Նիկոլ Փաշինյանը հարցազրույց է տվել POLITICO Europe պարբերականին։ Փաշինյանը մեկնաբանել է «Ղարաբաղից հայերի դուրսբերման» հավանականությունը. 

Հարց – Դուք հիմա իրապես հավատու՞մ եք, որ բանակցված լուծումը կարող է երաշխավորել Ղարաբաղի հայերի անվտանգությունն ու իրավունքները, երբ միջազգային ճնշումների եք ենթարկվում՝ համաձայնվել մի գործարքի, որը կարող է տանել Ղարաբաղից հայերի դուրսբերմանը։

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան – Ես գիտեմ, որ այդ կարգի խոսակցություններ տարածվում են: Իհարկե, չգիտեմ կամ կռահում եմ, թե ում կողմից, բայց խոսել Լեռնային Ղարաբաղից ելքի մասին, դա նշանակում է հենց իմ ասածը՝ համաձայնվել Լեռնային Ղարաբաղի հայության էթնիկ զտմանը և հայրենազրկմանը, որովհետև այդ մարդիկ ապրում են իրենց տանը: Պատկերացրեցի՞ք, երբ մենք խոսում ենք էթնիկ զտման մասին, էթնիկ զտման գործիքը պարտադիր չէ, որ մարդկանց, բոլորին ֆիզիկապես ոչնչացնի: Ցանկացած ցեղասպանություն ունի երկու մաս. մի մասը կոտորածն է, մյուս մասը՝ բռնագաղթը: Նախ ասեմ, որ ընդհանրապես նման թեմա օրակարգում չկա: Ավելին՝ միջազգային հանրության ներկայացուցիչները շատ հստակ ասում են, որ մարդիկ, Լեռնային Ղարաբաղի հայերը պետք է իրենց տներում՝ Լեռնային Ղարաբաղում առանց վախի և հետապնդումների ապրելու հնարավորություն ունենան՝ արժանապատիվ, անվտանգ ու բարեկեցիկ կյանքով:

Հարց – Վատագույն սցենարի պարագայում, եթե միջազգային հանրությանը չհաջողվի միջնորդել Ձեզ համար ընդունելի գործարք, մտածե՞լ եք արդյոք, օրինակ, Ղարաբաղի հայերի մարդասիրական տարհանման մասին։ Նման արտակարգ իրավիճակների պլան Ձեր կառավարությունն ունի՞, եթե մեկ այլ կոնֆլիկտ բռնկվի։

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան – Մենք պետք է ամեն ինչ անենք, որ այդ կոնֆլիկտը տեղի չունենա: Եվ կարծում եմ՝ միջազգային այն ուշադրությունը, որ այսօր կենտրոնացած է Լեռնային Ղարաբաղի վրա, Լեռնային Ղարաբաղում խաղաղապահների առկայությունը պետք է բավարար մեխանիզմներ դառնան, որպեսզի Լեռնային Ղարաբաղի հայերն իրենց տներում արժանապատիվ և անվտանգ ապրելու հնարավորություն ունենան: Ընդհանրապես, այդ թեմայի քննարկումը ես անօգուտ և վտանգավոր եմ համարում, որովհետև նման թեմաներ շրջանառության մեջ դնողները փորձում են բերել օրակարգեր դնել սեղանին, որը նշանակում է հետևյալը՝ եկեք միջազգայնորեն լեգիտիմացնենք Լեռնային Ղարաբաղի հայության էթնիկ զտումների և ցեղասպանության օրակարգը, ով կհասցնի մազապուրծ լինել Լեռնային Ղարաբաղից՝ շատ լավ, ով էլ չէ՝ թող կոտորածի ենթարկվի: Այսինքն՝ մտքերի նման ընթացքը, իմ գնահատմամբ, անուղղակիորեն քաջալերում է Լեռնային Ղարաբաղի հայերին էթնիկ զտման և ցեղասպանության ենթարկելու օրակարգ:

Իրանի պաշտպանության նախարար Մոհամմադ Ռեզա Աշտիանին բացառել է Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև նոր պատերազմի հավանականությունը։

«Մենք կարծում ենք, որ տարածաշրջանում պատերազմ չի սկսվի», – լրագրողներին ասել է Աշտիանին՝ մեկնաբանելով Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև նոր պատերազմի հավանականությունը։

Միևնույն ժամանակ, նախարարը, որին մեջբերում է Tasnim գործակալությունը, ընդգծել է, որ Թեհրանը հավանություն չի տալիս տարածաշրջանի երկրներում սահմանների որևէ փոփոխությանը։

«Մենք կարծում ենք, որ մոտ ապագայում տարածաշրջանում ոչ մի լուրջ բան տեղի չի ունենա»,- հավելել է նա։

«Այդ ոչ թե Ռուսաստանն է ճանաչել Բաքվի իրավունքները Լեռնային Ղարաբաղի նկատմամբ, այլ դա արել է Հայաստանի ղեկավարությունը։ Հայաստանի ժողովուրդը պետք է որոշի` ինչպես վերաբերվել դրան։ Սակայն պետք չէ Երևանում կայացված որոշումների համար մեղադրել և պատասխանատվությունը դնել Ռուսաստանի վրա: Պետք չէ ի դեմս Ռուսաստանի թշնամի փնտրել։ Ռուսաստանը երբեք Հայաստանի թշնամին չի եղել և երբեք էլ չի լինի։ Երբեք չի լինի», – ընդգծել է ՌԴ ԱԳՆ հատուկ ներկայացուցիչ Մարիյա Զախարովան։

Եվրամիությունն արձանագրում է Աղդամի ճանապարհով Արցախ ռուսական մարդասիրական օգնության առաքումը և ակնկալում, որ դա կխթանի տեղի բնակչության համար մարդասիրական կանոնավոր մատակարարումների վերսկսումը:

«Եվրամիությունն ակնկալում է, որ այսօրվա զարգացումներին կհետևեն ավելի կոնկրետ քայլեր առաջիկա օրերին և շաբաթներին՝ կապված Բաքվի և Ղարաբաղի հայերի միջև նրանց իրավունքների և անվտանգության շուրջ երկխոսության, հաշտեցման ջանքերի և ընդհանուր հայ – ադրբեջանական խաղաղության գործընթացի հետ», – հայտարարել է ԵՄ խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի խոսնակը:

Եվրամիությունը վերահաստատում է իր խորին համոզմունքը, որ Լաչինի միջանցքը պետք է ապաշրջափակվի՝ կնքված համաձայնագրերին և Միջազգային քրեական դատարանի հրամանին համապատասխան: Հայտարարության մեջ նաև նշվում է մատակարարման այլ ուղիների «օգտակարությունը՝ ի շահ տեղի բնակչության»։

«Իրավիճակը տեղում արագորեն վատթարանում է: Կարևոր է ապահովել Ղարաբաղի հայերին առաջին անհրաժեշտության ապրանքների մատակարարումը։ Աղդամ-Ասկերան երթուղու բացումն այսօր կարևոր քայլ է, որը պետք է նպաստի նաև Լաչինի միջանցքի վերաբացմանը։ Մենք կոչ ենք անում բոլոր շահագրգիռ կողմերին ցուցաբերել պատասխանատվություն և ճկունություն՝ ապահովելու, որ ինչպես Լաչինը, այնպես էլ Աղդամ-Ասկերան երթուղին օգտագործվեն», – ասված է հայտարարությում։

Միշելը, ըստ հայտարարության, շարունակում է սերտորեն ներգրավված լինել՝ առաջնային ուշադրություն դարձնելով լարվածության թուլացմանը և Ղարաբաղի հայերի առջև ծառացած հումանիտար իրավիճակին։

«Մասնավորապես, նախագահ Միշելը վերջին մի քանի օրերին ինտենսիվ շփումներ է ունեցել ինչպես Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի, այնպես էլ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ», – նշում է խոսնակը՝ հավելելով, որ այս հարցով շփումներ են եղել նաև Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հետ՝ Նյու Դելիում Մեծ քսանյակի գագաթնաժողովի շրջանակում:

«Այս ջանքերը, նաև Հարավային Կովկասի և Վրաստանի ճգնաժամի հարցերով Եվրամիության հատուկ ներկայացուցիչ Տոյվո Կլաարի ներգրավվածությամբ, ուղղված են լարվածության թուլացմանը, Ղարաբաղի հայերին հումանիտար հասանելիության ապահովմանը և ապաշրջափակման համար լուծում մշակելուն», – ասված է հաղորդագրությունում: