Նիկոլ Փաշինյան-Շառլ Միշել-Իլհամ Ալիև եռակողմ հանդիպումը կկայանա հուլիսի 15-ին Բրյուսելում։ Այս մասին կառավարության նիստում հայտարարեց Նիկոլ Փաշինյանը։
«Ես արդեն հաստատել եմ իմ մասնակցությունը այդ հանդիպմանը։ Հույս ունեմ` հանդիպման ընթացքում առաջընթաց արձանագրել խաղաղության պայմանագրի շուրջ բանակցություններում»,– ասաց Փաշինյանը։
Էրիկ Պողոսյանին շատերն են ճանաչում Արցախում և նրա սահմաններից դուրս։ Նա հայտնի է իր մեծ տաղանդով և նկարչության հանդեպ կիրքով, որը դրսևորել էր մանուկ հասակից։ Նա նկարում է տասնչորս տարեկանից։ Մասնակցել է մրցույթների, ունի դիպլոմներ։ Էրիկի համար նկարելը ոչ միայն գործունեության տեսակ է, այլ նաև արտաքին աշխարհի հետ հաղորդակցվելու միջոց։
Նա բնանկարներ է նկարում ոչ միայն թղթի, այլև քարերի վրա, ինչպես նաև դիմանկարներ, այդ թվում՝ բարոնուհի Քերոլայն Քոքսի և շատ այլ հայտնի մարդկանց դիմանկարները։
Էրիկն ունի լուրջ ախտորոշում՝ «մկանային դիստրոֆիա»։ Նա երկար ժամանակ վերականգնողական բուժում է անցել Ստեփանակերտի վերականգնողական կենտրոնում։
Կենտրոնը նրա համար դարձավ երկրորդ տունը՝ նա ակտիվորեն հաճախում էր տարբեր խմբակներ, այդ թվում՝ նկարչական, որտեղ ուսուցչի աջակցությամբ կատարելագործեց իր հմտությունները։ Վերականգնողական կենտրոնի անձնակազմը շատ ջերմ ընդունեց Էրիկին։ Այստեղ նա շատ ընկերներ գտավ։
Մինչ այժմ նա կապ է պահպանում կենտրոնի աշխատողների և հիվանդների հետ։ Ծնողների հետ ապրում է Ասկերանի շրջանի Լուսաձոր գյուղում։ Ինչպես մեր հանրապետության բոլոր բնակիչները, Էրիկն էլ ապրում է շրջափակման դժվարին օրեր և երազում խաղաղության մասին արցախյան հողում։
Արսեն Աղաջանյան
ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենը Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ հեռախոսազրույցի ընթացքում ԱՄՆ-ի շարունակական աջակցությունն է հայտնել Հայաստան-Ադրբեջան խաղաղության շուրջ քննարկումներին և շեշտել Լաչինի միջանցքով ազատ տարանցման կարևորությունը։ Այս մասին հաղորդում է «Արմենպրես»-ը՝ վկայակոչելով ԱՄՆ պետքարտուղարության խոսնակ Մեթյու Միլլերի տարածած հաղորդագրությունը։
Բլինքենը նաև շեշտել է բանակցություններում ճկունության և փոխզիջման անհրաժեշտությունը։
«Պետքարտուղար Բլինքենն ընդգծել է Լաչինի միջանցքով առևտրային, հումանիտար և մասնավոր տրանսպորտային միջոցների ազատ տարանցման անհրաժեշտությունը: Նա ընդգծել է, որ երկու կողմերն էլ պետք է պահպանեն դեպի տևական և արժանապատիվ խաղաղություն տանող բանակցությունների դրական առաջընթացը», – նշված է հաղորդագրությունում։
Հուլիսի 12-ի՝ ժամը 21:00-ից հուլիսի 13-ի 01:00-ն ընկած ժամանակահատվածում Ադրբեջանի ԶՈՒ ստորաբաժանումները տարբեր տրամաչափի հրաձգային զենքերից կրակ են բացել Վերին Շորժայի հատվածում տեղակայված հայկական դիրքերի ուղղությամբ: Այս մասին տեղեկանում է ՀՀ ՊՆ տարածած հաղորդագրությունից:
ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ամերիկացի նախկին համանախագահ Ջեյմս Ուորլիքը հայկական լրատվամիջոցներին տված հարցազրույցում ասել է, որ «Ալիեւը պետք է երաշխիքներ տա, որ ԼՂ-ում էթնիկ զտումներ չեն լինի, նա կհարգի Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի իրավունքները եւ պատրաստ է Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդին առաջարկել որոշակի կարգավիճակ Ադրբեջանի կազմում»։
Նա նախատել է ԱՄՆ դեսպան Քրիստինա Քվինին այն բանի համար, որ «շատ վաղ է հայտարարել Ադրբեջանում հայերի անվտանգ կյանքի մասին»: Հիշեցնենք, որ դեսպանը Հայաստանի Հանրային հեռուստատեսությանը տված հարցազրույցում ասել էր, որ հավատում է նման հնարավորությանը:
Հայաստանը պնդում է անվտանգության «միջազգային երաշխիքներ», որոնց առկայության դեպքում, ըստ իշխող Քաղաքացիական պայմանագրի ներկայացուցիչների, հնարավոր կլինի հարգել հայերի իրավունքները՝ ընդհուպ մինչեւ ինքնորոշման իրավունք։
Ղարաբաղում հայերի անվտանգ կյանքը «Ադրբեջանի կազմում», ըստ արեւմտյան միջնորդների, 3 պայման է նեռարում․ 1․ Որոշ կարգավիճակ հայերի ըամար /ինքնավարություն կամ ինչ-որ բան/, 2․ Ալիեւի երաշխիքն, որ նա չի դիմի էթնիկ զտումների /Հայաստանը միջազգային երաշխիքներ է պահանջում/, 3․ անխափան միջանց Հայաստանի հետ։ Ալիեւը համաձայն չէ ոչ կարգավիճակի, ոչ միջազգային երաշխիքների, որ էլ միջանցքի պայմաններին։
Երեկ ԱՄՆ պետքարտուղար Բլինքենը զանգահարել է և՛ Փաշինյանին, և՛ Ալիևին։ Ալիեւի հետ զրույցում նա հայտարարել է «քննարկումներում ստեղծագործ մոտեցման, ճկունության եւ փոխզիջման անհրաժեշտության մասին»։ Այսինքն՝ Բլինկենը Ալիեւին խորհուրդ է տալիս փոքր փոխզիջումների գնալ՝ հասնելու համար գլխավորին՝ «Ղարաբաղի ճանաչմանը Ադրբեջանի կազմում»։
Ալիևը հասկանում է, որ բոլոր երեք պայմանները՝ կարգավիճակ, միջազգային երաշխիքներ և միջանցք, հայկական իրավունքների միջազգային հաստատումն են։ Ալիեւը չի կարող համաձայնվել այս պայմաններին։ Ու հարց է առաջանում, իսկ հետո ի՞նչ է լինելու։ Եթե Հայաստանն ու միջնորդները համաձայն են Ալիևի պայմաններին, ապա սա ուղիղ ճանապարհ է դեպի էթնիկ զտումներ։ Եթե չհամաձայնվեն, Ալիեւը սպառնում է պատերազմով. «Ժամանակակից աշխարհում ուժի գործոնն առաջին պլան է մղվում. ուժի հետ հաշվի են նստում, ուժը զսպում է»,- ասել է Ալիևը։
Ուժային սցենարի նախապատրաստական աշխատանքներ են տարվում, միջազգային երաշխիքներ են փնտրվում։
Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը հանդիպումներ է ունենում ԱՄՆ-ում, որտեղ հանդիպել է Պենտագոնի ներկայացուցիչների և էներգետիկայի նախարարության միջուկային էներգիայի գծով քարտուղարի տեղակալ Քեթրին Հաֆի հետ։ Արմեն Գրիգորյանը միաժամանակ հայտարարեց, որ «Ղարաբաղի հարցը տարածքներին չի վերաբերում»։
Խորհրդարանի նախագահ Ալեն Սիմոնյանը գտնվում է Ֆրանսիայում, որտեղ ֆրանսիացի սենատորների հետ քննարկել է Ֆրանսիայի խորհրդարանի՝ «Արցախը ճանաչելու անհրաժեշտությունը» կոչ անող բանաձևերը, ինչպես նաև տարածաշրջանում իրավիճակի սրման դեպքում Ֆրանսիայի օգնությունը։
Միջանցքի ապաշրջափակման շարժման հանրահավաքները կշարունակվեն մի քանի օրից
«Միջանցքի ապաշրջափակման ժողովրդական շարժման» շտաբի համակիր, Արցախի հեղափոխական կուսակցության նախագահ Արթուր Օսիպյանը Step1.am-ի հետ զրույցում նշեց, որ բանակցություններից հետո կառավարությունը խոստացել է տրանսպորտ կազմակերպել, որպեսզի մեր հայրենակիցները շրջաններից գան դեպի Ստեփանակերտ՝ մասնակցելու խաղաղ անհնազանդության հերթական երթին։
Նրա խոսքով՝ իշխանությունները ժամանակ են խնդրել մինչեւ հուլիսի 15-16-ը։ Միաժամանակ Շարժումը կհայտարարի հաջորդ հանրահավաքի ժամն ու վայրը։ Հույս կա, որ իշխանությունները կմիանան ժողովրդին, եւ հանրահավաքը կլինի համապետական՝ պետական մակարդակով։
Գնահատելով այսօրվա ակցիան՝ Օսիպյանն ընդգծեց, որ արդյունքները սպասվածից ավելին են եղել, այն առումով, որ ի վերջո երկրի ղեկավարությունը նույնպես եկել է այն որոշման, որ անհրաժեշտ է նպատակներին հասնել զանգվածային ժողովրդական շարժման միջոցով։ Իսկ մենք այսօրվա համար ունենք մեկ նպատակ՝ ապաշրջափակել միջանցքը, ապաշրջափակել Արցախը։
Նշենք, որ Արցախի պետնախարար Գուրգեն Ներսիսյանը նախագահականի մոտ դուրս է եկել ցուցարարների մոտ։ Նա ցուցարարներին ուղեկցել է նաեւ նախագահի հետ բանակցությունների, որտեղ բարձրացվել է մարզերից տրանսպորտի եւ հաջորդ հանրահավաքին իշխանությունների՝ ժողովրդի հետ միասին մասնակցության հարցը։
Պետնախարարը ներկաներին ասաց, որ կարծում է, որ «իրավիճակից դուրս գալու միակ ելքը՝ համախմբված համաժողովրդական շարժումն է»։
«Բոլորն ունեն ընդհանուր կարծիք, և բոլորը հասկանում են, որ համաժողովրդական շարժումը միակ ելքն է այս իրավիճակից։ Ուստի բոլորը, անկախ զբաղեցրած պաշտոնից ու կոչումից, պետք է միանան համապետական ակցիային։ Ստեղծված իրավիճակում համազգային շարժմանը մասնակցելու է ողջ ժողովուրդը մեկ անձի պես»,- ասաց Ներսիսյանը։
Արցախի Հանրևապետության ԱԳՆ-ն հայտարարություն է տարածել Ադրբեջանի կողմից Լաչինի միջանցքով ԿԽՄԿ մեքենաների տեղաշարժը խոչընդոտելու վերաբերյալ:
Հայտարարությունում մասնավորապես ասվում է.
«Հուլիսի 11-ին ադրբեջանական կողմը հերթական անգամ արգելել է Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի (ԿԽՄԿ) տրանսպորտային միջոցների տեղաշարժը Լաչինի միջանցքում ապօրինաբար տեղադրված հսկիչ անցակետով՝ դրանով իսկ կոպտորեն խախտելով ինչպես միջազգային հումանիտար իրավունքի նորմերը, այնպես էլ 2020 թ․ նոյեմբերի 9-ի Եռակողմ հայտարարությամբ ստանձնած պարտավորությունները և ՄԱԿ-ի միջազգային դատարանի 2023 թ․ փետրվարի 22-ի ու հուլիսի 6-ի որոշումները։ Այն փաստը, որ այդ ապօրինի և անմարդկային գործողությունն արդարացնելու համար Ադրբեջանը հղում է անում ԿԽՄԿ-ին պատկանող մեքենաներով այնպիսի «չթույլատրված իրերի» տեղափոխմանը, ինչպիսիք են՝ բջջային հեռախոսներն ու աքսեսուարները, ծխախոտն ու վառելիքը, միայն ապացուցում է Արցախի շարունակվող տրանսպորտային, պարենային և էներգետիկ շրջափակումը, առաջին անհրաժեշտության ապրանքների սուր պակասը, ինչպես նաև Բաքվի թշնամական և մարդատյաց վերաբերմունքն Արցախի ժողովրդի նկատմամբ։
Կրկին ընդգծում ենք, որ միջազգային հումանիտար իրավունքի նորմերի համաձայն՝ Ադրբեջանը պարտավոր է չխոչընդոտել հումանիտար բեռների մատակարարումը պաշարված Արցախ։ Տվյալ պարտավորության խախտումը հանդիսանում է Ժնևի կոնվենցիաների դրույթների լուրջ խախտում և որակվում որպես պատերազմական հանցագործություն։
Հաշվի առնելով դեպքի կապակցությամբ ԿԽՄԿ հուլիսի 11-ի հայտարարությունը՝ անհրաժեշտ է ընդգծել, որ Ադրբեջանի գործողություններն ուղղակիորեն խախտում են 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ին Հայաստանի, Ադրբեջանի և Ռուսաստանի ղեկավարների կողմից ստորագրված Եռակողմ հայտարարությունը, որով, մասնավորապես, նախատեսվում էր Լաչինի միջանցքի գործունեության վերահսկողությունը վերապահել ՌԴ խաղաղապահ ուժերին՝ ապահովելու կապը Լեռնային Ղարաբաղի և Հայաստանի միջև, ինչպես նաև երաշխավորել Լաչինի միջանցքով քաղաքացիների, տրանսպորտային միջոցների և ապրանքների երկու ուղղություններով երթևեկության անվտանգությունը։ Ավելին, Ադրբեջանի կողմից Լաչինի միջանցքի արգելափակման շարունակումը ՄԱԿ-ի միջազգային դատարանի իրավաբանորեն պարտադիր երկու որոշումների խախտում է, որոնց համաձայն Ադրբեջանը պարտավոր է ապահովել մարդկանց և ապրանքների երկու ուղղություններով անխոչընդոտ տեղաշարժը Լաչինի միջանցքով։ Ընդգծում ենք, որ միջազգային դերակատարները Լաչինի միջանցքի հարցի շուրջ իրենց մոտեցումներում պետք է առաջնորդվեն ՄԱԿ-ի միջազգային դատարանի իրավաբանորեն պարտադիր որոշումներով։
Խոչընդոտելով ԿԽՄԿ կողմից իրականացվող մարդասիրական գործունեությունը, ներառյալ՝ բժշկական տարհանումները, Ադրբեջանը ոչ միայն անտեսում է իր միջազգային պարտավորությունները, այլև սրում է Արցախում ստեղծված առանց այն էլ ծանր հումանիտար իրավիճակը։ Տվյալ արգելքն, ըստ էության, անհետաձգելի բժշկական օգնության սուր կարիք ունեցող անձանց ընդհանրապես զրկում է դրա հասանելիությունից, ինչը կարող է հանգեցնել լուրջ հետևանքների, ընդհուպ մինչև մարդկանց մահվան:
ԿԽՄԿ մարդասիրական գործունեության խաթարումը, հունիսի 15-ից ի վեր Արցախի ամբողջական շրջափակումը, Ադրբեջանի հետևողական խոչընդոտումը Արցախի բնակչությանը մարդասիրական օգնություն տրամադրելուն, ինչպես նաև Արցախում անտանելի կենսապայմանների ստեղծմանը միտված քաղաքականությունը Արցախի ժողովրդի նկատմամբ Ադրբեջանի ցեղասպան մտադրությունների հերթական դրսևորումն են։
Անհրաժեշտ ենք համարում, որ միջազգային հանրությունը դատապարտի Ադրբեջանի ապօրինի գործողությունները և ճնշում գործադրի՝ վերականգնելու Լաչինի միջանցքով հումանիտար փոխադրումներ և բժշկական տարհանումներ իրականացնելու ԿԽՄԿ հնարավորությունը՝ հիմք ընդունելով մարդու արժանապատվության հարգման սկզբունքը, ինչպես նաև հավաքական ջանքեր գործադրի՝ պաշտպանելու Արցախի ժողովրդի իրավունքներն ու անվտանգությունը։ Հերթական անգամ հիշեցնում ենք, որ խաղաղ գործընթացում ներգրավված բոլոր կողմերը պատասխանատվություն են կրում Արցախի արդեն 7 ամիս շարունակվող հանցավոր շրջափակումը վերացնելու և Ադրբեջանի կողմից 2020 թ․ նոյեմբերի 9-ի Եռակողմ հայտարարությամբ ստանձնած պարտավորությունների, ինչպես նաև ՄԱԿ-ի միջազգային դատարանի որոշումների լիարժեք կատարումն ապահովելու համար»։
Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պետական սահմանի սահմանազատման ու սահմանային անվտանգության հարցերով հանձնաժողովի 4-րդ հանդիպումը կայացել է Հայաստանի Հանրապետության և Ադրբեջանի Հանրապետության սահմանին՝ ՀՀ Տավուշի մարզի և Ադրբեջանի Հանրապետության Ղազախի շրջանի հատվածում։
Հուլիսի 12-ին Հայաստանի Հանրապետության և Ադրբեջանի Հանրապետության սահմանին կայացել է Հայաստանի Հանրապետության և Ադրբեջանի Հանրապետության միջև պետական սահմանի սահմանազատման ու սահմանային անվտանգության հարցերով հանձնաժողովի չորրորդ հանդիպումը՝ ՀՀ փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանի և ԱՀ փոխվարչապետ Շահին Մուստաֆաևի նախագահությամբ:
Ադրբեջանի կողմից Լաչինի միջանցքի շարունակվող շրջափակումը խորապես մտահոգում է Միացյալ Նահանգներին, Հայտարարել է ԱՄՆ դեսպանատունը՝ պատասխանելով «Ազատության» հարցին:
«Ազատությունը» մասնավորապես հետաքրքրվել է՝ «Ադրբեջանը կրկին արգելափակել է Լեռնային Ղարաբաղից բժշկական տարհանումները՝ արգելելով Կարմիր Խաչի միջազգային կոմիտեին անցնել Հակարիի կամրջով։ Ինչպիսի՞ն է Միացյալ Նահանգների դիրքորոշումը Բաքվի այս քայլի վերաբերյալ»։
«Հումանիտար երթևեկության երեկվա կասեցումն առավել սրում է վատթարացող հումանիտար իրավիճակը և վտանգում խաղաղության գործընթացում վստահություն ձևավորելու ջանքերը։ Ազատ և բաց տարանցումը Լաչինի միջանցքով պետք է անհապաղ վերականգնվի», – պատասխանել է ԱՄՆ դեսպանատունը։
Խաղաղապահներն իրենց պահպանման համար ուղղաթիռներով ներկրումներ են անում, այնինչ Արցախի ամբողջ բնակչությունը մատնվում է սովի, իսկ միջազգային դերակատարները, հայտարարություններից բացի, այլ քայլեր չեն ձեռնարկում: Այս մասին հայտարարություն է տարածել Արցախի Հանրապետության մարդու իրավունքների պաշտպան Գեղամ Ստեփանյանը:
«Արցախում իրավիճակն օրհասական է։ Մեկ ամիս շարունակ Արցախն ամբողջությամբ կտրված է հումանիտար հասանելիությունից՝ բառի բուն իմաստով պաշարված Ադրբեջանի կողմից։ Հունիսի 15-ից սննդի, կենսական նշանակության ապրանքների ներկրումների դիտավորյալ ամբողջական արգելափակումը սպառնում է 120 000 մարդու կյանքին։ Ադրբեջանը երեկվանից արգելափակել է նաև Կարմիր խաչ միջազգային կոմիտեի կողմից դեպի Արցախ դեղորայքի ներկրումները և բուժառուների փոխադրումները։
Խաղաղապահներն իրենց պահպանման համար ուղղաթիռներով ներկրումներ են անում, այնինչ Արցախի ամբողջ բնակչությունը մատնվում է սովի, իսկ միջազգային դերակատարները հայտարարություններից բացի այլ քայլեր չեն ձեռնարկում։ Միջազգային հանրությունը սպասում է հազարներով մարդիկ մեռնեն, որպեսզի հետո երկերեսանիորեն ափսոսանքներ արտահայտի։
Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեից պահանջում եմ վառել մարդկանց ցեղասպանվելու վտանգի ահազանգի կարմիր կոճակը։ Դուք դա կարող եք անել։
Իմ ժողովուրդը մատնված է հանցավոր անտարբերության՝ բոլորի կողմից:
Կրկնում եմ՝ Արցախում իրավիճակն օրհասական է»,- ասված է հայտարարության մեջ:
Ադրբեջանի ԶՈՒ ստորաբաժանումները հուլիսի 12-ին ժամը 13:40-13:50-ն տարբեր տրամաչափի հրաձգային զենքերից կրակ են բացել Իշխանասարի հատվածում տեղակայված հայկական դիրքերի ուղղությամբ: Այս մասին տեղեկանում է ՀՀ պաշտպանության նախարարության տարածած հաղորդագրությունից:
Արցախի փոքր հասարակությունն այնքան է ատոմացվել ազդեցության բազմաթիվ խմբերի ճնշման տակ, որ նույնիսկ ամենառացիոնալ ձեռնարկությունը բախվում է տոտալ կասկածի, կեղծ վախի պատին, որը համեմված է ինչ-որ մեկի ականջին «թաքուն» ասված բառերով և համաշխարհային դավադրություն սոուսով։
Արցախը, թերեւս, կարող է ընդգրկվել Գինեսի ռեկորդների գրքում՝ մեկ քառակուսի մետրի վրա ազդեցության գործակալների քանակով, և այս ռեկորդային թիվը խոսում է Արցախի հսկայական նշանակության մասին գերտերությունների և նրանց համար, ում Արցախը դարեր շարունակ խանգարել է վերջնականապես բաժան-բաժան անել հայոց հողը։
Առաջին հարցը, որ տրվում է՝ ում կողմից ես դու: Նույնիսկ եթե առաջարկում է փրկել ձեր երեխային, դուք հարցնում եք՝ իսկ ո՞րն է ձեր օգուտը: Ի՞նչ կապ ունի օգութը, ձեզ համար կարևոր է չէ՞ երեխային փրկել:
Այժմ Արցախ կանգնած է ամենակարեւոր խնդիրի արջեւ՝ կանխել Լաչինի միջանցքի լիակատար շրջափակումը, վերականգնել դրա 5 կիլոմետրանոց արտատարածքային կարգավիճակը եւ վերսկսել ազատ տեղաշարժը։
Այսօր Ստեփանակերտում մի խումբ քաղաքացիներ Միջանցքի ապաշրջափակման ժողովրդական շտաբի նախաձեռնությամբ երթ են անցկացրել և հայտարարել խաղաղ անհնազանդության միջոցով միջանցքը ճեղքելու և Հաքարիի կամուրջ հասնելու մտադրության մասին։
Ակցիային միացել են հարյուրավոր մարդիկ, սակայն հազարավոր մարդիկ, չցանկանալով դուրս գալ ընդհանուր լրտեսական մոլուցքի և դավադրության տեսությունների հարմարավետ ցանցից, ոչ միայն չեն միացել ակցիային, այլև փորձում են վարկաբեկել այն։
Դավադրական տեսություններն ու համաշխարհային դավադրությունը իսկապես առկա են Արցախում, բայց դրանց հիմնական նպատակը՝ արցախյան հասարակությանը մասնատելն է, էքզիստենցիալ խնդիրներ ձևակերպելը եւ իրական քայլերը թույլ չտալն է։ Փակեք ձեր ականջները, բացեք աչքերը: Համաշխարհային դավադրությունը փորձում է ձեզ քնեցնել: