Կարող էր պատերազմ սկսվել՝ սարսափելի հետևանքներով․ TRIPP-ի նշանակությունը
- 19:08 26.12.2025
ԱՄՆ պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն, ամփոփելով, 2025 թվականին Վաշինգտոնի ձեռք բերած հաջողությունները, հիշատակել է նաև Հայաստանի և Ադրբեջանի հակամարտությունը՝ ասելով, որ կարող էր պատերազմ սկսվել՝ սարսափելի հետևանքներով: ԱՄՆ-ն, սակայն, ինչպես նշել է պետքարտուղարը, կարգավորեց այս հակամարտությունը ևս։
Օգոստոսի 8-ից անցել է գրոթե 5 ամիս, իսկ “Թրամփի ճանապարհի” մասին Վաշինգտոնում ստորագրված հռչակագիրը ավելի շատ հարցոր է առաջացնում, քան պատասխաններ տալիս։ Այդ հարցերի թնջուկն այնքան խառն է, որ թվում է՝ “пациент скорее мертв, чем жив”։
Դեռ պարզ չէ, թե ում սեփականությունն է հայ-իրանական սահմանի երկանքով անցնող այն ուղին, որով պետք է կառուցվեն “Թրամփի ճանապարհի” ենթակառուցվածքները։ Ռուսաստանը պնդում է, որ այն պատկանում է իրեն, քանի որ հենց Ռուսաստանն է Հայաստանի բոլոր երկաթուղիների տեր տիրակալը։ Իրանը խիստ մտահոգված է, Վրաստանը բարձրացնում է մաքսատուրքերը։ Բաքուն իր հերթին ասում է, որ ըստ սովետական ներքին փաստաթղթերի, այդ ճանապարհը Ադրբեջանական ԽՍՀ իրավասության ներքո էր։ Հայաստանը ասում է, որ այդ հարցը կքննարկի միայն ԱՄՆ-ի հետ։
Ընդ որում, Բաքվի արտգործնախարարն այսօր հայտարարել է, որ Հայաստանի կառավարությունն իրենց հավաստիացրել է, թե Ռուսաստանն այդ ճանապարհի հետ կապ չունի։
Դանիել Իոննիսյանը, օրինակ ասում է, որ ոչ մի խոշոր նախագիծ ՀՀ իշխանությունները չեն կարողացել իրականացնել։ «Ու նույնը, վախենամ, մեզ սպասում է TRIPP-ի կոնտեքստում. Ադրբեջանն իր մասը կառուցելու է, իսկ մենք դեռ սկսած էլ չենք լինի ու կազուս բելլի ենք ստանալու»։
Կազուս բելլին, այսինքն՝ պատերազմի նախադրյալը փաստորեն պահպանվում է, չնայած Մարկո Ռուբիոն պնդում է, որ Թրամփը սարսափելի հետևանքներով պատերազմ է կանգնեցրել։ Ընդ որում, հիմա պատերազմը անխուսափելի է թվում թե Թրամփի ճանապարհի իրականացման, թե հակառակի պարագայում։
Մարկո Ռուբիոն միայն մասնակի է ճիշտ՝ Վաշինգտոնյան համաձայնագիրը իրոք կանխել է Հայաստանի Սյունիքի բռնակցումը, որը տեղի կունանար կամ պատերազմով, կամ Հայաստանի “ինքնակամ” հանձնմամբ։ Հիմա դրան խոչնդոտում է Թրամփի ճանապարհը, բայց խիստ ժամանակավոր։ Քանի դեռ Հայաստանի կառավարությունը փորձում է զիջումների գնալ՝ իրեն համար մինիմալ կորուստներով, պատերազմը անխուսափելի է։
Չի բացառվում, որ հենց պատերազմի վտանգն է ԱՄՆ փոխնախագահ Վենսի հունվարին ենթադրյալ այցի պատճառը Հայաստան։ “Թրամփի ուղին” ոչ մի տնտեսական նշանակություն չունի, բոլորը դա գիտեն, այդ նախագծի նշանակությունը ռազմա-քաղաքական է։