցիոնալորեն գրանցված չէ, սակայն Աբխազիայում պահպանվում է բնակչության ավանդական տոհմային կառուցվածքը, ինչը արտահայտվում է նաև հողի սեփականության կառուցվածքի վրա։ Նույնիսկ եթե հողը պաշտոնապես գրանցված է որպես պետական ​​կամ մասնավոր սեփականություն, այն ավանդաբար համարվում է այս կամ այն տոհմի կամ ամբողջ աբխազ ժողովրդի սեփականությունը: Փաստորեն, ինչպես եւ Արցախում, որտեղ յուրաքանչյուր համայնք գիտեր իր հողերի սահմանները, իսկ հողատարածքները պահպանում էին նախկին սեփականատերերի տոհմային ազգանունները։

Հարցին, թե ինչպես կարելի է համադրել Աբխազիա ռուսական մեծ գումարների ներհոսքը՝ օտարերկրացիներին հող որպես սեփականություն տալու դժկամության հետ, Աբխազիայում նախընտրական քարոզարշավի ժամանակ հստակ պատասխաններ չկային: Այս մասին գրում են արեւմտյան վերլուծաբանները։

«Արդեն 16 տարի է, ինչ Ռուսաստանը ֆինանսավորում է այս տարածաշրջանը, բայց դրա դիմաց ոչինչ չի ստացել։ Եվ այստեղ, իհարկե, հարց է առաջանում, թե ինչպես պետք է Աբխազիան հետագայում զարգանա, ասում է Կովկասի անվտանգության հարցերով հետազոտող Օլեսյա Վարդանյանը։ — Իսկ զարգանալու համար պետք է ինչ-որ կերպ բացվել և, իհարկե, բացվել այս ներդրումների համար։ Ադգուր Արձինբան հիմա բավականին երկար կարգախոսներով մարդկանց ասում է, որ ինչ-որ կերպ համաձայնության կգա Մոսկվայի հետ։ Բայց հետո գալիս է Մոսկվան և ասում. «Գիտեք, մենք արդեն այսքան անգամ փորձել ենք ձեզ հետ խոսել և բանակցել։ Եվ մենք պարզապես չենք կարող սպասել ավելին»:

Այս համատեքստում Մոսկվան կարող է «պահանջել» անշարժ գույք, որը պատկանում է ոչ թե էթնիկ աբխազներին, այլ, ասենք, հայերին, որոնք ներկայումս կազմում են Աբխազիայի բնակչության գրեթե մեկ քառորդը։

Այս առումով կրկին ակտիվացել են քննարկումներն այն մասին, որ Թուրքիան կարող է միանալ Ռուսաստանին որպես Աբխազիայի երկրորդ «հովանավոր»: Ի վերջո, հենց Թուրքիայում է ապրում միլիոնավոր աբխազական սփյուռքը։

Թուրքիան և Ռուսաստանը միասին կարող են «վտարել» հայերին և տիրանալ նրանց ունեցվածքին՝ ձեռք չտալով աբխազների «նախնյաց» հողերին։ Մոսկվան ու Անկարան վերջերս նույնն արեցին Արցախում։ Հիմա ո՞ւմ են պատկանում Ղարաբաղի հողերը։

Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին հրաժարվել է ստորագրել համաձայնագիր, որը ԱՄՆ-ին իրավունք կտա օգտագործել Ուկրաինայի հանքային պաշարների 50%-ը, հայտնում է The Washington Post-ի (WP) սյունակագիր Ջոշ Ռոգինը X սոցիալական ցանցում՝ վկայակոչելով ամերիկացի օրենսդիրներին։

«Մյունխենում գտնվող մի քանի օրենսդիրներ ինձ ասացին, որ ԱՄՆ Կոնգրեսի պատվիրակությունը Զելենսկիին հանձնել է փաստաթուղթ, որը ԱՄՆ-ին իրավունք կտա Ուկրաինայի ապագա հանքային պաշարների 50%-ի նկատմամբ: Զելենսկին քաղաքավարի կերպով հրաժարվել է ստորագրել այն»,- գրել է լրագրողը։

Փետրվարի 14-ին Զելենսկին Մյունխենի անվտանգության համաժողովի շրջանակում ասել էր, որ «պատրաստ չէ ամբողջը ստորագրել», սակայն պատրաստ է քննարկել Ուկրաինայի և ԱՄՆ-ի միջև հանքային ռեսուրսների վերաբերյալ հնարավոր համաձայնագիրը։

Փետրվարի 3-ին Թրամփը առաջարկեց Ուկրաինային օգնություն ստանալ ԱՄՆ-ից՝ հազվագյուտ մետաղների դիմաց։ Ավելի ուշ հանրապետականը գործարքի արժեքը գնահատեց 500 միլիոն դոլար՝ ասելով, որ հազվագյուտ մետաղների և գազի հասանելիության դիմաց Վաշինգտոնը Ուկրաինային անվտանգության երաշխիքներ կտա ցանկացած հնարավոր խաղաղ կարգավորման հարցում: