2020 թվականի օգոստոսի 29-30-ը՝ 44-օրյա պատերազմից մեկ ամիս առաջ, Նիկոլ Փաշինյանը այցելեց Ստեփանակերտ և ելույթ ունեցավ մրցանակաբաշխության ժամանակ։ Նա ասաց.
“Սարդարապատը շատ խորհրդանշական տեղ է մեր ժողովրդի պատմության համար, մեր ազատամարտի պատմության համար, բայց Ստեփանակերտը պակաս խորհրդանշական տեղ չէ: Այստեղ էլ մենք ունենք խորհուրդ. Առաջին Հանրապետության մեր ժամանակների հիմքում դրված իրադարձություն` Սարդարապատ, և Երրորդ Հանրապետության ձևավորման, ազատ Արցախի, անկախ Արցախի ձևավորման ահա այս ամբողջությունը, այս խորհրդանիշը, որը չափազանց կարևոր է:
Ընդհանրապես միտքը, մտայնությունը, ընկալումը շատ կարևոր է: Վերջերս մենք ազգային անվտանգության ռազմավարություն ընդունեցինք և շատ կարևոր համարեցինք այդ ռազմավարության հիմքում որպես նախաբան դնել մեր ակունքների և արժեքների մասին հիշատակում”:
Այս իրադարձություններից երեք տարի անց Փաշինյանը տրամագծորեն հակառակն է ասում. Ընդ որում, չեն փոխվել ոչ Սահմանադրությունը, ոչ ազգային անվտանգության ռազմավարությունը, ոչ էլ ՀՀ այլ հիմնադիր փաստաթղթերը։ Իշխանությունն էլ չի փոխվել։ Բայց հիմա Փաշինյանն ասում է, որ պետք է հրաժարվել անցյալից, պատմական արդարությունից, Ղարաբաղից։
“Հռչակագիրն ի՞նչ է, մենք հռչակում ենք, հռչակել ենք, թե մենք ինչի համար ենք պետություն ստեղծում, որովհետև հռչակագիրը նրա մասին է, որ մենք սկսում ենք անկախ պետություն ունենալու գործընթաց: Եվ երեք ուղենիշ ենք նշում մենք, մեկը՝ պատմական արդարությունը, մյուսը՝ հայ ժողովրդի իղձերը և երրորդը՝ Լեռնային Ղարաբաղի Ազգային խորհրդի և Հայաստանի Գերագույն խորհրդի վերամիավորման որոշումները: Մենք օրինակ՝ միշտ նայում ենք Ադրբեջանի տեսակետից, իսկ մենք ինչի՞ չենք նայում՝ մեր ուրիշ հարևանները ո՞նց են ընկալում: Ո՞նց են ընկալում այս բանը, որ մենք ասում ենք՝ պետություն ենք ստեղծում, որ պատմական արդարությունը վերականգնենք: Ի՞նչ է նշանակում պատմական արդարությունը վերականգնել”:
Ազգային-պետական ռազմավարության նման կտրուկ փոփոխությունը, նույնիսկ եթե այս տարիների ընթացքում «գետնի վրա» պատերազմներ ու վերափոխումներ են տեղի ունեցել, ենթադրում է իշխանության հրաժարական, եթե այն ժողովրդավարական ճանապարհով է ընտրված, այլ ոչ թե ժառանգաբար է փոխանցվում: Եթե իշխանությունը, որն այդքան արմատապես փոխեց իր հայացքները, հրաժարական չի տալիս, նշանակում է՝ շահարկելով ժողովրդի ընտրությունը, այն ագենտուրային գործունեություն է ծավալում։
Կարծիք կա, որ Փաշինյանը դա անում է իր դեմ որոշակի կոմպրոմատների պատճառով՝ Դուշանբեի վերելակում և այլն։
Այս առնչությամբ հիշենք Փաշինյանի մեկ այլ մեջբերում, որը նա արել է 2020 թվականի սեպտեմբերի 25-ին՝ պատերազմից 2 օր առաջ՝ Երևանում ընդունելով Արցախի խորհրդարանի նախագահ Արթուր Թովմասյանին. “Վերջին շրջանում, եթե ուշադրություն եք դարձրել, ադրբեջանական լրատվամիջոցները, իշխանական շրջանակները, Ադրբեջանի ռազմաքաղաքական ղեկավարությունը նոր կոմպոնենտ է մտցրել քարոզչական արշավի մեջ, այսպես ասած՝ կոնֆիդենցիալ ինֆորմացիաների բացահայտում: Ես ադրբեջանցի գործընկերներին խորհուրդ եմ տալիս չգնալ այդ ճանապարհով, որովհետև եթե մտանք այդ դաշտ, սկսեցինք կոնֆիդենցիալ ինֆորմացիաներ տարածել, վախենամ՝ դրանից Ադրբեջանի ներքաղաքական վիճակը հուսահատորեն ապակայունանա”:
Նա այդպես էլ չի հրապարակել «գաղտնի տեղեկատվություն» Ալիևի մասին՝ ակնհայտորեն չցանկանալով ապակայունացնել իրավիճակը Ադրբեջանում։
