Գարեգին Բ կաթողիկոսի որոշումը՝ հետաձգել Եպիսկոպոսաց Ընդհանուր ժողովը, որը նախատեսված էր դեկտեմբերի 12-14-ը, որը, հավանաբար, պետք է դառնար Փաշինյանի և Գարեգին Բ-ի միջև դիմակայության վերջնական կետը, կտրուկ փոխել է իրավիճակը: Այսօր Էջմիածինը հայտարարություն է տարածել, որ ժողովը անպայման տեղի կունենա՝ առանց ամսաթիվ նշելու։
Ժողովը չեղարկվեց Գարեգին Բ-ի Շվեյցարիա և Մարսել կատարած այցից հետո, որտեղ նա, ըստ երևույթին, որոշակի երաշխիքներ և աջակցություն էր ստացել: Միևնույն ժամանակ, Գերմանիա կատարած իր վերջին այցի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը այդպես էլ չկարողացավ հստակ բացատրել եկեղեցու դեմ իր արշավի դրդապատճառը: Նա մեկ պնդում էր, որ քահանաները օտարերկրյա ազդեցության գործակալներ են, ապա հայտարարում էր եկեղեցական բարեփոխումների անհրաժեշտության մասին և վերջապես հայտարարեց, որ պարզապես ցանկանում է վերահսկել եկեղեցու ֆինանսավորման աղբյուրները։
Ակնհայտ էր, որ եկեղեցու դեմ արշավը Եվրոպայում ընկալվում էր եթե ոչ բացասական, ապա թյուրըմբռնմամբ։
Նույն այդ օրերին հայկական լրատվամիջոցներում հայտնվեցին «արտահոսքեր», որ կաթողիկոսի «հրաժարականը» դեկտեմբերից հետաձգվում է մինչև հաջորդ տարվա հունվար, և որ Փաշինյանի և Գարեգին Բ-ի միջև հանդիպում է նախապատրստվում։
Միևնույն ժամանակ, հանրությունը կոշտ արձագանքեց կառավարամետ ՀԿ-ականի պնդումներին, որ անվտանգության ծառայությունները, իբր, «ունեն տեղեկատվություն, բայց ոչ ապացույցներ», որ որոշ քահանաներ գործակալներ են: Դանիել Իոննիսյանը, մասնավորապես, փորձեց դրանով արդարացնել կառավարության գործողությունները, բայց մեղադրվեց ստալինիզմի և եզովիզմի մեջ։
Արևմտյան հիմնադրամների հետ աշխատող առաջատար քաղաքացիական հասարակության կազմակերպությունների խումբը նախորդ օրը հանդես եկավ կոշտ հայտարարությամբ՝ կոչ անելով իշխանություններին դադարեցնել եկեղեցու գործերին հակասահմանադրական միջամտությունը։
Եվրամիությունը ակնկալում է, որ հայկական կողմը թափանցիկ կլինի ձերբակալվածների հետ կապված դատական գործընթացներում: Այս մասին հայտարարել է Հայաստանում Չեխիայի դեսպան Պետր Պերունչիկը Civilnet-ին տված հարցազրույցում։
«Եվրամիությունը ակնկալում է, որ Հայաստանը կհետևի միջազգային չափանիշներին, մասնավորապես՝ մարդու իրավունքների հարցերում: Եթե երկիրը չպահպանի օրենքի գերակայությունը կամ միջազգային չափանիշները, մենք դրա մասին բացահայտ կխոսենք: Ի վերջո, ընկերները խոսում են ամեն ինչի մասին, նույնիսկ խնդիրների», – նշել է Պերունչիկը։
Դեսպանը նաև ընդունեց, որ իր շրջապատում կան մարդիկ, ովքեր հիշեցնում են իրենց, որ այն, ինչ տեղի է ունենում Հայաստանում ձերբակալությունների հետ կապված, սխալ է։
Դեսպանը չառանձնացրեց քահանաների ձերբակալությունները, բայց պարզ է, որ չորս արքեպիսկոպոսների կեղծ մեղադրանքներով ձերբակալությունը Եվրոպայում հալած յուղի պես չի ընդունվել։
Փաշինյանը գործնականում չի կարողացել «համոզել» Եվրոպային, որ Էջմիածնի դեմ արշավը՝ ռուսական «հիբրիդային» սպառնալիքի դեմ պայքարի մաս է, և աջակցություն ստանալ։ Նույնը վերաբերում է նաև Թրամփի վարչակազմին, որը հռչակում է քրիստոնյաների պաշտպանություն և չի կարող բացահայտորեն աջակցել Հայ եկեղեցու «ռեֆորմացիային»։ Հատկապես՝ հաշվի առնելով Հռոմի պապի փորձերը միավորել քրիստոնեական եկեղեցիները։ Հռոմի պապի վերջերս այցը Թուրքիա և Լիբանան և նրա հանդիպումները հայ պատրիարքների հետ դարձել են նշանակալի գործոն։
Այս համատեքստում Փաշինյանին, դեմքը փրկելու համար, մնում է հանդիպել Գարեգին Բ-ի հետ և հասնի “փոխզիջման”, օրինակ՝ համաձայնության եկեղեցու որոշակի ֆինանսական թափանցիկության, եկեղեցու նոր կանոնադրության մշակմանը կառավարության մասնակցության վերաբերյալ և այլն։
Այս ֆոնին մնում է անպատասխան կարևոր հարց. արդյո՞ք կաթողիկոսը կհրաժարվի, որպես «զիջում», Էջմիածնի սեփականության իրավունքից Արցախում և այլուր, օրինակ՝ Երուսաղեմում գտնվող եկեղեցիների նկատմամբ։ Եվ արդյո՞ք նա կլուծարի Արցախի թեմը։
Լուսանկարում Դադիվանքն է