Փաշինյանը «հետաձգեց» «խաղաղության համաձայնագիրը». Զանգեզուրը՝ աջակցության դիմաց

«Մենք պետք է փորձենք մինչև տարեվերջ ստորագրել խաղաղության պայմանագիրն ու լուծարել Մինսկի խումբը։ Առնվազն մենք դա կփորձենք անել», – Պրահայում ընթացող «Հայաստանը փոփոխվող աշխարհում» պանելային քննարկմանը հայտարարել է Նիկոլ Փաշինյանը:

«Վերջերս մենք Ադրբեջանի հետ կարողացանք նախագիծը երկկողմ համաձայնեցնել։ Եվ մենք քննարկումների մենք ենք Ադրբեջանի հետ, թե ինչպես ստորագրել խաղաղության պայմանագիրը», – ասել է նա:

Տեքստի համաձայնեցումից 2.5 ամիս է անցել, սակայն Բաքուն հրաժարվում է ստորագրել համաձայնագիրը՝ պնդելով իր նախապայմանները՝ Հայաստանի Սահմանադրության փոփոխություն, որում տարածքային պահանջ են տեսնում, և ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի լուծարում:

Եվրոպայի խորհրդի գլխավոր քարտուղար Ալեն Բերսենը Երևան կատարած այցի ժամանակ ասել է, որ «Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև խաղաղության համաձայնագրի շուտափույթ ստորագրման համար որևէ խոչընդոտ չի տեսնում»:

Սակայն Բաքուն տեսնում է խոչընդոտներ, և ոչ մեկը կամ երկուսը։ Եվ եթե Երևանն ընդունել է Բաքվի պայմանը՝ Մինսկի խմբի վերացման վերաբերյալ, ապա Սահմանադրության հետ կապված որոշակի խնդիրներ կան։ Սկզբունքորեն, Հայաստանի կառավարությունը դեմ չէ Սահմանադրության փոփոխությանը, բայց դա ավելի շատ ժամանակ է պահանջում, և չկան երաշխիքներ, որ հասարակությունը կհամաձայնվի Սահմանադրությունը փոխելուն։

Բացի այդ, անհասկանալի է, թե ինչպես կզարգանան իրադարձությունները տարածաշրջանում, մասնավորապես՝ Իրան-Իսրայել պատերազմը և Թուրքիայի՝ իր արբանյակ Ադրբեջանի հավանականությունը։ Վերլուծաբանները միաձայն ասում են, որ Իրանի կրիտիկական թուլացումը լավ պատճառ կլինի Թուրքիայի համար՝ գրավելու ոչ միայն Իրանի թյուրքալեզու հյուսիսը, այլև Հայաստանի հարավը, ինչպես նաև Իրաքի և Սիրիայի Քուրդիստանը։

Բաքուն նույնպես սպասում է տարածաշրջանում զարգացումներին և չի ցանկանում սահմանափակել իրեն Հայաստանի հետ “խաղաղության համաձայնագրով”՝ առաջ քաշելով ակնհայտորեն անիրական պայմաններ։

Ալիևիօգնական Հիքմեթ Հաջիևը Չեխիայում GLOBSEC 2025 ֆորումի ընթացքում դարձյալ խոսել է ՀՀ Սահմանադրության և Բաքվի պահանջած «Զանգեզուրի միջանցքից», պնդելով դրա բացման կարևորությունը։

«Դա հնարավոր է։ Մենք քննարկում ենք… Մեր նպատակը չէ տեսնել մեկուսացում, մարգինալիզացում տարաշաշրջանում, բայց միևնույն ժամանակ մենք ևս որոշ ակնկալիքներ ունենք Հայաստանից։ 30 տարի Հայաստանն Ադրբեջանի Նախիջևան տարածքը մեկուսացման մեջ է պահել, մենք հիմա ակնկալում ենք, որ Հայաստանը կարևոր առաջին քայլը պետք է անի «Զանգեզուրի միջանցքի» մասով: Լավ, այն անվանեք անցուղի: Հենց որ լինի Նախիջևանի հետ կապը, ես կարծում եմ, որ այստեղ կարող են բացվել այլ հնարավորություններ Հայաստանի համար ևս»,- ասել է ադրբեջանցի պաշտոնյան:

Արդյո՞ք Հաջիևի խոսքերը նշանակում են, որ Հայաստանը քննարկում է «Զանգեզուրի միջանցքի» տրամադրումը որպես «խաղաղության համաձայնագրի» ստորագրման և ընտրություններում իրեն աջակցելու պայման։ Եվ արդյո՞ք սա կքննարկվի հունիսի 20-ին, երբ հայտարարված է Փաշինյանի Անկարա այցը։

Փաշինյանը փորձում է ժամանակը ձգձգել «մինչև տարեվերջ», երբ Հայաստանում կսկսվի նախընտրական քարոզարշավը, որի ընթացքում Փաշինյանին անհրաժեշտ կլինի Ալիևի և Էրդողանի աջակցությունը։ Դրա համար չի բացառվում Զանգեզուրի միջանցքի վերաբերյալ գործարքը։