Ազգային ժողովի «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Արթուր Խաչատրյանը step1.am-ի հետ զրույցում անդրադարձավ Նիկոլ Փաշինյանի այն հայտարարությանը, թե Արցախի եւ Հայաստանի վերամիավորման մասին 1989 թվականի որոշումը «իրավական ուժ չունի», քանի որ Խորհրդային միության սահմանադրական հանձնաժողովն այն ճանաչել է Խորհրդային միության Սահմանադրությանը հակասող։

Մեր դիտարկմանը, որ մի կողմից Ալիեւը եւ Փաշինյանը խոսում են Հայաստանի Սահմանադրության փոփոխության մասին, մյուս կողմից Նիկոլ Փաշինյանը նման հայտարարություն է անում, ի՞նչ է սա նշանակում, Արթուր Խաչատրյանը պատասխանեց․ «Նիկոլ Փաշինյանը եւ իր քաղաքական թիմն իրենց դիրքավորում են իբր որպես արեւմտամետ եւ հակառուսական ուժ, բայց միայն իրենք, ադրբեջանցիներն ու բոլշեւիկիներն են կառչում սովետական միության ժամանակ կայացված ապօրինի որոշումներից։ Նույն Արցախի սահմանը գծվել է բոլշեւիկյան կուսակցության Կովկասյան բյուրոյի 1921 թվականի հուլիսի 5-ի ապօրինի որոշմամբ։ Այդ որոշումը սրբադասում են ադրբեջանցիները, Նիկոլ Փաշինյանը, Իոսիֆ Ստալինն ու Սերգո Օրջոնիկիձեն։ Այսինքն՝ այս մարդիկ ժողովրդին խաբում, ասում են՝ մենք հակառուս ենք, պրոարեւմտյան ենք, բայց երկրպագում են բոլշեւիկների որոշումները։ Երեւի պատճառն այն է, որ իրենք էությամբ բոլշեւիկ են»։

Արթուր Խաչատրյանի խոսքով՝ անկախ նրանից, թե Խորհրդային միության սահմանադրական հանձնաժողովի կողմից ինչ որոշում է կայացվել, Հայաստանի եւ Արցախի վերամիավորման որոշումը Հայաստանի օրեսնդրության մաս է։ «ԽՍՀՄ Խորհրդային միության սահմանադրական հանձնաժողովը նաեւ բազմաթիվ ադրբեջանական որոշումներ է չեղյալ հայտարարել, որոնք, սակայն, Ադրբեջանն այսօր իրացրել է։ Վերամիավորման որոշումը մեր օրենսդրության մաս է, անկախ նրանից, թե սովետական միությունն ինչ որոշում է կայացրել։ Նիկոլ Փաշինյանը հիմա վեր է կացել, փորձում է ինչ-որ թղթեր նայել, թղթերի մի մասում չի էլ իմանում, թե ինչ է գրված եղել։ Ապացույցը նախորդ հարցուպատասխանի ժամանակ իր տված սխալ պատասխաններն են։ Նա բոլոր այդ փաստաթղթերը մեկնաբանում է բացառապես ադրբեջանական տեսանկյունից, միայն մեկ պատճառով, որպեսզի արդարացնի իր զիջումները»,- ասաց Արթուր Խաչատրյանը։

Պատգամավորը հիշեցնում է, որ Նիկոլ Փաշինյանը նաեւ նախկիում հայտարարում էր, թե «Մադրիդյան սկզբունքները» այնքան խրթին են, որ տարբեր մարդիկ տարբեր կերպ են մեկնաբանում։ «Ասում էր՝ պետք է այնպիսի թուղթ ունենանք, որ տարբեր մեկնաբանությունների տեղիք չտա։ Հիմա ինքը բացառապես ադրբեջանական մեկնաբանություններ է անում տարբեր թեզերի վերաբերյալ»,- հավելեց Արթուր Խաչատրյանը։

Նշենք, որ «Ազատություն» ռադիոկայանին տված հարցազրույցում Ալիևի հատուկ դեսպան Էլչին Ամիրբեկովն ասել է, որ հայկական կողմի հետ բանակցություններում անընդհատ բարձրացվում են մի քանի հարցեր։ Խոսքը Անկախության հռչակագրի մասին է, որը հղում է անում Հայաստանի եւ Արցախի միացման մասին 1989 թ․ դեկտեմբերի 1-ի որոշմանը։ Նաեւ խոսք է գնում Ալմաթայի հռչակագրին Հայաստանի խորհրդարանի վերապահումների մասին։ 1992 թվականին խորհրդարանն ընդունեց 10 վերապահում, որոնք առաջարկում էին պայմանագրում ներառել ժողովուրդների ինքնորոշման իրավունքի մասին դրույթ։ Նա նշել է, որ Բաքվի համար խնդրահարույց է թվում նաև հայկական ԱԳՆ կայքում Արցախի՝ որպես պատմական Հայաստանի անբաժանելի մասի հիշատակումը։

ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի՝ Հայաստան հնարավոր այցից առաջ Ռուսաստանին անհրաժեշտ են որոշակի հավաստիացումներ հայաստանյան գործընկերներից ՝ կապված Միջազգային քրեական դատարանին միանալու հետ։ Այս մասին լրագրողներին հայտնել Է ՌԴ նախագահի մամուլի քարտուղար Դմիտրի Պեսկովը։

«Մենք արդեն ասել ենք, որ, Հայաստանի միացումը միջազգային այս կանոնադրությանը չի կարող բացասական ազդեցություն չունենալ մեր երկկողմ հարաբերությունների վրա։ Իհարկե, այստեղ շատ կարևոր է որոշակի հավաստիացումներ ստանալ մեր հայաստանյան գործընկերներից։ Այդ հարցը դեռ պետք է լուծվի երկկողմ երկխոսության շրջանակներում, ինչին էլ մենք տրամադրված ենք», – ասել է նա։

Հիշեցնենք, որ ավելի վաղ The Telegraph-ին տված հարցազրույցում ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել էր, որ ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինն իր խորհուրդների կարիքը չունի Հայաստան գալու հարցում՝ Երևանի կողմից Հռոմի ստատուտի վավերացման պատճառով:

Միաժամանակ նա կես ժամ փորձել է գնդակով կատու խաղալ՝ վստահեցնելով, որ Հայաստանում ընդամենը վարձու մենեջեր է և ուժային կառույցների վրա ազդեցություն չունի։ Այսինքն՝ նա անձամբ չի կարող երաշխիքներ տալ, որ Պուտինին Հայաստանում չեն ձերբակալի։ Եւ նույն պահին Փաշինյանը խորամանկորեն ակնարկում է, որ «շատ իրավաբաններ կան, որոնք ասում են, որ ներկայիս պետությունների ղեկավարներն ունեն անձեռնմխելիություն, անհաղթահարելի անձեռնմխելիություն՝ պայմանավորված իրենց կարգավիճակով»։

Ըստ Փաշինյանի՝ Հայաստանը «վավերացրել է Հռոմի ստատուտը, այդ թվում՝ վերլուծելով 2022 թվականի սեպտեմբերյան պատերազմի հետևանքները և արձանագրելով, որ մեր անվտանգության համակարգում որոշակի ճեղքեր են հայտնվել»։

Այս մշուշոտ ձեւակերպումը պետք է ասի, որ Հռոմի կարգավիճակն ուղղված չէ Պուտինի դեմ, թեեւ Երեւանը չի պատրաստվում նաեւ Ալիեւի դեմ հայց ներկայացնել միջազգային դատարան։ Թե որ «անվտանգության ճեղքերն» է ծածկելու Հռոմի կանոնադրությունը, մնում է խորը առեղծված:

Միևնույն ժամանակ, հարցազրույցի ընթացքում Փաշինյանը «մինչև աքլորի կանչը» երեք անգամ ուրացել է Ռուսաստանի հետ առճակատումը՝ , դրանով իսկ հաստատելով, որ իր քաղաքականությունը ուղղված չէ Ռուսաստանի հետ հարաբերությունները խզելուն, ինչպես պնդում են նրա արևմտամետ փիարշիկները։ Եվ բոլոր «հակառուսական» շոուները միտված են միայն դրան, որ Արևմուտքը Փաշինյանին վերջնականապես «բան» չանի և դրամաշնորհրերի «ծորակը» չփակի։

Հետաքրքիր է՝ Պեսկովի հայտարարությանը կհետևի՞ Փաշինյանի նույնքան անորոշ հայտարարությունը, թե՞ նա ամուր երաշխիքներ կտա, որ Հայաստանը պատրաստ է Պուտինի այցին։

Նաիրա Հայրումյան