Ազգային ժողովի արտահերթ նիստում քննարկվում է Արցախի Հանրապետությունից բռնի տեղահանված անձանց կենսաթոշակների եւ նպաստների տրամադրման մասին օրենսդրական փաթեթը։ Այս մասին հայտնում է Step1.am-ի թղթակիցը խորհրդարանում։

«Փախստականների եւ ապաստանի մասին օրենքի 23-րդ հոդվածի համաձայն՝ Հայաստանի Հանրապետության տարածքում ապաստան ստացած փախստականներն իրավունք կունենան ստանալ պետական նպաստներ եւ դրամական այլ օգնություն, ինչպես նաեւ ունեն ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված կենսաթոշակային ապահովության իրավունք։ Սակայն, հաշվի առնելով բռնի տեղահանված հայրենակիցների մեծ թիվը, նրանց սոցիալական խնդիրներն օր առաջ լուծելու հարցի հրատապությունը, անհրաժեշտություն է առաջացել վերանայել օրենսդրական որոշ կարգավորումներ, լիազորություն վերապահել կառավարությանը՝ սահմանելու փախստականների կենսաթոշակի, նպաստի իրավունքի իրացման ընթացակարգերի առաձնահատկությունները։ Նախատեսվում է ՀՀ կենսաթոշակ նշանակելիս աշխատանքային ստաժում հաշվառել Լեռնային Ղարաբաղի տարածքում ձեռք բերված աշխատանքային եւ այլ գործունեությունը, զինվորական ծառայության ժամանակահատվածները՝ կառավարության սահմանած կարգով»,- ԱԺ նիստում ասաց աշխատանքի եւ սոցիալական հարցերի նախարար Նարեկ Մկրտչյանը։

Ըստ նրա՝ կառավարությունը կսահմանի նաեւ Արցախի տարածքում ձեռք բերված աշխատանքային ստաժը հաշվարկելու կանոնները։ «Կառավարության որոշմամբ հնարավոր կլինի Լեռնային Ղարաբաղում նշանակված կենսաթոշակներն օրենսդրությամբ սահմանված կարգով նշանակել առցանց դիմումի հիման վրա՝ առանց ստաժը վերահաշվարկելու։ Այս լիազորության շրջանակներում կլուծվի նաեւ Լեռնային Ղարաբաղի գործերը պետական կենսաթոշակային համակարգի շտեմարան տեղափոխելու հարցը»,- նշեց նա։

Ինչ վերաբերում է Արցախի Պաշտպանության բանակի, Փրկարար ծառայության, Ոստիկանության, ԱԾԾ , ԴԱՀԿ համակարգերում աշխատած անձանց զինվորական կենսաթոշակի իրավունքին՝  նախարարը նշեց, որ նշված անձինք օրենքով սահմանված պայմաններին բավարարելու դեպքում ունեն զինվորական կենսաթոշակի իրավունք։

Ծերության, հաշմանդամության, կերակրողին կորցնելու դեպքում նպաստները նշանակվում եւ վճարվում են կենսաթոշակների համար սահմանված կարգով։ Իսկ նշանակումն իրականացվում է տարածքային կենտրոն դիմելու դեպքում։ Նախարարի խոսքով՝ կհստակեցվեն եւ կպարզեցվեն նաեւ երեխայի ծննդյան միանվագ նպաստի եւ խնամքի նպաստի իրավունքի իրացման ընթացակարգերը։

 

 

Արցախը երբեք չի լինի ադրբեջանական. այս խոսքերը տասնամյակներով հնչում էին հայկական երկու պետությունների ղեկավարների շուրթերից, բայց նրանցից ոչ մեկը չասաց, թե ինչ են հասկանում և նկատի ունեն դրա տակ։

Այս հայտարարության հիմքում ընկած է Արցախի բնակիչների ինքնորոշման իրավունքը, որը նրանք իրացրել են 1991 թվականին համաժողովրդական հանրաքվեի միջոցով։ Այս իրավունքը մեզ հնարավորություն տվեց կառուցել պետություն, ստեղծել բանակ, զարգացնել մեր մշակույթը, ավանդույթները, պաշտպանել մեր ճարտարապետական ​​հուշարձանները և այլն։ Բայց Արցախի Հանրապետության հռչակման հիմնական նպատակը՝ Ադրբեջանից անջատումն էր․ այդ երկիրը հռչակեց անկախությունն ու մուսավաթական Ադրբեջանի իրավահաջորդություն, որի մաս Արցախը երբեք չի եղել։

Այսօր Ադրբեջանը պնդում է, որ Արցախն ու նրա ժողովուրդն իր սեփականությունն են, և հենց նա պետք է տնօրինի նրանց ճակատագիրը։

Սրան ի պատասխան՝ արցախցիներն ապացուցեցին, որ երբեք չեն համաձայնի ապրել ստի, բարբարոսության և հայատյացության վրա հիմնված «պետության» հովանու ներքո։

Արցախցիների զանգվածային հեռացումը ցույց տվեց, որ ոչ մի հայ չի համաձայնվում ապրել ահաբեկչական, ֆաշիստական ​​միավորման կազմում որևէ երաշխիքով։ Հայերի համար երաշխիքը կարող է լինել միայն հայոց բանակը, զինված հայ տղամարդը։

Այսօր Արեւմուտքի ավելի ու ավելի շատ երկրներ են համոզված, որ միայն Արցախի պաշտպանության բանակի ներկայությունն է ապահովել կայունությունն ու անվտանգությունը տարածաշրջանում։ Բայց, ցավոք, աշխարհում տնտեսական շահերը, լոգիստիկ, տրանսպորտային շահերը գերակայում են մարդու իրավունքներին:

Ակնհայտ է, որ նոր աշխարհակարգը կառուցվում է փոքր ազգերի արյան ու ոսկորների վրա։ Բայց դա միայն մեր օրերում: Ոչ ոք չի կարող կանխատեսել, թե ինչ կլինի վաղը, որ առաջնահերթությունները կդառնան առաջնային, որոնք՝ երկրորդական։

Այդ իսկ պատճառով Արցախի բռնի տեղահանվածների խնդիրներով զբաղվող հասարակական կազմակերպությունները, որոնք ստեղծվել են դեռևս 2020 թվականին՝ Ռուսաստանի միջնորդությամբ Թուրքիայի և Ադրբեջանի կողմից օկուպացված տարածքներից արտագաղթի առաջին ալիքից հետո, չեն դադարում դիմել միջազգային կազմակերպություններին և ՀՀ-ում հավատարմագրված օտարերկրյա պետությունների դեսպանատներին՝ պահանջելով ճանաչել Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքը՝ դրանից բխող միջոցառումներով։

Նման կոչ է փոխանցվել բոլոր պատվիրակություններին, որոնք մասնակցել են Եվրոպայի անվտանգության և համագործակցության կազմակերպության խորհրդարանական վեհաժողովի (ԵԱՀԿ ԽՎ) աշնանային նստաշրջանին Երեւանում։

Կոչի մեջ, մասնավորապես, ընդգծվում է, որ

«Ոչ մի ազատ ժողովուրդ չի կարող հրաժարվել իր ինքնիշխան իրավունքներից և ենթարկվել իրեն խորթ պետությանը, հատկապես մի պետության, որը ղեկավարվում է ավտորիտար, կոռումպացված և ռասիստական ​​ռեժիմի կողմից՝ արբած իր անպատժելիությամբ։

Մեր ընդհանուր որոշումը՝ թողնելու մեր տները, թողնելու Մկրտչի մասունքները, մեր եկեղեցիներն ու մեր նախնիների գերեզմանները, որոնք մենք դարերով պաշտպանել ենք, ամբողջ աշխարհին ապացույցն է, որ Արցախի ժողովրդի համար ազատությունը բարձրագույն արժեք է։ Մենք մտադիր չենք փոխել մեր համոզմունքները ո՛չ ուժի, ո՛չ բնաջնջման սպառնալիքի, ո՛չ աքսորի, ո՛չ էլ այլ քաղաքական հանգամանքներում։

Եվրոպան և ամբողջ ժողովրդավարական աշխարհն այսօր կանգնած են ընտրության առաջ՝ կամ վերականգնել միջազգային կարգը Լեռնային Ղարաբաղում՝ հիմնված ինքնորոշման իրավունքի և մարդու այլ իրավունքների ու ազատությունների հարգման վրա, կամ լռելյայն համաձայնել, որ ագրեսիան, շրջափակումը և օկուպացիան են հակամարտությունների լուծման օրինական ուղիներ:

Մենք պատրաստ ենք անել հնարավորը` նպաստելու հակամարտության խաղաղ լուծմանը հասնելուն, որը հիմնված կլինի ինքնորոշման իրավունքի և միջազգայնորեն ճանաչված մարդու այլ իրավունքների և ազատությունների լիակատար հարգման վրա»:

Մարգարիտա Քարամյան