Ռուսաստանը հետևողականորեն «սլիվ» է անում հայազգի օլիգարխներին

Հայկական ծագումով ռուս միլիարդատեր Սամվել Կարապետյանի հետ կապված աղմկահարույց պատմությունը զարմանալիորեն չառաջացրեց Մոսկվայում վրդովմունքի հայտարարություններ և քաղաքական միջոցառումներ, եթե չհաշվենք ոչ մեկին չհետաքրքրող «սոխակի զայրույթը»։ Ռուսաստանը, ինչպես ռուս զինվոր Պերմյակովի դեպքում, որը 2015 թվականի հունվարին Գյումրիյում սպանեց մի ամբողջ ընտանիք, բարձրաստիճան պաշտոնյաներ չուղարկեց Հայաստան և չհայտարարեց Ռուսաստանի քաղաքացուն դատելու իր իրավունքի մասին։ Կարապետյանը, իհարկե, զինվորական չէ, բայց միևնույն է, Ռուսաստանի քաղաքացի է։

Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարարության ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան միայն հանգիստ հայտարարություններ արեց, փաստորեն ապացուցելով, որ Սամվել Կարապետյանի հետ կապված պատմությունը համաձայնեցված է Մոսկվայի հետ։

«Ռուսաստանի քաղաքացին, ռուս գործարարը, ինչպես ցանկացած այլ ռուս քաղաքացի և ռուս գործարար, միշտ օգնություն և աջակցություն է ստանում, եթե դիմում է մեր դեսպանատանը, ռուսական կողմին», – ասաց Մարիա Զախարովան՝ ակնհայտորեն ակնարկելով, որ Կարապետյանը չի դիմել Ռուսաստանի դեսպանատանը։

Այնուհետև նա հայտարարություն արեց, որը իրավական ոչմի հետևանքներ չի ենթադրում. «2019 թվականին Նիկոլ Փաշինյանը միջազգային բիզնեսներին առաջարկեց ներդրումներ կատարել Հայաստանում, իսկ հիմա նա պահանջում է «Հայաստանի էլեկտրական ցանցերի» ազգայնացումը»։

Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունները ևս ցույց են տալիս, որ «Տաշիրի» դեմ գործողությունը իրականացվում է Մոսկվայի հրահանգով։

«Ես շատ սերտ աշխատանքային հարաբերություններ ունեմ՝ հիմնված փոխադարձ վստահության վրա Ռուսաստանի նախագահի և վարչապետի հետ։ Ես չեմ կարող հավատալ, որ Կրեմլը կամ Ռուսաստանի կառավարությունը, Սպիտակ տունը կարող են նման գործողություններ ձեռնարկել Հայաստանի դեմ։ Բայց ես չեմ բացառում, և մեծ հավանականություն կա, որ Ռուսաստանում, և ոչ միայն Ռուսաստանի Դաշնությունում, կան նման որոշակի շրջանակներ։ Ես վստահ եմ, որ այս կոնկրետ դեպքում հիբրիդային գործողությունների և պատերազմի հետևում կանգնած են այլ երկրների շրջանակներ», – ասաց Փաշինյանը։ Նա վստահություն հայտնեց, որ ունի բոլոր հնարավորությունները կառավարելու այս «հիբրիդային», և ոչ միայն հիբրիդային ռիսկերը։

Հատկանշական է, որ այս պատմությունը տեղի է ունեցել Փաշինյանի Պոլիս այցի նախօրեին, որը վերլուծաբանները անվանում են Ռուսաստանի կողմից Հայաստանի և ամբողջ Հարավային Կովկասի Թուրքիայի պրոտեկտորատի ներքո փոխանցման գործընթացի գագաթնակետը։

Ռուսաստանը տարիներ շարունակ օգտագործել է հայկական ծագում ունեցող օլիգարխներին՝ նախապես թույլ տալով նրանց հարստանալ, Ռուսաստանի ազդեցությունը Հայաստանում ամրապնդելու համար։ Այն պահերին, երբ հայկական ծագում ունեցող օլիգարխները հատում էին սահմանը, նրանք անմիջապես «ապաօլիգարխացվում» էին։ Եվ դա անխուսափելիորեն համընկնում էր Ռուսաստանի կողմից Հայաստանի վերաբերյալ ծրագրերի իրականացման հստակ ժամանակահատվածների հետ։

Այժմ տեղի է ունենում Հայաստանը Ռուսաստանից Թուրքիա փոխանցելու վերջին փուլը, և Ռուսաստանի ազդեցության գործակալները, որոնք փորձում էին պահել Հայաստանը Մոսկվայի ազդեցության գոտում, դառնում են խանգարող հանգամանք։

Կասկած չկա, որ Ռուսաստանում, աղմուկի տակ, կսկսվի նաև Սամվել Կարապետյանի ակտիվների «գրավումը», չէ որ նրան անվանում են Ռուսաստանում «անշարժ գույքի թագավորներից» մեկը։

Կարապետյանին ոչ պաշտոնապես անվանում են «Ռուսաստանի ամենահարուստ հայը»։ Գործարարը ներկայումս զբաղեցնում է 44-րդ տեղը Forbes-ի ռուս միլիարդատերերի վարկանիշում՝ 3.2 միլիարդ դոլար կարողությամբ, որը գրեթե համեմատելի է Հայաստանի բյուջեի կեսի հետ։ 2017 թվականից ի վեր նա ընդգրկված է Bloomberg-ի աշխարհի 500 ամենահարուստ մարդկանց վարկանիշում։

«Մոսկվայում Սամվել Կարապետյանը մի շարք ոլորտներում մրցում է ադրբեջանաբնակ Գոդ Նիսանովի հետ, որը Ռուսաստանում Ալիևի շահերը սպասարկող հիմնական մարդկանցից մեկն է», – գրում են ռուսական լրատվամիջոցները։

Լևոն Հայրապետյանի դեպքում Մոսկվան ինքն է կատարել կեղտոտ աշխատանքը՝ նրան բանտում փտելով, այն բանից հետո, երբ Հայրապետյանը ստանձնեց Վանքում համահայկական ռազմական ուսումնարանի բացման գործը, որը պետք է դառնար հայկական դիմադրության խորհրդանիշ։ Կառուցված ուսումնարանն այդպես էլ չի բացվել։

Ռուբեն Վարդանյանը, որը մի պահ անցանկալի կապեր էր հաստատել հայկական սփյուռքի հետ, հալածվել է Ռուսաստանում, ստիպված լինելով վաճառել «Տրոյկա Դիալոգը» 2012 թվականին, իսկ Ալիևն արել է մնացածը՝ նրան գերի վերցնելով 2023 թվականի սեպտեմբերին։ Դրանից հետո Վարդանյանը կորցրեց Ամերիաբանկը, մնացածի մասին հրապարակայնորեն հայտնի չէ։

Հիմա հերթը Սամվել Կարապետյանինն է, որին Ռուսաստանը սլիվ է անում Նիկոլ Փաշինյանի ձեռքով։ Որպեսզի սա չթվա Մոսկվայի ևս մեկ «դավաճանություն», շուտով ռուսական լրատվամիջոցներում կարող է հայտնվել 7 տարի առաջվա սկանդալի նման կեղտոտ պատմություններ։

Հիշեցնենք, որ 2018 թվականի վերջին, երբ Հայաստանում պետք է անցկացվեին խորհրդարանական ընտրություններ, և Սամվել Կարապետյանի գործոնը կարող էր խանգարել Ռուսաստանին պահպանել Նիկոլ Փաշինյանի իշխանությունը, սկսեցին լուրեր շրջանառվել Սամվել Կարապետյանի և մոդել Վիկտորիա Լոպիրևայի սիրային կապի մասին։ Հետագայում հայտնի դարձավ, որ Վիկտորիան հղի է։ Սակայն պարզվեց, որ մոդելը սիրավեպ ունի գործարարի փեսայի՝ Իգոր Բուլատովի հետ։ Հետագայում Կարապետյանի դուստրը ամուսնալուծության դիմում է ներկայացրել։

Այս ֆոնին հասկանալի է, թե ինչու Սամվել Կարապետյանը չի դիմում Ռուսաստանի դեսպանատան օգնությանը։