Արցախից տեղահանվելուց հետո Դիանա Աղաջանյանը հաստատվել է Արարատի մարզի Վեդի քաղաքում։
Վերջին տարիներին Արցախում Դիանան զբաղվում էր գինեգործությամբ։ Նրա արտադրած գինու մասին արդեն գիտեին Արցախում։ Երիտասարդ կինն այդ գործն սկսել էր ամուսնու՝ Արմենի հետ միասին։ Գործունյա և աշխատասեր էին, իրենց տարիքին անհամեմատ մեծ գործեր էին նախաձեռնում։ 2019 թվականին գյուղատնտեսական աշխատանքեր իրականացնելու ժամանակ, դժբախտ պատահարի զոհ դարձավ Արմենը։ Որոշ ժամանակ անց Դիանան որոշեց շարունակել ամուսնու հետ սկսած գործը։
Հայաստանում հաստատվելուց հետո նա վերսկսեց իր երբեմնի աշխատանքը․ այժմ նրան օգնում է որդին՝ Գոռը։
Արցախում Դիանան ընտրել էր գինեգործությամբ զբաղվելու ոլորտը։ Աշխատանքի մեջ նա կարողացել է հաղթահարել դժվարությունները և հոգալ ընտանիքի կարիքները
– Միջնակարգն ավարտելուց հետո ընդունվել եմ ԱրՊՀ “Խմորման արտադրության տեխնոլոգիա և գինեգործություն” բաժինը: Սկզբից այնքան էլ չէի սիրում այդ մասնագիտությունը, մի տեսակ օտար էր այդ բնագավառը ինձ համար, սակայն 3-րդ կուրսից, երբ սկսեցինք այցելել գինու գործարաններ, ինչպես Արցախում, այնպես էլ ՀՀ-ում, ինձ մոտ մեծ հետաքրքրություն առաջացավ գինեգործության հանդեպ։ Սկսեցի գնահատել գինին: Առաջին անգամ, երբ սկսեցի գինի արտադրել, ձեռք էի բերել ընդամենը 500 կգ խաղող: Հետո 8-10 տոննա խաղող եմ ներդրել արտադրության մեջ: Գինեգործությունը սկզբից մինչև վերջ համբերություն և լավատեսություն է պահանջում: Այս ոլորտը կարծես սարդոստայն լինի. մարդիկ ընկնում են մեջը ու մնում այնտեղ։
Խաղողն ընտրում էի անձամբ, որովհետև միայն լավ բերքից կարող է ստացվել որակյալ ու համով գինի: Արցախում հիմնականում այն ձեռք էի բերում Մարտունու շրջանի Խնուշինակ գյուղից: Այս գործում պետք է մեծ ոգևորություն ունենաս, որ ստանաս այն արդյունքը, ինչն անկնկալում ես, որ ունենաս այն որակը, որի մասին երազել ես:
Բարձրորակ գինի գնահատողների թիվը գնալով մեծանում էր, և ես աշխատում էի, որ իմ գինին հաճելի լինի բոլորի համար։ Ամեն ինչ անում էի անձամբ՝ սկսած խաղողի սելեկցիայից, ավարտած գինու շշալցմամբ:

Հայաստանում, որոշակի դադարից հետո, Դիանան վերսկսել է մենատնտեսի իր աշխատանքները
-Վեդիում ապրում եմ վարձակալությամբ՝ ծնողներիս ու պապիկիս հետ։ Սկզբից շատ դժվար էր, հետզհետե հասկացա, որ պետք է զբաղվեմ ինչ որ գործով, եկամուտ ունենամ, որ կարողանամ որդուս ոտքի կանգնեցնել, միաժամանակ կտրվել տանջող մտքերից։ Երկար դադարից հետո որոշեցի վերսկսել երբեմնի իմ գործունեությունը, որը մեծ սիրով կատարում էի Արցախում։ Մտերիմներս, բարեկամներս և իմ հաճախորդները խորհուրդ էին տալիս նորից սկսել, և նրանց հուսախաբ չանելու համար հանձն առա գործի կցվել։ Ճիշտ է, այս տարի չհասցրի գինի պատրաստել, սակայն եկող տարվանից մտածում եմ վերսկսել նաև գինեգործությունը։ Ներկա պահին պատրաստել եմ տարբեր տեսակի մրգային օղիներ, չրեր և թթվի լայն տեսականի։ Առաջին անգամ պատրաստել եմ նաև կոնյակ։ Բազմացրել եմ տնային թռչուններ՝ մոտ 200 հավ և 100 հնդկահավ։ Ունեմ բավականաչափ հաճախորդներ, պատվիրատուներ, որոնք հիմնականում արցախցիներ են։
Ինձ օգնում է տղաս՝ Գոռը։ Սովորում է 3-րդ դասարանում, հաճախում է մարզական խմբակներ։ Նա իրեն տան տղամարդ է համարում: Ես նրա մեջ տեսնում եմ հորից ժառանգած աշխատասիրությունն ու վճռականությունը, ինչը ինձ հույս ու հավատ է ներշնչում։ Ինձ օգնում են նաև իմ և ամուսնուս հարազատները։ Արցախում իմ արտադրանքով մասնակցում էի տարբեր փառատոնների։ Մտադիր եմ այստեղ ևս ներկայացնել իմ ձեռքերով ստեղծած բարիքները, որոնք ցույց կտան արցախցի կնոջ շնորհքը, ուժն ու կամքը։

Դիանան երազում է տուն վերադառնալու մասին։ Ուրիշ ոչ մի տեղ նա չի զգում իրեն այնպես, ինչպես Արցախում
-Եթե ասեն՝ վերադառնում ենք Արցախ, ապա ես կլինեմ առաջինների շարքում։ Հայաստանը ևս մեր հայրենիքն է, սակայն Արցախի տեղը չի կարող լրացնել։ Չգիտեմ՝ ինչքան կդիմանանք կարոտի ցավին, կդիմանա՞նք արդյոք։ Կորցրինք ամեն ինչ, կարոտ մնացինք մեր շիրիմներին։
Կարինե ԲԱԽՇԻՅԱՆ