Վանաձորում կայացած “Կրթվելը նորաձև է” դասին Աննա Հակոբյանն ասաց, որ անցած 7 տարիներին հանդուրժել են ծայրահեղության հասնող վիրավորանքներն իրենց ընտանիքի, անգամ մանկահասակ երեխաների հասցեին: Փորձել են տարբեր միջոցներ դրանց հակադարձելու, այժմ հայհոյանքով հայհոյանքին պատասխանելու տարբերակն են փորձում:
«Այո՛, սա էլ կրթելու ձև է: Իջել ենք իրենց մակարդակի, որպեսզի այդտեղից կարողանանք բարձրացնել այդ մարդկանց», – իր գրառումներն այսպես արդարացրեց վարչապետի կինը:
Մայիսի սկզբից ի վեր, Արցախցիների իրավունքների պաշտպանության խորհուրդը քաղաքացիների ընդունելություն է անցկացնում Երևանում Արցախի ներկայացուցչությունում: Արցախցիների կողմից հանդիպումների կամ հեռախոսազանգերի ժամանակ բարձրացված բոլոր հարցերը գրանցվում են՝ ՀՀ կառավարությանը առաջարկություններ ներկայացնելու համար: Ամեն օր Խորհրդ է գալիս կամ զանգահարում գրեթե 30 արցախցի:
Խնդիրները բազմազան են, բայց հիմնականում սոցիալական: Դրանք ներառում են խնդիրները, որոնք կապված են սոցիալական նպաստներիի դադարեցման, սոցիալական կարգավիճակի դիմումների կառավարության կողմից մերժման, բնակարանային հարցերի և կենսաթոշակային հարցերի հետ:
2023 թվականի սեպտեմբերի 25-ին վառելիքի պահեստում տեղի ունեցած պայթյունի զոհ դարձածների ընտանիքների համար սոցիալական կարգավիճակ ստանալու հարցը լուծվծ չէ։ Հաշվի չի առնվում, որ մարդիկ այնտեղ են հայտնվել շրջափակման ընթացքում առաջացած վառելիքի պակասի պատճառով։ Հաշվի չի առնվում, որ ընտանիքները կորցրել են կերակրողին կամ ընտանիքի անդամին, կամ կերակրողն այնքան է այրվածքներ ստացել, որ անգործունակ է դարձել։ Արցախում ռազմական դրությունը հաշվի չի առնվում։ Հայաստանի կառավարությունը հրաժարվում է սոցիալական կարգավիճակ տրամադրել այդ ընտանիքներին։
Մարդիկ, ովքեր հիվանդության պատճառով լքել են Արցախը շրջափակումից առաջ կամ Կարմիր խաչի կողմից դուրս են բերվել շրջափակման ժամանակ և չեն կարողացել գրանցվել Հայաստան մուտք գործելիս 2023 թվականի սեպտեմբերին տեղի ունեցած բռնի տեղահանության ժամանակ, զրկված են պետական ծրագրով նախատեսված սոցիալական աջակցությունից։ Հայաստանի սոցիալական հարցերի նախարարությունը մերժում է նրանց, չնայած այդ մարդիկ չունեն անշարժ գույք, աշխատանք կամ առողջություն։ Նրանց թիվը մոտ 7 հազար է։
Կան մարդիկ, ովքեր իրականում լքել են Արցախը 2023 թվականի սեպտեմբերին, բայց նրանք տվյալների բազայում չկան։
Արցախցիները խոսում են պետական բնակարանային ծրագրի պայմանների անընդունելիության և անիրականության մասին։ Խոսքը ոչ այնքան նոր ՀՀ քաղաքացիություն ստանալու մասին է, որքան տրամադրվող աջակցության չափի և այլնի մասին։
Մարդիկ նաև մտահոգված են, որ սոցիալական նպաստների չեղարկումից հետո կարող են հայտնվել փողոցում։ Նրանք կարծում են, որ բոլոր փախստականներին երկու լրացուցիչ ամսվա վճարումներ տրամադրելու որոշումը միայն ժամանակավոր միջոց է, իշխանությունները հաշվի չեն առնում բռնի տեղահանված անձանց առջև ծառացած խնդիրները։
Այս և շատ այլ հարցեր գրավոր և բանավոր ձևով ներկայացվում են ՀՀ կառավարությանը Խորհրդի կից ստեղծված փորձագիտական հանձնաժողովների կողմից։ Ներկայացվում են նաև այս խնդիրների լուծման առաջարկներ։
Կառավարության հետ հանդիպումները տեղի են ունեցել ամբողջ մայիս ամսվա ընթացքում և շարունակվում են։ Սակայն Արցախցիների իրավունքների պաշտպանության խորհուրդը նախատեսում է շուտով հաշվետվություն ներկայացնել արցախցիներին և ներկայացնել յս բանակցությունների արդյունքները։ Խորհրդի հետագա գործողությունները կախված են ժողովրդի արձագանքից և կարծիքից։ Սակայն, ինչպես նշում են Խորհրդի անդամները, իրենց գործունեության մեջ դրական փոփոխությունները կախված են ժողովրդի ակտիվությունից։
Ալվարդ Գրիգորյան
Սյունիքում աշխատանքներն է սկսել Հայաստան-Ֆրանսիա ապակենտրոնացված համագործակցության 5-րդ համաժողովը։ Այսօր Գորիսում կբացվի նաեւ Ֆրանսիայի պատվավոր հյուպատոսի գրասենյակը։
ՀՀ ԱԳ նախարար Վահան Կոստանյանն իր ելույթում ասաց, որ բարձր են գնահատում երկկողմ եւ եվրոպական ձեւաչափով Ֆրանսիայի ցուցաբերած աջակցությունը Հայաստանի պաշտպանական կարողությունների եւ տնտեսական դիմականության ամրապնդմանը։
«Հստակ քաղաքական կամքի մասին է խոսում այսօր Գորիսում կայանալիք Ֆրանսիայի պատվավոր հյուպատոսի գրասենյակի պաշտոնական բացումը։ Հուսով ենք, որ ի կատարումն մեր երկու կառավարությունների միջեւ ձեռք բերված պայմանավորվածության՝ մոտ ապագայում Սյունիքում կտեսնենք ֆրանսիական ընկերությունների ներգրավումը ռազմավարական նշանակության ենթակառուցվածքային նախագծի իրականացման գործում»,- ասաց Կոստանյանը։
Ֆրանսիայի Եվրոպայի եւ արտաքին գործերի նախարարության գլխավոր քարտուղարի տեղակալ Դավիթ Բերտոլոտին իր ուղերձում նշեց․ «Ֆրանսիայի նախագահն ասել է՝ Ֆրանսիայի աջակցությունը Հայաստանին մշտական է, կայուն եւ շարունակական։ Այս համաժողովը շատ կարեւոր հանդիպում է եւ հնարավորություն է տալիս շատ կոնկրետ քննարկել առանցքային թեմաներ, որոնք վերաբերում են ապակենտրոնացված համագործակցության գործողություններին՝ ի նպաստ տարածքների տնտեսական զարգացման, տեղական կառավարման կամ ԼՂ-ից տեղահանված բնակիչների կարիքների»։
Ռուսաստանի արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը և ԱՄՆ պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն կիրակի օրը քննարկել են Ուկրաինայում հակամարտության կարգավորման հեռանկարները, ինչպես նաև Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև նախատեսված բանակցությունները, որոնք պետք է կայանան երկուշաբթի՝ Թուրքիայում, հայտնել է ՌԴ ԱԳՆ-ն։
Նշվում է, որ Լավրովը և Ռուբիոն մտքեր են փոխանակել Ուկրաինայի ճգնաժամի կարգավորմանն ուղղված տարբեր նախաձեռնությունների վերաբերյալ:
ԱՄՆ Պետդեպարտամենտը նշել է, որ հեռախոսազրույցը կայացել է Ռուսաստանի նախաձեռնությամբ, նաև հայտնել է, որ Ռուբիոն վերահաստատել է ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի կոչը՝ շարունակել Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև ուղիղ բանակցությունները՝ «կայուն խաղաղության» հասնելու նպատակով։
Նախարարությունը նաև նշել է, որ զրույցի ընթացքում Ռուբիոն ցավակցություն է հայտնել Ուկրաինային սահմանակից երկու ռուսական մարզերում տեղի ունեցած կամուրջների պայթյունների հետևանքով զոհերի կապակցությամբ։
Ռուբիոյի և Լավրովի զրույցը տեղի է ունենում ուկրաինական «Սարդոստայն» գործողությունից հետո, որը, ըստ Կիևի, ոչնչացրել է Ռուսաստանի ռազմավարական օդուժի մեկ երրորդը: Ինտերնետում տեղեկություններ կային, որ Թրամփը տեղյակ էր նախատեսված գործողության մասին։
Հատկանշական է, որ Ռուբիոն ցավակցություն է հայտնել միայն երեկ տեղի ունեցած երկաթուղային կամուրջների պայթեցման ժամանակ խաղաղ բնակիչների մահվան կապակցությամբ։
Կամուրջների պայթեցումներից և օդանավակայանների վրա հարձակումից հետո Մոսկվան չի հրաժարվել այսօր Կոստանդնուպոլսում կայանալիք բանակցություններից։
Ռուսաստանի Դաշնության օդանավակայաններում տեղակայված ռուսական ռազմավարական ավիացիայի դեմ Ուկրաինայի հատուկ գործողությանը մասնակցել է օպերատորների կողմից վերահսկվող 117 անօդաչու թռչող սարք, իսկ հարձակման նախապատրաստման կենտրոնը գտնվում էր Ռուսաստանի շրջաններից մեկում՝ ФСБ-ի շտաբ-բնակարանի մոտ։ Գործողությունը նախապատրաստվել է մեկուկես տարի։
Համապատասխան մանրամասները երկրի ղեկավար Վլադիմիր Զելենսկին ներկայացրել է կիրակի օրը տեսաուղերձում։ Նախագահը հաստատել է, որ այս հարձակման ժամանակ ուկրաինական անօդաչու թռչող սարքերը խոցել են թշնամու ավելի քան 40 ինքնաթիռ. Ռուսաստանի Դաշնությունը կորցրել է ռազմավարական թևավոր հրթիռային կրիչների 34%-ը սեփական օդանավակայաններում։
Նա նշել է, որ ուկրաինացի գործակալները գործել են Ռուսաստանի Դաշնության տարբեր շրջաններում՝ երեք ժամային գոտիներում։ Գործողության մեկնարկից առաջ Ուկրաինային օգնած բոլոր մարդիկ դուրս են բերվել Ուկրաինայի տարածք, նրանք ներկայումս անվտանգության մեջ են։
Նախագահը նաև ասել է, որ գործողությունից առաջ Կիևը գիտեր, որ օկուպանտները պատրաստում էին նոր զանգվածային հարձակում Ուկրաինայի տարածքում։
Վնասված ինքնաթիռի ընդհանուր արժեքը կազմել է 7 միլիարդ դոլար։
Լեհաստանում նախագահական ընտրությունների լարված երկրորդ փուլի պաշտոնական արդյունքը հայտնի է. հաղթանակը տրվել է աջ ազգայնական Կարոլ Նավրոցկիին։ Բոլոր ձայների հաշվարկի արդյունքների համաձայն՝ Նավրոցկին ստացել է 50.89 տոկոս՝ առաջ անցնելով իր մրցակից՝ եվրոպամետ Ռաֆալ Տրժասկովսկուց, որը ստացել է 49.11 տոկոս, հայտնել է Լեհաստանի ընտրական հանձնաժողովը երկուշաբթի՝ հունիսի 2-ի առավոտյան։
Նավրոցկիի հաղթանակը լուրջ հարված էր լիբերալ-պահպանողական վարչապետ Դոնալդ Տուսկի գլխավորած Լեհաստանի կառավարությանը, նշում է AFP գործակալությունը։
Վերջին նախագահական ընտրությունները համարվել են ճակատագրական ոչ միայն Լեհաստանի, այլև ամբողջ Եվրոպայի համար. Տրժասկովսկու հաղթանակը նոր թափ կհաղորդեր Տուսկին և նրա բարեփոխումներին։ Մինչ օրս այդ բարեփոխումները խոչընդոտվել են գործող աջակողմյան ազգայնական նախագահ Անջեյ Դուդայի կողմից։
Նավրոցկին, ով Դուդայի նման աջակցություն է ստանում իշխող աջակողմյան ազգայնական «Օրենք և արդարադատություն» կուսակցությունից, կարող է կասկածի տակ դնել Լեհաստանի կողմից Ուկրաինային շարունակական եռանդուն աջակցությունը։
42-ամյա Կարոլ Նավրոցկին քաղաքական նորեկ է։ Նախընտրական քարոզարշավի ժամանակ նա քարոզարշավ էր անցկացնում «Լեհաստանն առաջին հերթին» կարգախոսով։ Նա մեղադրում է երկրում գտնվող մոտ մեկ միլիոն ուկրաինացի փախստականներին «Լեհաստանից շահույթ ստանալու» մեջ։ Նավրոցկին դեմ է Ուկրաինայի անդամակցությանը ՆԱՏՕ-ին և հիանում է ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփով։
Կրակոցներ խաղաղ բնակիչների ուղությամբ։ Սյունիքի հայերն ամեն օր ենթարկվում են ադրբեջանական հարձակումների։ Ադրբեջանի նպատակն է մահվան մշտական վախ ներշնչել, որպեսզի մարդիկ փախչեն եւ …նրանք ներխուժեն Հայաստան, X-ում գրել է եւ Խոզնավարից լուսանկարներ հրապարակել Ֆրանսիայի Ազգային ժողովի Ֆրանսիա-Հայաստան բարեկամության խմբի նախկին ղեկավար Անն-Լորանս Պետելը:
Ահա ձեր «հուսալի գործընկերը», Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենին եւ Կայա Կալասին թեգ է արել Պետելը:
Ուկրաինական անօդաչուների ցնցող հարձակումը ռուսական ռազմական օդանավակայանների վրա, որի արդյունքում, ըստ որոշ տեղեկությունների, ոչնչացվել է ավելի քան 40 ինքնաթիռ, տեղի է ունեցել ռուսական երկաթուղիների վրա պարտիզանական հարձակումից և երկու կամուրջների ոչնչացումից անմիջապես հետո։ Սակայն, եթե կամուրջները պայթեցվել են Ուկրաինային սահմանակից շրջաններում, ապա օդանավակայանները հարձակման են ենթարկվել Մուրմանսկի, Իրկուտսկի, Իվանովոյի, Ռյազանի և Ամուրի մարզերում։
Վաղը Ստամբուլում նախատեսված է Մոսկվայի և Կիևի ներկայացուցիչների հանդիպում, և այսօրվա հարձակումներից հետո Մոսկվան չի հայտարարել հանդիպումից հրաժարվելու մասին։ Հնչել են միայն պատասխանի սպառնալիքներ, չնայած Ռուսաստանն առանց այդ էլ անողոք կերպով ռմբակոծում է ռուսական քաղաքներն ու զորամասերը։
Ուկրաինական հատուկ ծառայությունների գործողությունը պատերազմը հասցրել է նոր մակարդակի. այժմ Ռուսաստանի տարածքում ռազմական գործողություններ են տեղի ունենում ոչ պակաս ինտենսիվությամբ, քան Ուկրաինայի տարածքում։
Հիշեցնենք, որ ուկրաինական գործողության նախօրեին Թուրքիայի արտգործնախարար Հաքան Ֆիդանը այցելել է և՛ Մոսկվա, և՛ Կիև։ Կասկած չկա, որ թուրքական հետախուզությունը տեղյակ էր Ռուսաստանի դեմ նախապատրաստվող գործողության մասին։
Թե ինչի մասին կխոսեն ռուսական և ուկրաինական պատվիրակությունները Ստամբուլում, դեռ պարզ չէ, բայց խաղի մակարդակը բարձրացել է մեկ այլ լեվելի, որին կարող է հաջորդել «խաղի ավարտը»։
«YMCA Europe» աջակցությամբ Երևանում բացվել է «YMCA Artsakh»-ի գրասենյակը, որը շարունակելու է Արցախում գործող համանուն կառույցի գործունեությունը: Գրասենյակի գլխավոր նպատակը տեղահանված արցախցիներին աջակցելն է տարբեր ծրագրերի միջոցով:
«YMCA Artsakh»-ի անդամ Արտակ Մկրտչյանը նշել է, որ գրասենյակը համակարգելու է տարբեր փոքր ծրագրեր՝ հաշվապահական, հրուշակագործության և այլ դասընթացներ, որոնք պետք է ունենան հստակ վերջնաարդյունք՝ լուծել մարդկանց սոցիալական խնդիրները: Ծրագրեր են լինելու նաև ուղղված կանանց:
Արտակ Մկրտչյանը նաև նշեց, որ «Armenians Unified»-ի աջակցությամբ կազմակերվելու է ամենամյա ճամբար Վանաձորում, որի ընթացքում մասնակիցներին հնրավորություն կտրվի ներկայացնել իրենց կողմից մշակված փոքր ծրագրեր: Համապատասխան ֆինանսավորման պարագայում լինելու են նաև ծրագրեր աշխատող ծնողնորի բեռը թեթևացնելու համար՝ դասապատրաստում, փոքր երեխայի խնամքի կազմակերպում:
Բացի գրասենյակի կողմից կազմակերպվող ծրագրերից կարող են դիմել նաև առանձին անհատների նախաձեռնություններ, և գրասենյակը հնաևավորության դեպքում կարող է աջակցել: Ծրագրերից զատ գրասենյակը ծառայելու է նաև որպես ժամանցային վայր՝ խաղեր, երաժշտական երեկոններ և այլն, որը կմիավորի արցախի երիտասարդներին և կամրապնդի նրանց կապը:
Ալվարդ Գրիգորյան
BBC-ի ուկրաինական ծառայության Ուկրաինայի անվտանգության ծառայությունում աղբյուրը հայտնում է, որ կիրակի օրը ուկրաինական անօդաչու թռչող սարքերը հարձակվել են մի քանի ռուսական ռազմական օդանավակայանների վրա։
BBC-ի աղբյուրի խոսքով՝ վնասվել է ավելի քան 40 ռազմական ինքնաթիռ, այդ թվում՝ A-50, Tu-95 և Tu-22 M3: Այս տեղեկատվությունը դեռևս չի հաստատվել անկախ աղբյուրների կողմից։
BBC-ի ուկրաինական ծառայության Ուկրաինայի անվտանգության ծառայությունում աղբյուրը գրում է, որ հատուկ գործողությունը կոչվել է «Սարդոստայն» և անձամբ ղեկավարել է հատուկ ծառայության ղեկավար Վասիլի Մալյուկը։
Միևնույն ժամանակ, մի քանի ռուսական Telegram ալիքներ հրապարակել են տեսանյութեր, որոնցում երևում են անօդաչու թռչող սարքեր և լսվում են կրակոցներ։
Տեսանյութերը նկարահանվել են նաև Մուրմանսկի մարզում՝ Ուսոլյե-Սիբիրսկայա գյուղի մոտակայքում, որի մոտ գտնվում է ռուսական «Բելայա» ավիաբազան, ինչպես նաև Մուրմանսկի մարզի Կոլսկի թերակղզու Օլենեգորսկ քաղաքի մոտակայքում (դրա մոտակայքում է գտնվում ռուսական ռազմավարական ավիացիոն «Օլենյա» բազան):
Տեսանյութերից մեկում միջադեպի ականատեսը պատմում է, որ Օլենեգորսկի մոտ կայանված բեռնատարից անօդաչու թռչող սարքեր են սկսել թռչել: Անվտանգության ուժերին մոտ գտնվող Baza Telegram ալիքի տվյալներով՝ բեռնատարի վարորդը, հնարավոր է, չիմանալ է եղել անօդաչու թռչող սարքերի մասին, նա ձերբակալվել է:
Մուրմանսկի մարզի նահանգապետ Անդրեյ Չիբիսը հաստատել է մարզի տարածքում անօդաչու թռչող սարքերի հարձակման տվյալները:
Ավելի վաղ BBC-ի ուկրաինական ծառայության աղբյուրները SBU-ում հայտնել են, որ ուկրաինական անօդաչու թռչող սարքերը հարձակվել են Մուրմանսկի մարզի «Օլենյա» և Իրկուտսկի մարզի «Բելայա» ռազմական օդանավակայանների վրա:
Ավելի վաղ Իրկուտսկի մարզի նահանգապետ Իգոր Կոբզևը հայտնել էր բեռնատարից դուրս թռչող անօդաչու սարքերի հարձակման մասին։
Իրանի արտգործնախարար Աբբաս Արաղչին ասել է, որ իր օմանցի գործընկերը երեկ Թեհրան կատարած կարճատև այցի ժամանակ փոխանցել է Իրանի միջուկային ծրագրի շուրջ տարաձայնությունները հարթելու՝ ամերիկյան կողմի առաջարկի որոշ տարրեր։
Ավելի վաղ Սպիտակ տան խոսնակ Կարոլին Լիվիտը տեղեկացրել էր, որ ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի հատուկ բանագնաց Սթիվ Վիտկոֆը «մանրամասն և ընդունելի առաջարկ է ուղարկել իրանական ռեժիմին, և նրանց շահերից է բխում այն ընդունելը»։
Թեհրանը «կպատասխանի ԱՄՆ առաջարկին՝ համաձայն Իրանի ժողովրդի սկզբունքների, ազգային շահերի և իրավունքների»,- X-ում գրել է Աբբաս Արաղչին։ Այլ մանրամասներ նա չի հայտնել։
Սպիտակ տնից միայն մեկ պարզաբանում են տվել. «նախագահ Թրամփը հստակեցրել է, որ Իրանը երբեք չի կարող միջուկային ռումբ ունենալ», – ասել է ԱՄՆ նախագահի խոսնակը։
Շաբաթվա սկզբին Թրամփը ասել էր, որ վերջերս զգուշացրել է Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուին չձեռնարկել գործողություններ, որոնք կարող են խաթարել Իրանի հետ միջուկային բանակցությունները։ Միաժամանակ, Թրամփն ինքը բազմիցս սպառնացել է ռմբակոծել Իրանի միջուկային օբյեկտները, եթե դիվանագիտությամբ չհաջողվի համաձայնության հասնել։
YMCA Europe Roots for Peace-ը գրում է․
YMCA Artsakh կենտրոնը պաշտոնապես բաց է։ Կենտրոնը, որը հիմնադրվել է YMCA Եվրոպայի հետ համագործակցությամբ և Roots Artsakh Exodus Response ծրագրի շրջանակներում, կդառնա արցախցի փախստականների անձնական և մասնագիտական զարգացման հատուկ տարածք։
