Արցախի ուրացումը գնալով ավելի չարագուշակ ձևեր է ստանում

Արցախի ուրացումը գնալով ավելի չարագուշակ ձևեր է ստանում արդեն գործնականում։ Հայաստանի իշխանությունները հստակ և անվերապահորեն կատարում են ադրբեջանի ղեկավարի բոլոր հրամանները՝ Արցախի հարցը՝ նաեւ իրավականորեն «փակելու» համար։

Ինչպես պարզվեց, ՀՀ տարածքում փաստացի բնակության վայրում հաշվառվելու նպատակով ՀՀ ՆԳՆ անձնագրային բաժիններ դիմող արցախցիները  դուրս են գրվում իրենց նախկին բնակության վայրից և միայն դրանից հետո գրանցվում իրենց նոր բնակության վայրում։ Այսինքն՝ փախստականի կարգավիճակը հաստատող փաստաթուղթ ստանալու համար արցախցիները դուրս են գրվում Արցախից և հաշվառվում Հայաստանում։

Պարզաբանման համար դիմեցինք իրավաբաններին ու իրավապաշտպաններին, որոնք ոչ միայն զարմացած, այլեւ զայրացած էին նման ապօրինություններից։ Ոչ մի երկրում, որտեղ անձը ցանկանում է ժամանակավոր գրանցում ստանալ փաստացի բնակության վայրում, նա դուրս չի գրվում իր նախկին հասցեից: Նման օրենք չկա որևէ երկրում, եւ տեղական իշխանությունները իրավունք չունեն կատարել այլ երկրի իրավապահ մարմինների գործառույթները։

Հերթական անգամ առաջանում է իրավական շփոթությունը, որը գոյություն է ունեցել Հայաստանի և Արցախի միջև վերջին գրեթե երեք տասնամյակների ընթացքում։ Եթե ​​արցախցիները Հայաստանի քաղաքացի են (իսկ նրանք իրավունք ունեն իրենց որպես այդպիսին դիտարկել, քանի որ ունեն ՀՀ անձնագիր), ինչու է անհրաժեշտ դրանք դուրս գրել հին հասցեից: Եթե ​​արցախցիները այլ երկրի քաղաքացի են (ինչպես ասում է Հայաստանի Հանրապետության վարչապետը), ապա Հայաստանի ներքին գործերի նախարարության անձնագրային բաժինները ոչ մի իրավունք չունեն կատարել մեկ այլ երկրի գործառույթները:

Բայց սա դեռ ամենը չէ։ Պարզվել է նաեւ, որ բոլոր արցախցիները, որոնք դիմում են տարբեր հաստատություններ, գերատեսչություններ, կազմակերպություններ, պարտավոր են փոխել իրենց ծննդյան վկայականները, ամուսնության վկայագրերը եւ այլն՝ ըստ ՀՀ համապատասխան մարմիններին դիմելու օրվան։ Այսինքն՝ մարդկանց ստիպում են իրենց օրինական փաստաթղթերը փոխանակել կեղծ փաստաթղթերով։

Ի՞նչ է կատարվում։ Ինչո՞ւ են ՀՀ իշխանությունները թե՛ սեփական երկրի, թե՛ միջազգային օրենքների կոպտագույն խախտումներ անում։ Ընդ որում, ամեն ինչ արվում է բանավոր պայմանավորվածությամբ, քանի որ ոչ մի գերատեսչություն, ոչ մի պետական ​​կազմակերպություն չի կարող ցույց տալ հրաման կամ ցուցում, որի հիման վրա կատարվում են այդ խախտումները։

Ժամանակին նույն ձեւով արցախցիներին տրվել են ՀՀ անձնագրեր, որոնք այսօր Հայաստանում կոչվում են «ճամփորդական փաստաթղթեր». չկար ո՛չ կառավարության որոշում, ո՛չ էլ համապատասխան օրենք ընդունված ՀՀ Ազգային ժողովի և Արցախի Հանրապետության կողմից։ Եղել է միայն բանավոր պայմանավորվածություն Հայաստանի Հանրապետության և Արցախի ՆԳՆ անձնագրային վարչությունների պետերի միջև։

Ի՞նչ աղետալի հետեւանքների կհանգեցնեն մարդկանց համար Հայաստանի իշխանությունների ներկայիս «գործողությունները»։ Մարդկանց ոչ միայն զրկել են հայրենիքից, նախնիների հողից, հարազատների գերեզմաններից, այլև հիմա մարդկանց զրկում են իրենց ինքնությունը հաստատող օրինական փաստաթղթերից։

Ըստ երեւույթին, Հայաստանի իշխանությունները իսկապես պատրանք ունեն, որ հետեւելով ալիեւի բոլոր ցուցումներին, նրանք կկարողանան խուսափել Հայաստանի դեմ ագրեսիաից: Իսկապես, իշխանական «էլիտայի» վախկոտությունն արդեն անցնում է բոլոր սահմանները։

Արցախցիները դեռ չեն հասկանում, թե ինչու է այս ամենն արվում։ Բայց հասկացողները որոշեցին դիմել դատարան։ Պետք է վերջ տալ անօրինականությանը, և որքան շուտ, այնքան լավ համայն հայության համար։

Մարգարիտա Քարամյան