Հայաստանը չի վավերացրել Միջազգային քրեական դատարանի իրավազորությունը ագրեսիայի նկատմամբ

Հայաստանը մասնակի է օգտվում միջազգային լայն իրավական ու քաղաքական հնարավորություններից, որոնք առաջարկվում են արտաքին հարաբերություններում։ Այս մասին այսօրվա քննարկման ժամանակ ասաց իրավապաշտպան Սիրանուշ Սահակյանը։

Նա նշեց, որ Հայաստանը, թեեւ վավերացրել է Հռոմի ստատուտը, բայց չի վավերացրել Միջազգային քրեական դատարանի իրավազորությունը նաեւ ագրեսիայի նկատմամբ։ Իսկ ՀՀ տարածքը ադրբեջանական ագրեսիայի է ենթարկվել, ներկայում էլ ադրբեջանցիները շարունակում են զավթած պահել ՀՀ տարածքները։

«Հայաստանը վավերացրել է Հռոմի ստատուտը, բայց հետաքրքրական է, որ ճանաչել է Միջազգային քրեական դատարանի իրավազորությունը ոչ թե բոլոր հանցագործությունների, այլ երեք հանցագործությունների նկատմամբ․ դրանք են՝ մարդկության դեմ ուղղված հանցագործությունները, պատերազմական հանցագործությունը եւ ցեղասպանությունը։ Բայց Միջազգային քրեական դատարանն իր ստատուտով նաեւ սանկցավորում է ագրեսիան։ Հայաստանի Հանրապետությունը հենց ադրբեջանական ագերսիայի զոհ է, բայց ագրեսիայի իրավազորությունը ճանաչելու նպատակով պետք է լրացուցիչ փոփոխություններ ստորագրվեն ու վավերացվեն։ Իսկ Հայաստանի իշխանությունն այդ լրացուցիչ փաստաթղթերը չի վավերացնում, ինչը նշանակում է, որ մեր երկրի տարածքում կատարված ագրեսիվ պատերազմի հարցը չի վերապահում Միջազգային քրեական դատարանին»,- ասաց նա։

Սիրանուշ Սահակյանը նշեց, որչ 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմից հետո ադրբեջանցիները ներխուժել են ՀՀ տարածք, իսկ 2022 թվականին կատարել են նոր հանցագործություններ։ Այս պայմաններում հարց է ծագում՝ ինչո՞ւ Հայաստանի Հանրապետությունը չի մեծացնում իր տարածքների եւ հայերի պաշտպանությունը, ինչո՞ւ քայլեր չի անում Միջազգային քրեական դատարանի իրավազորությունը նաեւ ագրեսիայի նկատմամբ ճանաչելու նպատակով։ «Ես կարծում եմ՝ պատճառը բացառապես քաղաքական է»,- նշեց նա։

Անդրադառնալով Բաքվում հայ գերիների կեղծ «դատավարություններին»՝ Սիրանուշ Սահակյանն ասաց, որ Ադրբեջանը փորձում է ցույց տալ, թե Արցախը որպես կենսունակ ու ինքնավարության բարձր աստիճան ունեցող միավոր գոյություն չի ունեցել։ Փորձում են ցույց տալ, որ Արցախի վարչակազմն արհեստականորեն ներմուծվել է ՀՀ կողմից, այդ պատճառով Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարությանը պարտադրում են ասել, թե ցուցումները ստացել են Հայաստանից, թե իրենք ինքնուրույն որոշում չեն կայացրել։ Այսինքն՝ այդ այսպես կոչված «դատավարությունը» ՀՀ դեմ է։

Կառավարության ծրագրով Արցախի անվտանգության երաշխավորը հենց Հայաստանն է․ Ստեփան Հասան-Ջալալյան

2022 թվականին Եվրոպական պառլամենտն ընդունել է երկու բանաձեւ, որտեղ արձանագրել է, որ Արցախի կոնֆլիկտը կարգավորված չէ, երկրորդ՝ արձանագրել է, որ ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը մնում է այս հակամարտության կարգավորման միջազգայնորեն ճանաչված միակ ձեւաչափը։ Եվ կոչ է արվել Մինսկի խմբին՝ վերադառնալ իր միջնորդական դերին։ Այսինքն՝ միջազգային հանրության համար Արցախի հիմնախնդիրը լուծված չէ։

Այս մասին այսօր հրավիրված քննարկման ժամանակ ասաց Արցախի պատմա-քաղաքական հարցերի հետազոտող Ստեփան Հասան-Ջալալյանը։

Նա հիշեցրեց, որ 2023 թվականի հոկտեմբերին էլ ԵԽԽՎ-ն էր ընդունել է բանաձեւ, որտեղ, ի թիվս բազմաթիվ հայանպաստ ձեւակերպումների, կա նաեւ մի շատ կարեւոր շեշտադրում, այն է՝ ուժի կիրառման հետեւանքով Արցախի հայության բռնագաղթն իր նախնիների հայրենիքից չպետք է համարվի որպես օրինականություն։ Նա հավելեց, որ միջազգային հանրության անդամ առանձին երկրներ նույնպես համարում են, որ կոնֆլիկտը չի կարգավորվել, եւ Արցախի հայությունը պիտի վերադառնա իր հայրենիք։

Մասնավորապես, նա հիշեցրեց նախորդ տարվա դեկտեմբերին եւ այս տարվա մարտին Շվեյցարիայի խորհրդարանի ստորին եւ վերին պալատների ընդունած բանաձեւերը՝ ԼՂ հարցով միջազգային խաղաղության կոնֆերանս կազմակերպելու մասին։

Ինչո՞ւ Հայաստանի իշխանությունները աշխատանք չեն տանում այս բանաձեւերի իրականացման ուղղությամբ։ Ստեփան Հասան-Ջալալյանի խոսքով՝ ոչ շվեյցարացին, ոչ ռուսը, ոչ ամերիկացին, ոչ որեւէ այլ պետություն մեր փոխարեն աշխատանք չի կտարելու։

«Մենք պիտի գիտակցենք, որ միջազգային իրավական ակտերը, որոնք ընդունվում են ի շահ մեզ, պետք է կապիտալիզացնենք հենց մենք։ Բայց այսօրվա Հայաստանի վարչակազմը բացեիբաց վարում է արցախատյաց քաղաքականություն։ Հիմա այս վարչակազմն ինչպե՞ս կարող է այս բանաձեւերը ծառայեցնել ի շահ Արցախի հայության վերադարձի»,- հավելեց նա։

Նա հիշեցրեց, որ Ազգային անվտանգության ռազմավարությամբ եւ ՔՊ նախընտրական ծրագրով, որը հետագայում հիմք է հանդիսացել այս կառավարության ծրագրի համար, Արցախի անվտանգության երաշխավորը հենց Հայաստանն է, հիմա մենք ումի՞ց ենք դժգոհում, ամբողջ աշխարհը հո մեզ պարտք չէ։ «Այսօրվա իշխանություններն այս փաստաթղթերից հրաժարվել են, իսկ ապագա վարչակազմերը պետք է թոթափեն նախորդ 35 տարիների բոլոր վարչակազմերի թույլ ու վախվորած քաղաքականության բեռը»,- հավելեց նա։

Ատելության քաղաքական օրակարգը․ Արցախցիների թիրախավորումը Հայաստանում

2023 թվականի սեպտեմբերյան էթնիկ զտումից հետո, ավելի քան հարյուր հազար մարդ ապաստան գտավ Հայաստանում։ Սակայն նոր միջավայրում նրանք բախվեցին ոչ միայն սոցիալ-տնտեսական մարտահրավերների, այլև մի գործընթացի, որը սկսեց արմատավորվել դեռևս 2020 թվականից՝ Արցախի և արցախցիների դեմ նպատակային ատելության քարոզչություն։ Հատկապես 2024 թվականի ընթացքում նկատվել է ատելության խոսքի արագ աճ՝ ինչպես առցանց հարթակներում, այնպես էլ քաղաքական, մեդիա և անգամ պետական պաշտոնյաների խոսույթներում։ Տեղահանվածները ոչ միայն զրկված են տարրական սոցիալական երաշխիքներից, այլ դարձել են քաղաքական հաշվարկների և մանիպուլյատիվ քարոզչության զոհ։

Ատելության խոսքը՝ պաշտոնական հռետորաբանություն

Թեև արցախցիների հանդեպ կենցաղային ատելության դրսևորումները նոր երևույթ չէին, դրանք հիմնականում մարգինալ կամ աննշան ազդեցություն ունեցող աղբյուրներից էին։ Սակայն վերջին երկու տարում արձանագրվել է ատելության խոսքի արմատավորման և, այսպես ասած, ինստիտուցիոնալացման գործընթաց։ Հանրային խոսքում, լրատվամիջոցների ռեպորտաժներում և սոցիալական ցանցերում հաճախ են հնչում անեծքներ, սեռական բնույթի հայհոյանքներ ու լեգիտիմացվող կարծրատիպեր։

Քարոզչության խորքային պատճառները

Նախկինում ձևավորված կարծրատիպերը՝ արցախցու որպես իշխանության կամ կոռուպցիայի սիմվոլ, օգտագործվեցին իշխանությունների կողմից էթնիկ զտման արդյունքում բռնի տեղահանված արցախցիներին ներքաղաքական մանիպուլյացիայի գործիք դարձնելու համար։ Քանի որ բռնի տեղահանվածները պոտենցիալ կարող էին միանալ ընդդիմադիր շարժումներին, իշխանությունների վախերը վերածվեցին քարոզչական հարձակումների։

2024-25 թվականների ընթացքում իշխանամետ և պետական ռեսուրսներով սնվող լրատվամիջոցները սկսեցին բացահայտ քարոզել, թե արցախցիները «ռուսամետ», «խանգարող» և «վարձու բողոքողներ» են։

Սոցիալական ցանցերում ատելության ալիքները և իրավապահների անգործությունը

Սկզբում կարծիք կար, թե ատելության խոսքը տարածում են կեղծ օգտահաշիվները։ Սակայն մոնիթորինգի արդյունքները ցույց տվեցին, որ իրական օգտատերերը, հաճախ ընտանիքի լուսանկարներով և «Աստված պահապան» մեկնաբանություններով, ավելի ակտիվ են։ Ոմանք նույնիսկ բացահայտ կոչ են անում, որ արցախցիները «հեռանան» Հայաստանից։

Մինչդեռ իրավապահ մարմինները շարունակաբար անտեսում են նման հրապարակային կոչերը։ Օրինակ՝ իշխող կուսակցության նախկին անդամներից մեկը բաց հարցում է անցկացնում, թե արդյոք արցախցիները պետք է արտաքսվեն։ Այդուհանդերձ՝ իրավական հետևանքներ չեն լինում։ Սա հակադրվում է այլ դեպքերին, երբ իշխանություններին քննադատող խմբերի դեպքում նույնիսկ մարգինալ ատելության խոսքը պատժվում է։

Հակասական մոտեցում ու ժողովրդավարական հետևանքներ

Այս հակասական մոտեցումը բերում է մի իրողության, որտեղ պետությունը գործնականում լեգիտիմացնում է ատելությունը արցախցիների հանդեպ, ինչն ավելի է խարխլում հանրային համերաշխությունը։ Այդ լեզվամտածողությունը՝ «մենք» ընդդեմ «նրանց», պոպուլիստական ռեժիմների դասական մեթոդներից է, որը, ցավոք, անխափան աշխատում է մեր հանրության պարագայում։

Այսօր ակնհայտ է, որ ատելության խոսքը քաղաքական օրակարգ ունի՝ արցախցու կերպարը դառնում է քավության նոխազ՝ սոցիալական դժգոհության համար։ Սա ոչ միայն հարված է Արցախի բռնի տեղահանված բնակչությանը, այլ նաև սպառնալիք՝ Հայաստանի հասարակական կայունության և ժողովրդավարության համար։

Ո՞րն է լուծումը

Իրավիճակը շտկելու հնարավոր տարբերակներից ամենագործունը թերևս այն կլիներ, որ իրավապահ մարմինները պատշաճ արձագանքեին ատելության խոսքի հիմքով հանցագործությունների մասին հաղորդումներին, այլ ոչ թե օգտագործեն օրենքը որպես պատժիչ մահակ՝ անհամաչափ պատժի միջոցներ կիրառելով ընդդիմադիր հայացքներ ունեցողների նկատմամբ և աչք փակեն յուրայինների վրա: Որ գոնե անկախ մեդիան խստորեն վերահսկի իր նյութերի տոնայնությունն ու ձևակերպումները, թեև շատ հաճախ քարոզչական նյութերն ավելի մեծ տարածում են գտնում և ավելի ազդու են, քան լրագրողական էթիկան պահպանող անաչառ հոդվածները: Եվ ի վերջո՝ որ հանրությունը դառնա ավելի ինքնագիտակից՝ իմանալով, թե ում օրակարգին է ծառայում այս ատելությունը և ուր կարող է հասցնել մեզ։

Պետք է ճանաչել, դատապարտել և դադարեցնել արցախատյացության քարոզչությունը՝ որպես խտրականության ամենավտանգավոր ձևերից մեկը, որն ուղիղ սպառնում է հարյուր հազարավոր մարդկանց ֆիզիկական և հոգեբանական անվտանգությանը։

Տաթևիկ Խաչատրյան

Հայաստանի իշխանությունները սեփական անճարությունն ու անկարողությունը ներկայացնում են որպես «խաղաղության գործընթաց»

«Բացեք Ադրբեջանի պետական գերատեսչությունների պաշտոնական կայքերը, այնտեղ Հայաստանի մայրաքաղաք Երեւանը ներկայացված է որպես «հին ադրբեջանական» քաղաք։ Եվ բացեք մեր պաշտոնական կայքերը, եւ կտեսնեք, որ Արցախի մասին ամբողջ ինֆորմացիան ուղղակի ջնջվել է։ Եվ դրա փոխարեն մենք ստանում ենք «արեւմտյան Ադրբեջան» զավթողական ծրագիրը՝ դեռեւս խոսույթը, որին չտրվող ճիշտ գնահատականը հետո բերելու է շատ աղետալի հետեւանքների։ Իսկ եթե գնահատականները տրվեն ճիշտ ժամանակին, դրանք կարող են մեր ձեռքին դառնալ գործիք, դրանով կարող ենք ապահովել մեր անվտանգությունն ու հետագա խաղաղությունը»,- այսօր հրավիրած քննարկման ժամանակ ասաց ադրբեջանագետ Տաթեւիկ Հայրապետյանը։

Նա նշեց, որ թյուր կարծիք կար, որ Ադրբեջանի զավթողական քաղաքականությունն Արցախի դեմ էր ուղղված։ 2022 թվականից, երբ ՀՀ իշխանություններն Արցախը ճանաչեցին Ադրբեջանի մաս, Ադրբեջանի զավթողական քաղաքականությունն ուղղվեց ՀՀ դեմ։

«Ցավով պետք է նշենք, որ 2020 թվականից հետո մեր հնարավորություններն ավելի են նվազել, այսօր արդեն Ադրբեջանի զավթողական ծրագրերը հստակ եւ աներկբա ուղղված են ՀՀ դեմ։ Ընդ որում, ոչ միայն, օրինակ, Սյունիքի կամ Գեղարքունիքի մարզերի դեմ, այլ ամբողջ Հայաաստանի դեմ, ներառյալ՝ մայրաքաղաք Երեւանը»,- ասաց նա։

Հայրապետյանի խոսքով՝ ՀՀ իշխանությունները, ունենալով բավականին լուրջ ապացուցողական բազա, այսօր հայտարարում են, թե պատրաստ են հրաժարվել միջազգային հայցերից, բայց չեն կարողանում պահանջել, որպեսզի ազատ արձակեն Բաքվի բանտերում գտնվող մեր հայրենակիցներին։ Իսկ Ադրբեջանը չունի լուրջ ապացուցողական բազա։ Սա փաստում է, որ ամբողջությամբ իրականացվում է ուժի ու ուժի սպառնալիքի քաղաքականություն։

Հայաստանի իշխանությունները սեփական անճարությունն ու անկարողությունը թաքցնելու համար դա ներկայացնում են որպես «խաղաղության գործընթաց»։ «Բայց բոլորս էլ գիտենք, որ խաղաղությունն առանց արդարության չի կարող լինել։ Իսկ այս ամբողջ գործընթացն անարդարության ու զավթողական ծրագրերի մասին է։ Ադրբեջանը բավական վտանգավոր ծրագրեր ունի, որոնք ցավալիորեն մեզ մոտ ամբողջությամբ չեն գիտակցվում»,- ընդգծեց նա՝ հավելելով, որ Ադրբեջանի նոր պատմության դասագրքերում ամբողջ ՀՀ տարածքը ներկայացվում է որպես «ադրբեջանական»։ Սրան պետական մակարդակով չհակազդելու դեպքում աղետալի հետեւանքներ կունենանք։

ԵՄ դիտորդներն արձանագրել են Խոզնավարում երկու կրակոցների հետևանքները

ԵՄ դիտորդական առաքելությունը 27 պարեկություն է իրականացրել իր գործողության տարածքում՝ ներառյալ Խոզնավար, Խնածախ և Արավուս գյուղերը, նշված է առաքելության X-ում արված գրառման մեջ:

«Զատկի հանգստյան օրերին Հայաստանում Եվրոպական միության դիտորդական առաքելությունը 27 պարեկություն է իրականացրել իր գործողության տարածքում՝ ներառյալ Խոզնավար, Խնածախ և Արավուս գյուղերը։ Խոզնավարում ԵՄ դիտորդական առաքելությունը նկատել է երկու կրակոցների հետևանքները, որոնք վնասել են քաղաքացիական ենթակառուցվածքը. [կրակոցները] հնարավոր է՝ արձակվել են տեղանքում առկա ադրբեջանական դիրքերից», – նշել է Հայաստանում Եվրոպական միության դիտորդական առաքելությունը՝ ընդգծել, որ հնարավոր է:

«ՄԱԿ-ի 4 բանաձեւերից ոչ մեկում արձանագրված չէ, որ Արցախն Ադրբեջանի տարածք է». քննարկում

«ՄԱԿ-ի 4 բանաձեւերից ոչ մեկում արձանագրված չէ, որ Արցախն Ադրբեջանի տարածք է»,- այսօր «Ատելության խոսքը Ադրբեջանում. հայատյաց հռետորաբանության դրսևորումներն ու նպատակները» թեմայով զեկույցի ներկայացման ժամանակ ասաց իրավապաշտպան Սիրանուշ Սահակյանը։

«Մենք նույն այդ բանաձեւերը մեկնաբանում ենք, որ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը հաստատել է, որ Արցախի անկախության ինքնահռչակումը համապատասխանել է միջազգային իրավունքին։ Ինչո՞ւ ենք այդպես մեկնաբանում․ մինչեւ 1990-ական թվականների այդ բանաձեւերի ընդունումը, տարբեր հակամարտություններ հայտնվել են ՄԱԿ-ի ԱԽ սեղանին, եւ այդ ընթացքում ՄԱԿ-ը փորձել է հասկանալ՝ արդյոք անկախության հռչակումը խախտե՞լ է միջազգային իրավունքը, այդ թվում՝ տարածքային ամբողջականությունը։ Եվ երբ արձանագրել է, որ խախտում կա, օգտագործել է մի հզոր գործիք, որը կոչվում է կոլեկտիվ չճանաչման պահանջ։ Հիմա հարց՝ ինչո՞ւ Արցախի հարցը քննարկելիս, երբ այս գործիքը շատ հայտնի էր անվտանգության խորհրդին եւ բազմաթիվ դրվագներով կիրառություն ուներ, այդ մասին չգրվեց։ Ինչո՞ւ Անվտանգության խորհուրդը չնշեց, որ Արցախի ինքնահռչակումը եղել է անվավեր, որն արգելում է որեւէ պետության՝ ճանաչել Արցախի Հանրապետությունը որպես ինքնուրույն պետություն։ Մի պարզ պատճառով՝ աշխարհին ընկալելի ու հասկանալի էր, որ այս դեպքում գոյություն ունի ինքնորոշման իրավունք»,- ասաց Սիրանուշ Սահակյանը։

Նա նշեց, որ այդ հակամարտության լուծման նպատակով էլ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը լեգիտմացրեց արդեն իսկ ձեւավորված ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը, այն ակնկալիքով, որ հարցն ունենալու է իր խաղաղ լուծումը:

Reuters. Պուտինը պատրաստակամություն է հայտնել ուղիղ բանակցություններ վարել Ուկրաինայի հետ

Ուկրաինա լայնամասշտաբ ներխուժման մեկնարկից ի վեր առաջին անգամ Պուտինը հայտարարել է, որ պատրաստ է երկկողմ բանակցություններ վարել Կիևի հետ։ Զելենսկին միաժամանակ ասել է, որ ցանկանում է որոշ ժամանակով երկարացնել քաղաքացիական օբյեկտներին հարվածների մորատորիումը, հայտնում է Reuters-ը։

Երեկ ուշ երեկոյան Զելենսկին իր ամենօրյա տեսաուղերձում չպատասխանեց Պուտինի նախաձեռնությանը, բայց միևնույն ժամանակ հայտարարեց, որ պատրաստ է քննարկել քաղաքացիական օբյեկտներին հարվածները դադարեցնելու հարցը։

Անցյալ շաբաթ ԱՄՆ Պետդեպարտամենտը հասկացրեց, որ եթե բանակցային գործընթացում առաջընթաց չլինի, Վաշինգտոնը դուրս կգա համաձայնագրից։

Նախօրեին Պուտինը քարոզիչների հետ զրույցում հայտարարել էր, որ «Զատկի զինադադարն» ավարտվել է։ Սակայն Մոսկվան բաց է ցանկացած խաղաղ նախաձեռնության համար և Կիևից պատասխան է ակնկալում։ «Մենք հուսով ենք, որ Կիևի ռեժիմի ներկայացուցիչները նույնը կզգան»,- ասել է Պուտինը քարոզիչ Զարուբինին։

Ավելի ուշ մամուլին տված հարցազրույցում Պեսկովը հաստատել է նաև Կիևի հետ բանակցելու Պուտինի պատրաստակամությունը։ «Երբ նախագահն ասաց, որ հնարավոր է քննարկել քաղաքացիական օբյեկտներին չհարվածելու հարցը, այդ թվում՝ երկկողմանի, նախագահը նկատի ուներ բանակցություններ և քննարկումներ ուկրաինական կողմի հետ»,- ասել է Պեսկովը։

2022 թվականից ի վեր Կիևի և Մոսկվայի միջև ուղղակի բանակցություններ չեն եղել։ Արդեն չորեքշաբթի՝ ապրիլի 23-ին, Լոնդոնում տեղի կունենա ամերիկյան պատվիրակության հանդիպումը ԵՄ-ի և Ուկրաինայի իր դաշնակիցների հետ՝ Ռուսաստանի Դաշնության հետ խաղաղության համաձայնագրի նախագծի վերաբերյալ։

Դավիթ Մելքումյան. Հարությունյանին ոչ ոք պաշտոնանկ չի արել, Արցախն էլ չի հրաժարվել բանակցություններից

Արցախի Ազգային ժողովի պատգամավոր, «Արցախի ժողովրդավարական կուսակցություն» խմբակցության ղեկավար Դավիթ Մելքումյանը Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում հերքեց այն պնդումները, թե Հարությունյանին ստիպել են հրաժարական տալ, և որ Արցախի ղեկավարությունը մերժել է Բաքվի հետ բանակցելու առաջարկները, որոնք առաջ էին քաշվել ադրբեջանական ագրեսիայից և արտագաղթից քիչ առաջ։ Ինքը՝ Մելքումյանը, Արցախի անվտանգության խորհրդի քարտուղարի տեղակալ Սերգեյ Մարտիրոսյանի հետ սեպտեմբերին Եվլախում բանակցել է ադրբեջանցիների հետ, բայց արդեն սեպտեմբերի 19-20-ի մարտական գործողություններից հետո։

Ըստ Մելքումյանի` բոլորը դեմ են եղել Հարությունյանի հրաժարականին։ Նրա հեռանալը չեն ցանկացել ո՛չ նախկին նախագահներ Արկադի Ղուկասյանն ու Բակո Սահակյանը, որոնք, ինչպես Հարությունյանը, այսօր գտնվում են Բաքվի բանտում, ո՛չ էլ որևէ քաղաքական գործիչ` չնայած բոլորն ասում էին, որ հենց ունենանք բարենպաստ պայմաններ, պետք է կազմակերպենք նոր ընտրություններ։

«Հրաժարականի բոլոր պրոցեսները գեներացնում էր Արայիկ Հարությունյանը, և մի օր լսում ենք, որ հրաժարականը ստորագրել է։ Մենք դա իմացել ենք պոստ ֆակտում: Եվ որպեսզի 9 ամիս բլոկադայից հետո առանց այն էլ ծայրահեղ ծանր վիճակում գտնվող երկիրը չթողնենք առանց նախագահի, մենք բոլորս ստիպված էինք գնալ այդ քայլին»,– ասաց պատգամավորը։

Նա նշեց, որ լայնածավալ ագրեսիայից առաջ Ադրբեջանի հետ այս կամ այն ձևով անընդհատ բանակցություններ են ընթացել։ Դրանք վարել են և՛ Արայիկ Հարությունյանը, և՛ ռազմաքաղաքական ղեկավարության մի շարք այլ ներկայացուցիչներ, օրինակ՝ Արցախի պաշտպանության բանակի նախկին հրամանատար, անվտանգության խորհրդի նախկին քարտուղար Սամվել Բաբայանը։ Ադրբեջանի հետ բանակցել է նաև Հայաստանը։

Ինչ վերաբերում է Սոֆիա մեկնելու առաջարկին, որին ավելի վաղ անդրադարձել էր նաև Շահրամանյանը, ապա այդ առաջարկն առաջ է քաշվել դեռևս Հարությունյանի հրաժարականից առաջ։ Մելքումյանի խոսքով` Հարությունյանը միակն էր, որի հետ շփվել են Հայաստանի իշխանությունները։

«Այն թեզը, թե Ստեփանակերտը հրաժարվել է Բաքվի հետ բանակցություններից, չի համապատասխանում իրականությանը։ Եղել է հանդիպման առաջարկ, որը Լեռնային Ղարաբաղը չի մերժել, թեև ասել է, որ ինքն էլ առաջարկներ ունի։ Լեռնային Ղարաբաղի դիրքերն այնքան ուժեղ չէին, որ Ստեփանակերտը կարողանար մերժել բանակցությունների առաջարկները։ Եվ պետք է ասեմ, որ այդ բոլոր քննարկումները, այդ ամբողջ գործընթացը տեղի է ունեցել Հայաստանի իշխանությունների մասնակցությամբ», – հավելեց մեր զրուցակիցը։

Սակայն եթե անգամ ղարաբաղյան պատվիրակությունը մեկներ Սոֆիա կամ այլ տեղ, ապա անհնար է պատկերացնել, թե Ադրբեջանը կստորագրեր խաղաղության պայմանագիրը և ամեն ինչ տեղը կընկներ։

Մելքումյանը համոզված է, որ դա կլիներ բանակցությունների հերթական իմիտացիան։

«Ի վերջո, մենք համոզվեցինք, թե որն էր Բաքվի նպատակը»,– ասաց նա։

 Բայց մի հարցում նա վստահ է՝ Սամվել Շահրամանյանի քայլերը թույլ տվեցին փրկել տասնյակհազարավոր կյանքեր, զինվորականների և քաղաքացիական անձանց։ Իշխանությունների գործողությունների արդյունքում հաջողվեց կազմակերպել համեմատաբար անվտանգ տարհանում։

Թուֆենկյան հիմնադրամի առաջարկը․ տներ Տաթևում սերտիֆիկատների շրջանակներում

Lianna Petrosyan-ը գրում է․ 

Ապրիլի 21-ին տեղի է ունեցել հանդիպում Թուֆենկյան հիմնադրամի ներկայացուցիչներ՝ Հիմնադրամի տնօրենի օգնական և ծրագրերի ղեկավար Մեդինա Հովհաննիսյանի, Հիմնադրամի ծրագրերի ղեկավար Հակոբ Իփճեանի և «Եկ Սվարանց» ծրագրի կոորդինատոր Մարինե Հակոբյանի հետ։

Հանդիպմանը ներկայացվել է Թուֆենկյան հիմնադրամի կողմից իրականացվող «Եկ Սվարանց» ծրագրի մանրամասները, ծրագրին դիմելու կարգը, առավելություններն ու հնարավորությունները։

Սվարանցը գտնվում է Սյունիքի մարզի Տաթև համայնքում, որտեղ դպրոցին հարակից տարածքում Հիմնադրամը կառուցում է ժամանակակից չափանիշներին համապատասխան 20 նոր առանձնատուն։

Յուրաքանչյուր տուն կունենա 1000 քմ ցանկապատված հողամաս, որը հարմար կլինի բանջարանոցներ մշակելու, պտղատու ծառեր տնկելու, ինչպես նաև թռչուններ, մանր և խոշոր եղջերավոր անասուններ և այլ ընտանի կենդանիներ պահելու համար։

Բնակելի տան հետ մեկտեղ յուրաքանչյուր ընտանիք հիմնադրամի կողմից անվճար կստանա գյուղատնտեսական մեկնարկային աջակցություն, տնային կահավորման համար՝ կահույք, արևային ջրատաքացուցիչներ, փայտայրիչ վառարաններ և վառելափայտ, ինչպես նաև հնարավորություն գյուղատնտեսական, ձեռնարկատիրական հմտություններ սովորելու համար և ստանալու փոքր դրամաշնորհային ծրագրերի միջոցով աջակցություն:

Տները պատրաստ կլինեն շահագործման 2025թ. հոկտեմբերին։

Ծրագիրն իրականացվում է ՀՀ Կառավարության կողմից հաստատված Բնակապահովման աջակցության ծրագրի հավաստագրերի՝ սերտիֆիկատների շրջանակում, ընդ որում՝ նորակառույց տան ձեռքբերման համար շահառու ընտանիքը լրացուցիչ գումար ներդնելու և բանկային քաշքշուկի խնդիր չի ունենա. Տան արժեքի և սերտիֆիկատի տարբերությունը կհատուցի Թուֆենկյան հիմնադրամը։

Ծրագրի բոլոր մանրամասներին տեղեկանալու համար կարող եք կապ հաստատել՝ զանգահարելով արցախցիների աջակցության տեղեկատվական կենտրոնի 011-44-44-43 թեժ գծին կամ Թուֆենկյան հիմնադրամի 095-333-392 հեռախոսահամարին։

Արցախցի եղբայրներ Արթուր և Աշոտ Պողոսյանները Գրապլինգում դարձան Ֆրանսիայի չեմպիոն

Ապրիլի 20-ին արցախցի եղբայրներ Արթուր և Աշոտ Պողոսյանները Գրապլինգում (ըմբշամարտ) դարձան Ֆրանսիայի չեմպիոն։ Ավելին, Աշոտը դարձավ կրկնակի չեմպիոն, քանի որ նախօրեին խառը մենամարտերի (MMA) մրցումներում գրավել էր առաջին տեղը։

Եղբայրները ծնվել են Շուշիի շրջանի Քարին տակ գյուղում։ Մանկուց զբաղվել են սպորտով։ Մարզվել են արցախցի հայտնի մարզիչների հետ։ Չեմպիոնների հայրը Արցախի հերոս Արմեն Պողոսյանն է, ով 44-օրյա պատերազմի ընթացքում մյուս քաջարի զինվորների հետ մինչև վերջ կռվել է հայրենի Քարին տակի համար։

2020 թվականից հետո Պողոսյանների ընտանիքը հարյուրավոր արցախցիների նման ստիպված եղավ արտագաղթել արտերկիր։ Նրանք այժմ ապրում են Ֆրանսիայում։

Շնորհավորում ենք տղաներին հաղթանակի կապակցությամբ և մաղթում հետագա հաջողություններ և նորանոր հաղթանակներ՝ արդեն Արցախի դրոշի ներքո։

Արսեն Աղաջանյան

Գորիսում սոցիալական բնակարանները կտրամադրվեն ապրիլի 26-ին, այդ թվում արցախցիներին

Վերջերս արցախահայության մեջ ավելի շատ են քննարկվում սոցիալական խնդիրները, առանձնապես ցավոտ է բնակարանային ապահովման հարցը։ Արցախցիների զգալի մասը գտնում է, որ ՀՀ Կառավարության բնակապահովման ծրագիրը ձախողված է և բազմաթիվ ընտանքիների համար հասանելի չէ։

Սոցիալական ցանցերում, ինչպես նաև հանրային քննարկումների ժամանակ արցախցիները բարձրաձայնում են իրենց մտահոգությունների մասին և հարցի լուծումը տեսնում սոցիալական բնակարաններով ապահովվելու մեջ` օրինակ բերելով Գորիս քաղաքում կառուցված սոցիալական բնակարանները։

Գորիսում արդեն ավարտվել են 18 բնակարանանոց բնակելի շենքի վերակառուցման աշխատանքները։ 18 ընտանիք շուտով կունենա հարմարավետ և ժամանակակից բնակարաններ։

Գորիս համայնքում կատարվում է և՛ բնակֆոնդի բարելավում, և՛ սոցիալապես խոցելի ընտանիքների կենսապայմանների բարելավում։

Ապրիլի 26-ին բնակարանների բանալիները կհանձնվեն շահառուներին, որոնց թվում կան նաև Արցախից բռնատեղահանված ընտանիքներ։

Գորիսի փոխքաղաքապետ Իրինա Յոլյանը Step1.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ սոցիալական բնակարանները կառուցվել են համայնքային միջոցներով և ACTED կազմակերպության աջակցությամբ։ Բնակարանները կահավորվել են UNDP in Armenia միջազգային կազմակերպության շնորհիվ։

Շահառուների թվում են Արցախից բռնատեղահանված 3-4 ընտանիք։ Օրերս նրանց հետ հանդիպել են տարբեր բարեգործական կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ, որոնք արցախցի ընտանիքներին առաջարկել են կենցաղային տեխնիկա և այլ պարագաներ։

Սոցիալական բնակարանների կառուցման ծրագիրը Գորիս քաղաքում կլինի շարունակական։ Արցախցիները կարծում են, որ Գորիսում սոցիալական բնակարաններ կառուցելու ծրագիրը կարող է օրինակ հանդիսանալ և իրագործվել նաև ՀՀ տարբեր մարզերում, որտեղ առկա են խորհրդային տարիներից ժառանգություն մնացած բազմաթիվ չօգտագործվող շենքեր ու շինություններ։

Սոցիալական նման բնակարաններն առավել անհրաժեշտ են 1-3 հոգանոց բռնատեղահանված արցախցի ընտանիքների համար, որոնք չեն կարող տրամադրվող հավաստագրերով տուն ձեռք բերել։

Կարինե ԲԱԽՇԻՅԱՆ