«Դուք ստացել եք մի համաձայնագիր, որն արտացոլում է բանակցային գործընթացում Ադրբեջանի կողմից հնչեցված բոլոր պահանջները։ Ու հայտարարում եք, որ փոխզիջումային փաստաթուղթ է, որն ընդունելի է Հայաստանի համար։ Մի հատ մեր հանրությանը կբացատրե՞ք՝ Ադրբեջանի փոխզիջումը ո՞րն է եղել։ Այդ ի՞նչ պահանջ է Ադրբեջանը հնչեցրել, որից հետ է կանգնել, զիջել է ինչ-որ բան։ Դուք սկսել եք բանակցել այն կետից, երբ Ադրբեջանի պահանջները վերաբերում էին բացառապես Արցախին, հիմա հասել եք այնտեղ, որ Ադրբեջանը հրապարակային նախապայման է դնում Սահմանադրություն փոխելու, պահանջում է, որ հանձնեք ՀՀ քաղաքացիներին։ Իսկ Արդբեջանին ստիպե՞լ եք ընդունել ՀՀ տարածքային ամբողջականությունը։ Այնպես է ընդունել, որ եկել է, զորքով 200 քկմ զավթել է ՀՀ տարածքից»,- Ազգային ժողովում ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանին դիմեց «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Քրիստինե Վարդանյանը։

Պատգամավորը նաեւ հարցրեց՝ այսպես կոչված «ռեւանշիզմի» դեմ պայքարի կետ կա՞ այդ փաստաթղթում։ Քրիստինե Վարդանյանի խոսքով՝ երեկ Նիկոլ Փաշինյանը փաստացի հաստատեց, որ կողմերը պայմանավորվել են այսպես կոչված «խաղաղության օրակարգի» դեմ գործողություններ չիրականացնել։ «Ադրբեջանի համար խաղաղության օրակարգի դեմ գործողություն է, օրինակ, Ամենայն հայոց կաթողիկոսի ուղերձի այն հատվածը, որտեղ նա ասում է, որ արցախցիներն իրավունք ունեն վերդառնալ իրենց հայրենիք։ Ձեր համար Ամենայն հայոց կաթողիկոսը ռեւանշի՞ստ է, ի՞նչ եք պայմանավորվել»,- ասաց նա։

«Կաթողիկոսին ռեւանշիստ համարո՞ւմ ենք, ձեր հարցի պատասխանն է՝ ոչ»,- արագանքեց Արարատ Միրզոյանը։ Նա նշեց, որ էական ձեռքբերում է համարում այն, որ «Ալմա-Աթայի հռչակագրով կողմերը ճանաչում են միմյանց տարածքային ամբողջականությունը»։

«Չկա որեւէ կարգավորում, որը մեզ ձեռնտու չէ, ձեռնտու է միայն Ադրբեջանին։ Եվ չկա որեւէ կարգավորում, որը մեզ տանում է ոչ թե խաղաղության, այլ ՀՀ նվաստացումն է արձանագրում։ Խաղաղությունը ՀՀ գոյության միակ ձեւն է։ Ադրբեջանի հետ հարաբերությունների կարգավորումը բխում է ՀՀ շահերից։ ՀՀ ժողովրդին ներկայացնել, որ Ադրբեջանը պահանջում է, ՀՀ իշխանություններն էլ կատարում են այդ պահանջները, ես կարծում եմ, որ որեւէ քաղաքական ուժի կարճաժամկետ քաղաքական դիվիդենդ է պետք, բայց ես խորապես համոզված եմ, որ դա վատ ծառայություն է ՀՀ ժողովրդին։ ՀՀ-ին պետք է խաղաղություն»,- հայտարարեց Միրզոյանը։ ԱԳ նախարարը նշեց, որ «խաբկանք ու պատրանք է ժողովրդին մատուցվող այն թեզը, թե խաղաղություն ունի այլընտարնք՝ ի դեմս պատերազմի ու հոխորտանքների»։

Քրիստինե Վարդանյանը կրկնեց հարցը՝ Ադրբեջանն ի՞նչ է զիջում, «խաղաղության օրակարգի դեմ գործողություններ» ասելով՝ ի՞նչ նկատի ունեն։ Արարատ Միրզոյանն այդպես էլ չասաց, թե ի՞նչ է զիջում Ադրբեջանը։ Փոխարենն ասաց․ «Հենց այս տեքստով խաղաղության հաստատմաբ Հայաստանը դուրս է գալու մի մեծ ու խորը ճահճից, որից դուրս չգալու դեպքում մենք ընկղմվելու ենք եւ թաղվենք»։

«Երեկ Հայաստանի եւ Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարարությունները հայտարարեցին, որ խաղաղության համաձայնագրի շուրջ բանակցություններն ավարտված են։ Տեքստը բանակցություններից հետո համաձայնեցված է, ես սա համարում եմ չափազանց կարեւոր հանգրվան հարաբերությունների կարգավորման եւ ՀՀ շուրջ, տարածաշրջանում խաղաղության հաստատման ուղղությամբ։ Հայաստանի Հանրապետությունն առաջարկում է հնարավորինս արագ, շուտափույթ մեկնարկել խորհրդակցություններ Արդբեջանի հետ՝ պայմանավորվելու համաձայնագրի կնքման տեղի, ժամանակի եւ մյուս մանրամասների շուրջ»,- այսօր Ազգային ժողովում հայտարարեց ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը։

Նա հավելեց․ «Համաձայնեցված համաձայնագրի տեքստում չկա որեւէ դրույթ այսպես կոչված միջանցքի մասին։ Ընդհանրապես ապաշրջափակման մեխանիզմների մասին որեւէ բան համաձայնագրի տեքստում չկա։ Կա պատրաստակամություն՝ համագործակցել տարբեր ոլորտներում, այդ թվում՝ տրանսպորտային հարցերում։ Մեր մոտեցումն ապաշրջափակմանը շատ լավ հայտնի է, հրապարակային է եւ փոփոխություն չի կրում։ Մենք տեղեկացրել ենք հանրությանը, որ այդ մասին շատ կառուցողական, մեր համոզմամբ, երկուստեք ընդունելի առաջակ ենք ներկայացրել ադրբեջանական կողմին։ Եվ այդ առաջարկը հետեւյալն է՝ նախ ապաշրջափակել երկաթուղիները, հնարավորություն տալ երկու երկրներին օգտվել միմյանց երկաթուղային ցանցերից։ Ինչպես ողջ աշխարհը, մենք եւս կարծում ենք, որ կարող ենք որոշակի պարզեցնել սահմանազատման գործընթացը՝ ապահովելով բեռների սահուն ընթացք։ Բայց, ինչպես նախկինում, այժմ եւ վաղն էլ մեզ համար անբեկանելի ընկալում եւ պայման է, որ բոլոր ենթակառուցվածքները մնալու են եւ գործելու են այն երկրների ինքնշխանության ներքո, որոնց տարածքում գտնվում են։ ՀՀ բոլոր երկաթուղիները, ճանապարհները, ենթակառուցվածքները գործելու են ՀՀ ինքնիշանության ներքո։ Որեւէ երրորդ ուժերի կողմից այդ ենթակառուցվածքների վերահսկման կարիք չկա»։

Միրզոյանն ասաց, որ համաձայնեցված տեքստում չկա որեւէ դրույթ այն մասին, որ մինչեւ ԽՍՀՄ փլուզումը երկու երկրերի տարածքներում բնակեցված, հետո այդ տարածքները լքած մարդիկ պետք է վերադառնան իրենց տները։

«Նաեւ լսեցինք ադրբեջանական կողմի մեկնաբանությունը Հայաստանի Հանրապեության Սահմանադրության մասին։ Այս մասին համաձայնագրի համաձայնեցված տեքստում կրկին ոչինչ չկա։ Ընդհանրապես համաձայնագրի տեքստում որեւէ միակողմանի կարգավորում չկա։ Չկա նաեւ սահմանադրությունների մասին կարգավորում։ Հայտնի է նաեւ, որ մենք էլ ունենք մեր մտահոգություններն Ադրբեջանի Սահմանադրության մասին։ Հայտնի է, որ մենք տեսնում ենք այնտեղ որոշակի նկրտումներ Հայաստանի Հանրապետության տարածքային ամբողջականության նկատմամբ։ Բայց մենք կարծում ենք, որ համաձայնագրի տեքստում ունենք որոշակի դրույթներ, որոնք փարատում են։ Եթե նույնիսկ տեսականորեն իսկապես սահմանադրություններում կարող են լինել այդպիսի պահանաջներ, ապա մենք համաձայնագրի տեքստի ստորագրմամբ եւ վավերացմամբ մեկընդմիշտ այդ հարցերը կարող ենք համարել փակված»,- ասաց նա։

Արարատ Միրզոյանի խոսքով՝ պատմությունից հայտնի է՝ որեւէ խաղաղության համաձայնագիր միանգամից բոլոր հարցերի պատասխանները չի տալիս, միանգամից կախարդական փայտիկով երկու թշնամի ժողովուրդներին գործընկերներ ու բարեկամներ չի դարձնում։ «Եվ մեր խաղաղության համաձայնագրի համաձայնեցված եւ ստորագրման պատրաստ տեքստը եւս բացառություն չէ։ Բայց կարեւոր է նշել, որ այս համաձայնագրում նախատեսվում են մեխանիզմներ, որոնք մենք եւ Ադրբեջանը կարող ենք օգտագործել՝ խնդիրները լուծելու եւ հարաբերությունները վերջնական կարգավորելու համար»,- հավելեց նա։

Անդրադառնալով ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը լուծարելու մասին Ադրբեջանի պահանջին՝ Արարատ Միրզոյանն ասաց․ «Մենք կարծում ենք, որ հարաբերությունների կարգավորումից հետո, ՀՀ եւ Ադրբեջանի միջեւ խաղաղության եւ հարաբերությունների հաստատման համաձայնագրի կնքումից հետո կարող ենք համարել, որ հակամարտությունը մոտեցավ ավարտին։ Եվ այդ պահին մենք էլ արդեն կարող ենք ասել, որ Մինսկի խմբի գործունեության անհրաժեշտությունը չկա։ Մինչ այս պահը, ցավոք, մենք տեսնում ենք ապակառուցողական տարրեր, որոնց շարունակաբար հանդիպում ենք ադրբեջանական կողմից։ Այն պահին, երբ մենք կունենանք ստորագրված խաղաղության պայմանագիր, մենք եւս կունանանք մեր վերապահումները Մինսկի խմբի գործունեության հետ կապված»։