Հեղինակ՝ naira

Զանգեզուրի «առումը». Ռուսաստանն արդեն վճարել է արցախյան կյանքով ու հողով

Posted on by naira

Կապան

Ռուսաստանի կառավարությունը հուլիսի 1-ին հրաման է արձակել Կապանում գլխավոր հյուպատոսություն բացելու մասին։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում Հայաստանում Ռուսաստանի դեսպան Սերգեյ Կոպիրկինն այսօր մի շարք հայտարարություններ արեց՝ ի ցույց դնելեվ, որ Մոսկվան շտապում է տոտալ վերահսկողություն հաստատել տարածաշրջանի, այդ թվում՝ Իրանի նկատմամբ։ Մոսկվան բացահայտ սկսեց Զանգեզուրի առումը։

Սա տեղի է ունենում մի ուշագրավ օր. Փաշինյանն ու Ալիևը գնացել են Լոնդոն՝ հանդիպման և «դժվար փոխզիջումների» հեռանկարով, որոնց մասին խոսել է Մեթյու Միլլերը՝ ԱՄՆ Պետքարտուղարությունից։ Այս հանդիպման նախօրեին հայ վերլուծաբանները խոսում էին երկու «փոխզիջումային» պատմություններիմասին՝ Հայաստանի Սահմանադրությունը և Զենգեզուրի միջանցքը։ Որոշ փորձագետներ երկու հարցն էլ լուծված են համարել՝ Հայաստանը համաձայնել է միջանցքի բացմանը, բայց իբր ամերիկյան վերահսկողության տակ, իսկ Բաքուն, կարծես թե, համաձայնել է հրաժարվել Հայաստանի Սահմանադրությունը փոխելու պահանջից։

«Փոխզիջման» հավանականությունը, երբ Հայաստանը հրաժարվում է իր ինքնիշխանությունից և իբր պահպանում է Սահմանադրությունը, իսկ Բաքուն ոչինչ չի զիջում, այնքան մեծ է, որ ինքը՝ Կոպիրկինը, տվել է ավելի քան անկեղծ հարցազրույց, որի իմաստը հանգում է նրան, որ Ռուսաստանը ոչ մի տեղ չի գնում և անցնում է ռուս-թուրքական «Լավրովի պլանի» եզրափակիչ փուլին։

Ասելով, որ Ռուսաստանն ունի միայն մեկ գլխավոր հյուպատոսություն Հայաստանում՝ Գյումրիում, «մինչ մեր հայ գործընկերները հյուպատոսական ներկայացուցչություններ ունեն Սանկտ Պետերբուրգում և Դոնի Ռոստովում», Կոպիրկինը ակնարկում է, որ Կապանում «հաստատելուց» հետո Ռուսաստանը կբացի նաև երրորդ հյուպատոսություն՝ ամենայն հավանականությամբ, Սեւանի հյուսիսային ափին։

Այդ ընթացքում դեսպանը, ում անունը հպարտությամբ կրում է Հայաստանի խորհրդարանը, վիրավորել է հպարտ սյունեցիներին՝ նշելով, որ «տեղի բնակիչները անկեղծ հետաքրքրություն են ցուցաբերում խմբի կողմից իրականացվող մարդասիրական գործունեության նկատմամբ։ Դրանցից են երեխաների նվերների բաժանումը, ռուսերենով շարադրությունների մրցույթները դպրոցականների համար, մշակութային միջոցառումներ տեղի արվեստի քոլեջում, տեղական պատմության թանգարաններում, հյուպատոսական հարցերի վերաբերյալ սեմինարներ բնակչության համար»։

Նա նշեց, որ 2022 թվականից «Կապանում գործում է Իրանի գլխավոր հյուպատոսությունը, որի հետ հաստատվել են աշխատանքային կապեր, այդ թվում՝ Մոսկվա-Երևան-Թեհրան եռանկյունում փոխգործակցության զարգացման շրջանակում։ Ռուսաստանի գլխավոր հյուպատոսությունը հայ-իրանական սահմանները պահպանող ՌԴ սահմանապահների հետ լրացուցիչ ներդրում կունենա հանրապետության անվտանգության և տարածքային ամբողջականության ապահովման գործում»։

Կոպիրկինը նշել է, որ Սյունիքի մարզը «դարպաս» է Հայաստանի և Եվրասիական միության միջև Իրանի հետ առևտրի համար։ Այսպիսով, Ռուսաստանի խրոխտ դեսպանը նշում է, որ այստեղ ուրիշների համար տեղ չկա, ռուսներն ու իրանցիները ոչ մի ամերիկացիի Սյունիք չեն թողնի։

Նա անսպասելիորեն հիշեցրեց, որ Ռուսաստանը «իր օրակարգում չունի Զանգեզուրի միջանցքը ճեղքելու» մտադրություն։ Ինչպես հայտնի է, Հարավային Կովկասում տրանսպորտային և տնտեսական կապերի ապաշրջափակման հարցերով զբաղվում է Եռակողմ աշխատանքային խումբը՝ Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի փոխվարչապետների գլխավորությամբ»։

Այստեղ պետք է խորը դադար անել. արդեն մի քանի ամիս է, ինչ Ռուսաստանի մասնակցությամբ եռակողմ աշխատանքային խմբի նույնիսկ հետք չի երեւում, և «բանակցություններ» են ընթանում Երևան-Բաքու ձևաչափով։ Հիշեցնելով եռակողմ խմբի մասին, դեսպանը պատռում է դիմակները և մատնանշում, որ այս ամբողջ երկկողմանի «ինքնիշխան» կրկեսը կազմակերպվել են Կրեմլի թույլտվությամբ, իսկ սիրելիները նախատում են՝ զուտ հաճույքի համար։

Ինչպես Պրահայում Եվրոպական համայնքի գագաթնաժողովում լեգիտիմացվեց 1991 թվականի Ալմա-Աթայի հռչակագիրը, այնպես էլ Լոնդոնում կարող են օրինականացվել Հայաստանի տարածքով ռուսական վերահսկողությամբ թուրքական միջանցքը և Հայաստանի մասնատումը։ Այս «բանկետի» համար արդեն վճարել են արցախցիներն ՝ իրենց կյանքով, հազարամյա հողով, նախնիների շիրիմներով։

Նաիրա Հայրումյան

Radar. 29 արցախյան ընտանիք ստացել է բնակապահովման հավաստագիր

Posted on by naira

Հունիսի 14-ին կառավարությունը հաստատեց ԼՂ-ից բռնի տեղահանված ընտանիքների բնակարանային ապահովման պետական աջակցության ծրագրի իրականացման կարգը։ Հունիսի 15-ից սկսած՝ շահառուները արդեն կարող էին առցանց դիմումներ ներկայացնել:

Ծրագրի իրականացման կարգը հաստատելուց մեկ ամիս անց Radar Armenia-ն փորձել է մանրամասներ պարզել ծրագրի իրականացման վերաբերյալ։

Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունից ի պատասխան Radar Armenia-ին ասել են. «ԼՂ բնակարանային ապահովման պետական աջակցության ծրագրի շրջանակում այս պահի դրությամբ ստացվել է 285 դիմում․ 29-ը հաստատվել և ստացել է հավաստագիր, մնացածը մշակման փուլում են (կան մերժված դիմումներ՝ պայմանավորված դիմումատուների՝ ծրագրի պայմաններին անհամապատասխանությամբ)»։

Նշենք, որ հուլիսի 15-ից բացվել է նաև բնակելի տուն կառուցելու ցանկություն ունեցողների համար հարթակը:

Սոցհարցերի նախարարությունից նաև հայտնել են, որ ԼՂ առանձին շրջաններից տեղահանված անձանց բնակարանային մատչելիության պետական աջակցության ծրագրի շրջանակում դիմել և հավաստագիր են ստացել 3946 ընտանիք, որոնցից 3025-ն արդեն իսկ իրացրել են իրենց հավաստագրերը (հավաստագրի իրացման վերջնաժամկետը՝ 2025թ. հուլիսի 1):

Հիշեցնենք՝ օգոստոսի 1-ից արդեն կկարողանան դիմումներ ներկայացնել նաև ԼՂ-ից բռնի տեղահանված այն ընտանիքները, որոնք ունեն գործող հիփոթեքային վարկ։

«Տուն» հիմնադրամ․ աջակցել արցախցիներին բնակարանային հարցում

Posted on by naira

«Տուն» հիմնադրամը Երևանում գործում է 2024թ. հուլիսից: Հիմնադրամի հիմնադիր Միխայիլ Վեկլենկոյի խոսքով` “ավելի քան 100 հազար մարդ ստիպված է եղել լքել իրենց տներն Արցախում և տեղափոխվել Հայաստան: Մենք նախաձեռնում ենք աջակցել արցախցի այս փախստականներին բնակարանային խնդիրների լուծման հարցում: Մեր թիմը ներառում է տարբեր ծագում ունեցող ճարտարապետներ, տնտեսագետներ, իրավաբաններ, ակտիվիստներ և կամավորներ, որոնք բոլորն էլ առաջնորդվում են մեկ առաքելությամբ՝ ապահովել Արցախի ժողովրդին մշտական ​​բնակություն Հայաստանում:

Հայաստանը դրական առաջընթաց է գրանցել այնպիսի ոլորտներում, ինչպիսիք են կրթությունը և զբաղվածությունը, սակայն բնակարանային պայմանները մնում են կարևորագույն խնդիր փախստականների  համար:

Մեր նպատակն է փրկօղակով ապահովել կարիքավորներին՝ առաջարկելով նրանց մշտական ​​բնակարան, որը կտա բարեկեցություն և վստահություն կհաղորդի ապագան պլանավորելու համար”:

Հիմնադրամի նորանշանակ տնօրեն Հարութ Մնացականյանը նշել է, որ ծրագրից օգտվելու համար նախապատվությունը տրվելու է գյուղատնտեսությամբ զբաղվող ընտանիքներին. “Մենք նախաձեռնել ենք ծրագիր, ըստ որի նախատեսվում է Երևան քաղաքից շուրջ 50 կմ շառավղով հեռավորության վրա, այն բնակավայրերում, որտեղ կան համապատասխան ենթակառուցվածքներ` դպրոց, մանկապարտեզ, գազ, լույս, ջուր, համապատասխան հողատարածք գնել և այդ հողատարածքը վերաձևակերպել հավասար մասերի, ապահովել բոլոր ենթակառուցվածքներով ու այն անվերադարձ տրամադրել արցախցի այն ընտանիքներին, ովքեր պատրաստ են ապրել գյուղական համայնքում և զբաղվել գյուղատնտեսությամբ: Հաշվի առնելով, որ մենք ծրագրի շրջանակներում համագործակցում ենք նաև այլ հիմնադրամների հետ, որոնք պատրաստ են գյուղատնտեսական ծրագրեր իրականացնել այդ ընտանիքների համար, ապա գյուղատնտեսությամբ զբաղվելու փորձը այն պայմաններից մեկն է, որը մենք օգտագործելու ենք այդ ընտանիքներին ընտրելու հարցում”:

“Այժմ հիմնադրամը նախաձեռնել է դրամահավաք, որի նպատակն է ուշադրություն սևեռել մարդկանց խնդիրների վրա, որի միջոցով մենք կկարողանանք օգնել  մարդկանց իրենց հայրենիքում տուն կառուցել: Գիտենք, որ տուն կառուցելը շատ մեծ և ֆինանսապես ծանր գործ է: Դրա համար որոշել ենք այդ բեռի մի մասը մեզ վրա վերցնել: Պետությունն իրականացնում է սերտիֆիկատների միջոցով աջակցություն, սակայն դա բավարար չէ տուն կառուցեու համար, և մենք որոշել ենք, որ կապահովենք հողատարածքով, իսկ բեռի մի մասն ընտանիքը պետք է պատրաստ լինի իր վրա վերցնել: Մյուս ծրագրի միջոցով նաև գյուղատնտեսական գործունեությամբ զբաղվելու հնարավորություն կլինի, և  քաղաքացին կկարողանա իր ապագան  կերտել ՀՀ-ում, ոչ թե բռնել գաղթի ճամփան”:

Տաթև Ազիզյան

Արցախի իշխանություններն այսօր գործո՞ւմ են, թե՞ Հայաստանի իշխանությունների ցանկությունն են կատարում

Posted on by naira

Step1.am–ը Արցախի Ազգային ժողովի «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանից  հետաքրքրվեց՝ ի՞նչ աշխատանք է իրականացնում Արցախի իշխանությունը արցախցիների իրավունքների պաշտպանության ու քաղաքական հարցերի ուղղությամբ։ Արցախցիներն ընտրել են իշխանություններ, այսօր այդ պատասխանատվությունը զգո՞ւմ է Արցախի իշխանությունը։

«Եթե նկատի ունեք Արցախի նախագահին, գործադիր մարմնին, ապա ես կարծում եմ, որ պետք է հարցը ուղղել իրենց։ Ես կարող եմ ասել, թե ինչ ենք անում մենք՝ որպես քաղաքական ուժ եւ որպես Հայաստանում գրանցված հասարակական կազմակերպություն։ Երեւի գիտեք, որ ըստ օրենքի՝ Հայաստանում Արցախի քաղաքական ուժերը չեն գրանցվում, բայց, անկախ այդ ամենից, մենք մեր քաղաքական գործունեությունը ծավալում ենք։ Եվ կարող եմ նաեւ մասամբ ասել, թե ինչ է անում Արցախի խորհրդարանը, իհարկե, ոչ բոլոր պատգամավորների մասնակցությամբ, որովհետեւ այսօր շատերը ցավոք ընտրեցին սոցիալապես ավելի բարեկեցիկ կյանքը եւ համագործակցում են Հայաստանի այս իշխանությունների հետ, փափուկ տեղավորվել են ՔՊ-ականների թեւի տակ։ Բայց նրանք, ովքեր ներկայացնում են խորհրդարանը եւ համարում, որ իրենց առաքելությունը միայն հարմարավետ աշխատասենյակն ու աշխատավարձը չէր, շարունակում են իրենց աշխատանքը։ Եվ կարծում եմ, որ քիչ աշխատանք չի տարվել։ Օրինակ՝ հանձնախումբը, որն ստեղծել է Արցախի Ազգային ժողովը եւ որը ղեկավարում է Վարդան Օսկանյանը, վերջերս բավական լուրջ աշխատանք է տանում արտերկրում։ Միջազգային տարբեր հարթակներում բարձրացվում են արցախցիների՝ Արցախ վերադառնալու իրավունքների հարցերը, ինչպես նաեւ հանձնախումբն իր աշխատանքով ինչ-որ տեղ թույլ չի տալիս, որպեսզի միջազգային հանրության մոտ փակվի Արցախի հարցը։ Դա մեր համեստ ուժերի պարագայում այսօր բավական մեծ աշխատանք է, որը մենք անում ենք»,- ասաց Մետաքսե Հակոբյանը։

Հարցին՝ այդուհանդերձ պարզ չէ, Արցախի իշխանություններն այսօր գործո՞ւմ են, թե՞ Հայաստանի իշխանությունների ցանկությունն են կատարում, դադարեցնում են իրենց աշխատանքը, Մետաքսե Հակոբյանը պատասխանեց․ «Քանի որ խոսքը հիմնականում վերաբերում է նախագահին ու գործադիրին, իրենց աշխատանքը պետության կառավարման կազմակերպումն է։ Քանի որ այսօր խիստ սահմանափակ են իրենց հնարավորությունները, ավելի շատ հիմա իրենք պահպանում են այդ կառույցը, քան այս իշխանությունների օրոք հնարավորություն ունեն ինչ-որ գործողություններ կատարելու։ Այո, միգուցե իրենք կարող էին շատ ավելի ակտիվ լինել, թեկուզ եւ հակադարձելու այս իշխանություններին, բայց ես չեմ կարող գնահատել՝ այն, ինչ իրենք անում են, բավարա՞ր է, թե՞ ոչ։ Ես կարծում եմ, որ ավելի ազնիվ ու արդար կլինի, եթե իրենք այս հարցին պատասխանեն։ Իսկ խորհրդարանի մասով ես կարծում եմ, որ բավական աշխատանք տարվել է եւ դա շարունակական է, մինչեւ հաջողության հասնելը»։

Արցախցիներն օրերս հայտարարեցին, որ իրենց իրավունքների համար պայքարը շարունակում են եւ կոնկրետ պահանջներ ներկայացրեցին ՄԱԿ-ի գրասենյակին։ Այդուհանդերձ, նկատելի է, որ արցախցիների մեծ մասը պասիվ են իրենց իրավունքների համար պայքարում, ինչո՞ւ, հարցրեցինք Մետաքսե Հակոբյանին։

Ի պատասխան պատգամավորն ասաց․ «Մարդիկ հողի վրա շատ լավ գիտեն, որ չես կարող միջազգային կառույցներից ստանալ քեզ բավարարող պատասխան, եթե քո իսկ երկրի իշխանություններն անում են լրիվ հակառակը։ Այսօր ցանկացած պահանջ պետք է լինի Հայաստանի Հանրապետության իշխանություններից։ Մենք ձեւակերպել ենք, թե որն է մեր գերխնդիրը՝ ունենալ ուժեղ Հայաստան, որի միջով անցնում է Արցախ տանող ճանապարհը։ Այսինքն՝ միայն այդ պարագայում մենք կարող ենք վերադառնալ։ Եվ մեզ համար փաստել ենք, որ այս իշխանությունների օրոք չի կարող լինել հզոր Հայաստան, Հայաստանը եւս ոչնչացման ճանապարհն է բռնել հենց այս իշխանությունների վարած քաղաքականության հետեւանքով»։

Ռոզա Հովհաննիսյան

Forrights. «Անտառներում գտել էին մասնատած մարդկանց․ Մի կերպ դուրս եկանք, որ փրկենք մեր երեխաներին»

Posted on by naira

Forrights

Արցախի Մարտունու շրջանի Բերդաշեն գյուղի բնակիչ Ադվերիկ Սարգսյանն իր զոհված որդու ընտանիքի հետ բռնի տեղահանվել են 2023թ․ սեպտեմբերի վերջին և հարյուրավոր արցախցիների նման բնակություն հաստատել ՀՀ Լոռու մարզի Ստեփանավան համայնքում ։

Կնոջ՝ Իդայի հետ ընտանիք է կազմել, ունեցել 5 զավակ՝ 3 որդի և 2 դուստր։ Նրանք միասին արարել են, կրթել ու դաստիարակել իրենց զավակներին՝ ապագան պատկերացնելով միայն ու միայն Արցախում։ Սակայն 2020թ․ 44-օրյա պատերազմը խաթարեց նրանց ընտանեկան անդորրը։ «Երբ սեպտեմբերի 27-ին սկսվեց պատերազմը, Մհերն առանց վարանելու կամավոր մեկնեց պաշտպանական դիրքեր։ Նա նույնիսկ չհասցրեց լվացվել, հաց ուտել. մի քանի օր մնալուց հետո նրան տարան առաջնագիծ։ Ես էլ գոտեպնդեցի՝ ասելով, որ ամեն ինչ լավ է լինելու, հոգ մի  անի։ Բայց նա արտաբերեց իր վերջին խոսքը՝ «պապա, որ առաջ գնացինք էլ հետ չեմ դառնալու»։

Նրան տարան Հադրութ։ Դրանից հետո Մհերը կապի դուրս չեկավ և իրենց  73 հոգուց բաղկացած զորախմբից ոչ մեկը չվերադարձավ․ բոլորը նահատակվեցին։  Զոհված որդու մասունքները հարազատներին են հանձնել վեց ամիս հետո՝ ԴՆԹ հետազոտության համընկնումից հետո։ Մհեր Սարգսյանն ամուսնացած էր, ուներ երկու երեխա։ Կինը՝ Անին, իր  5 և 9 տարեկան անչափահաս աղջկա ու տղայի հետ 2020թ․ 44-օրյա պատերազմից հետո էլ շարունակեց ապրել ամուսնու ծնողների հետ։

2023թ․ սեպտեմբերի 19-ի մեկօրյա պատերազմի օրը բերդաշենցիները զբաղված էին իրենց առօրեական գործերով։ Ռազմական գործողությունների դղրդյունը ցնցեց ձորակը։ Քանի որ Ադվերիկ Սարգսյանի տան նկուղային պայմաններն որոշ չափով ապահով էին, գյուղացիներն արագորեն պատսպարվեցին այդտեղ։

«Այդ պահին երեխաներս տանը չէին։ 2020թ․ 44-օրյա պատերազմից հետո ես արդեն նրանց համար և՛ հայր էի, և՛ մայր։ Տեղս չէի գտնում. մեկը դպրոցում էր, մյուսը՝ մանկապարտեզում։ Չգիտեի ուր վազել․ Ծնողներս ապրում էին մանկապարտեզին ու դպրոցին մոտ և առաջին պայթյունների տակ անմիջապես վազեցին երեխաների հետևից։ Ուժեղ դղրդյունների տակ վազեցի մամայենց նկուղ ու երբ արդեն գրկեցի երեխաներիս՝ կարծես պատերազմն ավարտվեց։»,-հուզված ներկայացրեց Անին։

Զոհված որդուս ընտանիքի հետ՝ հինգ հոգով, տեղավորվում են ավտոմեքենայում և բռնում տեղահանության ճամփան «Սեպտեմբերի 25-ին՝ բենզալցակայանի ահեղ պայթյունի օրը, հորդառատ անձրևի տակ ուղևորվեցինքդեպի Ստեփանակերտ։ Ճանապարհին ավտոմեքենան կանգնեցնում են ադրբեջանցիները և հարցնում՝ արդյո՞ք, հայկական կոնյակ ունենք։ Ես էլ բացատրեցի, որ  չունենք, մի կերպ ենք տեղավորվել։ Փառք Աստծո ձեռ չտվեցին, հասանք Ստեփանակերտ՝ մյուս տղայիս տուն։ Երկու օրից հետո միասին ճանապարհվեցինք Հայաստան»,- տեղահանման իրենց պատմությունը ներկայացրեց 68-ամյա պապը։

Բենզալցակայանի պայթյունի հետևանքով Բերդաշեն գյուղից զոհվել է 5 հոգի, որոնց թվում էին Ա․ Սարգսյանի մորաքրոջ 14 տարեկան թոռն ու մյուս բարեկամը։ Բռնի տեղահանման դժոխային ճանապարհն անցել են երեք օրում։  Ի․ Սարգսյանը թխել էր 20 հաց, եփել 4 հավ ու մի քիչ պանիր վերցրել, որ երեխաները սոված չմնան։

«Շատ ահավոր էր, ադրբեջանցիների ծրագիրը տիրանալն էր ամբողջ Արցախին, եթե արցախցիներս դուրս չգայինք՝ բոլորիս կցեղասպանեին։ Այն գյուղական տները, որ մտել էին, մորթել էին բնակիչներին՝ չխնայելով նույնիսկ մանուկներին։ Անտառներում գտել էին մասնատած մարդկանց․ նրանց հիմնական նպատակը բոլորին սպանելն ու կոտորելն էր։ Մի կերպ դուրս եկանք, որ փրկենք մեր երեխաներին։ Մեր տղաները մարտնչում էին, բայց մենք ուժ չունեինք, շրջափակման մեջ չէինք կարող 60 հազարանոց թշնամու բանակին դիմադրել․ ոչ մի տեղից մենք օգնություն չունեինք», — վրդովված նշեց Իդա Սարգսյանը։

Բերդաշենում է ամփոփված նրանց զոհված որդու աճյունը։ Ամեն շաբաթ նրանք այցելում էին գերեզմանոց, տարածքը խնամում, իսկ բռնի տեղահանման վերջին օրը չհասցրեցին անգամ այցելել որդու շիրիմ։

«Ես գիշերները չեմ կարողանում քնել։ Ամբողջ ուշքս ու միտքս մեր տան, մեր գյուղի, մեր սրբությունների, մեր գերեզմանների վրա է։ Հազարամյակներով արցախցին ապրել է իր հողում, բայց այժմ մեր ծննդավայրից բռնի տեղահանվել ենք և զրկվել ամեն ինչից։ Միակ խնդրանքս ու ցանկությունս է Աստծուն՝ վերադառնալ Բերդաշեն և տեր կանգնել հայրենիքին։ Եթե անգամ մեր տունն ավերված լինի, միևնույն է, կողքին մի վրան կդնեմ ու կապրեմ մինչև նորից տունս կառուցեմ։ Երանի այդ օրվան․ ես այստեղից ոտաբոբիկ էլ կվերադառնամ Արցախ։ Մեր սխալները պետք է ուղղենք և քայլեր ձեռնարկենք հետվերադարձի համար։ Երանի հոգիս մեր հողում ավանդեմ»,-հավելեց Ադվերիկ պապը։

Ստեփանավանում Ա․ Սարգսյանն իր զոհված որդու ընտանիքի հետ վարձով ապրում է տնամերձ փոքր հողամասով տանը։ Նրանք կարգի են բերել տունն ու հողամասը, մշակել, վար ու ցանք արել՝ փորձելով ինտեգրվել նոր բնակավայրում, սակայն զբաղվածության խնդիր ունեն։ Անին դեռ աշխատանք չի գտել։ Պարզվեց, Ստեփանավանում զբաղվածության խնդիր ունեն ոչ միայն արցախցիները, այլև տեղացիները։

Ստեփանավանի համայնքապետարանի սոցիալական աշխատող Գայանե Ֆեոդորովայի տեղեկատվությամբ՝ սկզբնական շրջանում իրենց համայնքում բնակություն էին հաստատել Արցախից բռնի տեղահանված 137 ընտանիք, որոնցից  այժմ  շարունակում են ապրել միայն 125-ը։ ՀՀ կառավարության առաջարկած բնակապահովման(ընտանիքի մեկ անձի հաշվով 3-5 մլն դրամ) ծրագրից օգտվելու համար դիմում են ներկայացրել ընդամենը 10 բազմազավակ ընտանիք։ Համայնքապետարանի կողմից սոցիալապես անապահով և հաշմանդամություն ունեցող բռնի տեղահանված ընտանիքներին իրենց դիմումների հիման վրա տրամադրվել է դրամական մեկանգամյա աջակցություն։ Առաջնահերթության կարգով համայնքապետարանը սոցիալական աջակցություն է հատկացրել Արցախյան պատերազմում զոհված զինծառայողների, այնուհետև հաշմանդամություն ունեցող և բազմազավակ ընտանիքներին։

Զառա Մայիլյան

Հարավային Կովկասում ԵՄ հատուկ ներկայացուցչի պաշտոնում Մագդալենա Գրոնոն կփոխարինի Տոյվո Կլաարին

Posted on by naira

Եվրոպական միության քաղաքական և անվտանգության հանձնաժողովը հաստատել է Մագդալենա Գրոնոյի թեկնածությունը Հարավային Կովկասի և Վրաստանի ճգնաժամի հարցերով հատուկ ներկայացուցչի պաշտոնում։ Այս պաշտոնում նա կփոխարինի Տոյվո Կլաարին, հայտարարել է ԵՄ-ում Չեխիայի մշտական ներկայացուցչությունը։

«Քաղաքական և անվտանգության հանձնաժողովը վերջերս հավանություն տվեց Չեխիայից Մագդալենա Գրոնոյին Հարավային Կովկասում և Վրաստանում ԵՄ հատուկ ներկայացուցիչ նշանակելու մասին։ Նրա թեկնածությունը պաշտոնապես կհաստատվի ԵՄ խորհրդի կողմից»,- գրել է Չեխիայի ներկայացուցչությունը X սոցիալական ցանցի իր էջում։

Մայիսին Գրոնոն նշանակվել է Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի գլխավոր դիվանագիտական ​​խորհրդական։ Նախկինում նա աշխատել է որպես Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի արտաքին քաղաքականության ավագ խորհրդական։

Մագդալենա Գրոնո քաջատեղյակ է Հարավային Կովկասի եւ Հայկական լեռնաշխարհի իրավիճակին՝ նա երկար տարիներ եղել է Միջազգային ճգնաժամային խմբի Եվրոպայի և Կենտրոնական Ասիայի ծրագրերի ղեկավար։

Փաշինյանն ու Ալիեւը ուղեվորվել են Լոնդոն

Posted on by naira

Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարները հրավիրվել են Մեծ Բրիտանիայում վաղը կայանալիք Եվրոպական քաղաքական համայնքի չորրորդ գագաթնաժողովին: Վարչապետ Փաշինյանն այսօր արդեն մեկնել է Լոնդոն։

Ըստ ադրբեջանական աղբյուրների՝ Իլհամ Ալիևը ևս կմասնակցի Եվրոպական քաղաքական համայնքի գագաթնաժողովին։ «Թուրան» լրատվական գործակալության փոխանցմամբ՝ ոչ պաշտոնական տվյալներով՝ գագաթնաժողովի շրջանակներում տեղի կունենա Ադրբեջանի և Հայաստանի բարձրաստիճան ներկայացուցիչների հանդիպում։

Հենց այսօր, վարչապետ Փաշինյանի որոշմամբ, Լոնդոն է մեկնում նաև Հայաստանի Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը։

Այդ գագաթնաժողովի շրջանակներում արդեն 2 անգամ տեղի է ունեցել Փաշինյան-Ալիև հանդիպում։ Առաջինը 2022 -ին Պրահայում էր, երբ կողմերը հայտարարեցին, որ ճանաչում են միմյանց տարածքային ամբողջականությունը՝ 1991 թվականի Ալմա-Աթայի հռչակագրի շրջանակներում։ Երկրորդ անգամ ՝ 2023 -ի հունիսին Փաշինյանն ու Ալիևը հանդիպեցին Քիշնևում,   իսկ արդեն անցած տարի հոկտեմբերին Գրանադայում անցկացված հանդիպումը Ալիևը բոյկոտեց, նկատում է Ազատությունը։

Եվրոպական խորհուրդը հաստատեց Հայաստանի հետ վիզաների ազատականացման շուրջ բանակցություններ սկսելու առաջարկը

Posted on by naira

Տարիներ տևած բանակցություններից հետո այսօր Եվրամիությունը անդամ բոլոր երկրների դեսպանների մակարդակով ի վերջո հավանություն տվեց Հայաստանի հետ վիզաների ազատականացման շուրջ բանակցություններ սկսելու՝ Եվրահանձնաժողովի առաջարկին, Բրյուսելից փոխանցում են «Ազատության» դիվանագիտական աղբյուրները։

«Այժմ արդեն՝ անդամ 27 երկրների հավանությունից հետո, հարցը ֆորմալ հաստատման կդրվի ԵՄ Խորհրդում, ապա կփոխանցվի Եվրահանձնաժողովին, որն էլ կհայտարարի՝ կոնկրետ երբ է սկսում բանակցությունները և գործողությունների ինչ ծրագիր է դնում Երևանի առջև»,- բացատրում է «Ազատություն» ռադիոկայանի Եվրոպայի հարցերով խմբագիր Ռիկարդ Յոզվյակը, հավելելով՝ առջևում տևական գործընթաց է սպասվում։

«Դա նշանակում է, որ կներկայացվեն կատարված քայլերի մասին ամենամյա զեկույցներ, որոնք կշարունակվեն մի քանի տարի։ Որոշ երկրների, օրինակ, Մոլդովայի դեպքում, պահանջվեց 3-ից 4 տարի, Վրաստանից՝ 5, Ուկրաինայից՝ 9։ Թուրքիայի հետ բանակցությունները 10 տարուց ավելի է դեռ շարունակվում են, այնպես որ ամեն մի երկիր տարբեր կերպ է անցնում այդ ճանապարհը։ Սա գործընթացի սկիզբն է, որն ավարտին հասցնելու համար ժամանակ կպահանջվի», – ասում է «Ազատություն» ռադիոկայանի Եվրոպայի հարցերով խմբագիրը։

Հայաստանի հարցով այսօր ընդունված որոշման մեջ նշվում է՝ վիզաների պահանջը կհանվի անհրաժեշտ բոլոր չափանիշների լիարժեք բավարարման դեպքում միայն։ Որպես կանոն, Բրյուսելն առաջադրում է չորս հիմնական պահանջ՝ սահմանների կառավարումից մինչև կազմակերպված հանցավորության ու կոռուպցիայի դեմ պայքար։

Սա հարյուրավոր էջերից բաղկացած ծավալուն պահանջների մի ցանկ է, որը Հայաստանը պետք է իրագործի, և դրա համար տարիներ կպահանջվեն։ Որպես կանոն, անհրաժեշտ գործողությունների այդ ծրագիրը կազմելու և ներկայացնելու համար, Յոզվյակի խոսքով, Բրյուսելից մոտ կես տարի է պահանջվում, բայց քանի որ հունիսին տեղի ունեցած Եվրախորհրդարանի ընտրություններից հետո նոր Եվրահանձնաժողով դեռ չի ձևավորվել, ակնկալվում է, որ Հայաստանի դեպքում պահանջների այդ ցանկը կներկայացվի կա՛մ այս տարեվերջին, կա՛մ մյուս տարվա սկզբին։ Դրանք լիարժեք իրագործելուց հետո, սակայն, Հայաստանը ևս մեկ կարևոր խոչընդոտ պետք է հաղթահարի։

«Այս հարցում վերջնական որոշում կայացնելու իրավունք ունի երկու կառույց․ մեկը Եվրախորհդարանն է, որտեղ Հայաստանն անհրաժեշտ աջակցություն ունի, երկրորդն՝ անդամ երկրները։ Բոլոր 27-ը պետք է միասին իրենց համաձայնությունը տան, ինչը միշտ չէ, որ հեշտ է, քանի որ հիմա Եվրոպայում շարժում է սկսվել ապօրինի ներգաղթի դեմ», – պարզաբանում է «Ազատություն» ռադիոկայանի Եվրոպայի հարցերով խմբագիրը։

Նրա փոխանցմամբ, երկու տարի առաջ Վրաստանին վիզաների ազատականացում տալուց հետո կան բողոքներ, որ հանցավոր խմբերն են օգտվում դրանից, կամ որ Վրաստանի քաղաքացիները գալիս են այդ ճանապարհով, հետո փորձում Եվրոպայում փախստականի կարգավիճակ ստանալ։ Ուստի կան մի քանի երկրներ, մասնավորապես, Շվեդիան, Նիդեռլանդները, Ավստրիան, մեղմ ասած, շատ զգուշավոր են հավելյալ երկրների վիզաներից ազատելու հարցում։  «Այս պահին անարգել՝ առանց վիզայի Եվրամիություն մտնելու հնարավորությունից օգտվում է 60 երկիր․ պահանջը մեկն է՝ այդ երկրի քաղաքացիները 180 օրվա ընթացքում առավելագույնն 90 օր կարող են անցկացնել շենգենյան գոտում։ Պահանջը շարունակաբար խախտելու, ինչպես նաև մյուս բարեփոխումները չշարունակելու դեպքում Բրյուսելը կարող է որոշումը վերանայել։ Կա նաև ազատականացումը դադարեցնելու մեխանիզմ, որն, օրինակ, հենց հիմա քննարկվում է Վրաստանի դեպքում»,- ասաց Յոզվյակը։

«Այսինքն, կարող եք ստանալ այդ արտոնությունը՝ տևական աշխատանքից հետո, կարող եք նաև կորցնել, և դա կարող է շատ արագ լինել։ Խոչընդոտները շատ են», – նշեց նա։

Հայկական ՀԿ-ների նամակը․ ինչո՞ւ COP29-ի գագաթնաժողովը պետք է անցկացվի ավտորիտար, նավթ արդյունահանող երկրում

Posted on by naira

Բոնն  «Կլիմայի աշտարակ», կողմերի համաժողովին (COP)

Bonn, «Climate Tower», Conference of the Parties (COP)

ՄԱԿ–ի Կլիմայի փոփոխության մասին շրջանակային կոնվենցիայի կողմերի համաժողովի քարտուղարության կենտրոնակայանին

Այս տարի նոյեմբերի 11-ից 24-ը ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության մասին շրջանակային կոնվենցիայի կողմերի համաժողովը (COP29) կկայանա Բաքվում։

Հիշեցնում ենք ձեզ, որ Արցախի հայաթափումից երկուսուկես ամիս հետո՝ 2023 թվականի դեկտեմբերի 11-ին, Դուբայում կայացած COP28 լիագումար նիստի որոշումը հաջորդ համաժողովը Բաքվում անցկացնելու մասին՝ Բաքվի ռեժիմի առաջնորդը գնահատել է որպես իր՝ Արցախի հայության դեմ արարքին բարձր աջակցություն։ Իհարկե, միջազգային կառույցների լռությունը թույլ է տալիս ավտորիտար այդ առաջնորդին թե 2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ի լայնամասշտաբ ագրեսիան, թե 2023 թվականի սեպտեմբերի 19-20-ի՝ տաս ամիսներ տևած սովամահության շրջափակումից հետո ռազմական ագրեսիան, դրան հետևած 150 հազար հայերի դեմ տարված ցեղասպանությունն ու հայրենազրկումը, ուժի կիրառումը «տարածքային ամբողջականությունը» վերականգնելու համար, Արցախի հայաթափումը` բնորոշել որպես հակաահաբեկչական գործողություն[1],  [2], [3]։

Հիշեցնում ենք նաև, որ Հայաստանը նույնպես առաջադրել էր COP29-ը հյուրընկալելու իր թեկնածությունը։ Ադրբեջանի նախագահի աշխատակազմի և Հայաստանի վարչապետի գրասենյակի միջև ուղիղ բանակցությունների արդյունքում անցյալ տարվա դեկտեմբերի 7-ին արված համատեղ հայտարարության մեջ ասվել էր, որ Հայաստանը հանել է իր թեկնածությունը հօգուտ Ադրբեջանի։ Այո՛, Հայաստանը իր թեկնածությունը հանեց, քանի որ դրա արդյունքում կարողացավ տուն վերադարձնել Բաքվում անարդար զնդանված 32 հայ գերի, փրկվեց 32 մարդու կյանք ու առողջություն։

Բաքվի հայատյաց առաջնորդը ոչ միայն արհամարհում է միջազգային օրենքն ու միջազգային դատարանների որոշումները, այլև ի սպառ ոտնահարել է 2020 թվի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունը, արդյունքում մեծաթիվ հայեր՝ զինվորներ,  Արցախի Հանրապետության քաղաքական իշխանավորներ, շարքային հայեր այսօր գտնվում են գերեվարության մեջ։

2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ին Ադրբեջանի երրորդ ագրեսիան չճանաչված Արցախի Հանրապետության (Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության) դեմ և տարածքների օկուպացիան, մահվան սպառնալիքի տակ խաղաղ բնակչության բռնի տեղահանումը, այնուհետև օկուպացիայից դուրս մնացած տարածքներում խաղաղ բնակչության դեմ տասն ամիս ձգված տոտալ շրջափակումն ու նրանց սովամահության մատնելը, և դրանից հետո էլ արդեն 2023 թվականի սեպտեմբերի 19-20-ին  բնակչության դեմ չորրորդ ագրեսիայով ցեղասպանության իրականացումն ու Արցախի Հանրապետության ամբողջական հայաթափումը (Արցախի Հանրապետության տարածքում այլևս հայեր չկան), ապա դրանից հետո համաշխարհային հանրության ներողամիտ վերաբերմունքը Ալիևի նկատմամբ, ով խոստովանել էր, որ իրավացի էր, երբ ասում էր, թե ինքը հակամարտությունը կլուծի ուժով, քաղաքական հարցերը բիրտ ուժի միջոցով լուծելու ձգտող բռնապետերի համար ընկալվում է կանաչ լույս։

Այնուամենայնիվ, COP29-ի գագաթնաժողովը պետք է անցկացվի ավտորիտար, նավթ արդյունահանող երկրում, երկիր, որի արտանետած ջերմոցային գազերը մեծ ներդրում ունեն կլիմայի գլոբալ փոփոխման մեջ, բայց որը իր իսկ արտանետած ջերմոցային գազերից ստանում է միլիարդավոր դոլարներ, որով զինվում է, որ հետո հանգիստ ու անարգելք ջախջախի ժողովրդավարության կղզյակ, չճանաչված Արցախի Հանրապետությանը, հայաթափ անի այդ փոքրիկ երկիրը, իրենց տներից սպանելով, բռնաբարելով, մորթելով քշել շուրջ 150 հազար հայի։

Արտանետված ջերմոցային գազերով ավտորիտար Բաքվի առաջնորդը կուտակում է միլիարդներ, որ կաշառի անվստահ Արևմուտքին ու արհամարհի միջազգային դատարանի որոշումները, ցինիկաբար հայտարարի, թե միջազգային օրենքը չի գործում, ու միայն իր «երկաթե բռունցքն» է հարց լուծում։

Ահա, թե ինչ վնասներ են հասցնում անհամաչափ արտանետվող այդ ջերմոցային գազերը. ավերում են եվրոպական և համամարդկային արժեքները, ավերում են փոքր ժողովրդներին հանուն անծայրածիր բարեկեցության, ավերում են բնությունը, անտառը, Կասպիցի ջրերը։

Ու ոչ միայն ջերմոցային գազերը։ Լպիրշ ու անպատիժ կանոններ թելադրող Բաքվի առաջնորդը  2020 թվի սեպտեմբեր-հոկտեմբերին Արցախի անտառները ավերեց սպիտակ ֆոսֆորով, հետապնդելով այդ անտառներում թաքնված հայերին, ու դա ուղիղ շարունակությունն էր 1992 թվի հունիսի 12-13-ի, երբ Բաքուն հայաթափում էր Շահումյանի շրջանը ու կիրառեց  ֆոսֆոր, ու ոչ մի պատիժ, նույնիսկ այն միջազգային կառույցների կողմից, որոնք ներկայանում են որպես բնության խնդիրներով մտահոգ կազմակերպություններ։ Ահա թե որտեղից Բաքվի մարդասպան առաջնորդին միջազգային իրավունքի ամուլ լինելու մասին պատկերացումները, ահա թե որտեղից դրան այդ «դրական» փորձը։

1958-1980 թվերին Ադրբեջանի Սումգայիթ քաղաքում արտադրվել է 24000 տոննա DDT և 181 տոննա լինդան։ Բացի այդ, արտադրվել է նաև հեքսաքլորան։ 1989-1991 թվականների ընթացքում մոտ 8000 տոննա հնացած և արգելված թունաքիմիկատներ, հիմնականում DDT և հեքսաքլորան առաքվել է Բաքվից 53 կմ հեռավորության վրա գտնվող աղբավայր: Հետագայում այն ​​մնացել է առանց մասնագիտացված պաշտպանության։  Թունաքիմիկատների մեծ մասը թալանվել է տեղի բնակչության կողմից։ Ներկայումս տեղանքում առկա է ընդամենը 4000 տոննա թունաքիմիկատ։ Տասնյակ հազարավոր արգելված քլորօրգանական այդ թունաքիմիկատները մեծ «միգրացիա» են ապրել, ստվերային վերավաճառվել Ռուսաստանում, Հարավկովկասյան ռեգիոնում։ 1984-2004 թվերին 100 անուն թունաքիմիկատներից 18735 տոննա արտադրվել է Ադրբեջանում, և ներկրվել է 429 586 տոննա թունաքիմիկատ[4]։ ՄԱԿ-ի Եվրոպայի տնտեսական հանձնաժողովի տվյալներով՝ տարեկան մոտ 500 տոննա թունաքիմիկատ է ներմուծվում Ադրբեջան, իսկ ըստ ԵԱՀԿ-ի տվյալների`  դրանց մի մասը արգելված թունաքիմիկատներ են՝ DDT, հեքսաքլորան, իզոֆեն, նատրիումպրոֆինատ, քլորոֆոսը և այլն[5]։ Արգելված այդ թունաքիմիկատներով հագեցած ջրերով էին ջրում անգամ Բաքվի տները[6]։ Արգելված  կայուն օրգանական աղտոտիչները հայտնաբերվել են նաև արտահանվող մրգերում[7]։

Ալիևների ընտանիքը ոչ միայն միլիարդներ  է  կուտակում  անգամ արգելված կայուն օրգանական աղտոտիչների կիրառումից  ու «սև ոսկուց», այլև «սպիտակ ոսկուց», ու հոգ չէ, որ անհայտ ծագման թունաքիմիկատներով ապականում են բամբակի դաշտերը նույնիսկ կանանց աշխատանքին զուգահեռ [8]։

Բաքվի մարդատյաց ռեժիմի համար գրոշ գին ունի մարդու կյանքը, կարևորը «սև ոսկուց» ու «սպիտակ ոսկուց» կուտակած միլիարդներն են, իսկ խախտումները աղաղակող են, հղփացած Բաքուն արագ և հաջող է խեղդում նման աղաղակները։ Բաքուն ունի մարդու իրավունքների ոտնահարման ցնցող պատմություններ, ինչպես բնապահպանական բողոքի ցույցեր ճնշելը և լրագրողների ձերբակալությունները:

Չճանաչված Արցախի Հանրապետության դեմ տարված ցեղասպանությունից արդեն երեք ամիս հետո Բաքվի ռեժիմը հայտարարում է, որ Արցախի օկուպացված տարածքները վեր է ածում կոշտ կենցաղային աղբի պոլիգոնների ու վերբեռնման կետերի[9]։ Մյուս կողմից Բաքուն  Նախիջևանի Քենգերլի շրջանի Բեյուքդյուզ գյուղի 9 հա տարածքում արդեն այս տարվա հուլիս ամսին բացում է վտանգավոր թափոնների պոլիգոն[10]։

Փաստացի կոռումպացված Բաքուն, օգտվելով միջազգային հանրության աստվածամերժ անտարբերությունից, ցինիկաբար նոր մարտահրավերների առաջ է կանգնեցնում ոչ միայն Արցախի հայությանը՝ նրանց վերադարձը իրենց տներ արգելափակելով աղբի կույտերով, այլև  այդ կույտերով հերթական ոտնձգությունն է անում ավտոխտոն հայության մշակութային ժառանգության դեմ, ու վերջնական վտանգի տակ է դնում տարածաշրջանի էկոլոգիական որակը։ Ու կրկին հարցեր՝  Նախիջևան ի՞նչ վտանգավոր թափոնները են պատրաստվում տանել, որտեղի՞ց, ո՞ր երկրից, ինչպե՞ս է տեղափոխվելու տվյալ վայր, ի՞նչ հեռավորության վրա է գտնվում այն սահմանակից երկու պետություններից։ Չի՞ ծառայի, արդյոք, նման պոլիգոնը «կեղտոտ միջուկային զենք»-ի համար, այդ դեպքում ու՞մ դեմ։

Մի հիշեցում ևս. 1989-2006 թթ. Նախիջևանում ոչնչացվեցին վանքեր, եկեղեցիներ, խաչքարեր, տապանաքարեր և այլ հուշարձաններ, որոնց թիվը  27 հազարի է հասնում[11],  հայկական հետքը ի սպառ վերացված է, դրա մասին տեղյակ են ՄԱԿ-ում։

Ու կարևոր մի հարց՝ որքանո՞վ է հավանական, որ կոռումպացված, ցինիկ ու միջազգային օրենք ու որոշում ոտնահարող պետական միավորը կհետևի, ասենք, վտանգավոր թափոնների անդրսահմանային տեղափոխման և դրանց հեռացման նկատմամբ հսկողություն սահմանելու մասին Բազելյան կոնվենցիային կամ աշխատած վառելիքի և ռադիոակտիվ թափոնների կառավարման անվտանգության մասին կոնվենցիային, «Եվրասիական տնտեսական միության մաքսային տարածքով վտանգավոր թափոնների անդրսահմանային տեղափոխման մասին» Եվրասիական տնտեսական միության համաձայնագրին, «Կայուն օրգանական աղտոտիչների մասին» Ստոկհոլմի կոնվենցիային, սնդիկի վերաբերյալ Մինամատայի կոնվենցիային, ՄԱԿ-ի համակարգի մեջ ՄԱԳԱՏԷ-ի որոշումներին և այլն։

Հիշեցնում ենք, որ երբևէ ավտորիտար, քսենոֆոբիայով տառապող, կոռուպցիայի մեջ խրված պետությունը չի կարող վարել նորարարական տեխնոլոգիաներով գործունեություն, դա անհնար է, այստեղից էլ հետևում է, որ Բաքուն արհամարհական կշրջանցի բոլոր այդ կոնվենցիաները և պոլիգոններում կվարի իրեն հարիր ու բնորոշ կողոպտիչ և վայրագ գործունեություն, ինչը կստեղծի տեխնածին, տարատեսակ վթարների ու աղետների սպառնալիքներ ողջ տարածաշրջանի համար։

Ահա սա է այն ռեժիմի նկարագիրը, որտեղ պետք է նոյեմբերի 11-ից 24-ը կայանա ՄԱԿ-ի կլիմայի փոփոխության մասին շրջանակային կոնվենցիայի կողմերի համաժողովը (COP29)։

«Մեզնից հետո թեկուզ ջրհեղե՛ղ»,-ահա ալիևների կլանի կյանքի ուղերձը, որը անշուշտ Բաքվի շլացնող փայլի տակից կաղաղակի ողջ COP29-ի ընթացքում, նաև Բաքվից շատ հեռու, որտեղ այսօր արդեն ահագնանում է ջերմացող կլիման։

Արդյո՞ք, չի ոտնահարվում հանրային վստահությունը, մարդու կյանքը, մարդու միջավայրի վիճակը, մարդու իրավունքները, բնությունը, երբ կլիմայի փոփոխության մասին շրջանակային կոնվենցիայի կողմերը նման գլոբալ  միջոցառումը թույլ են տալիս անցկացնել Բնությունը և նրա օրենքները ավերող ռեժիմի վերահսկողության տակ գտնվող վայրում։

Բնությունը ի վիճակի չէ ընդվզել համամարդկային այս կեղծ իրողությունների, պիղծ գլոբալ միջոցառումների դեմ, նրան մնում է մի ելք՝ արտանետվող ջերմոցային գազերի օր-օրի ահագնացող քանակներին պատասխանել կլիմայի անկայունությամբ ու տեխնածին աղետներով։

Մենք Մայր բնության հետ միասին ընդվզում ենք կեղծ ու աստվածամերժ այդ որոշման դեմ՝ անցկացնել  COP29-ը հակամարդ Բաքվի ճիրաններում և պահանջում ենք կասեցնել ու վերանայել այն։

Ուզում ենք հավատալ, որ ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության մասին շրջանակային կոնվենցիայի կողմերի համաժողովի քարտուղարությունը անաչառ կլինի ու հավատարիմ կլինի Բնությանն ու նրա խնդիրների լուծմանը ու կմերժի COP29-ը Բաքվում անցկացնելու հրեշավոր ծրագիրը։

 

Ադրբեջանական ԽՍՀ-ից փախստականների համագումար

«Հանուն Հադրութի» ՀԿ

«Կռունկ» արցախահայերի իրավունքների պաշտպանության ՀԿ

 

Նամակին կարող են միանալ ՀԿ-ներ և անհատներ։

 

[1] https://www.youtube.com/watch?v=svOixQaF1D0&t=254s

[2] https://1news.az/news/20240417123042743-COP29-O-tom-kak-v-noyabre-Baku-stanet-tsentrom-mira-i-chto-eto-dast-Azerbaidzhanu-VIDEO

[3] https://azertag.az/ru/xeber/chto_takoe_cop_i_chto_dast_azerbaidzhanu_provedenie_cop29-2875741

[4] http://www.ecoaccord.org/pop/ipep/azreport.htm

[5] http://www.turan.az/ext/news/2018/6/free/Want%20to%20Say/ru/73178.htm

[6] https://news.day.az/society/126089.html

[7] https://regnum.ru/news/798827

[8] https://www.bbc.com/russian/news-44552634

[9] https://azertag.az/ru/xeber/v_osvobozhdennyh_ot_okkupacii_raionah_vydeleny_territorii_pod_stroitelstvo_poligonov_othodov_i_perevalochnyh_punktov-2889664?fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTEAAR0SFlOAdgwD2pvHwjOzph9mc3Al3bJC4cxXSBB4N0EZKonMfsH35GFCeks_aem_TpHZPGu0-K1bigpNo2AzDQ

 

[10] https://report.az/ru/infrastruktura/v-nahchyvane-budet-sozdan-novyj-poligon-dlya-obezvrezhivaniya-opasnyh-othodov/

[11] Արգամ Այվազյան, Նախիջևանի նյութական և մշակութային ժառանգությունը/հայերեն, անգլերեն, ռուսերեն/, Եր․, 2024, 1072 էջ

“Խնապատցիներով հավաքվեցինք ու մոտ 700 հացենու տնկիներ տեղադրեցինք Տաշիր-Ստեփանավան ճանապարհին”

Posted on by naira

Վրեժ Մելքումյանն ընտանիքով բնակություն է հաստատել Լոռու մարզի Տաշիր համայնքի Մեծավան գյուղում։ Այս գյուղում ապրում են 79 արցախցի ընտանիքներ։

Վրեժը հայրենի Խնապատ գյուղում թողել է իր ողջ կյանքի ստեղծածը։ Այսօր ինքն իրեն հարց է տալիս՝ այդ ի՞նչ ուժ ու եռանդ ուներ, որ կարողացավ այդքանը ստեղծել․ նրա թևերը կինն ու 4 դուստրերն են, որ այստեղ ևս շարունակում են օգնել ու վերստին ոտքի կանգնել։

Վրեժը դեռևս 2020-ին Ակնայի տարածքում է թողել 8 հա նռան և արքայախնձորի բերքատու այգիներ, անասնաֆերմա, փոքրիկ ձկնաբուծարան։ Կորցնելով եկամտի այդ աղբյուրները՝ նա չի վհատվել ու շարունակել է գյուղատնտեսությամբ զբաղվել Խնապատում։ 2023-ի սկսզբին 1000 քառ․ մետր հողատարածքի վրա ջերմոց է հիմնել և Արցախի շրջափակման ընթացքում կարողանում էր խառը բանջարեղենով ապահովել ժողովրդին։

2023-ի սեպտեմբերի վերջին Վրեժ Մելքումյանի ընտանիքը ողջ արցախահայության հետ ձեռնունայն բռնագաղթել է Արցախից։ Միանգամից եկել ու հաստատվել են Մեծավան գյուղում։ Վրեժն աշխատանքի է անցել “Տաշիրի կոմունալ տնտեսություն, բարեկարգում” ՀՈԱԿ-ի փոխտնօրենի պաշտոնում, կինը՝ Մեծավանի մշակույթի տանը։ Ավագ աղջիկները աշխատում են կրթամշակութային հիմնարկներում։ Արցախում Վրեժը “Ասկերանի Խաչենշին” ՓԲԸ կոմունալ ծառայության պետն էր։

-Այստեղի բնությունը նման է մեր լեռնաշխարհին։ Մարդիկ նույնպես սրտացավ ու կամեցող են։ Գործարար Սամվել Կարապետյանի շնորհիվ արցախցիների զգալի մասն ապրում է անվճար, մինչև այսօր օգնություններ ենք ստանում՝ սննդամթերքի տեսքով։

Մեծավանում հաստատվելուց հետո հանդիպեցի Տաշիր համայնքի ղեկավար Էդգար Արշակյանի հետ ու առաջարկեցի արցախցիներիս ուժերով ծառատունկ կազմակերպել։ Պարապ չէինք ցանկանում մնալ, միաժամանակ էլ օգտակար գործ կանեինք մեզ այդքան սրտաբաց ընդունող ժողովրդի համար։ Մեծավանում Խնապատ գյուղից ապրում է 10 ընտանիք։ Խնապատցիներով հավաքվեցինք ու մոտ 700 հատ հացենու տնկիներ տեղադրեցինք Տաշիր-Ստեփանավան ճանապարհի աջ ու ձախ կողմերին։ Տնկիները բերեցինք մոտակա անտառներից։ Հետո աշխատանքի առաջարկություն ստացա և ընդունեցի, քանի որ ունեի բավականաչափ փորձ ու աշխատելու մեծ ցանկություն,- պատմում է Վրեժը և ավելացնում, որ աշխատանքը ծանրաբեռնված է, կատարում է հնարավորը, որ արդարացնի իրեն վերապահված պարտականությունը։

Հողի հետ մշտապես աշխատող, անընդհատ պրպտացող Վրեժը չի բավարարվում միայն համայնքային գործով։ Մեծավանի տնամերձ հողամասում 1000 քառ․ մետրի վրա ջերմոց է հիմնել ու աճեցնում է տարբեր տեսակի բանջարեղեն։ Ամեն ինչ, որ բարեհաջող լինի՝ կարող է նաև սեփական արտադրանքը շուկա հանել։

-Այսօր արցախցիներս շատ հուզող հարցեր ու խնդիրներ ունենք։ Ամենակարևորը սեփական տանիք ունենալն է։ Բնակարանային աջակցության ծրագիրը շատ է քննարկվում արցախահայության մեջ։ Մարդիկ մտածում են՝ որտեղ տուն ձեռք բերել։ Այստեղ աշխատանք չլինելու պատճառով՝ երևի շատերը Երևանին մոտ կնախընտրեն ապրել, քանի որ նույն 3 մլն դրամն է աջակցության գումարը։ Այնտեղ մի փոքր հեշտ է աշխատանք գտնել, և աշխատավարձերն էլ ստեղի պես ցածր չեն։ Զբաղվածության խնդրի պատճառով տեղացի տղամարդիկ արտագնա աշխատանքների մեջ են, այսպես որ շարունակվի, ցավոք, արցախցիները հնարավոր է հետևեն նրանց օրինակին,-ավելացնում է Վրեժը։

Վրեժի կինն ու աղջիկները շատ են կարոտում Խնապատը, երազում վերադառնալու մասին։ Այնտեղ անցկացրած ամեն մի վայրկյանը թանկ հիշողություն է նրանց համար, իսկ հայրենիքի կորստի ցավը՝ երբեք չսպիացող վերք։ Մելքումյանները շարունակում են հաղթահարել կյանքի մարտահրավերները և ցանկանում ինտեգրվել նոր միջավայրին։ Օտար տեղ չեն, Մայր Հայաստանում են, որը գրկաբաց է ընդունել իրենց։ Որոշել են շարունակել ապրել Մեծավանում, իսկ օրերս Մելքումյանների տանը մեծ ուրախություն էր․ աղջիկը՝ Ռուզաննան, ամուսնացել է գյուլագարակցի Վրույրի հետ։

Կարինե ԲԱԽՇԻՅԱՆ

 

Արցախցի երեխաները հրավիրված են Վորլդ Վիժն Հայաստան ամառային ճամբարներ

Posted on by naira

Վորլդ Վիժն Հայաստան բարեգործական նախաձեռնությունը շարունակում է Հայաստանի տարբեր մարզերում ամառային ճամբարներ կազմակերպելու իր ծրագիրը։ Այս տարի արցախցի երեխաներ էլ են հրավիրված ամառային ճամբարներ։

Ինչպես տեղեկացրին Տաշիր համայնքի վարչակազմից, բուն Տաշիր քաղաքում և համայնքի գյուղերում Վորլդ Վիժն Հայաստանն արդեն կազմակերպել է ցերեկային ճամբարներ, որոնց մասնակցում են ինչպես տեղացի երեխաները, այնպես էլ Արցախից տեղահանվածների ընտանիքների երեխաները: Ամռան ընթացքում Վորլդ Վիժն Հայաստանը նախատեսում է մի քանի ամառային ճամբարներ կազմակերպել այն համայնքներում, որտեղ բնակություն են հաստատել արցախյան ընտանիքներ։

Ինչպես նշում են Վորլդ Վիժն Հայաստանից, բացի հանգստից, երեխաները ձեռք կբերեն նաև առաջին բուժօգնության, սպորտային հմտություններ, թիմային աշխատանքի փորձ և այլն։

Արցախցի հազարից ավելի ընտանիքներ հաստատվել են Տաշիր համայնքում։ Նրանցից 0-ից 4 տարեկան 94 երեխա կա, 4-ից 10 տարեկան 194, 10-ից 18 տարեկան 124 երեխա։

Ալվարդ Գրիգորյան

Լուսանկարը Վիկտորյա Գրիգորյանի՝ Step1.am-ի համար Լոռի Մեդիա Տուր ծրագրի շրջանակներում

“Driving Digital Transformation in Armenia: Embracing Next-Generation Network Solutions for Business Growth”

Posted on by naira

Digital transformation is well underway, and the Armenian market is no exception. Various industries and verticals are increasingly adopting next-generation services and solutions, and are rapidly migrating to the cloud. But why is this happening? In these turbulent times, businesses are making unprecedented use of cyberspace, relying heavily on it. They seek cost-effective, agile, secure, and scalable solutions and services to meet their needs, optimize production, and streamline business processes.

However, do current network infrastructures and related services adequately respond to companies’ needs? The answer is no. Traditional, hardwired, and static legacy networks have become bottlenecks for industries. These outdated systems fail to provide the necessary agility, scalability, and adaptability, hindering companies from developing and changing their operations on the fly in response to changing circumstances.

Next-generation operations, services, and solutions require advanced networks, platforms, and infrastructures capable of delivering the intelligence necessary to navigate the digitally turbulent cyberspace and push businesses forward.

Armenia is ready to rise to the challenge. Today, the market hosts players equipped with the necessary technologies, skills, and expertise to embrace digital transformation and support business growth. Advanced SD-WAN and SASE-based services and solutions are now available, covering a wide range of production needs anywhere. These technologies deliver unprecedented agility, intelligence, and security, offering top-down visibility of operations and the ability to modify networks on the fly. Features such as Single Pane of Glass management, Big Data Analytics, Zero Touch Provisioning, and Zero Trust Network Access provide comprehensive control and security. Seamless integration with major public clouds like AWS, Azure, and Google Cloud, along with built-in cloud on-ramps, further enhances their capabilities.

These AI-based solutions fully cover various sectors, including government, financial services, healthcare, oil and gas, maritime, educational institutions, and telecom. Ishkhan Martirosyan, the CTO of AMBEAR Group-Flixiway stated, “We are committed to advancing the Armenian market with cutting-edge network solutions that support the digital transformation journey of businesses.”

As we move further into the digital age, the importance of robust and flexible network infrastructures cannot be overstated. Businesses are no longer confined to local markets; they operate on a global scale, necessitating a network that can seamlessly handle diverse and distributed operations. This is where the integration of AI and machine learning comes into play, driving smarter network management, predictive maintenance, and real-time analytics.

In addition, the rise of remote work and the increasing need for virtual collaboration tools have underscored the necessity for networks that are not only reliable but also secure against evolving cyber threats. With cyber-attacks becoming more sophisticated, traditional security measures are inadequate. Advanced network solutions incorporating AI-driven security measures, such as behavioral analytics and automated threat response, provide the necessary defense mechanisms to protect sensitive data and maintain business continuity.

Furthermore, the ability to quickly deploy and manage network resources through Zero Touch Provisioning and Software-Defined Networking (SDN) allows businesses to scale their operations efficiently. This agility is critical for responding to market demands and opportunities, ensuring that companies can innovate without being held back by their infrastructure.

Armenia is poised to become a leader in this digital transformation, leveraging its growing tech talent pool and strategic initiatives to foster innovation. By embracing next-generation network technologies, Armenian businesses can enhance their competitive edge, improve operational efficiency, and deliver superior customer experiences.

The future of networking lies in intelligent, adaptive, and secure solutions that can keep pace with the rapid advancements in technology. With the right infrastructure in place, Armenian companies are well-positioned to navigate the complexities of the digital landscape and achieve sustainable growth.

The CTO of AMBEAR Group-Flixiway concluded, “Our mission is to equip businesses with the tools they need to thrive in the digital era. By providing state-of-the-art network solutions, we aim to drive Armenia’s digital transformation and ensure that our clients are prepared for the challenges and opportunities of the future.”

AMBER Group-Flixiway is official partner of Versa Networks.