Երեքշաբթի օրը Նիկոլ Փաշինյանը հրապարակեց մի փաստաթուղթ, որը ենթադրաբար ստացվել էր ընդդիմադիր աղբյուրներից: Փաստաթղթում ուրվագծում է իշխանությունը զավթելու քայլ առ քայլ ծրագիր: Հայաստանի իշխանությունները պնդում են, որ դավադրությունը պետք է իրականացվեր այս ամռանը, սակայն Հայաստանի քննչական կոմիտեի կողմից հրապարակված փաստաթղթում խոսվում է 2024 թվականի հուլիս-սեպտեմբեր ամիսների մասին:
Միքիչ անհարմար է ստացվել, այնուամենայնիվ, Նիկոլ Փաշինյանի բարձրացրած համաշխարհային աղմուկը արդեն հանգեցրել է 15 մարդու, այդ թվում՝ Բագրատ Սրբազանի ձերբակալությանը:
Սա «դավադրության» երրորդ փորձն է, որը հերոսաբար բացահայտվելց Նիկոլ Փաշինյանի վարչապետության օրոք: Նախորդ երկու «բացահայտված» դավադրություններից ոչ մեկը չի հաստատվել:
Մասնավորապես, 2021 թվականի փետրվարի 25-ին՝ Արցախյան պատերազմում պարտությունից հետո մի քանի ամիս անց, Փաշինյանը գրել է. «Ես Հայաստանի զինված ուժերի գլխավոր շտաբի հայտարարությունը համարում եմ պետական հեղաշրջման փորձ»: Նա կոչ արեց իր բոլոր կողմնակիցներին հավաքվել Հանրապետության հրապարակում:
Ավելի վաղ Գլխավոր շտաբը հայտարարություն էր տարածել՝ բողոքելով ՀՀ Զինված ուժերի գլխավոր շտաբի պետի առաջին տեղակալի պաշտոնանկության դեմ։ «Վարչապետը և Հայաստանի կառավարությունը այլևս ի վիճակի չեն համարժեք որոշումներ կայացնել հայ ժողովրդի համար այս կրիտիկական և ճակատագրական իրավիճակում։ Հայաստանի զինված ուժերը երկար ժամանակ համբերատարությամբ են դիմացել գործող կառավարության կողմից զինված ուժերի վարկաբեկմանն ուղղված <հարձակումներին>, բայց ամեն ինչ սահման ունի։
ՀՀ զինված ուժերը պատվով կատարել են իրենց պարտականությունը, ուս ուսի տված պայքարել են իրենց ժողովրդի հետ թշնամու դեմ։ Գործող կառավարության կողմից իրականացվող անարդյունավետ կառավարումը և արտաքին քաղաքականության մեջ թույլ տրված լուրջ սխալները երկիրը հասցրել են փլուզման։ Ստեղծված իրավիճակի կապակցությամբ ՀՀ զինված ուժերը պահանջում են ՀՀ վարչապետի և կառավարության հրաժարականը՝ միաժամանակ զգուշացնելով զերծ մնալ ուժ կիրառելուց այն մարդկանց նկատմամբ, որոնց զավակները զոհվել են հայրենիքն ու Արցախը պաշտպանելիս։ Բանակը միշտ եղել է ժողովրդի հետ, ինչպես որ ժողովուրդը միշտ եղել է բանակի հետ», – ասվում է Գլխավոր շտաբի հայտարարության մեջ։
Սակայն հայ գեներալները հայտարարությունից այն կողմ չգնացին։ Արդեն ներկայացնելով Զինված ուժերի գլխավոր շտաբի նոր պետին՝ Փաշինյանը վստահեցրեց, որ «ոչ մի տհաճ մնացորդ չի մնացել» և որ ինքը չի հետապնդի նրանց, ովքեր ստորագրել են իր հրաժարականի պահանջով հայտարարությունը։ Սակայն նա խնդրեց գեներալներին շարունակել պահպանել քաղաքական չեզոքությունը, իսկ հետո արտահերթ ընտրություններ հայտարարեց։
Այսպիսով, գեներալները չեզոքացվեցին։
«Ռազմական հեղաշրջման» երկրորդ փորձը տեղի ունեցավ 2024 թվականի հոկտեմբերին։
«ՀՀ իշխանությունները կանխել են զինված հեղաշրջման միջոցով իշխանությունը զավթելու փորձը, որը պատրաստվում էին երկրի մի քանի քաղաքացիների և Լեռնային Ղարաբաղի բնակիչների կողմից», – այդ ժամանակ հաղորդել էր Քննչական կոմիտեի մամուլի ծառայությունը։
Անվտանգության պաշտոնյաների տվյալներով՝ յոթ անձի առաջարկվել է եռամսյա պրակտիկա Ռուսաստանում, և 2024 թվականի ընթացքում նրանք հավաքագրել են մի շարք ՀՀ քաղաքացիների և Լեռնային Ղարաբաղի նախկին բնակիչների։
«Նրանք տարբեր խմբերով մեկնել են Ռուսաստանի Դոնի Ռոստով քաղաք, այնուհետև նրանց հանցակիցները Ռուսաստանում <…> տեղափոխվել են մեկ այլ վայր, որտեղ նրանք ենթարկվել են նախնական ստուգման, այդ թվում՝ պոլիգրաֆի, որպեսզի պարզվեն նրանց անձնական բնութագրերը և քաղաքական հայացքները, ինչպես նաև կապերը ՀՀ իրավապահ մարմինների հետ», – ճշտել է Քննչական կոմիտեն։
ՀՀ անվտանգության ուժերի կողմից իրականացված գործողության արդյունքում ձերբակալվել է յոթ անձ՝ երեքը ձերբակալվել են, իսկ չորսը՝ հետախուզման մեջ են։ Ինչպես է ավարտվել գործը, ոչ ոք չգիտի։ Բայց այսպես են չեզոքացվել «ղարաբաղցիները»։
Հիմա, անսպասելիորեն, հայտնվել է ևս մեկ հեղաշրջման փորձ, որը կարող է ավարտվել կաթողիկոսի ցուցադրական ձերբակալությամբ։ Սամվել Կարապետյանն արդեն չեզոքացվել է, մնացել է միայն բարձրագույն հոգևորականությունը։
Գործող իշխանությունները, որոնք խոստացել էին բացահայտել Հայաստանի դեմ ուղղված երկու իրական դավադրություն՝ 1999 թվականի հոկտեմբերի 27-ը (երբ երկրի բարձրագույն ղեկավարությունը գնդակահարվեց խորհրդարանում) և 2008 թվականի մարտի 1-ը, այդպես էլ չեն կարողացել մեղադրանքներ առաջադրել «արտաքին ուժերին», որոնց ավելի շուտ մեղադրվում էին հեղաշրջման մեջ։ Այս գործերը մնում են «չբացահայտված», ինչպես նաև 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմի հանգամանքները, որի «դավադրությունը» նույնպես «ուսումնասիրվում» է ՀՀ խորհրդարանում հինգ տարի շարունակ։